Βασίλειος Β΄ Καματηρός
| Βασίλειος Β΄ Καματηρός | |
|---|---|
| Γενικές πληροφορίες | |
| Γέννηση | 12ος αιώνας Κωνσταντινούπολη |
| Χώρα πολιτογράφησης | Βυζαντινή Αυτοκρατορία |
| Εκπαίδευση και γλώσσες | |
| Ομιλούμενες γλώσσες | μεσαιωνική ελληνική γλώσσα |
| Πληροφορίες ασχολίας | |
| Ιδιότητα | ιερέας |
| Αξιώματα και βραβεύσεις | |
| Αξίωμα | Οικουμενικός Πατριάρχης Κωνσταντινουπόλεως (1183–1186) |
Ο Βασίλειος Καματηρός (ο λεγόμενος και Φυλακόπουλος[1]) διετέλεσε Πατριάρχης Κωνσταντινουπόλεως από τον Αύγουστο του 1183 έως τον Φεβρουάριο του 1186.
Βιογραφία
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Ανήκε στην Οικογένεια Καματηρών από την οποία προέκυψαν αρκετοί κορυφαίοι αξιωματούχοι τον 12ο αιώνα. Οι γονείς του ήταν από τα σημαντικότερα μέλη της Γερουσίας, πράγμα που του επέτρεψε να τύχει υψηλής ποιότητας παιδείας[2]. Ο Βασίλειος είχε έναν δίδυμο αδερφό, το όνομα του οποίου μας είναι άγνωστο[3]. Οι μόνες πληροφορίες που έχουμε για τον αδελφό του είναι ότι είχε και αυτός εκκλησιαστική σταδιοδρομία και πέθανε πριν ο Βασίλειος να γίνει πατριάρχης[3].
Από λόγο που συνέγραψε προς τιμή του ο Γρηγόριος Αντίοχος μαθαίνουμε πολλές πληροφορίες για τη σταδιοδρομία του[4]. Ο Γρηγόριος κάνει λόγο για την άνοδο του Βασιλείου στην κοινωνία της Κωνσταντινούπολης επί Μανουήλ Α΄ Κομνηνού. Ο Βασίλειος κατάφερε να κερδίσει την εμπιστοσύνη του αυτοκράτορα και να ανέβει πολύ γρήγορα στην κοινωνική κλίμακα πριν την άνοδό του στην εκκλησιαστική εξουσία. Άρχισε να ασχολείται με δημόσιες υποθέσεις και πολύ γρήγορα ο αυτοκράτορας ζήτησε την παρουσία του όπου κι αν πήγαινε, οπότε ο Βασίλειος έπρεπε να τον συνοδεύει σε όλες τις εκστρατείες του. Σύντομα, εκτιμώντας τη ρητορική του δεινότητα, ο αυτοκράτορας τον διόρισε διπλωμάτη. Με αυτή την ιδιότητα, ο Βασίλειος στάλθηκε πολλές φορές σε αποστολές στην Παλαιστίνη, για να πληρώσει χρηματικά ποσά στον κυβερνήτη της Ιερουσαλήμ, καθώς ο αυτοκράτορας είχε συνάψει συμφωνίες με το Βασίλειο της Ιερουσαλήμ. Ο Βασίλειος δυσκολεύτηκε πολύ να ξεφύγει από αυτά τα εδάφη κατά τη διάρκεια αυτών των αποστολών[3].
Με την ιδιότητα του διπλωμάτη ο Βασίλειος στάλθηκε επίσης πολλές φορές στην Ιταλία, για να διαπραγματευθεί εκ μέρους του Μανουήλ Α' και να προσπαθήσει να συνεννοηθεί με τους Λατίνους. Μια από αυτές τις αποστολές, που πιθανότατα έγινε το 1169[2], απέβη μοιραία για αυτόν. Ο Μανουήλ Α' επιχειρούσε τότε την επαναπροσέγγιση της Ορθόδοξης με τη Ρωμαιοκαθολική Εκκλησία, οι οποίες βρίσκονταν σε Σχίσμα από το 1054, και διαπραγματευόταν για τον σκοπό αυτόν με τον Πάπα Αλέξανδρο Γ'. Ο Γρηγόριος Αντίοχος και ο Λέων Βαλιανίτης αναφέρουν την αποστολή αυτή ως καταστροφική και μεγάλη αποτυχία, που έπληξε την εικόνα της Αυτοκρατορίας. Μετά από αυτήν, ο Βασίλειος έχασε την εύνοια του αυτοκράτορα και εξορίστηκε.
