Μετάβαση στο περιεχόμενο

Λίμνη Βόλβη

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια

Συντεταγμένες: 40°40′55″N 23°28′2″E / 40.68194°N 23.46722°E / 40.68194; 23.46722

Λίμνη Βόλβη
Άποψη της Βόλβης, με την ανατολική όχθη ορατή
ΧώρεςΕλλάδα Ελλάδα
Γεωγραφικό ΔιαμέρισμαΜακεδονία
ΝομόςΘεσσαλονίκης
Γεωγραφικό Μήκος23.46
Γεωγραφικό Πλάτος40.68
Μέγιστο Μήκος21,5 Χιλιόμετρα
Μέγιστο Πλάτος6,7 Χιλιόμετρα
Έκταση68,1 Τετραγωνικά χιλιόμετρα
Μέγιστο Βάθος20 Μέτρα
Ύψος Επιφάνειας55 Μέτρα

Η λίμνη Βόλβη είναι λίμνη της Μακεδονίας, βρίσκεται στην Περιφερειακή Ενότητα Θεσσαλονίκης ανατολικά από την πόλη της Θεσσαλονίκης σε απόσταση 35 χλμ. και 8 χλμ. δυτικά από την θάλασσα του Στρυμονικού κόλπου, στη λεκάνη της Μυγδονίας, στον Δήμο Βόλβης. Αποτελεί τη δεύτερη μεγαλύτερη λίμνη της Ελλάδας μετά την Τριχωνίδα και είναι διατεταγμένη σε σειρά με την λίμνη Κορώνεια σε απόσταση 11,5 χλμ. από αυτήν. Μαζί οι δυο λίμνες σύμφωνα με τη σύμβαση Ραμσάρ αποτελούν υγρότοπο διεθνούς σημασίας με την ονομασία «Λίμνες Κορώνεια - Βόλβη». Από τη βόρεια πλευρά της διέρχεται η Εγνατία οδός (ενώ η παλιά εθνική οδός διέτρεχε την νότια πλευρά της), και στα ανατολικά της ο ποταμός Ρήχειος, ο οποίος λειτουργεί και ως υπερχείληση της λίμνης δια μέσω των στενών της Ρεντίνας προς τον Στρυμωνικό κόλπο. Η λίμνη Βόλβη έχει σχήμα επίμηκες με διεύθυνση από ανατολή προς δύση ή και το αντίστροφο. Το μέσο μήκος της είναι 19,5 χλμ. και το μέσο πλάτος της 3,4 χλμ. Η επιφάνεια της λίμνης, για μέση στάθμη 37 μέτρα, έχει έκταση 70,8 τετ. χλμ. αντιστοιχώντας σε συνολικό μήκος οχθογραμμής 54,4 χλμ. Στοιχείο που την καθιστά τη μεγαλύτερη λίμνη της Μακεδονίας και τη δεύτερη μεγαλύτερη της Ελλάδας με μέγιστο βάθος 36-37 μέτρα.

Σχηματισμός

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Λίμνη Βόλβη - Φύση
Υπεραιωνόβιος πλάτανος με φωλιές πουλιών κοντά στο χωριό Σχολάρι

Η περιοχή αρχικά καλυπτόταν από την θάλασσα και η γέννηση της λίμνης Βόλβης προήρθε τεκτονικά. Η σημερινή γεωμορφολογία του χώρου διαμορφώθηκε πριν από 1.800.000 έτη (κατώτερο Πλειστόκαινο), όταν ρήγματα στην προ-μυγδονική λεκάνη προκάλεσαν τη βύθισή της. Κατ' αυτό τον τρόπο διακόπηκε η επικοινωνία της με τη θάλασσα και δημιουργήθηκε μια μεγάλη λίμνη, η λίμνη της Μυγδονίας. Οι τεκτονικές διεργασίες συνεχίστηκαν διοχετεύοντας πολλά από τα νερά της στον Στρυμονικό κόλπο. Όσα από αυτά έμειναν, περιορίσθηκαν στα βαθύτερα σημεία της λεκάνης σχηματίζοντας τις δύο μικρότερες λίμνες, την Κορώνεια και την Βόλβη.

