Ελλάδα: Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
Περιεχόμενο που διαγράφηκε Περιεχόμενο που προστέθηκε
μ Ρομπότ: Τροποποίηση: wo:Gires
Γραμμή 596: Γραμμή 596:
[[vo:Grikän]]
[[vo:Grikän]]
[[war:Gresya]]
[[war:Gresya]]
[[wo:Girees]]
[[wo:Gires]]
[[wuu:希腊]]
[[wuu:希腊]]
[[yi:גריכנלאנד]]
[[yi:גריכנלאנד]]

Έκδοση από την 17:48, 7 Σεπτεμβρίου 2008

Συντεταγμένες: 38°18′04″N 23°44′28″E / 38.3011°N 23.7411°E / 38.3011; 23.7411

Ελλάδα
Ελληνική Δημοκρατία

Σημαία

Εθνόσημο
Εθνικό σύνθημα: Ελευθερία ή Θάνατος
Τοποθεσία της χώρας στον κόσμο
και μεγαλύτερη πόληΑθήνα Αρχείο:Ac.athensarms.jpg
38.01.36N 23.44.00E
Ελληνική
Προεδρευόμενη
Κοινοβουλευτική Δημοκρατία
Κάρολος Παπούλιας
Κωνσταντίνος Καραμανλής
Ανεξαρτησία
- Κηρύχθηκε
- Αναγνωρίστηκε


25 Μαρτίου, 1821
1828
 • Σύνολο
 • % Νερό

131.940 km2 (94η)
%0,86
Πληθυσμός
 • Εκτίμηση 2008 
 • Απογραφή 2001 
 • Πυκνότητα 

11.214.992 [1] (72η) 
10.964.019  
83,1 κατ./km2 (87η) 
ΑΕΠ (ΙΑΔ)
 • Ολικό  (2006)
 • Κατά κεφαλή 

$305,595 δισ. (37η)  
$33.004 (19η) 
ΔΑΑ (2005)0,926 (24η) – υψηλή
ΝόμισμαΕυρώ (€ EUR)
 • Θερινή ώρα(UTC +2)
(UTC +3)
Internet TLD.gr
Κωδικός κλήσης+30

Η Ελλάδα (παλαιότερα: Ἑλλάς, επίσημα: Ελληνική Δημοκρατία), είναι χώρα στην νοτιοανατολική Ευρώπη, στο νοτιότερο άκρο της Βαλκανικής χερσονήσου, στην Ανατολική Μεσόγειο. Συνορεύει στην ξηρά, βόρεια με την Πρώην Γιουγκοσλαβική Δημοκρατία της Μακεδονίας και την Βουλγαρία, στα βορειοδυτικά με την Αλβανία και στα βορειοανατολικά με την Τουρκία. Βρέχεται ανατολικά από το Αιγαίο Πέλαγος, στα δυτικά από το Ιόνιο και νότια από την Μεσόγειο Θάλασσα. Έχει μακρά και πλούσια ιστορία κατά την οποία άσκησε μεγάλη πολιτισμική επίδραση σε τρεις ηπείρους.

Ιστορία

Κύριο άρθρο: Ελληνική ιστορία

Στην περιοχή του Αιγαίου Πελάγους εμφανίστηκαν οι πρώτοι πολιτισμοί της Ευρώπης, ο Κυκλαδικός και ο Μινωικός, ενώ αργότερα εμφανίστηκε ο αναγνωρισμένος ως ο πρώτος ελληνικός πολιτισμός, ο Μυκηναϊκός. Την εποχή των πολιτισμών αυτών, ακολούθησε μία σκοτεινή περίοδος περίπου μέχρι το 800 π.Χ., οπότε εμφανίζεται ένας καινούριος ελληνικός πολιτισμός, βασισμένος στο μοντέλο της πόλης-κράτους. Είναι ο πολιτισμός που θα διαδοθεί με τον αποικισμό των ακτών της Μεσογείου, θα αντισταθεί στην Περσική εισβολή με τους δύο επιφανέστερους εκπροσώπους του, την κοσμοπολίτικη και δημοκρατική Αθήνα και την μιλιταριστική και ολιγαρχική Σπάρτη, θα αποτελέσει τη βάση του Ελληνιστικού πολιτισμού που δημιούργησαν οι κατακτήσεις του Μεγάλου Αλεξάνδρου, θα επηρεάσει την πολιτισμική φυσιογνωμία της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας και αργότερα θα πυροδοτήσει την Αναγέννηση στην Ευρώπη.

Στρατιωτικά κατώτερη σε σύγκριση με τη Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία, κατακτήθηκε από τους Ρωμαίους το 146 π.Χ., αν και ο Ελληνικός πολιτισμός τελικά κατέκτησε τον Ρωμαϊκό τρόπο ζωής. Οι Ρωμαίοι αναγνώρισαν και θαύμασαν τον πλούτο του Ελληνικού πολιτισμού, τον μελέτησαν βαθιά και έγιναv συνειδητά συνεχιστές του. Διέσωσαν επίσης και μεγάλο μέρος της αρχαιοελληνικής γραμματείας. Αν και ήταν μόνο ένα μέρος της Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας, ο ελληνικός πολιτισμός θα συνέχιζε να δεσπόζει στην Ανατολική Μεσόγειο, και όταν τελικά η Αυτοκρατορία χωρίστηκε στα δύο, η ανατολική ή Βυζαντινή Αυτοκρατορία, με πρωτεύουσα την Κωνσταντινούπολη, θα είχε κυρίως λόγω γλώσσας έντονο τον ελληνικό χαρακτήρα. Από τον 4ο μέχρι τον 15ο αιώνα, η Ανατολική Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία επέζησε επιθέσεις έντεκα αιώνων από δυτικά και ανατολικά, μέχρι που η Κωνσταντινούπολη έπεσε στις 29 Μαΐου του 1453 στα χέρια της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας. Σταδιακά το Βυζάντιο κατακτήθηκε ολόκληρο μέσα στον 15ο αιώνα.

