Επίσημη γλώσσα

Επίσημη γλώσσα ονομάζεται η γλώσσα που έχει αναγνωρισθεί και θεσμοθετηθεί ως επίσημη από κάποια πολιτική οντότητα (π.χ. κράτος) και χρησιμοποιείται στη νομοθεσία, στη δικαιοσύνη και στη δημόσια διοίκηση. Κάποια κράτη έχουν παραπάνω από μία επίσημη γλώσσα. Η επίσημη γλώσσα είναι κυρίως εκείνη στην οποία συντάσσεται το σύνταγμα μιας χώρας. Κράτη χωρίς κωδικοποιημένα συντάγματα δεν έχουν επίσημη γλώσσα. Τυπικά, η επίσημη γλώσσα ευθυγραμμίζεται με τη γλώσσα που χρησιμοποιείται από το κύριο έθνος ή εθνική ομάδα κάποιου κράτους. Ο νόμος πολλών κρατών απαιτεί να παράγονται τα κυβερνητικά έγγραφα σε πολλές γλώσσες.

Επίσημα αναγνωρισμένες μειονοτικές γλώσσες εκλαμβάνονται συχνά λανθασμένα ως επίσημες γλώσσες. Ωστόσο, μια γλώσσα επίσημα αναγνωρισμένη από κάποιο κράτος, ακόμα και αν διδάσκεται στα σχολεία ή χρησιμοποιείται για επίσημες επικοινωνίες δεν είναι κατ' ανάγκην επίσημη γλώσσα του κράτους. Για παράδειγμα η Λαντίν και η Άμπρε στην Ιταλία είναι απλά επίσημα αναγνωρισμένες μειονοτικές γλώσσες, όχι επίσημες γλώσσες με την αυστηρή έννοια του όρου.

Σχεδόν τα μισά κράτη του παγκόσμιου χάρτη διαθέτουν επίσημη γλώσσα. Ορισμένα έχουν μόνο μία επίσημη γλώσσα, όπως η Αλβανία, η Γαλλία η Ελλάδα και η Λιθουανία, παρά το γεγονός ότι σε όλες αυτές τις χώρες υπάρχουν και άλλες γηγενείς γλώσσες. Άλλα διαθέτουν περισσότερες από μία επίσημες γλώσσες, όπως η Κύπρος, το Αφγανιστάν, η Λευκορωσία, το Βέλγιο, η Βολιβία, ο Καναδάς, η Ερυθραία, η Φινλανδία, η Ινδία, το Πακιστάν, η Παραγουάη, η Νότια Αφρική και η Ελβετία.

Σε ορισμένα κράτη, όπως η Ιταλία, το Παλάου, οι Φιλιππίνες, η Ρωσία και η Ισπανία, υπάρχει επίσημη γλώσσα του κράτους, αλλά χρησιμοποιούνται οι μειονοτικές γλώσσες σε συγκεκριμένες σημαντικές περιοχές. Κράτη όπως η Σουηδία, το Τουβαλού, το Ηνωμένο Βασίλειο και οι Η.Π.Α. δεν έχουν επίσημη γλώσσα, αν και στις περισσότερες περιπτώσεις υφίσταται de facto μία κύρια γλώσσα, καθώς επίσης και μια πλειάδα κυβερνητικών διατάξεων και πρακτικών για το ποιες γλώσσες χρησιμοποιούνται σε διάφορες περιστάσεις.

Οι επίσημες γλώσσες ορισμένων πρώην αποικιών όπως η Γαλλική ή Αγγλική, δεν είναι ούτε εθνικές γλώσσες ούτε ευρέως διαδεδομένες. Αντίθετα, η γηγενής Ιρλανδική, εθνική γλώσσα της Δημοκρατίας της Ιρλανδίας είναι η πρώτη επίσημη γλώσσα της, αν και ομιλείται από το 1/3 περίπου του πληθυσμού. Η Αγγλική, παρόλο που ομιλείται από μεγαλύτερο ποσοστό κατοίκων, ορίζεται ως «δεύτερη επίσημη» γλώσσα από το άρθρο 9 του ιρλανδικού συντάγματος. Επιπλέον η Ιρλανδική είναι επίσημη (συμφωνία) γλώσσα της Ευρωπαϊκής Ένωσης και έγινε πλήρως λειτουργική γλώσσα στις 1 Ιανουαρίου 2007.

Σε ορισμένα κράτη το ζήτημα της γλώσσας και του εννοιολογικού πλαισίου μέσα στο οποίο πρέπει να χρησιμοποιείται είναι μείζον πολιτικό θέμα.

