Μετάβαση στο περιεχόμενο

Γεώργιος Κουντουριώτης

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
Γιωργ Κουντουριότι (Αρβανίτικα)[1]
Γεώργιος Κουντουριώτης (Ελληνικά)
λιθογραφία του Καρλ Κράτσαϊζεν, 1828
Πρόεδρος του Εκτελεστικού Σώματος
Περίοδος
5 Ιανουαρίου 1824  17 Απριλίου 1826
ΠρωθυπουργόςΕκτελεστικό του 1824
ΠροκάτοχοςΠετρόμπεης Μαυρομιχάλης
ΔιάδοχοςΑνδρέας Ζαΐμης
Πρόεδρος της Διοικητικής Επιτροπής
Περίοδος
2 Απριλίου 1832  9 Σεπτεμβρίου 1832
ΠρωθυπουργόςΔιοικητική Επιτροπή της Ελλάδος (1832)
ΠροκάτοχοςΔιοικητική Επιτροπή της Ελλάδος (1832)
ΔιάδοχοςΔιοικητική Επιτροπή της Ελλάδος (1832)

Πρωθυπουργός της Ελλάδας
Περίοδος
8 Μαρτίου 1848  15 Οκτωβρίου 1848
ΠρωθυπουργόςΚυβέρνηση Γεωργίου Κουντουριώτη 1848
ΜονάρχηςΌθων Α΄
ΠροκάτοχοςΚίτσος Τζαβέλας
ΔιάδοχοςΚωνσταντίνος Κανάρης
Αναπληρωτής Πρόεδρος της Κυβέρνησης
Περίοδος
8 Δεκεμβρίου 1837  24 Ιουνίου 1841
Μαζί μεΑνδρέα Ζαΐμη
ΠρωθυπουργόςΚυβέρνηση Όθωνος 1837
Προκάτοχος-
ΔιάδοχοςΑντώνιος Κριεζής
Υπουργός επί των Ναυτικών
Περίοδος
8 Μαρτίου 1848  15 Οκτωβρίου 1848
Πρωθυπουργόςο ίδιος
ΠροκάτοχοςΔημήτριος Βούλγαρης
ΔιάδοχοςΚωνσταντίνος Κανάρης
Πρόεδρος της Ελληνικής Γερουσίας
Περίοδος
26 Σεπτεμβρίου 1844  8 Απριλίου 1847
Προκάτοχοςθέση που εγκαθιδρύθηκε
ΔιάδοχοςΑναγνώστης Δεληγιάννης
Γερουσιαστής της Ελλάδος
Περίοδος
1844  13 Μαρτίου 1858
Μέλος του Πανελληνίου Σώματος
Περίοδος
23 Απριλίου 1828  6 Αυγούστου 1829
ΚυβερνήτηςΙωάννης Καποδίστριας
Προσωπικά στοιχεία
Γέννηση1782, Ύδρα, Εγιαλέτι του Αρχιπελάγους, Οθωμανική Αυτοκρατορία
Θάνατος13 Μαρτίου 1858
Αθήνα, Αττικοβοιωτία, Βασίλειο της Ελλάδας
ΕθνότηταΕλληνική
Πολιτικό κόμμαΓαλλικό Κόμμα
Υπογραφή
Commons page Σχετικά πολυμέσα

Ο Γεώργιος Κουντουριώτης (Αρβανίτικα: Γιωργ Κουντουριότι, 1782 - 13 Μαρτίου 1858)[2] ήταν Έλληνας καραβοκύρης, με μεγάλη πολιτική καριέρα την περίοδο της Επανάστασης του 1821 και μετέπειτα, στα χρόνια του νεοσύστατου ελληνικού κράτους. Υπηρέτησε δύο φορές Πρωθυπουργός της Ελλάδας.

Ο Γεώργιος Κουντουριώτης γεννήθηκε στην Ύδρα το 1782, γιος του Ανδρέα-Αναγνώστη Κουντουριώτη και της Μαρίας Κοκκίνη. Αδελφός του ήταν ο Λάζαρος Κουντουριώτης.[3] Η οικογένεια Κουντουριώτη, μία από τις πλέον ευπορείς οικογένειες της Ύδρας, καταγόταν από τον νεότερο γιο ενός Αρβανίτη χωρικού, ο οποίος εγκαταστάθηκε στο νησί ως βαρκάρης μετά την αποχώρηση των Βενετών από την Πελοπόννησο το 1715.[4] Η οικογένεια χρησιμοποίησε ευρέως την αρβανίτικη διάλεκτο της Ύδρας, όπως αποδεικνύεται από δύο ιδιωτικές επιστολές του Ιωάννη Ορλάνδου προς τον ίδιο,[5] οι οποίες είναι γραμμένες στο ελληνικό αλφάβητο και καταγράφουν την πρακτική των ομιλητών της αρβανίτικης γλώσσας κατά την περίοδο της Ελληνικής Επανάστασης.[6]

Το 1824, ο Γεώργιος Κουντουριώτης εξελέγη πρόεδρος του Νομοτελεστικού Σώματος στο Μεσολόγγι,[7] ενώ κατά τη διάρκεια της διακυβέρνησης του Ιωάννη Καποδίστρια, υπηρέτησε ως μέλος του Πανελληνίου και ακολούθως ανέλαβε υψηλές κρατικές θέσεις, μεταξύ των οποίων αυτή του γερουσιαστή, του συμβούλου Επικρατείας και του υπουργού Ναυτικών. Σημαντική υπήρξε η συμμετοχή του στη Δ' Εθνοσυνέλευση, καθώς και στην Εθνοσυνέλευση του 1843.[3] Το 1848, ο Γεώργιος Κουντουριώτης ανέλαβε τη θέση του Πρωθυπουργού της Ελλάδας.