Αρχείο:Νεοελληνική Ιστορία.gif
Η επέκταση της Ελλάδας από 1832 έως το 1947, που παρουσιάζει εδάφη που απονέμονται στην Ελλάδα από τη Συνθήκη των Σεβρών αλλά που χάνονται το 1923 στο πλαίσιο της Συνθήκης της Λωζάνης (κάντε κλικ για να δείτε το χάρτη από πιο κοντά).

Η Οθωμανική κυριαρχία συνεχίστηκε μέχρι το 1821 που οι Έλληνες κήρυξαν την ανεξαρτησία τους. Η Ελληνική Επανάσταση του 1821 έληξε το 1828. Το 1830 αναγνωρίζεται η ανεξαρτησία του νέου ελληνικού κράτους. Εγκαθιδρύθηκε μοναρχία το 1833. Μέσα στον 19ο και τον πρώιμο 20ό αιώνα, η Ελλάδα προσπάθησε να προσαρτήσει στα εδάφη της όλες τις περιοχές που ακόμη ανήκαν στην Οθωμανική Αυτοκρατορία και είχαν ελληνόφωνο πληθυσμό, πράγμα που κατάφερε εν μέρει, επεκτείνοντας σταδιακά την έκτασή της, μέχρι να φτάσει το σημερινό της μέγεθος το 1947.

Μετά τον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο στην Ελλάδα ξέσπασε εμφύλιος πόλεμος μέχρι το 1949. Αργότερα, το 1952, η Ελλάδα έγινε μέλος του ΝΑΤΟ. Στις 21 Απριλίου του 1967 ο στρατός, υποβοηθούμενος από την κυβέρνηση των ΗΠΑ, πήρε την εξουσία με πραξικόπημα. Οι δικτάτορες στη συνεχεια διαχωρίστηκαν και απο τον Βασιλιά, τον εκδίωξαν απο την χώρα και κατήργησαν τη μοναρχία. Η στρατιωτική Χούντα υπήρξε η αιτία δημιουργίας, μετά από λανθασμένους χειρισμούς που εκμεταλλεύτηκε η Τουρκική πλευρά, του Κυπριακού ζητήματος, το οποίο οδήγησε στην κατάρρευσή της το 1974. Έπειτα από το δημοψήφισμα στις 8 Δεκεμβρίου 1974, το πολίτευμα της Ελλάδας μετατράπηκε ξανά σε αβασίλευτη Δημοκρατία και συντάχθηκε νέο σύνταγμα από την Ε' Αναθεωρητική Βουλή που τέθηκε σε ισχύ στις 11 Ιουνίου 1975, το οποίο ισχύει μέχρι σήμερα, αναθεωρημένο το 1986 και το 2001. Η Ελλάδα έγινε μέλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης το 1981 και μέλος της Ευρωπαϊκής Οικονομικής και Νομισματικής Ένωσης (ΟΝΕ) το 2001.

Πολιτική

Το Σύνταγμα του 1975 περιέχει εκτενείς εγγυήσεις των ελευθεριών και των δικαιωμάτων του πολίτη, ελευθερίες και δικαιώματα που ενισχύθηκαν περαιτέρω με την αναθεώρηση του 2001. Είναι χαρακτηριστικό ότι κατά την αναθεώρηση αυτή κατοχυρώθηκαν, για πρώτη φορά συνταγματικά, πέντε ανεξάρτητες αρχές, οι τρεις εκ των οποίων (Συνήγορος του Πολίτη, Αρχή Διασφάλισης Απορρήτου Επικοινωνιών, Αρχή Προστασίας Προσωπικών Δεδομένων) είναι ταγμένες στην προστασία και διασφάλιση των ατομικών δικαιωμάτων. Η Ελλάδα είναι επίσης μέλος της Ευρωπαϊκής Σύμβασης για τα Δικαιώματα του Ανθρώπου.

Στις 27 Μαΐου του 2008 η Ολομέλεια της Βουλής ενέκρινε την αναθεώρηση του Συντάγματος, που οδήγησε στην υιοθέτηση τριών προτάσεων αλλαγών εκ μέρους της μεγάλης πλειοψηφίας των βουλευτών της Νέας Δημοκρατίας, του ΚΚΕ, του ΣΥΡΙΖΑ και του ΛΑΟΣ. Από την ψηφοφορία απόν ήταν το ΠΑΣΟΚ. Οι προτάσεις αυτές είναι η κατάργηση του απόλυτου επαγγελματικού ασυμβιβάστου των βουλευτών, η απολαβή εκ μέρους της Βουλής, του δικαιώματος να τροποποιεί επιμέρους κονδύλια του τακτικού Προϋπολογισμού και να παρακολουθεί την εκτέλεσή του και η επιφόρτιση του νομοθέτη, να μεριμνά ειδικά για τις νησιωτικές και ορεινές περιοχές σε κάθε νόμο που συντάσσει[2].

Σε πολιτειακό και οργανωτικό επίπεδο, το Σύνταγμα διακρίνει τρεις εξουσίες: τη νομοθετική, την εκτελεστική και την δικαστική. Στη νομοθετική μετέχουν ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας και η Βουλή· στην εκτελεστική ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας και η Κυβέρνηση, ενώ η δικαστική εξουσία ασκείται από τα δικαστήρια στο όνομα του ελληνικού λαού.

Ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας, ιεραρχικά, βρίσκεται στην κορυφή της εκτελεστικής εξουσίας, μετέχει στη νομοθετική με τη δημοσίευση των νόμων και τη δυνατότητα αναπομπής ψηφισμένου νομοσχεδίου, ενώ ορίζεται από το Σύνταγμα ως ρυθμιστής του πολιτεύματος [3]. Εκλέγεται, έμμεσα, από την Βουλή με διαδοχικές ψηφοφορίες των μελών της, στις οποίες επιδιώκεται η εξασφάλιση πλειοψηφίας 2/3, σε πρώτη φάση, και 3/5, σε δεύτερη, του συνόλου των μελών της. Σε περίπτωση αποτυχίας συγκέντρωσης των ανωτέρω πλειοψηφιών, διαλύεται η Βουλή, προκηρύσσονται εκλογές και η νέα Βουλή εκλέγει τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας με την απόλυτη πλειοψηφία των μελών της, ή και με σχετική αν δεν συγκεντρωθεί η απόλυτη πλειοψηφία. Οι εξουσίες του Προέδρου είναι περιορισμένες καθώς ασκεί, κυρίως, τελετουργικά καθήκοντα. Όλες, σχεδόν, οι πράξεις του, χρήζουν προσυπογραφής από τον Πρωθυπουργό ή άλλο μέλος της Κυβέρνησης (Υπουργό), όπως για παράδειγμα τα προεδρικά διατάγματα. Από την υποχρέωση προσυπογραφής εξαιρούνται ρητά ελάχιστες πράξεις του Προέδρου που προβλέπονται από το Σύνταγμα, όπως ο διορισμός των υπαλλήλων της Προεδρίας της Δημοκρατίας. Η θητεία του είναι πενταετής με δικαίωμα επανεκλογής για μία ακόμη φορά.

Η νομοθετική εξουσία ασκείται από την Βουλή των Ελλήνων, τα μέλη της οποίας εκλέγονται με καθολική μυστική ψηφοφορία για τετραετή θητεία. Εκλογές μπορεί να κηρυχθούν νωρίτερα για έκτακτους λόγους, όπως αυτοί ορίζονται στο Σύνταγμα. Μετά, πάντως, το 1975 η προκήρυξη πρόωρων εκλογών αποτελεί τον κανόνα, με την επίκληση, συνήθως, από τις απερχόμενες κυβερνήσεις ιδιαζούσης σημασίας εθνικού θέματος. Η Ελληνική Δημοκρατία χρησιμοποιεί για την ανάδειξη των βουλευτών ένα σύνθετο ενδυναμωμένο εκλογικό σύστημα αναλογικής εκπροσώπησης (ενισχυμένη αναλογική), που αποθαρρύνει τη δημιουργία πολυκομματικών κυβερνήσεων συνεργασίας και επιτρέπει ισχυρή κυβέρνηση πλειοψηφίας, ακόμα και αν το πρώτο κόμμα υστερεί της πλειοψηφίας των ψήφων. Για να μπορεί να καταλάβει μία από τις 300 βουλευτικές έδρες ένα κόμμα, πρέπει να έχει λάβει τουλάχιστον το 3% του συνόλου των ψήφων, ενώ με τον εκλογικό νόμο, που εφαρμόστηκε για πρώτη φορά στις Βουλευτικές εκλογές του 2007, το πρώτο κόμμα εξασφαλίζει απόλυτη πλειοψηφία στη Βουλή με ποσοστό 41%.

Η Βουλή των Ελλήνων, που συγκαλεί ως πρωθυπουργός ο Χαρίλαος Τρικούπης και δίνει μια ομιλία, κατά τη διάρκεια του πρόσφατου δέκατου ένατου αιώνα.

Η εκτελεστική εξουσία ασκείται από την Κυβέρνηση, κεφαλή της οποίας είναι ο Πρωθυπουργός, το ισχυρότερο πρόσωπο του ελληνικού πολιτικού συστήματος. Η Κυβέρνηση καθορίζει και κατευθύνει τη γενική πολιτική της Χώρας[4], εφαρμόζει την πολιτική που εγκρίνει μέσω των νομοθετικών πράξεων η Βουλή, αλλά ταυτόχρονα μετέχει στη νομοπαρασκευαστική διαδικασία, μέσω της σύνταξης και της προώθησης προς ψήφιση των νομοσχεδίων. Η Κυβέρνηση με βάση την αρχή της δεδηλωμένης οφείλει να απολαύει της εμπιστοσύνης της Βουλής, να έχει λάβει δηλαδή ψήφο εμπιστοσύνης από την πλειοψηφία των Βουλευτών. Στα πλαίσια δε της σύγχρονης κομματικής δημοκρατίας, η Κυβέρνηση κυριαρχεί και στη νομοθετική λειτουργία, καθώς προέρχεται από το Κόμμα που ελέγχει την πλειοψηφία του Κοινοβουλίου, καθιστώντας, έτσι, την ψήφιση των νόμων μια τυπική, κατά κανόνα, διαδικασία. Λόγω δε της συχνής έως καταχρηστικής επίκλησης της κομματικής πειθαρχίας, η δυνατότητα διαφωνίας κυβερνητικού βουλευτή με την Κυβέρνηση που στηρίζει θεωρείται σπάνιο φαινόμενο. Σε έκτακτες περιπτώσεις μπορεί η Κυβέρνηση να εκδίδει Πράξεις Νομοθετικού Περιεχομένου, οι οποίες έχουν ισχύ νόμου και οφείλουν να εγκριθούν εντός 40 ημερών από τη Βουλή.

