Μετάβαση στο περιεχόμενο

Μιχαήλ Α΄ Κηρουλάριος

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
Μιχαήλ Α΄ Κηρουλάριος
Γενικές πληροφορίες
Γέννηση1005[1]
Κωνσταντινούπολη[2]
Θάνατος21  Ιανουαρίου 1059
Κωνσταντινούπολη[3]
ΚατοικίαΚωνσταντινούπολη
Χώρα πολιτογράφησηςΒυζαντινή Αυτοκρατορία
ΘρησκείαΑνατολικός Ορθόδοξος Χριστιανισμός
Πληροφορίες ασχολίας
Ιδιότηταεπίσκοπος
Αξιώματα και βραβεύσεις
ΑξίωμαΟικουμενικός Πατριάρχης Κωνσταντινουπόλεως (1043–1059)
Commons page Σχετικά πολυμέσα

Ο Μιχαήλ Α΄ Κηρουλάριος (1000 - 21 Ιανουαρίου 1059) ήταν Οικουμενικός Πατριάρχης Κωνσταντινουπόλεως από το 1043 έως το 1059.

Καταγόταν από οικογένεια συγκλητικών και ο ίδιος προοριζόταν για πολιτική σταδιοδρομία. Για το λόγο αυτό απέκτησε σημαντική μόρφωση. Αναμείχθηκε στη συνωμοσία για την ανατροπή του Αυτοκράτορα Μιχαήλ Δ΄ του Παφλαγόνα και για το λόγο αυτό εξορίστηκε μαζί με τον αδελφό του. Μόλις έμαθε ότι ο αδελφός του αυτοκτόνησε, αποφάσισε να καρεί μοναχός, για να αποφύγει περαιτέρω τιμωρίες[4].

Με την άνοδο στο θρόνο του Κωνσταντίνου Θ΄ του Μονομάχου, αναδείχθηκε πανίσχυρος σύμβουλός του και κατόπιν εξελέγη Πατριάρχης. Εργάστηκε για το κύρος του Οικουμενικού Πατριαρχείου και την τόνωση του κύρους της πατερικής παράδοσης. Ευρύτερα γνωστός είναι ο Μιχαήλ Κηρουλάριος ως ο Πατριάρχης επί της Πατριαρχίας του οποίου συνετελέσθη το Σχίσμα μεταξύ Δυτικής και Ανατολικής Εκκλησίας.

Ήταν από τους Πατριάρχες που αναμείχθηκαν με αυτοκρατορικό τρόπο στα κοινά. Ο Μιχαήλ Ψελλός αναφέρει ότι του έλειπε μόνο η πορφύρα και τα ερυθρά πέδιλα[5]. Ήρθε σε σύγκρουση με τον Μιχαήλ Ψελλό, ο οποίος υπερασπιζόταν την κλασική ελληνική φιλοσοφία και πολλές φορές τον αποδοκίμαζε και τον ανάγκαζε να υπαναχωρήσει από τις θέσεις του[6].

Ο αυτοκράτορας Κωνσταντίνος Θ´ ο Μονομάχος του συμπεριφερόταν με φόβο[7] και ο Κηρουλάριος αναμείχθηκε στο ζήτημα της απομάκρυνσής του από τον θρόνο. Όταν όμως επιχείρησε να επιβληθεί στη διάδοχό του, την αυτοκράτειρα Θεοδώρα, αυτή του είπε να περιοριστεί στα εκκλησιαστικά θέματα[7]. Ο διάδοχός της, Μιχαήλ ΣΤ΄ ο Στρατιωτικός, προσπάθησε να ακολουθήσει το παράδειγμά της, αλλά ο Κηρουλάριος του έδειξε την περιφρόνησή του με το να φοράει τα πορφυρά υποδήματα που προορίζονταν για τους αυτοκράτορες και να συμμετάσχει στη συνωμοσία για την αντικατάστασή του από τον Ισαάκιο Α' Κομνηνό[7]. Ως ανταμοιβή, ο Ισαάκιος παρείχε στο Πατριαρχείο τον πλήρη έλεγχο πάνω στον αυτοκρατορικό καθεδρικό ναό της Αγίας Σοφίας[7].

