Κάρολος ο Φαλακρός

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
Για άλλες χρήσεις, δείτε: Κάρολος (αποσαφήνιση).
Κάρολος Β΄ ο Φαλακρός
Βασιλιάς της Δυτικής Φραγκίας
Περίοδος11 Αυγούστου 843 - 6 Οκτωβρίου 877
Στέψη6 Ιουνίου 848
Ορλεάνη, Γαλλία
ΠροκάτοχοςΛουδοβίκος Α΄ ο Ευσεβής
ΔιάδοχοςΛουδοβίκος Β΄ ο Τραυλός
Περίοδος25 Δεκεμβρίου 8756 Οκτωβρίου 877
Στέψη29 Δεκεμβρίου 875
Παβία, Ιταλία
ΠροκάτοχοςΛουδοβίκος Β΄ της Ιταλίας
ΔιάδοχοςΚάρολος Γ΄ ο Παχύς
Γέννηση13 Ιουνίου 823
Φραγκφούρτη, Γερμανία
Θάνατος6 Οκτωβρίου 877 (54 ετών)
Αβριό, Γαλλία
ΣύζυγοςΕρμεντρούδη της Ορλεάνης
Ριχίλδη των Αρδεννών
ΕπίγονοιΙουδήθ της Φλάνδρας
Λουδοβίκος ο Τραυλός
Κάρολος το Παιδί
Καρλομάν
Ερμεντρούδη
Χίλντεγκαρντ
Λοθάριος
Ροτρούδη
Ροθίλδη
ΟίκοςΔυναστεία των Καρολιδών
ΠατέραςΛουδοβίκος ο Ευσεβής
ΜητέραΙουδήθ της Βαυαρίας
Commons page Σχετικά πολυμέσα
δεδομένα (π  σ  ε )

Ο Κάρολος Β΄ της Γαλλίας ή Κάρολος ο Φαλακρός (γαλλικά: Charles le Chauve, 13 Ιουνίου 8236 Οκτωβρίου 877) ήταν Βασιλιάς των Δυτικών Φράγκων (843877), Βασιλιάς της Ιταλίας και Αυτοκράτορας της Αγίας Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας (875877, ως Κάρολος Β΄). Μετά από μία σειρά εμφυλίων πολέμων κατά τη διάρκεια της βασιλείας του πατέρα του Λουδοβίκου του Ευσεβούς, ο Κάρολος πέτυχε με τη Συνθήκη του Βερντέν να αποκτήσει το δυτικό μέρος της Αυτοκρατορίας των Καρολιδών ή Δυτική Φραγκία. Ήταν εγγονός του Καρλομάγνου και ο μικρότερος γιος του Λουδοβίκου του Ευσεβούς από τη δεύτερη σύζυγό του, Ιουδήθ.

Εμφύλιος με τα αδέλφια του[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Απεικονίσεις του Καρόλου Β΄ του Φαλακρού μετά τον θάνατο του στην Βασιλική Σαιν-Ντενί, όπου βρίσκεται ο τάφος του.