Ο Πρωθυπουργός αποτελεί την κεφαλή της κυβέρνησης και, με βάση το Σύνταγμα, είναι, συνήθως (αν και όχι απαραίτητα), ο αρχηγός του έχοντος την απόλυτη πλειοψηφία στη Βουλή κυβερνώντος κόμματος. Βάσει του άρθρου 82 του Συντάγματος, "ο Πρωθυπουργός εξασφαλίζει την ενότητα της Κυβέρνησης και κατευθύνει τις ενέργειές της, καθώς και των δημοσίων γενικά υπηρεσιών για την εφαρμογή της κυβερνητικής πολιτικής μέσα στο πλαίσιο των νόμων" [4]. Οι βασικότερες εξουσίες του είναι οι εξής:

  • Προεδρεύει του Υπουργικού Συμβουλίου, στο οποίο μετέχει μαζί με τους Υπουργούς.
  • Με δέσμια πρότασή του διορίζονται και παύονται από τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας οι Υπουργοί και οι Υφυπουργοί της Κυβέρνησης.
  • Καθορίζει με τον οικείο Υπουργό τις αρμοδιότητες των Υφυπουργών.
  • Προΐσταται τεσσάρων αυτοτελών υπηρεσιών και γραμματειών: του Πολιτικού Γραφείου του Πρωθυπουργού, της Γραμματείας της Κυβερνήσεως, της Κεντρικής Νομοπαρασκευαστικής Επιτροπής και της Γενικής Γραμματείας Τύπου.
  • Δίνει άδεια για τη δημοσίευση στην Εφημερίδα της Κυβέρνησης οποιουδήποτε κειμένου πρέπει, κατά το νόμο, να καταχωρισθεί σε αυτήν.

Κόμματα

Περισσότερα: Κατάλογος ελληνικών πολιτικών κομμάτων

Μετά την αποκατάσταση της Δημοκρατίας το 1974 (μεταπολίτευση) το πολιτικό σύστημα κυριαρχείται από το φιλελεύθερο κόμμα της Νέας Δημοκρατίας (ΝΔ) και το σοσιαλιστικό Πανελλήνιο Σοσιαλιστικό Κίνημα (ΠΑΣΟΚ). Άλλα κοινοβουλευτικά κόμματα είναι το Κομμουνιστικό Κόμμα Ελλάδας (ΚΚΕ), ο Συνασπισμός Ριζοσπαστικής Αριστεράς (ΣΥΡΙΖΑ) και ο Λαϊκός Ορθόδοξος Συναγερμός (ΛΑΟΣ).

Κυβέρνηση

Περισσότερα: Κυβέρνηση της Ελλάδας

Στις Βουλευτικές εκλογές του 2004, που διεξήχθησαν στις 7 Μαρτίου 2004, πρωθυπουργός εκλέχθηκε ο Κωνσταντίνος Α. Καραμανλής, πρόεδρος της Νέας Δημοκρατίας. Ήταν η πρώτη εκλογική νίκη του κόμματος μετά από 11 χρόνια. Ο Καραμανλής αντικατέστησε τον Κωνσταντίνο Σημίτη και σχημάτισε δική του κυβέρνηση. Οι επόμενες βουλευτικές εκλογές προβλέπονταν από το Σύνταγμα για το 2008, όμως διεξήχθησαν πρόωρα στις 16 Σεπτεμβρίου 2007, χωρίς ωστόσο να τεκμηριωθεί ο έκτακτος λόγος προκήρυξης. Τις Βουλευτικές εκλογές του 2007, κέρδισε ξανά η Νέα Δημοκρατία. Η νέα βουλή είναι η πρώτη πεντακομματική Βουλή τα τελευταία χρόνια και σε αυτή συμμετέχουν η ΝΔ, το ΠΑΣΟΚ, το ΚΚΕ, ο ΣΥΡΙΖΑ και ο ΛΑΟΣ. Συγκεκριμένα η ΝΔ εξασφάλισε το 41.83% των ψήφων και 152 από τις 300 έδρες της Βουλής. Το ΠΑΣΟΚ εξασφάλισε το 38.10 % και 102 έδρες, το ΚΚΕ το 8.15% και 22 έδρες, ο ΣΥΡΙΖΑ το 5.04% και 14 έδρες και τέλος ο ΛΑΟΣ το 3.80% κερδίζοντας 10 έδρες.

Περιφέρειες

Κύριο άρθρο: Περιφέρειες της Ελλάδας
Οι Περιφέρειες της Ελλάδας

Η Ελλάδα χωρίζεται σε 13 διοικητικές περιοχές γνωστές σαν Περιφέρειες, που διαχωρίζονται περαιτέρω σε 51 Νομούς:

Επιπλέον, στη Μακεδονία υπάρχει μία αυτόνομη περιοχή, το Άγιο Όρος, μία μοναστική πολιτεία υπό Ελληνική κυριαρχία.

Οι νομοί διαιρούνται σε 900 δήμους και 133 κοινότητες. Πριν το 1999 και την εφαρμογή του Σχεδίου Καποδίστριας υπήρχαν 361 δήμοι και 5.560 κοινότητες, υποδιαιρούμενες σε 12.817 οικισμούς, ενώ υπήρχαν επίσης οι επαρχίες σtις οποίες διαιρούνταν οι νομοί και ανέρχονταν σε 147.

Γεωγραφία

Δορυφορική εικόνα της Ελλάδας

Η Ελλάδα αποτελείται από ένα μεγάλο ηπειρωτικό τμήμα, το νότιο άκρο των Βαλκανίων, το οποίο ενώνεται με την πρώην ηπειρωτική Πελοπόννησο, από τον Ισθμό της Κορίνθου, αφού η Πελοπόννησος μετά την κατασκευή της διώρυγας της Κορίνθου είναι στην πραγματικότητα νησί. Η χώρα περικλείεται από το Ιόνιο, το Αιγαίο και το Λυβικό Πέλαγος. Το Αιγαίο περιέχει πολυάριθμα νησιά, ανάμεσά τους την Εύβοια, τη Λέσβο, τη Ρόδο και τα νησιωτικά συμπλέγματα των Κυκλάδων και των Δωδεκανήσων, ενώ 180 χιλιόμετρα νότια των ακτών δεσπόζει η Κρήτη, το πέμπτο μεγαλύτερο νησί της Μεσογείου. Νότια της Κρήτης είναι η Γαύδος, το νοτιότερο νησί της Ελλάδας και συνάμα της Ευρώπης. Τα κυριότερα νησιά του Ιονίου είναι η Κέρκυρα, η Κεφαλονιά, η Λευκάδα και η Ζάκυνθος. Η Ελλάδα έχει μήκος ακτών 15.021 χιλιόμετρα, που θεωρείται εξαιρετικά μεγάλο, και οφείλεται στον πλούσιο οριζόντιο εδαφικό διαμελισμό και το έντονο ανάγλυφο της περιοχής, καθώς και στο πλήθος των αναρίθμητων νησιών, τα οποία είναι πάνω από 1500, και είναι κυρίως αποτέλεσμα της σύγκρουσης της Αφρικανικής τεκτονικής πλάκας με την Ευρωπαϊκή. Έχει μήκος συνόρων που πλησιάζει τα 1.181 χιλιόμετρα.