Ιστορικό γλωσσών

#	Γλώσσα	Κρατική Επίσημη γλώσσα	Χώρες όπου την έχουν επίσημη	Μειονοτική Γλώσσα
1	Αγγλικά	ΗΠΑ (Αμερικανικά Αγγλικά)  Ηνωμένο Βασίλειο (Βρετανικά Αγγλικά)	Καναδάς (Καναδέζικα Αγγλικά) Αυστραλία (Αυστραλιανά Αγγλικά)  Ιρλανδία (συνεπίσημη, μαζί με τα επίσημα Ιρλανδικά)
2	Γαλλικά	Γαλλία (Επίσημα Γαλλικά)  Μονακό (Μονεγασική διάλεκτος)	Ευρωπαϊκή Ένωση  Βέλγιο (ομιλούμενη από το 40% του πληθυσμού)  Ελβετία (ομιλούμενη από το 20,4% του πληθυσμού)  Λουξεμβούργο  Καναδάς (ομιλούμενη από το 21,4% του πληθυσμού και κυρίως στην επαρχία του Κεμπέκ) Μπενίν Μπουρκίνα Φάσο Μπουρούντι Καμερούν Κεντροαφρικανική Δημοκρατία Τσαντ Κομόρες Ακτή Ελεφαντοστού Λαϊκή Δημοκρατία του Κονγκό Τζιμπουτί Ισημερινή Γουινέα Γκαμπόν Γουινέα Αϊτή Μαδαγασκάρη Μάλι Νίγηρας Δημοκρατία του Κονγκό Ρουάντα Σενεγάλη Σεϋχέλλες Τόγκο Βανουάτου
3	Γερμανικά	Γερμανία (Επίσημα Γερμανικά)  Αυστρία (Αυστριακά Γερμανικά - ομιλούμενη από το 89% του πληθυσμού)  Λίχτενσταϊν (Αλεμαννικά Γερμανικά)	Ελβετία (ομιλούμενη από το 63% του πληθυσμού)  Λουξεμβούργο  Βέλγιο (ομιλούμενη από το 1% του πληθυσμού) Ιταλία (Αυτόνομη επαρχία του Μπολτσάνο στα 2/3 του πληθυσμού)  Ευρωπαϊκή Ένωση	Ναμίμπια  Τσεχία  Δανία (στο Βόρειο Σλέσβιχ, επίσημη σε ορισμένα χωριά κοντά στα Γερμανοδανικά σύνορα)  Ουγγαρία Πολωνία Γαλλία (Αλσατία και Λωραίνη)
4	Ιταλικά	Ιταλία (Επίσημα Ιταλικά)  Άγιος Μαρίνος (Σαμμαρινέζικα Ιταλικά)	Ελβετία (ομιλούμενη από το 6,5% του πληθυσμού)  Βατικανό (συνεπίσημη, μαζί με τα επίσημα Λατινικά)  Ευρωπαϊκή Ένωση και σε περιοχές των: Σλοβενία  Κροατία	Γαλλία (Σαβοΐα) Λιβύη Ερυθραία
5	Ισπανικά	Ισπανία (Επίσημα Ισπανικά, τα οποία αποκαλούνται καστιλιανικά, για να ξεχωρίζουν από τις υπόλοιπες γλώσσες της Ισπανίας)	Ευρωπαϊκή Ένωση  Αργεντινή (Αργενίτινικα Ισπανικά)  Βολιβία  Χιλή (Ισπανική διάλεκτος της Χιλής)  Κολομβία  Κόστα Ρίκα  Κούβα (Κουβανέζικα Ισπανικά)  Δομινικανή Δημοκρατία  Ισημερινός  Ελ Σαλβαδόρ  Ισημερινή Γουινέα  Γουατεμάλα  Ονδούρα  Μεξικό  Νικαράγουα  Παναμάς  Παραγουάη (Ισπανική διάλεκτος της Παραγουάης)  Περού  Πουέρτο Ρίκο  Ουρουγουάη  Βενεζουέλα  Μπελίζ  Ανδόρρα  ΗΠΑ  Τρίνινταντ και Tομπάγκο Ολλανδικές Αντίλλες ! Ολλανδικές Αντίλλες  Αρούμπα
