Ντρέδες
| Ντρέδες | |
|---|---|
| Γενικές πληροφορίες | |
| Κατοικία | Σουλιμοχώρια Μεσσηνίας |
| Χώρα πολιτογράφησης | Ελλάδα |
| Θρησκεία | Χριστιανοί Ορθόδοξοι |
| Πληροφορίες ασχολίας | |
| Ιδιότητα | Έλληνες |
| Αξιοσημείωτο έργο | Ελληνική Επανάσταση του 1821 |
Οι Ντρέδες με βάση τις ιστορικές πηγές, φαίνεται ότι κατοίκησαν τον χώρο των Σουλιμοχωρίων γύρω στο 1350, έχοντας έλθει από τον βορρά και ειδικότερα από την ευρύτερη περιοχή της Ηπείρου μετά από πρόσκληση των Δεσποτών του Μορέως.[1] Αρχικά ήταν σαράντα οικογένειες, και εγκαταστάθηκαν στα ορεινά των περιοχών, του Δωρίου και του Αυλώνα της Μεσσηνίας και εκεί έκτισαν τα χωριά τους, τα Σουλιμοχώρια. Έλαβαν μέρος σε τουλάχιστον 36 μάχες της Επανάστασης του 1821 και κυρίως συνέβαλαν αποφασιστικά στην απελευθέρωση κάστρων του Μοριά με πρώτο της Καλαμάτας.[1][2]
Ονομασία
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Σύμφωνα με τον Σαράντο Καργάκο, η λέξη Ντρές είναι από το αλβανικό "Dhrës" που δηλώνει τον ανυπότακτο ένω, μία άλλη άποψη του είναι πώς πρόκειται για παραφθορά του ονόματος «Αντρέας» (Ανδρέας), από το όνομα κάποιου επικεφαλής, από τους πρώτους κατοίκους.[3] Και μια τρίτη άποψη υποστηρίζει ότι το «Ντρες» είναι παραλλαγή του ονόματος «Δωριεύς», γιατί έτσι αυτοαποκαλούνταν, λόγω της καταγωγής τους από το αρχαίο φύλο των Δωριέων.
Ήταν Έλληνες, Αρβανίτες, Χριστιανοί Ορθόδοξοι, κατάγονταν από τους πανάρχαιους Ιλλυριούς Έλληνες της Ηπείρου, είχαν ελληνική εθνική συνείδηση[4] και εγκαταστάθηκαν στην Άνω Μεσσηνία, μετά από πρόσκληση των Δεσποτών του Μυστρά, Μανουήλ Καντακουζηνού και Θεοδώρου A' Παλαιολόγου, για να αυξηθεί ο πληθυσμός της περιοχής, που είχε μειωθεί από τις αρρώστιες και τους πολέμους.[5]
Πολιτισμός
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Ο πολιτισμός των Ντρέδων έχει ιστορία αιώνων και ξεκίνησε με την εγκατάσταση τους στα ορεινά Σουλιμοχώρια της Τριφυλλίας το 14ο αιώνα. Οι Ντρέδες ήταν θρήσκοι μέχρι δυσειδαιμονίας. Αγαπούσαν και εκτιμούσαν τους γονείς και τα αδέρφια τους ενώ σεβόντουσαν υπέρμετρα τις γυναίκες, τα παιδιά τους και τους γέροντες. Μιλούσαν τα Αρβανίτικα πριν αλλά και μετά την απελευθέρωση της Ελλάδας. Κυκλοφορούσαν πάντα οπλισμένοι ενώ σε καιρό πολέμου μάχονταν και οι άνδρες και οι γυναίκες. Ο Αθανάσιος Γρηγοριάδης τους περιγράφει ως ψηλούς, ρωμαλαίους, ευειδείς, νοήμονες, φιλότιμους, φιλελεύθερους και φιλοπάτριδες ενώ ταυτόχρονα τολμηρούς και ριψοκίνδυνους, ωκύποδες, ειλικρινείς, πανούργους, φιλέριδες, αγέροχους, γλυκόλογους και φιλόξενους.[6]
Κύριες ασχολίες τους ήταν η ενασχόληση με τα όπλα, το κυνήγι, η διαχείριση ζώων (κυρίως πρόβατα), η ληστεία και ο πόλεμος. Για πολύ καιρό ήταν το φόβητρο των κατακτητών της Πελοποννήσου.[7] Από μικρά παιδιά αγωνιζόντουσαν στο τρέξιμο, στο πήδημα, στο λιθάρι και στη σκοποβολή. Στα χρόνια της Τουρκοκρατίας είχαν στάδιο στη Γρηγόραινα όπου κάθε χρόνο μαζεύονταν και αγωνιζόντουσαν κρυφά από τον εχθρό.[8]
Ένα αξιοσημείωτο πολιτισμικό χαρακτηριστικό των Σουλιμοχωρίων είναι η αρχαιοελληνική ονοματοδοσία με ανδρικά ονόματα όπως Αριστείδης, Ηρακλής, Θεμιστοκλής, Μιλτιάδης, Περικλής και γυναικεία όπως Αθηνά, Αντιγόνη, Ασπασία, Αφροδίτη και Ηλέκτρα τα οποία δηλώνουν την πρόσληψη ολόκληρου του διαχρονικού ελληνικού πολιτισμού.[1]
Εγκατάσταση
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Οι Ντρέδες εγκαταστάθηκαν στα ορεινά της Τριφυλίας, για να γίνουν συνοριοφύλακες του Δεσποτάτου του Μοριά και να το προστατεύσουν από τους Φράγκους, που κατείχαν την Επαρχία Ολυμπίας, με σύνορο τον ποταμό Νέδα, ενισχύοντας τον στρατό του Βυζαντίου.