Βουνά της Ελλάδας

Κύριο άρθρο: Κατάλογος βουνών της Ελλάδας

Περίπου το 80% του εδάφους της Ελλάδας είναι ορεινό ή λοφώδες. Μεγάλο μέρος του είναι ξηρό και βραχώδες, ενώ μόνο το 28% του εδάφους είναι καλλιεργήσιμο. Τα υψηλότερα βουνά είναι:

Βουνό Υψόμετρο Τοποθεσία
Όλυμπος
2917
Θεσσαλία (Λάρισα), Μακεδονία (Πιερία)
Σμόλικας
2637
Ήπειρος (Ιωάννινα)
Βόρας (Καϊμάκ Τσαλάν)
2524
Μακεδονία (Πέλλα, Φλώρινα), ΠΓΔΜ
Γράμμος
2520
Μακεδονία (Καστοριά), Ήπειρος (Ιωάννινα), Αλβανία
Γκιώνα
2510
Στερεά Ελλάδα (Φωκίδα)
Τύμφη (Γκαμήλα)
2497
Ήπειρος (Ιωάννινα)
Βαρδούσια
2495
Στερεά Ελλάδα (Φωκίδα)
Αθαμανικά όρη
2469
Ήπειρος (Ιωάννινα), Θεσσαλία (Τρίκαλα)
Παρνασσός
2457
Στερεά Ελλάδα (Φωκίδα, Βοιωτία, Φθιώτιδα)
Ψηλορείτης (Ίδη)
2456
Κρήτη (Ρέθυμνο)

Λίμνες της Ελλάδας

Κύριο άρθρο: Κατάλογος λιμνών της Ελλάδας

Η Ελλάδα έχει αρκετές λίμνες, οι περισσότερες των οποίων βρίσκονται στο ηπειρωτικό της τμήμα. Οι μεγαλύτερες λίμνες στην ελληνική επικράτεια είναι:

Λίμνη Έκταση Τοποθεσία
Τριχωνίδα
96.513 τ.χλμ
Στερεά Ελλάδα (Αιτωλοακαρνανία)
Βόλβη
75.600 τ.χλμ
Μακεδονία (Θεσσαλονίκη)
Βεγορίτιδα
72.488 τ.χλμ
Μακεδονία
Βιστονίδα
45.625 τ.χλμ
Θράκη (Ξάνθη)
Κορώνεια
42.823 τ.χλμ
Μακεδονία (Θεσσαλονίκη)
Μικρή Πρέσπα
43.122 τ.χλμ *
Μακεδονία (Φλώρινα), Αλβανία, ΠΓΔΜ
Μεγάλη Πρέσπα
38.325 τ.χλμ *
Μακεδονία (Φλώρινα), Αλβανία, ΠΓΔΜ
Κερκίνη
37.688 τ.χλμ
Μακεδονία (Σέρρες)

*ελληνικό τμήμα

Υπάρχουν επίσης και αρκετές τεχνητές λίμνες κυρίως για παραγωγή ηλεκτρικού ρεύματος, όπως η Λίμνη Κρεμαστών (68.531 τ.χλμ) και η Λίμνη Πολυφύτου (56.793 τ.χλμ), ενώ οι λίμνες του Μόρνου, του Μαραθώνα και η λίμνη Υλίκη υδροδοτούν την Αθήνα.

Ποτάμια της Ελλάδας

Αρκετά ποτάμια διαρρέουν την Ελλάδα, από τα οποίο κανένα δεν είναι πλεύσιμο. Μερικά από τα μεγαλύτερα, τα Δέλτα που σχηματίζουν στην εκροή τους προς την θάλασσα αποτελούν σημαντικούς υγροβιότοπους, όπως αυτοί του Αλιάκμονα και του Έβρου. Ποταμοί όπως ο Πηνειός στην Θεσσαλία, υδροδοτούν μεγάλες γεωργικές εκτάσεις με την βοήθεια καναλιών, ενώ σε άλλα έχουν δημιουργηθεί τεχνητές λίμνες για την λειτουργία υδροηλεκτρικών εργοστασίων. Ένα αμφιλεγόμενο για οικολογικούς λόγους σχέδιο των τελευταίων δεκαετιών, είναι η εκτροπή του Αχελώου από τη νότια Πίνδο για την αντιμετώπιση του υδατικού προβλήματος της Θεσσαλίας.

Ακολουθεί κατάλογος των μεγαλύτερων σε μήκος ποταμών της Ελλάδας. Το μήκος που αναγράφεται είναι αυτό που διατρέχει την ελληνική επικράτεια.

Κλίμα

Η Ελλάδα χαρακτηρίζεται από τον μεσογειακό τύπο του εύκρατου κλίματος και έχει ήπιους υγρούς χειμώνες και ζεστά ξηρά καλοκαίρια. Το κλίμα της χώρας μπορεί να διαιρεθεί σε τέσσερις βασικές κατηγορίες:

- υγρό μεσογειακό (δυτική Ελλάδα, δυτική Πελοπόννησος, πεδινά και ημιορεινά της Ηπείρου) - ξηρό μεσογειακό (Κυκλάδες, παραλιακή Κρήτη, Δωδεκάνησα, ανατολική Πελοπόννησος, Αττική, πεδινές περιοχές Ανατολικής Στερεάς) - ηπειρωτικό (δυτική Μακεδονία, εσωτερικά υψίπεδα ηπειρωτικής Ελλάδας, βόρειος Έβρος) - ορεινό (ορεινές περιοχές με υψόμετρο περίπου >1500μ στη βόρεια Ελλάδα, >1800μ στην κεντρική Ελλάδα και >2000μ στην Κρήτη).

