Μετάβαση στο περιεχόμενο

Περιφέρεια Στερεάς Ελλάδας

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
Περιφέρεια Στερεάς Ελλάδας
Περιφέρεια

Έμβλημα
Χάρτης της Ελλάδας με Στερεάς Ελλάδας
Χάρτης της Ελλάδας με Στερεάς Ελλάδας
Η θέση της Περιφέρειας στην Ελλάδα
Χώρα Ελλάδα Ελλάδα
Πρωτεύουσα Λαμία
Μεγαλύτερη πόλη Χαλκίδα
Μεγαλύτερος δήμος Δήμος Χαλκιδέων
Διοίκηση  
 • Περιφερειάρχης Φάνης Σπανός
 • Αναπληρωτής Περιφερειάρχης Δημήτριος Βουρδάνος
 • Αντιπεριφερειάρχες
Διοικητική διαίρεση  
 • Αποκεντρωμένη Διοίκηση Θεσσαλίας-Στερεάς Ελλάδας
 • Περιφερειακές Ενότητες
 • Δήμοι 25
Επίσημη γλώσσα(ες) Ελληνικά
Τοπωνύμιο Στερεοελλαδίτης
Στερεοελλαδίτισα
Έκταση  
 • Συνολική 15.549 χλμ²
 • Κατάταξη θέση
 • Πλάτος 95 χλμ.
 • Μήκος 230 χλμ.
 • Νερό ? %
 • Γεωγ. πλάτος 00° 00′ 00″ N ?
 • Γεωγ. μήκος 00° 00′ 00″ E ?
Πληθυσμός  
 • Συνολικός 504.167 (απογραφή 2021)
 • Κατάταξη πληθ. θέση
 • Πυκνότητα 32,5 κάτ./τ.χμ.
 • Κατάταξη πυκν. 11η θέση
 • Ψηλότερο σημείο Βουνό Γκιώνα
2.510 μ.
 • Μέσο ? μ.
? μ.
Συντομογραφίες GR24 GR-H
Ιστότοπος pste.gov.gr

Η Περιφέρεια Στερεάς Ελλάδας είναι διοικητική περιφέρεια στο γεωγραφικό διαμέρισμα της Κεντρικής Ελλάδας στην Ελλάδα. Συνορεύει με τις περιφέρειες Θεσσαλίας στα βόρεια, Δυτικής Ελλάδας στα δυτικά, και Αττικής στα νοτιοανατολικά. Ο Κορινθιακός κόλπος βρίσκεται στα νότια και το Αιγαίο Πέλαγος στα ανατολικά. Η περιοχή κατοικείται από την εποχή του λίθου, όπως δείχνουν τα ευρήματα στην Αλίαρτο, στη Χαλκίδα, στα Ψαχνά και σε διάφορες άλλες περιοχές.[1]

Ο μόνιμος πληθυσμός της περιφέρειας ανέρχεται σε 508.254 κατοίκους, σύμφωνα με την απογραφή του 2021 από την ΕΛ.ΣΤΑΤ..[2] Πρωτεύουσα είναι η Λαμία που αποτελεί την 18η μεγαλύτερη πόλη της Ελλάδας, καθώς και ένα δυναμικά αναπτυσσόμενο αστικό κέντρο, στο οποίο κινούνται καθημερινά πολλές χιλιάδες άνθρωποι.[3] Μεγαλύτερη πόλη είναι η Χαλκίδα, η οποία είναι η 9η μεγαλύτερη πόλη της χώρας, με πληθυσμό 59.125 κατοίκους και με τον ευρύτερο Δήμο να έχει πληθυσμό 102.222 κατοίκων.

Η περιφέρεια έχει επικεφαλής τον Φάνη Σπανό, ο οποίος εξελέγη στις Δημοτικές και Περιφερειακές εκλογές του 2019 και ασκεί τα καθήκοντά του από την 1η Σεπτεμβρίου του 2019.

