Μετάβαση στο περιεχόμενο

Πατριάρχης Νικήτας Α΄

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
Πατριάρχης Νικήτας Α΄
Γενικές πληροφορίες
Θάνατος6  Φεβρουαρίου 780
Κωνσταντινούπολη
Χώρα πολιτογράφησηςΒυζαντινή Αυτοκρατορία
ΘρησκείαΑνατολικός Ορθόδοξος Χριστιανισμός
Πληροφορίες ασχολίας
Ιδιότηταιερέας
ευνούχος
Αξιώματα και βραβεύσεις
ΑξίωμαΟικουμενικός Πατριάρχης Κωνσταντινουπόλεως

Ο Νικήτας ο Α΄ ήταν Πατριάρχης Κωνσταντινουπόλεως κατά τα έτη 766-780.

Ήταν σλαβικής, ίσως και δουλικής[α] καταγωγής, αγράμματος[2] και ευνούχος[β]. Διετέλεσε ιερέας στο ναό των Αγίων Αποστόλων[4], σκευοφύλακας των Χαλκοπρατείων και «άρχων των μοναστηρίων[1]». Αναφέρεται επίσης ως κόλακας και «παράσιτος του γυναικωνίτου του παλατίου[5]».

Επιβλήθηκε παρανόμως[1] στον Πατριαρχικό θρόνο στις 16 Νοεμβρίου του 766[5] από τον εικονομάχο Αυτοκράτορα Κωνσταντίνο τον Ε'. Αν και ηπιότερος του προκατόχου του[6], έλαβε ενεργό μέρος στη καταδίωξη των εικονολατρών και στην καταστροφή εικόνων και έστεψε συμβασιλέα τον γιο του Αυτοκράτορα Κωνσταντίνου, τον Λέοντα[7]. Οι εικονολάτρες τον χαρακτήριζαν απαίδευτο και άβουλο όργανο της πολιτικής του αυτοκράτορα. Επί των ημερών του, για να διασωθεί το λείψανο της Αγίας Ευφημίας, μεταφέρθηκε στη Λήμνο[5].

Παρέμεινε στον θρόνο μέχρι τον θάνατο του, στις 6 Φεβρουαρίου του 780, Κυριακή της Τυροφάγου[1]. Η Ζ' Οικουμενική Σύνοδος το 787 τον αποκήρυξε[γ] και τον αναθεμάτισε.

Υποσημειώσεις και παραπομπές

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
  1. αναφέρεται ότι ο Ζωναράς εδώ μάλλον συγχέει «Σλάβους» με «σκλάβους[1]».
  2. Τω ε΄ έτει τέθνηκε Νικήτας πατριάρχης Κωνσταντινουπόλεως, ο από Σλάβων ευνούχος, και προχειρίζεται Παύλος ο τίμιος αναγνώστης Κύπριος[3].
  3. μαζί με τους προκατόχους του, Αναστάσιο και Κωνσταντίνο Β΄, ως «ἀνεπίσκοπους καὶ ἀνίερους[1]».
  1. 1,0 1,1 1,2 1,3 1,4 PMBZ.
  2. Γεδεών 1885, σελ. 263-264.
  3. Κεδρινού, Γεωργίου (1828). Corpus scriptorum historiae byzantinae - ΣΥΝΟΨΙΣ ΙΣΤΟΡΙΩΝ. BONNAE: IMPENSIS ED. WEBERI. σελ. 19. 
  4. sacred-destinations.com
  5. 5,0 5,1 5,2 Γεδεών 1885, σελ. 264.
  6. Runciman 2005, σελ. 78.
  7. Grünbart, Michael (2013). «Aspekte Der Politischen Verflechtung Des Patriarchen in Der Mittelbyzantinischen Zeit» (στα γερμανικά). Recueil des travaux de l’Institut d’études byzantines, Zbornik radova Vizantoloskog instituta 50 (1): 288. https://www.academia.edu/6802125/Aspekte_der_politischen_Verflechtung_des_Patriarchen_in_der_mittelbyzantinischen_Zeit?email_work_card=title. Ανακτήθηκε στις 17 Νοεμβρίου 2023. 


τίτλοι της Ορθόδοξης Εκκλησίας
Προκάτοχος
Κωνσταντίνος Β΄
Οικουμενικός Πατριάρχης Κωνσταντινουπόλεως
766-780
Διάδοχος
Παύλος Δ΄