Οι θερμοκρασίες είναι σπάνια υπερβολικές στις παραθαλάσσιες περιοχές. Στις κλειστές εσωτερικές πεδιάδες και στα υψίπεδα της χώρας παρατηρούνται τα μεγαλύτερα θερμοκρασιακά εύρη -τόσο ετήσια όσο και ημερήσια. Οι χιονοπτώσεις είναι κοινές στα ορεινά από τα τέλη Σεπτεμβρίου (στη βόρεια Ελλάδα, τέλη Οκτωβρίου κατά μέσο όρο στην υπόλοιπη χώρα), ενώ στις πεδινές περιοχές χιονίζει κυρίως από τον Δεκέμβριο μέχρι τα μέσα Μαρτίου. Έχει χιονίσει, πάντως, ακόμα και κατά μήνα Μάιο στη Φλώρινα. Στις παραθαλάσσιες περιοχές των νησιωτικών περιοχών, οι χιονοπτώσεις συμβαίνουν σπανιότερα και δεν αποτελούν βασικό χαρακτηριστικό του κλίματος. Η πόλη της Ρόδου έχει μέσο όρο 0,0 μέρες χιονόπτωσης το χρόνο. Οι καύσωνες επηρεάζουν κυρίως τις πεδινές περιοχές και είναι κοινότεροι τον Ιούλιο και τον Αύγουστο. Σπάνια, πάντως, διαρκούν περισσότερες από 3 μέρες.

Η Ελλάδα βρίσκεται μεταξύ των παραλλήλων 34ου και 42oυ του βορείου ημισφαιρίου και έχει μεγάλη ηλιοφάνεια όλο σχεδόν το χρόνο. Λεπτομερέστερα στις διάφορες περιοχές της Ελλάδας παρουσιάζεται μια μεγάλη ποικιλία κλιματικών τύπων, πάντα βέβαια μέσα στα πλαίσια του μεσογειακού κλίματος. Αυτό οφείλεται στην τοπογραφική διαμόρφωση της χώρας που έχει μεγάλες διαφορές υψομέτρου (υπάρχουν μεγάλες οροσειρές κατά μήκος της κεντρικής χώρας και άλλοι ορεινοί όγκοι) και εναλλαγή ξηράς και θάλασσας. Έτσι από το ξηρό κλίμα της Αττικής και γενικά της ανατολικής Ελλάδας μεταπίπτουμε στο υγρό της βόρειας και δυτικής Ελλάδας. Τέτοιες κλιματικές διαφορές συναντώνται ακόμη και σε τόπους που βρίσκονται σε μικρή απόσταση μεταξύ τους, πράγμα που παρουσιάζεται σε λίγες μόνο χώρες σε όλο τον κόσμο.

Από κλιματολογικής πλευράς το έτος μπορεί να χωριστεί κυρίως σε δύο εποχές: Την ψυχρή και βροχερή χειμερινή περίοδο που διαρκεί από τα μέσα του Οκτωβρίου και μέχρι το τέλος Μαρτίου και τη θερμή και άνομβρη εποχή που διαρκεί από τον Απρίλιο έως τον Οκτώβριο.

Κατά την πρώτη περίοδο οι ψυχρότεροι μήνες είναι ο Ιανουάριος και ο Φεβρουάριος, όπου κατά μέσον όρο η μέση ελάχιστη θερμοκρασία κυμαίνεται από 5-10 °C στις παραθαλάσσιες περιοχές, από 0-5 °C στις ηπειρωτικές περιοχές και σε χαμηλότερες τιμές κάτω από το μηδέν στις βόρειες περιοχές.

Οι βροχές ακόμη και τη χειμερινή περίοδο δεν διαρκούν για πολλές ημέρες και ο ουρανός της Ελλάδας δεν μένει συννεφιασμένος για αρκετές συνεχόμενες ημέρες, όπως συμβαίνει σε άλλες περιοχές της γης. Οι χειμερινές κακοκαιρίες διακόπτονται συχνά κατά τον Ιανουάριο και το πρώτο δεκαπενθήμερο του Φεβρουαρίου από ηλιόλουστες ημέρες, τις γνωστές από την αρχαιότητα Αλκυονίδες ημέρες.

Η χειμερινή εποχή είναι γλυκύτερη στα νησιά του Αιγαίου και του Ιονίου από ό,τι στη Βόρεια και Ανατολική ηπειρωτική Ελλάδα. Κατά τη θερμή και άνομβρη εποχή ο καιρός είναι σταθερός, ο ουρανός σχεδόν αίθριος, ο ήλιος λαμπερός και δεν βρέχει εκτός από σπάνια διαστήματα με ραγδαίες βροχές ή καταιγίδες μικρής γενικά διάρκειας.

Η θερμότερη περίοδος είναι το τελευταίο δεκαήμερο του Ιουλίου και το πρώτο του Αυγούστου οπότε η μέση μεγίστη θερμοκρασία κυμαίνεται από 29 °C μέχρι 35 °C. Κατά τη θερμή εποχή οι υψηλές θερμοκρασίες μετριάζονται από τη δροσερή θαλάσσια αύρα στις παράκτιες περιοχές της χώρας και από τους βόρειους ανέμους (ετησίες) που φυσούν κυρίως στο Αιγαίο.

Η άνοιξη έχει μικρή διάρκεια, διότι ο μεν χειμώνας είναι όψιμος, το δε καλοκαίρι αρχίζει πρώιμα. Το φθινόπωρο είναι μακρύ και θερμό και πολλές φορές παρατείνεται στη νότια Ελλάδα μέχρι τα μισά του Δεκεμβρίου.