Η περιοχή της Στερεάς Ελλάδας αποτελεί σήμερα περιφέρεια και γεωγραφικό διαμέρισμα της Ελλάδας. Επίσης, αποτελεί μέρος της στατιστικής περιοχής της Κεντρικής Ελλάδας, μιας εκ των τεσσάρων της χώρας, πρώτου επιπέδου NUTS της Ευρωπαϊκής Ενώσεως.

Στην περιφέρεια περιλαμβάνονται 5 περιφερειακές ενότητες (Βοιωτίας, Εύβοιας, Ευρυτανίας, Φθιώτιδας, Φωκίδας)[4] ενώ στο γεωγραφικό διαμέρισμα Στερεάς Ελλάδας περιλαμβάνονται 7 νομοί, ακόμη δηλαδή η Αττική και η Αιτωλοακαρνανία.

Το όνομα Ρούμελη προέρχεται από την σύνθεση των τούρκικων λέξεων Ρουμ και ιλή που σημαίνουν Ρωμαίος ή Ρωμιός και χώρα αντίστοιχα δηλαδή η χώρα των Ρωμιών. Χαρακτηριστικό της ετυμολογίας της λέξεως Ρουμελία ή Ρούμελη είναι το σουλτανάτο των Ρουμ που εγκαθιδρύθηκε από τους Σελτζούκους Τούρκους στην περιοχή της Μικράς Ασίας θέλοντας έτσι να να υποδηλώσουν τον εθνολογικό χαρακτήρα της περιοχής (Έλληνες) που καταλάμβαναν και ασκούσαν διοίκηση.

Μετά το 1453, Ρούμελη ονομάστηκε το Ευρωπαϊκό τμήμα της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας με κέντρο τη Σόφια. Με την ίδρυση του νέου Ελληνικού κράτους, η περιοχή έλαβε την ελληνική ονομασία Στερεά Ελλάδα γεγονός που είχε να συμβεί από την κατάλυση του βυζαντινού κράτους.[5][6] Κατά τη διοικητική οργάνωση της Αυτοκρατορίας του Βυζαντίου η περιοχή είχε την ελληνική της ονομασία και με αυτό τον τρόπο αποτελούσε το Θέμα της Ελλάδος.

Το Μέγαρο της Περιφέρειας στη Λαμία
Παλαιότερο σύμβολο της Περιφέρειας Στερεάς Ελλάδας.

Η Στερεά Ελλάδα βρίσκεται στο νότιο τμήμα του ηπειρωτικού κορμού της χώρας και καταλαμβάνει έκταση 15.549 τετραγωνικά χιλιόμετρα με 230 χιλιόμετρα μήκος και 95 χιλιόμετρα πλάτος καθιστώντας την 2η μεγαλύτερη σε έκταση ελληνική περιφέρεια. Αποτελείται από ηπειρωτικό και νησιωτικό τμήμα και είναι ανοιχτή στο Αιγαίο Πέλαγος και το Ιόνιο Πέλαγος μέσω εσωτερικών θαλασσών και μεγάλου μήκους ακτών. Συνορεύει με τρεις περιφέρειες. Την περιφέρεια Θεσσαλίας στα βόρεια, την περιφέρεια Δυτικής Ελλάδας στα δυτικά και νοτιοδυτικά, και την περιφέρεια Αττικής στα νοτιοανατολικά. Στα νότια βρέχεται από τον Κορινθιακό κόλπο και στα ανατολικά από το Αιγαίο Πέλαγος.

Η περιφέρεια δεν ταυτίζεται απόλυτα με το γεωγραφικό διαμέρισμα της Στερεάς Ελλάδας, καθώς σε αυτή δεν εντάσσονται οι νομοί Αττικής και Αιτωλοακαρνανίας. Το νησιώτικο τμήμα περιλαμβάνει το νησί της Εύβοιας που εκτείνεται κατά μήκος της βορειοανατολικής ηπειρωτικής Στερεάς Ελλάδας και είναι το δεύτερο μεγαλύτερο νησί της χώρας και το έκτο μεγαλύτερο της Μεσογείου με έκταση 3.654 τετραγωνικά χιλιόμετρα, το νησί της Σκύρου που είναι το νοτιότερο νησί των Βορείων Σποράδων και αποτελεί το δέκατο ένατο μεγαλύτερο νησί της Ελλάδας με έκταση 209,5 τετραγωνικά χιλιόμετρα, καθώς και ένα μεγάλο αριθμό νησιών και νησίδων.