Όμως, ο Ισαάκιος σύντομα εξοργίστηκε από την αλαζονεία του Κηρουλάριου και, έχοντας πάρει με το μέρος του την κοινή γνώμη, φρόντισε για την απομάκρυνσή του από τον Οικουμενικό Θρόνο[7]. Εξορίστηκε στην Προικόνησο και κατόπιν στην Ίμβρο. Συγκροτήθηκε μάλιστα και δικαστήριο εναντίον του, αλλά δεν πρόλαβε να τον δικάσει, καθώς πέθανε αιφνιδιαστικά από αποπληξία[7] το 1059.

Ιδιαίτερες αναφορές

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Δεν δίστασε να εμπλακεί σε σύγκρουση με τον παπικό θρόνο, όταν επιχειρήθηκε η βίαιη επιβολή των λατινικών εθίμων στις επαρχίες Απουλίας, Καλαβρίας και Σικελίας του οικουμενικού θρόνου[8].

«Επί βασιλείας Ισαακίου Α΄ Κομνηνού οι σχέσεις Εκκλησίας και Πολιτείας ρυθμίστηκαν τότε με βάση την απόλυτη εφαρμογή της βυζαντινής συναλληλίας. Στο εξής η διοίκηση του κράτους ήταν έργο του αυτοκράτορα και η διαποίμανση της Εκκλησίας δικαιοδοσία του πατριάρχη[9]

  1. 1,0 1,1 Εθνική Βιβλιοθήκη της Γερμανίας: (Γερμανικά) Gemeinsame Normdatei. Ανακτήθηκε στις 9  Απριλίου 2014.
  2. Εθνική Βιβλιοθήκη της Γερμανίας: (Γερμανικά) Gemeinsame Normdatei. Ανακτήθηκε στις 10  Δεκεμβρίου 2014.
  3. Εθνική Βιβλιοθήκη της Γερμανίας: (Γερμανικά) Gemeinsame Normdatei. Ανακτήθηκε στις 30  Δεκεμβρίου 2014.
  4. Steven Runciman (2005). Η Βυζαντινή Θεοκρατία. Εκδόσεις Δόμος. σελίδες 106. ISBN 9607217225. 
  5. Ελένη Γλύκατζη-Αρβελέρ (2009). Γιατί το Βυζάντιο. σελ. 157. ISBN 9789601903262. 
  6. Σεβαστή Ζώη, ...Ιερατικός τύραννος -πατριαρχική και μεγάλη ψυχή...Μιχαήλ Ψελλός και Μιχαήλ Κηρουλάριος: οι διακυμάνσεις των σχέσεων των δύο προσωπικοτήτων, Εώα και Εσπερία, τόμ. 6 (2004-2006), σελ. 235-257
  7. 7,0 7,1 7,2 7,3 7,4 7,5 Steven Runciman (2005). Η Βυζαντινή Θεοκρατία. Εκδόσεις Δόμος. σελίδες 109. ISBN 9607217225. 
  8. Εκπαιδευτική Ελληνική Εγκυκλοπαίδεια, τόμ. 6ος σ. 207.
  9. V.Grumel, «Les Preliminaires du scisme de Michel Cerulaire ou la question romaine avant Á1054»(1952)
  • A.Michel, Humbert und Kerullarios τόμ. 2 (1924-1930)
  • F.Dvornik, The Fhotian Schism (Καίμπριτζ (1948)
  • Β.Φειδάς, Εκκλησιαστική Ιστορία, τόμ. 2ος (Αθήνα 1977)
  • Σεβαστή Ζώη, ...Ιερατικός τύραννος -πατριαρχική και μεγάλη ψυχή...Μιχαήλ Ψελλός και Μιχαήλ Κηρουλάριος: οι διακυμάνσεις των σχέσεων των δύο προσωπικοτήτων,Εώα και Εσπερία, τόμ. 6 (2004-2006), σελ. 235-257
  • Οικουμενικό Πατριαρχείο Αρχειοθετήθηκε 2010-06-16 στο Wayback Machine.
  • Steven Runciman (2005). Η Βυζαντινή Θεοκρατία. Εκδόσεις Δόμος. ISBN 9607217225. 
  • Ελένη Γλύκατζη-Αρβελέρ (2009). Γιατί το Βυζάντιο. ISBN 9789601903262. 


τίτλοι της Ορθόδοξης Εκκλησίας
Προκάτοχος
Αλέξιος
Οικουμενικός Πατριάρχης της Κωνσταντινούπολης
1043-1059
Διάδοχος
Κωνσταντίνος Γ΄