Μεγάλη Παρασκευή

Αγιογραφική αναπαράσταση της σταύρωσης, από τον Θεοφάνη τον Κρητικό, 16ος αιώνας.

Επιτάφιος στολισμένος τη Μεγάλη Παρασκευή στον Ιερό Ναό Αγίων Κωνσταντίνου και Ελένης Ιπποδρομίου Θεσσαλονίκης.

Η Μεγάλη Παρασκευή είναι ημέρα της Μεγάλης Εβδομάδας, και η Παρασκευή προ του Πάσχα. Είναι μέρα πένθους και νηστείας για όλη την Χριστιανοσύνη καθώς τότε κορυφώνεται το Θείο Δράμα των Παθών του Χριστού.

Εκκλησιαστικές Ακολουθίες[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Το πρωί της Μεγάλης Παρασκευής τελείται η ακολουθία των Μεγάλων Ωρών και ο Εσπερινός της Αποκαθηλώσεως, οπότε και ο Χριστός αποκαθηλώνεται και τοποθετείται στον Επιτάφιο. Από τα ξημερώματα τις ίδιας μέρας ετοιμάζεται ο επιτάφιος. Το βράδυ πραγματοποιείται η Ακολουθία του Επιταφίου Θρήνου,^[1] δηλαδή ο Όρθρος του Μεγάλου Σαββάτου και ακολουθεί η περιφορά του επιταφίου.

Λόγω του πένθιμου χαρακτήρα της ημέρας δεν τελείται Θείας Λειτουργία ούτε ακόμη και η κατανυκτική Λειτουργία Προηγιασμένων Τιμίων Δώρων.

Έθιμα[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Είναι κατά έθιμον αργία. Από το βράδυ της Μ.Πέμπτης έως το πρωί της Μ. Παρασκευής στολίζεται ο επιτάφιος από τους πιστούς. Μετά την Αποκαθήλωση οι πιστοί προσέρχονται στις εκκλησίες για να προσκυνήσουν και, όπως συνηθίζεται, άντρες, γυναίκες και παιδιά περνάνε από κάτω για ευλογία. Όλη την ημέρα οι καμπάνες χτυπούν πένθιμα σε όλη την Ελλάδα και παραδοσιακά απαγορεύεται πάσα εργασία και γίνεται άλαδη νηστεία. Στην Κρήτη συνηθίζουν να βράζουν σαλιγκάρια και να πίνουν το ζουμί τους, που είναι σαν χολή.^[2] Σε πολλές περιοχές της Ελλάδας εκείνη τη μέρα, φτιάχνεται ένα ομοίωμα του Ιούδα το οποίο είτε καίγεται. Επίσης, την ίδια μέρα πολλοί πιστοί επισκέπτονται τους τάφους συγγενών και φίλων.

Κειμήλια Μικρασιατών: χρυσοκέντητος επιτάφιος του 1682 από τον μητροπολιτικό ναό της ελληνικής κοινότητας στην Άγκυρα της Μικράς Ασίας (σήμερα στο Μουσείο Μπενάκη).
Περιφορά του Επιταφίου
Το κάψιμο του Ιούδα