6	Πορτογαλικά	Πορτογαλία (Επίσημα Πορτογαλικά)	Ανατολικό Τιμόρ  Ανγκόλα  Βραζιλία (Βραζιλιάνικα Πορτογαλικά)  Γουινέα-Μπισσάου  Ισημερινή Γουινέα  Μακάου (ειδική διοικητική περιοχή της Κίνας)  Μοζαμβίκη  Ευρωπαϊκή Ένωση  Πράσινο Ακρωτήριο  Σάο Τομέ και Πρίνσιπε
7	Ρωσικά	Ρωσία	Λευκορωσία (συνεπίσημη, μαζί με τα επίσημα Λευκορωσικά) Καζακστάν (συνεπίσημη, μαζί με τα επίσημα Καζακικά)  Κιργιζία (συνεπίσημη, μαζί με τα επίσημα Κιργιζικά)	Ουκρανία (Ειδικότερα στην Κριμαία και στις νότιες και ανατολικές περιοχές)  Μολδαβία (Υπερδνειστερία)
8	Αραβικά	Σαουδική Αραβία (Επίσημα και καθαρά Αραβικά)	Μπαχρέιν  Αλγερία  Κομόρες  Τσαντ  Τζιμπουτί  Αίγυπτος (Αιγυπτιακά Αραβικά)  Ερυθραία  Ιράκ Ισραήλ  Ιορδανία  Κουβέιτ  Λιβύη (Λιβανέζικα Αραβικά)  Μαυριτανία  Μαρόκο  Ομάν  Παλαιστίνη  Υεμένη (Γεμενίτικα Αραβικά)  Κατάρ  Συρία  Τυνησία  Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα
9	Τουρκικά	Τουρκία (Επίσημα Τουρκικά) Βόρεια Κύπρος (Τουρκοκυπριακή διάλεκτος)	Κύπρος	Ελλάδα (κυρίως στη Θράκη και τα Δωδεκάνησα)  Βόρεια Μακεδονία Κόσοβο  Ιράκ  Ρουμανία  Βοσνία και Ερζεγοβίνη  Αλβανία  Βουλγαρία
10	Περσικά	Ιράν (Φαρσί)	Αφγανιστάν (Νταρί) Τατζικιστάν (Τατζίκ)
11	Ουκρανικά	Ουκρανία		Ρωσία  Μολδαβία
12	Ελληνικά	Ελλάδα (Επίσημη ελληνική)	Ευρωπαϊκή Ένωση  Κύπρος (Ελληνοκυπριακή διάλεκτος)	Αλβανία  Τουρκία Ιταλία  Ρουμανία  Ουκρανία  Αρμενία  Ουγγαρία
13	Ρουμανικά	Ρουμανία (Επίσημα Ρουμάνικα)	Ευρωπαϊκή Ένωση  Μολδαβία (Μολδαβική γλώσσα)	Σερβία (Βοϊβοντίνα)
14	Σερβικά	Σερβία	Βοσνία και Ερζεγοβίνη (μόνο στη Σερβική Δημοκρατία της Βοσνίας) Μαυροβούνιο (Μαυροβουνιακά)	Κόσοβο (κυρίως στο Βόρειο Κοσσυφοπέδιο και σε Σερβικούς θύλακες)
15	Ουγγρικά	Ουγγαρία		Ρουμανία (Τρανσυλβανία)
16	Δανικά	Δανία	Νήσοι Φερόες (συνεπίσημη, μαζί με τα επίσημα Φεροϊκά) Γροιλανδία(συνεπίσημη, μαζί με τα επίσημα Γροιλανδικά) Ευρωπαϊκή Ένωση	Ισλανδία
17	Σουηδικά	Σουηδία	Φινλανδία (Νήσοι Ώλαντ) Ευρωπαϊκή Ένωση	Άγιος Βαρθολομαίος
18	Νορβηγικά	Νορβηγία
19	Εβραϊκά	Ισραήλ		Πολωνία
20	Γεωργιανά	Γεωργία
21	Αλβανικά	Αλβανία	Κόσοβο (πλειοψηφία) Βόρεια Μακεδονία (Αλβανόφωνοι της Βόρειας Μακεδονίας)	Ιταλία Μαυροβούνιο (Ουλτσίν) Σερβία (Πρέσεβο)
22	Αρμενικά	Αρμενία	Δημοκρατία του Αρτσάχ
23	Κροατικά	Κροατία	Βοσνία και Ερζεγοβίνη Ευρωπαϊκή Ένωση	Σερβία
24	Σλοβενικά	Σλοβενία	Ευρωπαϊκή Ένωση	Ιταλία Αυστρία