Γεννήθηκε στη Φραγκφούρτη (13 Ιουνίου του 823) όταν οι μεγαλύτεροι αδελφοί του ήταν ήδη ενήλικες και τους είχαν αναλάβει από τον πατέρα τους τα δικά τους υποβασίλεια.[1] Ο Λουδοβίκος ο Ευσεβής αναζητούσε και για τον μικρότερο Κάρολο ένα βασίλειο αρχικά στην Αλαμανία και στη συνέχεια στα Πυρηναία. Οι μεγαλύτεροι αδελφοί του Λοθάριος Α΄, Πεπίνος Α΄ της Ακουιτανίας και Λουδοβίκος ο Γερμανικός βρισκόντουσαν συνεχώς σε εξεγέρσεις εναντίον του πατέρα τους. Ο Λουδοβίκος ο Ευσεβής αποφάσισε τελικά να δώσει στον Κάρολο μερίδιο τη Γαλατία, σε Δίαιτα στο Κρεμιέ (837) όρισε τον Κάρολο διάδοχο του, κάτι που έκανε τους μεγαλύτερους αδελφούς του να εξεγερθούν.[2] Ο Πεπίνος Α΄ της Ακουιτανίας πέθανε (838) και ο Λουδοβίκος ο Ευσεβής αποφάσισε να δώσει την Ακουιτανία στον Κάρολο, αυτό έφερε την οργή στους γιους του Πεπίνου Α΄ και τους ευγενείς της Ακουιτανίας.[3][4] Ο θάνατος του αυτοκράτορα Λουδοβίκου του Ευσεβούς (840) έφερε πολλές και σκληρές διαμάχες ανάμεσα στους γιους του για τη διαδοχή. Ο Κάρολος συμμάχησε με τον Λουδοβίκο τον Γερμανικό νικώντας στη «μάχη του Φοντενέ-αν-Πουισέ» (25 Ιουνίου 841) τον Λοθάριο Α΄ και τον ανιψιό του Πεπίνο Β΄ της Ακουιτανίας, γιο του Πεπίνου Α΄ που διεκδικούσε την Ακουιτανία.[5] Τα επόμενα χρόνια τα δύο αδέλφια επιβεβαίωσαν τη συμμαχία τους με τους Όρκους του Στρασβούργου. Ο πόλεμος τελικά κατέληξε στη Συνθήκη του Βερντέν τον Αύγουστο του 843. Ο Κάρολος ο Φαλακρός δέχτηκε το βασίλειο των Δυτικών Φράγκων που αντιστοιχεί στη σημερινή Γαλλία, έφτανε μέχρι τους ποταμούς Μεύση, Σον και Ροδανό, πήρε επιπλέον την Ισπανική Μαρκιωνία μέχρι τον ποταμό Έβρο. Ο Λουδοβίκος ο Γερμανικός πήρε το ανατολικό τμήμα της αυτοκρατορίας των Φράγκων που έμεινε γνωστό αρχικά σαν Ανατολική Φραγκία και στα σύγχρονα χρόνια ως Γερμανία. Ο μεγαλύτερος αδελφός Λοθάριος Α΄ δέχτηκε τον αυτοκρατορικό τίτλο, το Βασίλειο της Ιταλίας και κεντρικές περιοχές της αυτοκρατορίας όπως τη Φλάνδρα, τη Ρηνανία και τη Βουργουνδία. Το βασίλειο του Λοθαρίου Α΄ έμεινε γνωστό σαν Μέση Φραγκία, ήταν προσωρινό, διαλύθηκε με τον θάνατό του και μοιράστηκε στους γιους του.

Βασιλεύς των Δυτικών Φράγκων[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Κάρολος Β΄ ο Φαλακρός.

Τα πρώτα χρόνια της βασιλείας τους μέχρι τον θάνατο του Λοθάριου Α΄ (855) ήταν σχετικά ειρηνικά, με τα τρία αδέλφια να συνεργάζονται άψογα μεταξύ τους. Τα αδέλφια κυβερνούσαν με το σύστημα της «συγκυβέρνησης» όπως στο Κόμπλεντς (848) και στο Μέρσεν (851). Ο Λουδοβίκος ο Γερμανικός δέχθηκε πρόσκληση ευγενών να επιτεθεί στη Γαλατία και να εκθρονίσει τον Κάρολο, ήταν τόσο αντιπαθής στον κόσμο που δεν μπορούσε να συγκεντρώσει στρατό και δραπέτευσε για τη Βουργουνδία. Ο Κάρολος ο Φαλακρός σώθηκε μόνο χάρη στην υποστήριξη του κλήρου που αρνήθηκε να στέψει βασιλιά των Δυτικών Φράγκων τον Λουδοβίκο και του Οίκου των Γουέλφων που είχε συγγένεια με τη μητέρα του Ιουδήθ. Ο Κάρολος προσπάθησε στη συνέχεια να κατακτήσει την Προβηγκία που κυβερνούσε ο μικρότερος ανήλικος ανεψιός του Κάρολος της Προβηγκίας αλλά αποκρούστηκε (860). Όταν πέθανε ο άλλος ανεψιός του Λοθάριος Β΄ της Λοθαριγγίας (869) προσπάθησε να κυριεύσει τη Λοθαριγγία, στέφτηκε βασιλιάς της Λοθαριγγίας στο Μετς αλλά βρήκε αντίσταση από τους ευγενείς που υποστήριζαν τον Λουδοβίκο τον Γερμανικό. Το αποτέλεσμα ήταν η συνάντηση του Καρόλου με τον Λουδοβίκο, ακολούθησε η Συνθήκη του Μέρσεν (870) με την οποία τα δυο ετεροθαλή αδέλφια μοίρασαν τη Λοθαριγγία.[6]

