Μετάβαση στο περιεχόμενο

Πατριάρχης Νικηφόρος Α΄

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
Πατριάρχης Νικηφόρος Α΄
Γενικές πληροφορίες
Όνομα στη
μητρική γλώσσα
Πατριάρχης Νικηφόρος (Ελληνικά)
Γέννηση758 (περίπου)
Κωνσταντινούπολη
Θάνατος5  Απριλίου 828
Κωνσταντινούπολη
Τόπος ταφήςΝαός των Αγίων Αποστόλων
Χώρα πολιτογράφησηςΒυζαντινή Αυτοκρατορία
ΘρησκείαΧριστιανισμός
Eορτασμός αγίου13 Μαρτίου και 2 Ιουνίου
Εκπαίδευση και γλώσσες
Ομιλούμενες γλώσσεςΕλληνικά
Πληροφορίες ασχολίας
Ιδιότηταιστορικός
συγγραφέας[1]
χριστιανός ιερέας[2]
γραφέας[2]
δημόσιος υπάλληλος[2]
Αξιοσημείωτο έργοΧρονογραφικόν σύντομον
Ιστορία σύντομος
Αξιώματα και βραβεύσεις
ΑξίωμαΟικουμενικός Πατριάρχης Κωνσταντινουπόλεως (806–815)
Commons page Σχετικά πολυμέσα

Ο Νικηφόρος Α΄ (758 - 5 Απριλίου 828) ήταν Πατριάρχης Κωνσταντινουπόλεως από το 806 έως το 815[3].

Γεννήθηκε στην Κωνσταντινούπολη περί το 758-760[4]. Γιος του Θεοδώρου και της Ευδοκίας[5], μεγάλωσε σε μια αυστηρά ορθόδοξη οικογένεια, η οποία υπέφερε από την εικονομαχία. Ο πατέρας του, γραμματέας[6] του Αυτοκράτορα Κωνσταντίνου του Κοπρώνυμου, εκδιώχθηκε για την εικονολατρία του. Απέκτησε μεγάλη παιδεία και ανέλαβε τη διοίκηση του πτωχοκομείου της Πόλης.

Ενώ ήταν ακόμη νέος, προσπάθησε να αναβιώσει την παράδοση της ιστοριογραφίας στα αρχαία ελληνικά[7]. Έγραψε το έργο Ιστορία σύντομος από της Μαυρικίου Βασιλείας, μια μέτρια προσπάθεια[8] που όμως διακρίνεται για την ψύχραιμη θεώρηση των ταραγμένων γεγονότων που έζησε σαν πρωταγωνιστής μέχρι το έτος 769[3] (το πρωτότυπο και νεοελληνική μετάφραση της Λίνας Κωσταρέλη στις εκδόσεις «Κανάκης» 1994).

Μετά το θάνατο του Πατριάρχη Ταράσιου, ο Νικηφόρος επελέγη από τον ομώνυμό του Αυτοκράτορα, αν και λαϊκός ακόμη, ως νέος Πατριάρχης, την Κυριακή του Πάσχα, 12 Απριλίου 806[5]. Το γεγονός αυτό, η ανάρρηση λαϊκού στον Πατριαρχικό Θρόνο, είχε συμβεί και με τον προκάτοχό του Πατριάρχη Ταράσιο, προκάλεσε όμως την οργή κληρικών και μοναχών, με επικεφαλής τον Θεόδωρο το Στουδίτη[9] και τον Αρχιεπίσκοπο Θεσσαλονίκης Ιωσήφ. Η εκκλησιαστική έριδα συνεχίστηκε κατά τη διάρκεια της πατριαρχίας του.

Αγωνίστηκε για την τιμή και την προσκύνηση των εικόνων. Όταν όμως έγινε Αυτοκράτορας ο Λέων Ε΄ ο Αρμένιος, τον έπαυσε, τον εξόρισε και τον φυλάκισε. Μετά το θάνατο του Λέοντα, ο Νικηφόρος επανήλθε στην Κωνσταντινούπολη. Ο νέος Αυτοκράτορας Μιχαήλ Β' υποσχέθηκε να τον επαναφέρει στο Θρόνο, υπό την προϋπόθεση ότι δε θα ανακινήσει εκ νέου το θέμα της αναστήλωσης των εικόνων. Τον έφερε μάλιστα γύρω από το ίδιο τραπέζι με τον Θεόδωρο Στουδίτη, χωρίς όμως επιτυχία[10]. Ο Νικηφόρος αρνήθηκε και εξορίστηκε εκ νέου.

Πέθανε εξόριστος στη Μονή του Αγίου Θεοδώρου στις 2 Ιουνίου 828. Αργότερα ανακηρύχθηκε άγιος. Τα λείψανά του μεταφέρθηκαν από τον Πατριάρχη Μεθόδιο στην Κωνσταντινούπολη και ετάφησαν στο Ναό των Αγίων Αποστόλων στις 13 Μαρτίου του 874. Η μνήμη του τιμάται από την Ορθόδοξη Εκκλησία στις 2 Ιουνίου[11] και η ανακομιδή των λειψάνων του από την Ορθόδοξη και την Καθολική Εκκλησία στις 13 Μαρτίου.

τίτλοι της Ορθόδοξης Εκκλησίας
Προκάτοχος
Ταράσιος
Οικουμενικός Πατριάρχης της Κωνσταντινούπολης
806-815
Διάδοχος
Θεόδοτος Α΄