Οικονομία

Κύριο άρθρο: Οικονομία της Ελλάδας

Η Ελλάδα έχει μικτή καπιταλιστική οικονομία, με τον δημόσιο τομέα να συνεισφέρει περίπου στο μισό του Α.Ε.Π.. Ο Τουρισμός αποτελεί μία πολύ σημαντική βιομηχανία, που συνεισφέρει κι αυτή σε μεγάλο ποσοστό του Α.Ε.Π., και επίσης αποτελεί πηγή συναλλάγματος. Το 2004 η μεγαλύτερη βιομηχανία στην Ελλάδα με έσοδα γύρω στα 12 δισ. ευρώ ήταν η συνήθως σχετικά αφανής ναυτιλία.

Η οικονομία βελτιώνεται σταθερά τα τελευταία χρόνια, καθώς η κυβέρνηση εφάρμοσε αποτελεσματική οικονομική πολιτική, στην προσπάθεια της ένταξης της Ελλάδας στην ζώνη του ευρώ, την 1 Ιανουαρίου 2001. Παράγων που σίγουρα βοήθησε σε αυτήν την πορεία είναι ότι η Ελλάδα είναι αποδέκτης οικονομικής βοήθειας από την Ευρωπαϊκή Ένωση, ίσης περίπου με το 3,3% του Α.Ε.Π. Η συνέχιση τόσο γενναιόδωρων ενισχύσεων από την Ε.Ε. όμως είναι υπό αμφισβήτηση. Η διεύρυνση της Ευρωπαϊκής Ένωσης με την είσοδο χωρών πολύ φτωχότερων από την Ελλάδα σε συνδυασμό με την ανοδική πορεία της ελληνικής οικονομίας θα βγάλει πιθανότατα πολλές περιοχές από τον λεγόμενο Στόχο 1 του Κοινοτικού Πλαισίου Στήριξης στον οποίο κατευθύνονται και οι περισσότερες επιδοτήσεις και στον οποίο ανήκουν περιοχές με Α.Ε.Π. κατά κεφαλήν μικρότερο του 75% του ευρωπαϊκού μέσου όρου. Με τα στοιχεία του 2003 από τον Στόχο 1 έχουν βγει οι εξής περιοχές: Αττική, Νότιο Αιγαίο, Στερεά Ελλάδα, Κεντρική Μακεδονία, Βόρειο Αιγαίο και οριακά η Πελοπόννησος.

Μεγάλες προκλήσεις παραμένουν, η μείωση της ανεργίας και η περαιτέρω ανοικοδόμηση της οικονομίας μέσω και της ιδιωτικοποίησης διαφόρων μεγάλων κρατικών εταιρειών, η αναμόρφωση της κοινωνικής ασφάλισης, διόρθωση του φορολογικού συστήματος, και η ελαχιστοποίηση των γραφειοκρατικών αδυναμιών. Η ανάπτυξη υπολογίζεται σε 3,9% για το 2004.

Η εθνική κεντρική τράπεζα του κράτους της Ελλάδας είναι η Τράπεζα της Ελλάδος (ΤτΕ), η οποία όμως έχει παραχωρήσει τις περισσότερες αρμοδιότητές της στην Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα (Ε.Κ.Τ.), μετά την είσοδό της στην ζώνη του ευρώ το 2001.

Δημογραφία

Κύριο άρθρο: Δημογραφία της Ελλάδας

Άρθρο βασικών αποτελεσμάτων απογραφής: Απογραφή 2001

Σύμφωνα με την τελευταία απογραφή (2001)[6] ο μόνιμος πληθυσμός της χώρας είναι 10.934.097 κ. Την ημέρα της απογραφής, στη χώρα βρέθηκαν και απογράφηκαν (πραγματικός πληθυσμός) 10.964.020 κ.

Η Έκθεση για τις Διεθνείς Θρησκευτικές Ελευθερίες που συντάσσει κάθε έτος το Υπουργείο Εξωτερικών των Ηνωμένων Πολιτειών, αναφέρει για την Ελλάδα (2007): «Η κυβέρνηση δεν τηρεί στατιστικά στοιχεία για τις θρησκευτικές ομάδες. Περίπου 97% των πολιτών αυτοπροσδιορίζονται ως Ελληνορθόδοξοι. Το υπόλοιπο 3% του πληθυσμού αποτελείται από Ορθόδοξους Παλαιοημερολογίτες, Μουσουλμάνους, Μάρτυρες του Ιεχωβά, Ρωμαιοκαθολικούς, Προτεστάντες, οπαδούς της Εκκλησίας του Ιησού Χριστού των Αγίων των Τελευταίων Ημερών (Μορμόνοι), Σαϊεντολόγους, Εβραίους, Μπαχάι, μέλη του Χάρε Κρίσνα, και οπαδούς αρχαίων ελληνικών πολυθεϊστικών θρησκειών. Δεν υπάρχει επίσημη ή ανεπίσημη εκτίμηση ως προς τον αριθμό των άθεων. Η πλειονότητα των κατοίκων μη ελληνικής υπηκοότητας και των μεταναστών δεν είναι Ορθόδοξοι. Οι μεγαλύτερες ομάδες περιλαμβάνουν μη θρησκευόμενους, μουσουλμάνους και ρωμαιοκαθολικούς, και διαμένουν κυρίως στην Αθήνα. Στη χώρα δραστηριοποιούνται ξένες ιεραποστολικές ομάδες».[7] Μια καταγραφή των θρησκευμάτων που δραστηριοποιούνται στην Ελλάδα βρίσκεται στο κύριο άρθρο «Θρησκεύματα στην Ελλάδα».