Εκτός από τις οικογενειακές διαφορές, ο Κάρολος είχε να αντιμετωπίσει τις εξεγέρσεις στην Ακουιτανία και στη Βρετάνη, οι αρχηγοί των ανταρτών τους Νομινόης και Ερισπόε τον νίκησαν δύο φορές (845, 851) αναγκάζοντας τον να αναγνωρίσει την ανεξαρτησία τους. Δέχθηκε συνεχείς επιθέσεις από τους Βίκινγκ, λεηλατούσαν συνέχεια τα βόρεια της χώρας στις κοιλάδες του Σηκουάνα και του Λίγηρα. Οι Βίκινγκ λεηλάτησαν άγρια το Παρίσι (845) και ο Κάρολος για να αποφύγει τα χειρότερα αναγκάστηκε να κλείσει μαζί τους ειρήνη με βαρύ τίμημα. Ακολούθησε το «Έδικτο του Πιστρ» (864) με το οποίο διέταξε να εφοδιάσει τον στρατό του και το ιππικό του για τις επιδρομές των Βίκινγκ, δημιούργησε το Γαλλικό ιππικό που θα κυριαρχήσει τα υπόλοιπα 600 χρόνια. Με το ίδιο Έδικτο διέταξε να οχυρωθούν όλα τα ποτάμια με γέφυρες για να διακόψουν τους επιδρομείς, δύο από αυτές τις γέφυρες έσωσαν το Παρίσι στην πολιορκία του 885 - 886.

Αυτοκράτωρ των Καρολιδών[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ο Κάρολος Β΄ ο Φαλακρός.

Με τον θάνατο του αυτοκράτορα Λουδοβίκου Β΄ της Ιταλίας, που ήταν μεγαλύτερος γιος του μεγαλύτερου ετεροθαλούς αδελφού του Λοθαρίου Α΄ (875), ο Κάρολος ταξίδευσε στην Ιταλία και με την υποστήριξη του πάπα Ιωάννη Η΄ δέχθηκε τον αυτοκρατορικό τίτλο και τα αυτοκρατορικά διάσημα. Ο Κάρολος ο Φαλακρός συνέχισε τις προσπάθειες τού πατέρα του και τού παππού του για την «ανανέωση τού τίτλου τού αυτοκράτορα των Φράγκων και των Ρωμαίων». Η φράση αυτή παρουσιάζεται στην σφραγίδα του.[7] Ο Λουδοβίκος ο Γερμανικός άλλος ένας υποψήφιος για τη θέση του αυτοκράτορα εξοργίστηκε, επιτέθηκε και λεηλάτησε το βασίλειο του Καρόλου που αναγκάστηκε να επιστρέψει βιαστικά στην Δυτική Φραγκία. Όταν πέθανε ο Λουδοβίκος ο Γερμανικός (28 Αυγούστου 876) ο Κάρολος ο Φαλακρός προσπάθησε με τη σειρά του να κατακτήσει το βασίλειο του Λουδοβίκου αλλά συνετρίβη στην «μάχη του Άντερναχ» (8 Οκτωβρίου 876). Ο πάπας Ιωάννης Η΄ υπό την βαριά απειλή των Σαρακηνών κάλεσε τον Κάρολο να κατέβει στην Ιταλία να τον βοηθήσει.

Ο Κάρολος ο Φαλακρός διέσχισε τις Άλπεις αλλά οι ευγενείς τον δέχτηκαν ψυχρά, ο Μπόζο της Προβηγκίας αρνήθηκε να βοηθήσει και να ενωθεί με τον στρατό του. Την ίδια εποχή ο μεγαλύτερος γιος του Λουδοβίκου του Γερμανικού Καρλομάνος της Βαυαρίας εισήλθε στην βόρεια Ιταλία. Ο Κάρολος ο Φαλακρός άρρωστος και βαριά εξαντλημένος αποφάσισε να αποχωρήσει, πέθανε στον δρόμο της επιστροφής του στην Γαλατία.[8] Τα «Χρονικά του Σαίντ-Μπερτίν» γράφουν ότι τάφηκε βιαστικά στο Αβαείο του Ναντουά επειδή οι άντρες δεν μπορούσαν να αντέξουν την οσμή από την αποσύνθεση του σώματος του. Σε λίγα χρόνια τα οστά του μεταφέρθηκαν στη Βασιλική Σαιν-Ντενί όπου για πολλά χρόνια ήταν η επιθυμία του να ταφεί.[9] Καταγράφεται ότι στον τάφο του είχε ανεγερθεί ένα μνημείο από ορείχαλκο που καταστράφηκε στη διάρκεια της Επανάστασης. Τον Κάρολο διαδέχθηκε ο μεγαλύτερος γιος του Λουδοβίκος ο Τραυλός, είχε μεγάλο πάθος με γράμματα και επιστολές, θερμός φίλος της εκκλησίας είχε την υποστήριξη των επισκόπων απέναντι στους δυσαρεστημένους ευγενείς και τους διόριζε σε ψηλές θέσεις.