Στο οροπέδιο του Δωρίου, που έχει έκταση κάτω από 120 τ.χλμ. και είναι ένα φυσικό κάστρο από ορεινούς όγκους σε σχήμα πετάλου, με δύο μόνο εξόδους, προς Κυπαρισσία και Άνω Μεσσηνία, θέση που τους έδινε άνεση, να κινούνται προς τα Κοντοβούνια, την Καρύταινα, τη Ζούρτσα, τα βουνά της Ολυμπίας και τη Μάνη και να διαφεύγουν σε περίπτωση κινδύνου, έχτισαν τα χωριά τους, τα Σουλιμοχώρια.[9] Τα χωριά αυτά είναι Σουλιμά (Άνω Δώριο), Ψάρι, Κούβελας, Χαλκιάς, Βλάκα (Χρυσοχώρι), Κλέσουρα (Αμφιθέα), Κατζούρα (Άνω Βασιλικό), Λάπι (Ριζοχώρι), Ρίπεσι (Κεφαλόβρυση),Γκλιάτα (Μάνδρα), Πιτσά (Σιτοχώρι) και Αγριλιά (Νέα Αγριλιά).
Στο Σουλιμά είχε την έδρα της, η Δημογεροντία Σουλιμοχωρίων, που τη συγκροτούσαν εκλεγμένοι αντιπρόσωποι όλων των χωριών και έλυνε όλα τα ζητήματα που αφορούσαν τους κατοίκους των Σουλιμοχωρίων.
Από την ανάμειξη των Βορειοηπειρωτών Χριστιανών και των ντόπιων κατοίκων, προήλθε το γένος των «Ντρέδων», όπως έμειναν γνωστοί στην Ιστορία, οι κάτοικοι των Σουλιμοχωρίων.
Ιστορία
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Το 1463, τρία μόλις χρόνια μετά την Οθωμανική κατάκτηση της Πελοποννήσου, οι Ντρέδες συμμετείχαν στην επανάσταση κατά των Τούρκων κατακτητών που κήρυξαν ο κροκόδειλος Κλαδάς και ο Πέτρος Μπούας με την επίνευση των Ενετών, που κρατούσαν τα κάστρα της Μεθώνης, Κορώνης, Μονεμβασιάς και Ναυπλίου.[1]
Οι επτά Βενετοτουρκικοί Πόλεμοι, μεταξύ 1463 και 1715, διέπλασαν περαιτέρω τον στρατιωτικό και πολεμικό χαρακτήρα των Αρκαδινών, που πήγαιναν συχνά ως μισθοφόροι stradioti στους Ενετούς.[1]
Κατα τη διάρκεια των Ορλοφικών, ο Γ. Παπάζογλου, αξιωματικός του Ρωσικού στρατού συνεργάστηκε με τον προύχοντα της περιοχής των Σουλιμοχωρίων Φώτη Γρηγοριάδη, που έγινε αρχηγός της επαναστατημένης Τριφυλίας, περιλαμβανομένων και των Ντρέδων. Αποτέλεσμα του πολεμικού ξεσηκωμού ήταν η απελευθέρωση των κάστρων του Λεονταρίου και της Αρκαδίας με την κρίσιμη συμβολή των Σουλιμοχωρίτων.[1]
Όπως στη Μάνη, έτσι και στα Σουλιμοχώρια, οι Ντρέδες από το 1780 μέχρι το 1821 αυτοδιοικούνται και έχοντας ελληνική συνείδηση, ενσωματώνονται στον αγώνα της Ελληνικής Επανάστασης του 1821. Έδωσαν πολλούς αγωνιστές, όπως Παπατσώρης, Γκρίτζαλης, Μέλιος, Μπάλτας, Ντούφας, Πετιμεζαίοι, Ντάβος, Ρούσης, Σουλιμιώτης, Ριπεσιώτης κ.ά.. Επίσης οι Ντρέδες ήταν φίλοι και συμπολεμιστές του Κολοκοτρώνη, ο οποίος τους εκτιμούσε και τους υπολόγιζε πολύ.[10]
Πήραν μέρος σε πολλές μάχες, Βαλτέτσι, Τριπολιτσά, Δερβενάκια, Μέγα Σπήλαιο, Νιόκαστρο, Λάλα, Ναύπλιο, Πάτρα, Άργος, Δραμπάλα, Καρυές, Ίσαρι, Πιάνα, Λάπι, Ψάρι, Αετό, Λυκουδέσι, Γουβαλάρια κ.ά..[11]
Το καλοκαίρι του 1834, οι Μεσσήνιοι, περιλαμβανομένων και των Ντρέδων, με πρωτεργάτες τον Γιαννάκη Γκρίτζαλη, τον Μητροπέτροβα και τον Αναστάση Τζαμαλή ξεσηκώθηκαν σε ένα κίνημα το οποίο έγινε γνωστό ως η Μεσσηνιακή Επανάσταση του 1834. Κύριο αίτημά τους ήταν η κατάργηση της Αντιβασιλείας και να αναλάβει το θρόνο ο Όθωνας.[12]
Στα τέλη του 19ου αιώνα, οι Ντρέδες μετακινήθηκαν από τα ορεινά χωριά τους στους κάμπους της Τριφυλίας και γενικά της Μεσσηνίας. Εκεί δημιούργησαν νέα χωριά όπως το Κάτω Ψάρι, το Δώριο και το Κοπανάκι.[12]
Στη συνέχεια, όπως και πολλοί άλλοι Έλληνες, αρκετοί Ντρέδες πήραν το δρόμο της ξενιτιάς κυρίως προς την Αμερική. Όσοι νέοι δεν είχαν μεταναστεύσει συμμετείχαν στους πολέμους μεταξύ 1912-1922.