Αποτέλεσμα του γεωτεκτονικού αυτού ρήγματος είναι η λίμνη να διαθέτει στο εσωτερικό της πάρα πολλές θερμές πηγές, εκ των οποίων μία μεγάλη ακριβώς στη νότια όχθη της, και στο σημείο που σήμερα λειτουργούν τα θειούχα θερμά Λουτρά της Νέας Απολλωνίας. Ένεκα των πηγών αυτών η στάθμη της δεν πέφτει ποτέ (υπερχείληση του Ρηχείου ποταμού), κάποιες φορές μάλιστα, με πολλές βροχές ή πολλά χιόνια, η στάθμη της ανεβαίνει επικίνδυνα, όπως τον χειμώνα του 2015, που η άνοδός της ξεπέρασε τα 2 μέτρα.

Λόγω και πάλι αυτής της γεωτεκτονικής μορφής της, η λίμνη είναι γενέτειρα σεισμών μικρών και μεγάλων, με αποτέλεσμα την εκδήλωση καθημερινών μικροσεισμών που δεν γίνοται αισθητοί από τον άνθρωπο. Αυτός, ίσως, είναι και ο λόγος που η προηγούμενη ονομασία της ήταν Μπεσίκ (από τό τουρκικό beşik, που σημαίνει λίκνο, παιδική κούνια). Το 1978 εκδηλώθηκε με επίκεντρο τη λίμνη ισχυρός σεισμός 6,5 ρίχτερ, ο οποίος δοκίμασε σκληρά τη Θεσσαλονίκη.

Ονομασία

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Σύμφωνα με τη μυθολογική παράδοση, η Βόλβη ήταν Νύμφη, κόρη του Ωκεανού και της Τηθύος, που ζούσε στα νερά της λίμνης, την οποία και προστάτευε.[1] Σύμφωνα με τον Αθήναιο, απέκτησε με τον Ηρακλή έναν γιό, τον Όλυνθο. Από αυτήν την Νύμφη πήρε το όνομά της η λίμνη Βόλβη , η οποία αναφέρεται από το Στράβωνα.[2] Ο Ξενοφών την αναφέρει με το όνομα Βολυκή. Ο Αισχύλος στην τραγωδία Πέρσαι αναφέρει τη λίμνη Βόλβη στην περιγραφή της πορείας που ακολούθησαν οι ηττημένοι Πέρσες: « ἔς τε Μακεδόνων χώραν ἀφικόμεσθ᾽, ἐπ᾽ Ἀξιοῦ πόρον, Βόλβης θ᾽ ἕλειον δόνακα, Πάγγαιόν τ᾽ ὄρος » («φτάσαμε στη Μακεδονία, στον Αξιό, και στους βάλτους και τις καλαμιές της Βόλβης και στο Παγγαίο όρος»).

Ορνιθοπανίδα της λίμνης Βόλβη

Οικολογία

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Πελαργός στον οικισμό της Νυμφόπετρας (Λίμνη Βόλβη)