Τις τελευταίες δεκαετίες η Ελλάδα έχει δεχτεί ένα μεγάλο κύμα μετανάστευσης. Ο συνολικός αριθμός των μεταναστών υπολογίζεται περίπου στο 10% του συνολικού πληθυσμού ή στις 950.000 ανθρώπους. Νόμιμοι κάτοικοι της χώρας είναι περίπου οι μισοί αν και οι αριθμοί έχουν μεγάλη διακύμανση λόγω της έλλειψης επίσημης μεταναστευτικής πολιτικής και της αστάθειας στις γειτονικές χώρες πηγές μεταναστών. Οι μεγαλύτερες πληθυσμιακές ομάδες σύμφωνα με την απογραφή του 2001 φαίνεται να είναι οι προερχόμενοι από Αλβανία, Ρουμανία, Βουλγαρία, Πακιστάν, Ουκρανία, Πολωνία, Αίγυπτο.

Πέρα από τους αλλοδαπούς μετανάστες έχουν έρθει μετά την πτώση του Τείχους και αρκετοί ομογενείς από περιοχές της πρώην Ε.Σ.Σ.Δ. και από τα Βαλκάνια. Οι μεγαλύτερες ομάδες παλιννοστούντων είναι από την Αλβανία, την Ρωσία και την Γεωργία.

Ένοπλες δυνάμεις και Σώματα ασφαλείας

Υποχρεωτική στράτευση

Κύριο άρθρο: Η θητεία στην Ελλάδα

Μέχρι το 2004, η Ελλάδα είχε νομοθετήσει υποχρεωτική θητεία 12 μηνών, για όλους τους άνδρες άνω των 18 ετών. Ωστόσο, κινείται προς την ανάπτυξη ενός πλήρως επαγγελματικού στρατού, με στόχο την πλήρη κατάργηση της θητείας. Το Υπουργείο Εθνικής Άμυνας έχει αναγγείλει τη σταδιακή μείωση στους 6 μήνες το 2008 και πιθανολογείται ότι μπορεί και να καταργηθεί τελείως. Παρότι γίνονται δεκτές αιτήσεις γυναικών που θέλουν να υπηρετήσουν, δεν είναι υποχρεωτικό. Η κίνηση αυτή δημιουργεί αντιρρήσεις από τους κύκλους που αντιτίθενται στην υποχρεωτική στράτευση, γιατί ενώ το Άρθρο 4 του Ελληνικού Συντάγματος θέτει υπόχρεους όλους τους Έλληνες πολίτες να υπερασπιστούν την Ελλάδα, ο φόρτος έγκειται ολοκληρωτικά στον ανδρικό πληθυσμό.

Οι κληρωτοί δεν λαμβάνουν ιατρική ασφάλιση κατά τη διάρκεια της θητείας τους, ούτε ο χρόνος της θητείας συνυπολογίζεται στα χρόνια εργασίας τους που θεμελιώνουν το συνταξιοδοτικό δικαίωμα. Λαμβάνουν, όμως, πλήρη ιατρική και νοσοκομειακή περίθαλψη από τα κατά τόπους στρατιωτικά νοσοκομεία, εφ' όσον αυτά υπάρχουν στον τόπο που υπηρετούν, αλλιώς αναγκάζονται να μεταφερθούν στην Αθήνα. Ο μισθός του κληρωτού είναι συμβολικός (9 ευρώ το μήνα για τους οπλίτες, σμηνίτες, κληρωτούς, 11 ευρώ για τους στρατεύσιμους δεκανείς, υποσμηνίες, υποκελευστές και τους στρατεύσιμους λοχίες, σμηνίες, κελευστές και 600 ευρώ για τους δόκιμους και των τριών σωμάτων). Οι δόκιμοι υπηρετούν 5 μήνες παραπάνω από τους υπόλοιπους συναδέλφους τους. Ο μισθός δεν αρκεί για να καλύψει τα έξοδα των κληρωτών, ιδιαίτερα όταν ένας κληρωτός υπηρετεί μακριά από τον τόπο διαμονής του, με αποτέλεσμα πρακτικά οι κληρωτοί να ζούνε από την οικονομική στήριξη των γονέων τους κατά την διάρκεια της θητείας τους.

Πολιτισμός

Αργίες

Ημερομηνία Ονομασία Σχόλια
1 Ιανουαρίου Πρωτοχρονιά  
6 Ιανουαρίου Θεοφάνεια  
κινητή Καθαρά Δευτέρα έναρξη της Μεγάλης Τεσσαρακοστής
25η Μαρτίου Ευαγγελισμός της Θεοτόκου και Εθνική Εορτή Εθνική Εορτή για την Επανάσταση του 1821
κινητή Μεγάλη Παρασκευή  
κινητή Πάσχα Ανάσταση του Χριστού
κινητή Δευτέρα Διακαινησίμου (Δευτέρα του Πάσχα) Δευτέρα μετά την Ανάσταση
1 Μαΐου Πρωτομαγιά  
κινητή Αγίου Πνεύματος  
15 Αυγούστου Κοίμηση της Θεοτόκου  
28η Οκτωβρίου Επέτειος του Όχι Εθνική Εορτή (1940)
25 Δεκεμβρίου Χριστούγεννα  
26 Δεκεμβρίου Σύναξις Θεοτόκου  

Σημειώσεις

  1. World Gazetter-εκτίμηση πληθυσμού χώρας, 2008
  2. Καθημερινή
  3. Σύνταγμα της Ελλάδας, άρθρο 30
  4. 4,0 4,1 Σύνταγμα της Ελλάδας, άρθρο 82
  5. 5,0 5,1 5,2 Πηγάζει στη Βουλγαρία
  6. απογραφή 2001
  7. Έκθεση για τις Διεθνείς Θρησκευτικές Ελευθερίες 2007 στην ελληνική και στην αγγλική, Υπουργείο Εξωτερικών των Η.Π.Α.

Δείτε επίσης

Εξωτερικές συνδέσεις

Ηχογραφημένο άρθρο

Πρότυπο:Link FA

Πρότυπο:Link FA