Η Στερεά διαιρείται σε πέντε νομούς, της Βοιωτίας με έκταση 2.952 τετραγωνικά χιλιόμετρα, της Ευβοίας με 4.167 τετραγωνικά χιλιόμετρα, της Ευρυτανίας με 1.869 τετραγωνικά χιλιόμετρα, της Φθιώτιδας με 4.441 τετραγωνικά χιλιόμετρα και της Φωκίδας με 2.120 τετραγωνικά χιλιόμετρα που ταυτίζονται με τις περιφερειακές ενότητες ύστερα από την εφαρμογή του Προγράμματος Καλλικράτης.

Διοικητική διαίρεση

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Η περιφέρεια διαιρείται σε 5 περιφερειακές ενότητες (ΠΕ) που συστάθηκαν με το Πρόγραμμα Καλλικράτης και ταυτίζονται γεωγραφικά με τα εδάφη των νομών. Οι 5 Περιφερειακές Ενότητες είναι της Βοιωτίας, Ευβοίας, Ευρυτανίας, Φθιώτιδας και Φωκίδας με πρωτεύουσες τις Λιβαδειά, Χαλκίδα, Καρπενήσι, Λαμία και Άμφισσα αντίστοιχα. Η ενότητα με τον μεγαλύτερο πληθυσμό είναι της Ευβοίας με 210.815 κατοίκους σύμφωνα με την απογραφή του 2011 και σε έκταση της Φθιώτιδας με 4.441 χλμ2.

Στις ΠΕ υπάγονται 25 πρωτοβάθμιοι δήμοι (ΟΤΑ). Η περιφερειακή ενότητα της Βοιωτίας αποτελείται από 6 δήμους, της Ευβοίας από 8, της Ευρυτανίας από 2, της Φθιώτιδας από 7 και της Φωκίδας από 2. Ο δήμος με τον μεγαλύτερο πληθυσμό είναι της Χαλκίδας με 102.222 κατοίκους σύμφωνα με την απογραφή του 2011 και σε έκταση των Δελφών με 1122,93 τ.χμ. Στην κατηγορία «πληθυσμός» αναγράφεται ο πραγματικός πληθυσμός της απογραφής 2011.

Περιφερειακή ενότητα Δήμος Έκτ. Πληθ. Έδρα
Βοιωτίας Αλιάρτου 256,89 10.887 Αλίαρτος
Διστόμου-Αράχοβας-Αντίκυρας 292,7 8.188 Δίστομο
Θηβαίων 822,92 36.477 Θήβα
Λεβαδέων 698,79 31.315 Λιβαδειά
Ορχομενού 436,41 11.621 Ορχομενός
Τανάγρας 554,01 19.432 Σχηματάρι
Εύβοιας Διρφύων-Μεσσαπίων 779,86 18.800 Ψαχνά
Ερέτριας 168,5 13.053 Ερέτρια
Ιστιαίας-Αιδηψού 499,3 21.083 Ιστιαία
Καρύστου 672,43 12.180 Κάρυστος
Κύμης-Αλιβερίου 801,21 28.437 Αλιβέρι
Μαντουδίου-Λίμνης-Αγίας Άννας 585,39 12.045 Μαντούδι
Σκύρου 223 2.994 Σκύρος (Χώρα ή Χωριό)
Χαλκιδέων 412,38 102.223 Χαλκίδα
Ευρυτανίας Αγράφων 924,08 6.976 Κερασοχώρι
Καρπενησίου 954,21 13.105 Καρπενήσι
Φθιώτιδας Αμφίκλειας-Ελάτειας 493,5 10.922 Κάτω Τιθορέα
Δομοκού 694,97 11.495 Δομοκός
Λαμιέων 947 75.315 Λαμία
Λοκρών 614,7 19.623 Αταλάντη
Μακρακώμης 836,6 16.036 Σπερχειάδα
Μώλου-Αγίου Κωνσταντίνου 337,298 12.090 Καμένα Βούρλα
Στυλίδας 463,9 12.750 Στυλίδα
Φωκίδας Δελφών 1122,93 26.716 Άμφισσα
Δωρίδος 1006,95 13.627 Λιδωρίκι