Απεβίωσε στην Αθήνα το 1858.

Κατά τη διάρκεια του ελληνικού εμφυλίου πολέμου (1823-1825), ο Γεώργιος Κουντουριώτης, ως επικεφαλής της κυβέρνησης, συνεργάστηκε στενά με τον Ιωάννη Κωλέττη προκειμένου να εδραιώσουν την εξουσία τους και να αντιμετωπίσουν τις αντιδράσεις που εκδηλώθηκαν από ορισμένους Πελοποννησίους οπλαρχηγούς, οι οποίοι αμφισβητούσαν την ηγεσία τους. Η κυβέρνηση του Κουντουριώτη, που είχε την έδρα της στο Κρανίδι Αργολίδας, επιχείρησε να καταστείλει αυτές τις αντιδράσεις με τη χρήση στρατιωτικών δυνάμεων από τη Ρούμελη, υπό την καθοδήγηση των Καραϊσκάκη και Γκούρα, με στόχο την αποδυνάμωση των πολιτικών αντιπάλων τους, όπως τον Θεόδωρο Κολοκοτρώνη, και την αποκατάσταση της τάξης και της πολιτικής κυριαρχίας της κυβέρνησης.

Το πρώτο αγγλικό δάνειο, το οποίο προοριζόταν για τη χρηματοδότηση των στρατιωτικών προσπαθειών της Επανάστασης, διοχετεύθηκε, ωστόσο, κατά κύριο λόγο για την ενίσχυση της δικής τους πολιτικής παράταξης και για την κάλυψη στρατιωτικών αναγκών που εξυπηρετούσαν τα προσωπικά τους συμφέροντα. Η επιλεκτική κατανομή των πόρων αυτών συνέβαλε στην ενίσχυση του πολιτικού τους ελέγχου, ενώ παράλληλα υπονόμευσε τη γενική προσπάθεια του αγώνα για την ανεξαρτησία, διαβρώνοντας την αξιοπιστία της επανάστασης απέναντι στον λαό και στους άλλους πολιτικούς και στρατιωτικούς παράγοντες.

Επιπλέον, η χορήγηση τίτλων στρατηγίας και άλλων αξιωμάτων χρησιμοποιήθηκε ως μέσο πολιτικής εξαγοράς, ενισχύοντας την προσωπική τους επιρροή και εξασφαλίζοντας τη στήριξη αμφιλεγόμενων προσώπων που διεκδικούσαν θέσεις ισχύος. Αυτός ο πολιτικός μηχανισμός της δωροδοκίας και της εξαγοράς υποστηρικτών συνέβαλε στη διαμόρφωση ενός πολιτικού συστήματος που βασιζόταν στην πελατειακή σχέση και την εύνοια, επηρεάζοντας την ακεραιότητα της επαναστατικής διαδικασίας.

Παρά τις επιτυχίες που σημείωσαν στον πολιτικό και στρατιωτικό τομέα, η στρατηγική διαχείρισης των πόρων και της εξουσίας από τη μεριά τους άφησε βαθιά σημάδια διχασμού στην επανάσταση, υπονομεύοντας την ενότητα του αγώνα για την ανεξαρτησία. Η αντίθεση και η αντιπαλότητα που δημιουργήθηκαν μεταξύ των διάφορων πολιτικών παρατάξεων και στρατιωτικών ηγετών υπονόμευσαν το συνολικό μέτωπο και δυσχέραναν την επίτευξη μιας πραγματικής εθνικής συμφιλίωσης.

Ο Γεώργιος είχε έξι παιδιά:

  1. Μεταγραφή στο σύγχρονο αλβανικό αλφάβητο: Jorgh Kundurioti. Βλ. Jochalas 2020, σελίδες 70–1, 77, 78.
  2. Μητρώο Βουλευτών 1822-1935, ιστοσελίδα της Βουλής των Ελλήνων, ανάκτηση 16-3-2013.
  3. 1 2 Κουντουριώτης Γεώργιος (1782-1858) Αργολική Αρχειακή Βιβλιοθήκη
  4. Petropulos, John A. (1985). Πολιτική και συγκρότηση κράτους στο ελληνικό βασίλειο (1833-1843). Α΄. Αθήνα: ΜΙΕΤ. σελ. 87.
  5. Jochalas 2020, σελίδες 69, 70
  6. Sasse, Hans-Jürgen (1998). «Arvanitika: The Long Hellenic Centuries of an Albanian Variety». International Journal of the Sociology of Language 134 (134): 49. doi:10.1515/ijsl.1998.134.39. «Arvanitika had begun to evolve into a written language even by the time of the War of Independence, probably because it was more suitable for secret messages than Greek. The writers used the Greek alphabet, to which they occasionally added the Latin vowel e in order to express the schwa (e). In Hydra, local politicians sporadically corresponded in Arvanitika.».
  7. Δ'Εθνοσυνέλευση ..Ευρέθησαν τα χαμένα πρωτότυπα πρακτικά της Δ' Εθνοσυνέλευσης του Άργους τα οποία φέρουν τις πρωτότυπες υπογραφές αγωνιστών όπως του Θεόδωρου Κολοκοτρώνη, του Νικηταρά, του Γεωργίου Κουντουριώτη, του Πετρόμπεη Μαυρομιχάλη