Παραπομπές
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
- ↑ 1,0 1,1 1,2 1,3 1,4 1,5 Πανομήτρος, Δημήτριος (2021). Ντρέδες: Στην πρώτη γραμμή της Ελληνικής Παλιγγενεσίας - Αρκαδινοί Ντρέδες: Το ιστορικό πλαίσιο. Αθήνα: ΜΙΛΗΤΟΣ. σελ. 67, 68, 73, 74. ISBN 978-618-5438-80-7.
- ↑ Αθανασόπουλος, Δημήτριος (2005). Σουλιμοχώρια-Ντρέδες: Οι Αδικημένοι της Ιστορίας. Κυπαρισσία. ISBN 9606309509.
- ↑ Καργάκος, Σαράντος Ι. (2000). ΑΛΒΑΝΟΙ, ΑΡΒΑΝΙΤΕΣ, ΕΛΛΗΝΕΣ: Μελέτες. Αθήνα: Ι. ΣΙΔΕΡΗΣ. σελ. 71, 155.
- ↑ «ΓΑΡΓΑΛΙΑΝΟΙ ONLINE - ΟΙ ΘΡΥΛΙΚΟΙ ΝΤΡΕΔΕΣ ΤΗΣ ΤΡΙΦΥΛΙΑΣ».
- ↑ «ΠΟΙΜΕΝΙΚΟΣ ΑΥΛΟΣ - ΟΙ ΝΤΡΕΔΕΣ». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 23 Μαρτίου 2020. Ανακτήθηκε στις 24 Μαρτίου 2021.
- ↑ Γρηγοριάδης, Αθανάσιος. Ιστορικαί Αλήθειαι: Ήτοι η Ιστορία του Νομού Μεσσηνίας (1479-1834). Αθήνα: Τύποις Κασίμης Γεώργιος & Σια. σελ. 89.
- ↑ Γρηγοριάδης, Αθανάσιος. Ιστορικαί Αλήθειαι: Ήτοι η Ιστορία του Νομού Μεσσηνίας (1479-1834). Αθήνα: Τύποις Κασίμης Γεώργιος & Σια. σελ. 88.
- ↑ Θεοχάρης, Λεωνίδας (2021). Ντρέδες: Στην πρώτη γραμμή της Ελληνικής Παλιγγενεσίας - Η Συμβολή των Σουλιμοχωριτών (Ντρέδων) στον Αγώνα του '21. Αθήνα: ΜΙΛΗΤΟΣ. σελ. 91. ISBN 9786185438807.
- ↑ «GYM-DORIOU.MES.SCH.GR - ΤΑ ΣΟΥΛΙΜΟΧΩΡΙΑ ΚΑΙ ΟΙ ΝΤΡΕΔΕΣ».
- ↑ «PLATY-KALAMATAS-MESSINIAS.GR - ΣΟΥΛΙΜΟΧΩΡΙΑ - ΝΤΡΕΔΕΣ».
- ↑ «ΤΑ «ΑΙΡΕΤΙΚΑ» - ΟΙ ΝΤΡΕΔΕΣ ΣΤΑ ΣΟΥΛΙΜΟΧΩΡΙΑ ΤΗΣ ΜΕΣΣΗΝΙΑΣ ΚΑΤΑ ΤΗΝ ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΗ».
- ↑ 12,0 12,1 Αθανασόπουλος, Δημήτριος (2005). Σουλιμοχώρια-Ντρέδες: Οι αδικημένοι της Ιστορίας. Κυπαρισσία. σελ. 333, 336, 381, 382. ISBN 960-630-950-9.