Περιφερειακές εκλογές

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ο στηριζόμενος από το κυβερνών κόμμα της Νέας Δημοκρατίας, εν ενεργεία περιφερειάρχης και εκ νέου υποψήφιος, Φάνης Σπανός, επανεξελέγη για δεύτερη θητεία, από τον πρώτο γύρο των περιφερειακών εκλογών του 2023, με σημαντική διαφορά έναντι του ανεξάρτητου, στηριζόμενου από το κόμμα της αξιωματικής αντιπολίτευσης, ΣΥΡΙΖΑ - ΠΣ, ανθυποψηφίου του, Απόστολου Γκλέτσου, ο οποίος κατέλαβε τη δεύτερη θέση. Στον πρώτο γύρο των περιφερειακών εκλογών του 2023 και μοναδικό που διεξήχθη, στις 8 Οκτωβρίου, από τους 515.867 εγγεγραμμένους ψηφοφόρους συμμετείχαν 319.322 (ποσοστό 61,90%).[7]

Υποψήφιος Περιφερειάρχης Συνδυασμός Κόμμα Στήριξης %

1ου γύρου

Ψήφοι 1ου γύρου %

2ου γύρου

Ψήφοι 2ου γύρου Σύνολο εδρών
Φάνης Σπανός Επιμένουμε στην Καρδιά της Ελλάδας Νέα Δημοκρατία 48,36 145.900 - - 27
Απόστολος Γκλέτσος Ενωτική Περιφερειακή Κίνηση Απόστολος Γκλέτσος Ανεξάρτητοι + ΣΥΡΙΖΑ 24,88 75.079 - - 9
Κώστας Μαρκόπουλος Στερεά Περιφέρεια - 10,98 33.138 - - 4
Κώστας Μπασδέκης Λαϊκή Συσπείρωση Στερεάς Ελλάδας ΚΚΕ 8,94 26.975 - - 3
Λουκάς Αποστολίδης Πατρίδα μας η Στερεά ΠΑΣΟΚ - Κίνημα Αλλαγής 6,84 20.630 - - 2

Ο Φάνης Σπανός εξελέγη περιφερειάρχης στις περιφερειακές εκλογές του 2019.

Υποψήφιος Περιφερειάρχης Συνδυασμός Κόμμα Στήριξης %
1ου γύρου
Ψήφοι
1ου γύρου
%
2ου γύρου
Ψήφοι
2ου γύρου
Σύνολο εδρών
Φάνης Σπανός Επιμένουμε στην καρδιά της Ελλάδας Νέα Δημοκρατία 39,72 126.765 52,42 122.128 20
Απόστολος Γκλέτσος Ενωτική Περιφερειακή Κίνηση Ανεξάρτητοι Έλληνες Νέα Ελληνική Ορμή 23,84 76.086 47,58 110.847 12
Δημήτρης Αναγνωστάκης Στερεά... Υπεροχής! ΣΥΡΙΖΑ 14,15 45.145 7
Κατερίνα Μπατζελή Πατρίδα μας η Στερεά Κίνημα Αλλαγής 11,34 36.205 6
Κώστας Μπασδέκης Λαϊκή Συσπείρωση Στερεάς Ελλάδας ΚΚΕ 5,59 17.851 3
Χαράλαμπος Γιώτης Ελληνική Αυγή για την Στερεά Ελλάδα Χρυσή Αυγή 2,52 8.030 1
Αντώνης Βούλγαρης Ελεύθερη Στερεά Λαϊκή Ενότητα 1,45 4.626 1
Νίκη Πολυζώη Αριστερή Παρέμβαση στη Στερεά ΑΝΤΑΡΣΥΑ 1,39 4.440 1