Προσωνύμιο[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Έφιππος ανδριάντας πιθανότατα του Καρόλου Β΄ του Φαλακρού (περί το 870).

Το προσωνύμιο «Φαλακρός» ήταν πιθανότατα ειρωνικό, στην πραγματικότητα όχι μόνο είχε μαλλιά αλλά ιδιαίτερα αυξημένη τριχοφυΐα στο κεφάλι με πλούσια μαλλιά.[10] Μια εναλλακτική εξήγηση οφείλεται πιθανότατα στην ελαττωμένη τριχοφυΐα του την εποχή που ήταν ακόμα ανήλικος ενώ τα μεγαλύτερα ετεροθαλή αδέλφια του ήταν ήδη βασιλείς.[11] Οι απεικονίσεις της εποχής του όπως η Βίβλος του (845), η σφραγίδα του (847) και ο ανδριάντας του (870) τον απεικονίζουν με πλούσια μαλλιά. Τον 10ο αιώνα οι συγγραφείς Ρισιέ του Ρεμς και Αντεμάρ του Σαμπανέ τον καταγράφουν ωστόσο ως «Κάρολος ο Φαλακρός».[12]

Οικογένεια[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Με την πρώτη σύζυγό του Ερμεντρούδη της Ορλεάνης (842) από τον Οίκο των Αγιλολφιδών, κόρη του Όντο Α΄ κόμη της Ορλεάνης (απεβ. το 869), παιδιά του ήταν:

Με τη δεύτερη σύζυγό του Ριχίλδη των Αρδεννών, κόρη του Μπιβίν διοικητή του αβαείου του Γκoρζ από τον Οίκο των Μποζονιδών, απέκτησε:

  • Ροθίλδη (871-928/9), παντρεύτηκε πρώτα τον Ούγο κόμη του Μπουργκ και μετά τον Ρογήρο κόμη του Μαιν.[13]
  • Πεπίνος (873-874)
  • Κάρολος (876-877)

Παραπομπές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  1. Riche 1983, σ. 150
  2. Riche 1983, σ. 157
  3. Riche 1983, σ. 157
  4. Riche 1983, σ. 158
  5. Bradbury 2007, σ. 14
  6. Nelson 1992, σσ. 17–18
  7. West-Harling 2018, σ. 173
  8. Riche 1983, σ. 204
  9. Frans Theuws, Janet Laughland Nelson (ed.), Rituals of Powers: From Late Antiquity to the Early Middle Ages, σ. 164
  10. Nelson 1992, σ. 13
  11. Lebe 2003
  12. Dutton 2008
  13. Riche 1983, σ. 237

Πηγές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  • Bradbury, Jim (2007). The Capetians: Kings of France 987–1328. Hambledon Continuum.
  • Dutton, Paul E. (2008). Charlemagne's Mustache. Palgrave Macmillan.
  • Lebe, Reinhard (2003). War Karl der Kahle wirklich kahl? Historische Beinamen und was dahintersteckt. Dt. Taschenbuch-Verlag.
  • Nelson, Janet (1992). Charles the Bald. Essex.
  • Riche, Pierre (1983). The Carolingians:The Family who forged Europe. University of Pennsylvania Press.
  • West-Harling, Veronica (2018). «The Roman Past in the Consciousness of the Roman Elites in the Ninth and Tenth Centuries». In Walter Pohl; Clemens Gantner; Cinzia Grifoni; Marianne Pollheimer-Mohaupt (eds.). Transformations of Romanness: Early Medieval Regions and Identities. De Gruyter.


Κάρολος ο Φαλακρός
Γέννηση: 13 Ιουνίου 823 Θάνατος: 6 Οκτωβρίου 877
Βασιλικοί τίτλοι
Προκάτοχος
Λουδοβίκος ο Ευσεβής
Δημιουργία του βασιλείου των Δυτικών Φράγκων από την διαίρεση του βασιλείου των Φράγκων.
Βασιλιάς των Δυτικών Φράγκων

840 - 877
Διάδοχος
Λουδοβίκος ο Τραυλός
Προκάτοχος
Λουδοβίκος Β΄
Αυτοκράτορας της Αγίας Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας

875 - 877
Διάδοχος
Κενό
Επόμενος κάτοχος : Κάρολος ο Παχύς
Βασιλιάς της Ιταλίας

875 - 877
Διάδοχος
Καρλομάνος της Βαυαρίας
Προκάτοχος
Πεπίνος Α΄
Δούκας της Ακουιτανίας

838 - 855
Σε διεκδίκηση με τον Πεπίνο Β΄
Διάδοχος
Λουδοβίκος το Παιδί