Πατριάρχης Νικηφόρος Α΄
| Πατριάρχης Νικηφόρος Α΄ | |
|---|---|
 | |
| Γενικές πληροφορίες | |
| Όνομα στη μητρική γλώσσα | Πατριάρχης Νικηφόρος (Ελληνικά) |
| Γέννηση | 758 (περίπου) Κωνσταντινούπολη |
| Θάνατος | 5 Απριλίου 828 Κωνσταντινούπολη |
| Τόπος ταφής | Ναός των Αγίων Αποστόλων |
| Χώρα πολιτογράφησης | Βυζαντινή Αυτοκρατορία |
| Θρησκεία | Χριστιανισμός |
| Eορτασμός αγίου | 13 Μαρτίου και 2 Ιουνίου |
| Εκπαίδευση και γλώσσες | |
| Ομιλούμενες γλώσσες | Ελληνικά |
| Πληροφορίες ασχολίας | |
| Ιδιότητα | ιστορικός συγγραφέας[1] χριστιανός ιερέας[2] γραφέας[2] δημόσιος υπάλληλος[2] |
| Αξιοσημείωτο έργο | Χρονογραφικόν σύντομον Ιστορία σύντομος |
| Αξιώματα και βραβεύσεις | |
| Αξίωμα | Οικουμενικός Πατριάρχης Κωνσταντινουπόλεως (806–815) |
 Σχετικά πολυμέσα | |
Ο Νικηφόρος Α΄ (758 - 5 Απριλίου 828) ήταν Πατριάρχης Κωνσταντινουπόλεως από το 806 έως το 815[3].
Βιογραφία
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Γεννήθηκε στην Κωνσταντινούπολη περί το 758-760[4]. Γιος του Θεοδώρου και της Ευδοκίας[5], μεγάλωσε σε μια αυστηρά ορθόδοξη οικογένεια, η οποία υπέφερε από την εικονομαχία. Ο πατέρας του, γραμματέας[6] του Αυτοκράτορα Κωνσταντίνου του Κοπρώνυμου, εκδιώχθηκε για την εικονολατρία του. Απέκτησε μεγάλη παιδεία και ανέλαβε τη διοίκηση του πτωχοκομείου της Πόλης.
Ενώ ήταν ακόμη νέος, προσπάθησε να αναβιώσει την παράδοση της ιστοριογραφίας στα αρχαία ελληνικά[7]. Έγραψε το έργο Ιστορία σύντομος από της Μαυρικίου Βασιλείας, μια μέτρια προσπάθεια[8] που όμως διακρίνεται για την ψύχραιμη θεώρηση των ταραγμένων γεγονότων που έζησε σαν πρωταγωνιστής μέχρι το έτος 769[3] (το πρωτότυπο και νεοελληνική μετάφραση της Λίνας Κωσταρέλη στις εκδόσεις «Κανάκης» 1994).
Μετά το θάνατο του Πατριάρχη Ταράσιου, ο Νικηφόρος επελέγη από τον ομώνυμό του Αυτοκράτορα, αν και λαϊκός ακόμη, ως νέος Πατριάρχης, την Κυριακή του Πάσχα, 12 Απριλίου 806[5]. Το γεγονός αυτό, η ανάρρηση λαϊκού στον Πατριαρχικό Θρόνο, είχε συμβεί και με τον προκάτοχό του Πατριάρχη Ταράσιο, προκάλεσε όμως την οργή κληρικών και μοναχών, με επικεφαλής τον Θεόδωρο το Στουδίτη[9] και τον Αρχιεπίσκοπο Θεσσαλονίκης Ιωσήφ. Η εκκλησιαστική έριδα συνεχίστηκε κατά τη διάρκεια της πατριαρχίας του.
Αγωνίστηκε για την τιμή και την προσκύνηση των εικόνων. Όταν όμως έγινε Αυτοκράτορας ο Λέων Ε΄ ο Αρμένιος, τον έπαυσε, τον εξόρισε και τον φυλάκισε. Μετά το θάνατο του Λέοντα, ο Νικηφόρος επανήλθε στην Κωνσταντινούπολη. Ο νέος Αυτοκράτορας Μιχαήλ Β' υποσχέθηκε να τον επαναφέρει στο Θρόνο, υπό την προϋπόθεση ότι δε θα ανακινήσει εκ νέου το θέμα της αναστήλωσης των εικόνων. Τον έφερε μάλιστα γύρω από το ίδιο τραπέζι με τον Θεόδωρο Στουδίτη, χωρίς όμως επιτυχία[10]. Ο Νικηφόρος αρνήθηκε και εξορίστηκε εκ νέου.
Πέθανε εξόριστος στη Μονή του Αγίου Θεοδώρου στις 2 Ιουνίου 828. Αργότερα ανακηρύχθηκε άγιος. Τα λείψανά του μεταφέρθηκαν από τον Πατριάρχη Μεθόδιο στην Κωνσταντινούπολη και ετάφησαν στο Ναό των Αγίων Αποστόλων στις 13 Μαρτίου του 874. Η μνήμη του τιμάται από την Ορθόδοξη Εκκλησία στις 2 Ιουνίου[11] και η ανακομιδή των λειψάνων του από την Ορθόδοξη και την Καθολική Εκκλησία στις 13 Μαρτίου.
Εργογραφία
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]- Νικηφόρου Ιστορία σύντομος (Patrologia Graeca). Νεοελληνική μετάφραση Λίνας Κωσταρέλλη, εκδ. Κανάκη, Αθήνα 1994.
Παραπομπές
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]- ↑ «Library of the World's Best Literature». Library of the World's Best Literature. 1897.
- ↑ 2,0 2,1 2,2 Τσεχική Εθνική Βάση Δεδομένων Καθιερωμένων Όρων. xx0030214. Ανακτήθηκε στις 15 Δεκεμβρίου 2022.
- ↑ 3,0 3,1 Mango 2006, σελ. 213.
- ↑ Μανουήλ Γεδεών, σελ. 271.
- ↑ 5,0 5,1 Μανουήλ Γεδεών, σελ. 267.
- ↑ Mango 2006, σελ. 287.
- ↑ Mango 2006, σελ. 288.
- ↑ Mango 2006, σελ. 297.
- ↑ Μανουήλ Γεδεών, σελ. 268.
- ↑ Runciman 2005, σελ. 87.
- ↑ Delehaye, Hippolyte (1902). Synaxarium Ecclesiae Costantinopolitanae (PDF). Βρυξέλλες. σελ. 723.
Πηγές
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]- Κωνσταντίνος Παπαρρηγόπουλος Ιστορία του Ελληνικού Έθνους, Βιβλίον δέκατον, κεφ. Β΄, υποκεφ.2
- Γεδεών, Μανουήλ (1885). Πατριαρχικοί Πίνακες: Ειδήσεις ιστορικαί βιογραφικαί περί των Πατριαρχών Κωνσταντινουπόλεως: από Ανδρέου του Πρωτοκλήτου μέχρις Ιωακείμ Γ' του από Θεσσαλονίκης, 36-1884. Κωνσταντινούπολη: Lorenz & Keil.
- Runciman, Steven (2005). Η Βυζαντινή Θεοκρατία. Εκδόσεις Δόμος. ISBN 9607217225.
- Mango, Cyril (2006). Ιστορία του Βυζαντίου. Εκδόσεις Νεφέλη. ISBN 9602117427.
.svg)