Ο Κώστας Μπακογιάννης εξελέγη περιφερειάρχης Στερεάς στον δεύτερο γύρο, συγκεντρώνοντας ποσοστό 56,06% έναντι γύρω στο 44% για το Βαγγέλη Αποστόλου.[8]

Υποψήφιος / Συνδυασμός / Κόμμα %
1ου γύρου
Ψήφοι
1ου γύρου
%
2ου γύρου
Ψήφοι
2ου γύρου
Σύνολο εδρών
Κώστας Μπακογιάννης / ΑΛΛΑΖΟΥΜΕ. ΣΤΗΝ ΚΑΡΔΙΑ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΑΣ / ΝΔ 41,35% 136.688 56,06% 161.286 31
Βαγγέλης Αποστόλου / ΣΤΕΡΕΑ ΣΕ ΝΕΑ ΤΡΟΧΙΑ / ΣΥΡΙΖΑ 18,75% 61.961 43,94% 126.428 10
Θανάσης Γιαννόπουλος / ΘΑΝΑΣΗΣ ΓΙΑΝΝΟΠΟΥΛΟΣ - ΣΥΜΦΩΝΙΑ ΓΙΑ ΤΗ ΣΤΕΡΕΑ ΕΛΛΑΔΑ / ΕΠΑΛ 14,40% 47.609 4
Απόστολος Γκλέτσος / ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΑΥΓΗ ΓΙΑ ΤΗΝ ΣΤΕΡΕΑ ΕΛΛΑΔΑ / Χρυσή Αυγή 9,04% 29.867 2
Γιώργος Μαρίνος / ΛΑΪΚΗ ΣΥΣΠΕΙΡΩΣΗ ΣΤΕΡΕΑΣ ΕΛΛΑΔΑΣ / ΚΚΕ 8,83% 29.191 2
Κώστας Χαϊνάς / ΕΝΕΡΓΟΙ ΠΟΛΙΤΕΣ ΣΤΕΡΕΑΣ / ΔΗΜΑΡ, Πράσινοι - Αλληλεγγύη 4,27% 14.115 1
Βασίλης Ζούμπος / ΑΡΙΣΤΕΡΗ ΠΑΡΕΜΒΑΣΗ ΣΤΗ ΣΤΕΡΕΑ ΕΛΛΑΔΑ / ΑΝΤΑΡΣΥΑ 3,36% 11.093 1

Στις περιφερειακές εκλογές του 2010, που διεξήχθησαν στις 7 Νοεμβρίου, προηγήθηκε στον πρώτο γύρο ο υποψήφιος που στηριζόταν από το ΠΑΣΟΚ Κλέαρχος Περγαντάς, με ποσοστό 39,02%, ακολουθούμενος από τον υποψήφιο που στηριζόταν από την Νέα Δημοκρατία Αθανάσιο Χειμάρα, που συγκέντρωσε ποσοστό 35,20%. Στις επαναληπτικές εκλογές που διεξήχθησαν στις 14 Νοεμβρίου 2010, περιφερειάρχης Στερεάς Ελλάδας εξελέγη ο Κλέαρχος Περγαντάς που συγκέντρωσε ποσοστό 52,93% έναντι 47,07% του αντιπάλου του Αθανασίου Χειμάρα. Η συμμετοχή των ψηφοφόρων στον πρώτο γύρο ήταν 66,81% ενώ στον δεύτερο 50,15%[9]