Η λίμνη Βόλβη διαθέτει πλούσια ιχθυοπανίδα, που περιλαμβάνει 24 είδη ψαριών, ανάμεσά τους το ψάρι λιπαριά (Alosa macedonica)[3][4] που είναι ενδημικό της λίμνης και δεν συναντάται σε κανένα άλλο μέρος του κόσμου. Επίσης, ιδιαίτερα σπάνια είναι τα ψάρια γελάρτζα (Alburnus volviticus) και λακόψαρο ή τυλινάρι[5]. Τα κυριότερα είδη της λίμνης αποτελούν το γριβάδι (Cyprinus carpio), το περκί (Perca fluviatilis), το τσιρώνι (Rutilus rutilus), η λεστιά (Abramis brama), η κοκκινοφτέρα (Scardinius erythrophthalmus), η τούρνα (Esox lucius), η πεταλούδα (Carassius gibelio), το χέλι (Anguilla anguilla), η μαλαμίδα (Vimba melanops), η βιργιάνα (Barbus strumicae) κ.ά. Επίσης, παλαιότερα υπήρχε και ο γουλιανός (Silurus glanis), που η παρουσία του σήμερα όμως, έχει γίνει σπάνια ή έχει εξαφανιστεί, εξαιτίας της εισαγωγής του ανταγωνιστικού του είδους, που είναι το γλανίδι (Silurus aristotelis). Τέλος, όσον αφορά κάποια είδη ψαριών χωρίς εμπορική σημασία, υπάρχουν η μουρμουρίτσα (Rhodeus amarus), η θρακοβελονίτσα (Cobitis strumicae), ο ποντογωβιός (Knipowitschia caucasica), η ποταμοσαλιάρα (Salaria fluviatilis) και το κουνουπόψαρο (Gambusia holbrooki).[6] Στην περιοχή υπάρχουν 245 είδη πτηνών[7] μεταξύ αυτών και πολλά αποδημητικά. Η λίμνη Βόλβη αποτελεί σημαντικό τόπο αναπαραγωγής για το σταχτοτσικνιά (Ardea cinerea). Στους δύο υπεραιωνόβιους πλάτανους κοντά στο χωριό Σχολάρι (ανάμεσα στις δυο λίμνες) φιλοξενούνται περίπου 200 φωλιές σταχτοτσικνιάδων. Επίσης, μικρός αριθμός από σταχτοτσικνιάδες και λευκοτσικνιάδες (Egretta garzetta) φωλιάζει στο μοναδικής οικολογικής αξίας, παραλίμνιο υγρόφιλο δάσος της Απολλωνίας, στη νότια πλευρά της λίμνης, μαζί με πολλά ζευγάρια λευκοπελαργών (Ciconia ciconia), συνθέτοντας μια σπάνια κοινωνία.[6] Μεγάλος αριθμός από φωλιές λευκοπελαργών παρατηρείται σ' όλους τους παραλίμνιους οικισμούς της λίμνης και ιδιαίτερα στον οικισμό της Νυμφόπετρας.[8] Η λίμνη Βόλβη είναι ένας από τους 11 ελληνικούς υγροτόπους που προστατεύονται από τη Συνθήκη Ραμσάρ. Η περιοχή είναι προστατευόμενη τοποθεσία του δικτύου Natura 2000 με κωδικό GR1220009.[9]

Φωτοθήκη

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
  • Χήνες
    Χήνες

Παραπομπές

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
  1. ↑ Theoi Project - Potamoi
  2. ↑ Στράβων, Γεωγραφικά 7.α.136
  3. ↑ «NatureBank - Ψάρι - Alosa macedonica (Λιπαρία)». filotis.itia.ntua.gr. Ανακτήθηκε στις 1 Σεπτεμβρίου 2022. 
  4. ↑ Kottelat, M. & Freyhof, J. 2007. Handbook of European Freshwater Fishes. Kottelat, Cornol and Freyhof, Berlin, xiv + 646 pp. 
  5. ↑ ANEMOS - VOLVI WINDSURFERS Αρχειοθετήθηκε 2013-01-28 στο Wayback Machine., ucy.ac.cy
  6. ↑ 6,0 6,1 Κλεανθίδης, Πλάτων (2002). Βιολογία της αναπαραγωγής, τροφικές συνήθειες και δυναμική πληθυσμού του ενδημικού ψαριού Alosa Macedonica (vinciguerra, 1921) της λίμνης Βόλβης. Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης, Σχολή Θετικών Επιστημών, Τμήμα Βιολογίας. http://hdl.handle.net/10442/hedi/13486. 
  7. ↑ Ι. Δέβρελης, Η τουριστική αξιοποίηση ενός υγροβιότοπου. Το παράδειγμα εφαρμογής της λίμνης Βόλβης, ΤΕΙ Καβάλας, Δράμα, 2013, σελ. 56
  8. ↑ Κλεανθίδης, Πλάτων (17 Απριλίου 2023). «Οι Πελαργοί της Νυμφόπετρας, κοντά στη λίμνη Βόλβη». Parallaxi Magazine (στα greek). Ανακτήθηκε στις 17 Απριλίου 2023. CS1 maint: Μη αναγνωρίσιμη γλώσσα (link)
  9. ↑ «N2K GR1220009 dataforms». natura2000.eea.europa.eu. Ανακτήθηκε στις 18 Ιουνίου 2019. 

Εξωτερικοί σύνδεσμοι

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Ανακτήθηκε από "https://el.wikipedia.org/w/index.php?title=Λίμνη_Βόλβη&oldid=10448098"