Η καλοτυχία του επανήλθε υπό τον Ανδρόνικο Α΄ Κομνηνό, ο οποίος είχε επίσης εξοριστεί από τον Μανουήλ[5]. Ο αυτοκράτορας ζήτησε την επιστροφή του Βασιλείου από την εξορία και ζήτησε τη βοήθειά του στις διοικητικές υποθέσεις της αυτοκρατορίας. Στη συνέχεια, ο Βασίλειος ανήλθε γρήγορα στη διοικητική ιεραρχία έως ότου κατέλαβε μια από τις σημαντικότερες θέσεις, αυτή της μέριμνας για τα οικονομικά του αυτοκράτορα[2]. Πιο συγκεκριμένα, σύμφωνα με τον Βαλιανίτη, ήταν υπεύθυνος για το αυτοκρατορικό θησαυροφυλάκιο[3]. Ο Ανδρόνικος Α', δείχνοντάς του πολλή εμπιστοσύνη, του έδωσε και το εκκλησιαστικό αξίωμα του «Χαρτοφύλακα» στον Ναό της Αγίας Σοφίας[1].
Ο Ανδρόνικος είχε πρόβλημα με τον Πατριάρχη Θεοδόσιο Α΄, ο οποίος του αντιτάχθηκε σε πολλά θέματα. Μεταξύ αυτών, ο σχεδιαζόμενος από αυτόν γάμος της παράνομης κόρης του Ειρήνης με τον Αλέξιο, παράνομο γιο του Μανουήλ Α΄, παρόλο που ήταν στενοί συγγενείς, καθώς και η έξωση από το Παλάτι της Μαρίας της Αντιόχειας, χήρας του Μανουήλ. Έτσι ο Θεοδόσιος εξαναγκάστηκε σε παραίτηση και αντικαταστάθηκε τον Αύγουστο του 1183 από τον Βασίλειο Καματηρό[6].
Ο Βασίλειος αμέσως συγκατένευσε πειθήνια στις επιθυμίες του Ανδρόνικου, ανοίγοντας τον δρόμο για τον γάμο και μάλιστα απαλλάσσοντας τους δολοφόνους του νέου αυτοκράτορα Αλέξιου Β΄ Κομνηνού.
Τον Σεπτέμβριο του 1185 ο προστάτης του Βασιλείου, Ανδρόνικος Α΄ Κομνηνός, δολοφονήθηκε μετά την εκθρόνισή του. Σύμφωνα με τον Γρηγόριο Αντίοχο, μετά τον θάνατο του Ανδρόνικου Α' ο Βασίλειος έγινε πολύ αντιδημοφιλής και μάλιστα ξέσπασαν αρκετές ταραχές με σκοπό την εκθρόνισή του. Παρέμεινε μεν Πατριάρχης, αλλά απέτυχε να κερδίσει την εύνοια του νέου αυτοκράτορα Ισαάκ Β΄ Άγγελου, παρά το γεγονός ότι τέλεσε ο ίδιος τη στέψη του. Ο αυτοκράτορας τον κατηγόρησε ότι εξανάγκασε πολλές γυναίκες, οι οποίες είχαν καρεί μοναχές υπό τον Ανδρόνικο Α', να εγκαταλείψουν τον μοναχικό βίο μετά την άνοδό του στην εξουσία[1]. Ακολούθως, μια Σύνοδος τον καταδίκασε για την έγκριση του γάμου της Ειρήνης και του Αλεξίου και τον καθαίρεσε. Τίποτα άλλο δεν είναι γνωστό γι' αυτόν μετά την καθαίρεσή του[5].
Παραπομπές
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Πηγές
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]- Γεδεών, Μανουήλ (1885). Πατριαρχικοί Πίνακες: Ειδήσεις ιστορικαί βιογραφικαί περί των Πατριαρχών Κωνσταντινουπόλεως: από Ανδρέου του Πρωτοκλήτου μέχρις Ιωακείμ Γ' του από Θεσσαλονίκης, 36-1884. Κωνσταντινούπολη: Lorenz & Keil.
- (Αγγλικά) Kazhdan, Alexander, επιμ. (1991). The Oxford Dictionary of Byzantium. Οξφόρδη και Νέα Υόρκη: Oxford University Press. ISBN 0-19-504652-8.
- Loukaki, Marina (2016). Grégoire Antiochos. Éloge du patriarche Basile Kamatèros: Texte, traduction, commentaire suivis d’une analyse des œuvres de Grégoire Antiochos. Παρίσι: Publications de la Sorbonne. ISBN 978-2859442996. Ανακτήθηκε στις 3 Δεκεμβρίου 2023.
Εξωτερικοί συνδέσμοι
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]- Loukaki, Marina. «Τοῦ μεγάλου δρουγγαρίου κυροῦ Γρηγορίου τοῦ 'Aντιόχου λόγος εἰς τòν ἀγιώτατον καὶ οἰκουμενικòν πατριάρχην κῦρ Βασίλειον τòν Καματηρόν». Grégoire Antiochos. Éloge du patriarche Basile Kamatèros: Texte, traduction, commentaire suivis d’une analyse des œuvres de Grégoire Antiochos. Éditions de la Sorbonne. Ανακτήθηκε στις 3 Δεκεμβρίου 2023.
.svg)