Περιφερειακές εκλογές Στερεάς Ελλάδας, 7 Νοεμβρίου 2010
Υποψήφιος - Συνδυασμός (κόμμα) %
1ου γύρου
Ψήφοι
1ου γύρου
%
2ου γύρου
Ψήφοι
2ου γύρου
Σύνολο εδρών
Κλέαρχος Περγαντάς / ΣΤΕΡΕΑ ΕΛΛΑΔΑ (ΠΑΣΟΚ) 39,02 129.020 52,93 130.189 31
Αθανάσιος Χειμάρας / ΜΑΖΙ ΓΙΑ ΤΗ ΣΤΕΡΕΑ ΕΛΛΑΔΑ (ΝΔ - Δημοκρατική Αναγέννηση) 35,20 116.399 47,07 115.766 13
Γεώργιος Μαρίνος / ΛΑΪΚΗ ΣΥΣΠΕΙΡΩΣΗ ΣΤΕΡΕΑΣ ΕΛΛΑΔΑΣ (ΚΚΕ) 10,87 35.954 3
Νίκος Παπανδρέου / ΑΝΕΞΑΡΤΗΤΟ ΜΕΤΩΠΟ ΣΤΕΡΕΑΣ ΕΛΛΑΔΑΣ (ΛΑ.Ο.Σ.) 7,96 26.324 2
Νικόλαος Στουπής / ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΙΚΗ ΚΑΙ ΟΙΚΟΛΟΓΙΚΗ ΣΥΝΕΡΓΑΣΙΑ (ΣΥΡΙΖΑ) 3,70 12.219 1
Δέσποινα Σπανούδη / ΑΥΤΟΔΙΟΙΚΗΤΙΚΟ ΚΙΝΗΜΑ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΣ ΣΤΕΡΕΑΣ ΕΛΛΑΔΑΣ (Οικολόγοι/ΔΗΜ.ΑΡ.) 3,25 10.753 1
  1. Στερεά Ελλάδα - Ιστορία Αρχειοθετήθηκε 2011-07-26 στο Wayback Machine. Τουριστική Πύλη της Στερεάς Ελλάδας, Ανακτήθηκε 28 Σεπτεμβρίου 2011
  2. «Μόνιμος Πληθυσμός - ELSTAT». www.statistics.gr. Ανακτήθηκε στις 12 Αυγούστου 2023. 
  3. Υ.ΠΕ.ΧΩ.Δ.Ε. Αρχειοθετήθηκε 2012-01-11 στο Wayback Machine. Ανακτήθηκε 28 Σεπτεμβρίου 2011
  4. «Περιφέρεια Στερεάς Ελλάδος». www.enpe.gr. Ανακτήθηκε στις 31 Οκτωβρίου 2020. 
  5. Νεώτερον Εγκυκλοπαιδικόν Λεξικόν Ηλίου, τομ. 16ος, σελ. 706, Ανακτήθηκε 28 Σεπτεμβρίου 2011
  6. Ρούμελη[νεκρός σύνδεσμος]livepedia.gr, Ανακτήθηκε 28 Σεπτεμβρίου 2011
  7. «Υπ' Αρ. 27/2023 Απόφαση Πολυμελούς Πρωτοδικείου Λαμίας Επικύρωσης Αποτελεσμάτων Περιφερειακών Εκλογών 2023 για την Περιφέρεια Στερεάς Ελλάδας». Πολυμελές Πρωτοδικείο Λαμίας. 3 Νοεμβρίου 2023. 
  8. Θρίλερ με Δούρου-Σγουρό - Ποιοι εκλέγονται περιφερειάρχες και δήμαρχοι Αρχειοθετήθηκε 2014-05-30 στο Wayback Machine., Έθνος, ηλεκτρονική έκδοση, 25-5-2014.
  9. Υπουργείο Εσωτερικών, εκλογικά αποτελέσματα
  10. Σύμφωνο συνεργασίας Περιφέρειας Στερεάς Ελλάδας-Περιφέρειας Γιαγξί Κίνας lamiareport.gr, (12 Απριλίου 2011), Ανακτήθηκε 27 Σεπτεμβρίου 2011

Εξωτερικοί σύνδεσμοι

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]