Ακουιτανία (πρώην περιοχή)

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
Ακουιτανία (πρώην περιοχή)


Διοικητικές πληροφορίες
Χώρα Γαλλία
ΈδραΜπορντώ
ΝομοίΔορδόνη, Ζιρόντ, Λαντ, Λοτ-ε-Γκαρόν, Ατλαντικά Πυρηναία και Χώρα των Βάσκων
ISO 3166-2FR-B
Πληθυσμός3.316.889[1]
Έκταση (km²)km2
Τοποθεσία
Συνδέσεις
ΙστότοποςΕπίσημος ιστότοπος

Η Ακουιτανία γαλλικά: Aquitaine, «Ακιταίν») ήταν ανεξάρτητη Διοικητική περιοχή της νοτιοδυτικής Γαλλίας μέχρι τις 1 Ιανουαρίου 2016. Στη συνέχεια ενώθηκε με το Πουατού-Σαράντ και τη Λιμουζέν στην ευρύτερη διοικητική περιοχή Νέα Ακουιτανία. [2] Περιλαμβάνει πέντε νομούς: Ντορντόνι, Ζιρόντ, Λαντ, το Λοτ-ε-Γκαρόν και τα Ατλαντικά Πυρηναία. Διατρέχεται από τρία ποτάμια : Γκαρόν, Ντορντόν και Αντούρ.

Έχει συνολική έκταση 41.308 τετραγωνικά χιλιόμετρα ή 7,6% της έκτασης της Γαλλίας. Το 2007 ο πληθυσμός της εκτιμάτο σε 3.150.890 κατοίκους περίπου 5% του πληθυσμού της χώρας. Στην Ακουιτανία, εκτός από τα Γαλλικά, ομιλούνται διάφορες διάλεκτοι της Οξιτανικής γλώσσας και η Βασκική γλώσσα στο Νότο. Μεγάλες πόλεις είναι το Μπορντώ, η Παι, η Μπαγιόν, το Μοντ ντε Μπαρσάν, το Μπιαρίτς και το Μπερζεράκ. Βρέχεται από τον Ατλαντικό και ανάμεσα στις παραλίες της υπάρχει η «Αργυρή Ακτή», από τις πιο γνωστές της Γαλλίας.

Η περιοχή παράγει κυρίως σταφύλια και ονομαστά κρασιά, καθώς και προϊόντα ξυλείας. Υπάρχουν επίσης διυλιστήρια και επιχειρήσεις πετρελαιοειδών, καθώς στην περιοχή υπάρχουν κοιτάσματα πετρελαίου και φυσικού αερίου.

Ιστορία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ρωμαϊκή Ακουιτανία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Οι πρώτες ενδείξεις για την ύπαρξη προϊστορικού οικισμού βρίσκονται στο Περιγκόρ, οι πρώτοι κάτοικοι εγκαταστάθηκαν ωστόσο στην περιοχή της Ακουιτανίας και ήταν Κέλτες οι οποίοι είχαν συγγένεια με τους Ίβηρες (Γαλατική Ακουιτανία). Ένας μεγάλος αριθμός από γλώσσες και διαλέκτους υπήρχε τα αρχαία χρόνια αλλά η αρχαιότερη προϊστορική γλώσσα της Ακουιτανίας όπως είχε καταγραφεί από τους Ρωμαίους ήταν η Βασκική. Το γεγονός αυτό αποδεικνύεται από διάφορα ονόματα τα οποία είχαν καταγραφεί από τους Ρωμαίους στην περιοχή της Ακουιτανίας τα οποία είχαν χρησιμοποιηθεί ευρύτατα από τους Βάσκους. Η Βασκική γλώσσα είχε σημαντικό ρόλο επειδή ήταν η μοναδική γλώσσα της Δυτικής Ευρώπης που δεν ήταν Ινδοευρωπαική.

Τα γεωγραφικά όρια της Ακουιτανίας την εποχή της κατάκτησης της περιοχής από τον Ιούλιο Καίσαρα ήταν ο ποταμός Γαρούνας, τα Πυρηναία και ο Ατλαντικός Ωκεανός. Την εποχή του Οκταβιανού Αυγούστου ειδικά μετά το 27 π.χ. η περιοχή της Ακουιτανίας είχε επεκταθεί βορειότερα μέχρι τον ποταμό Λίγηρα.

Η Ακουιτανία των Φράγκων[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Μετά την πτώση της Ρωμαϊκής αυτοκρατορίας η περιοχή της Νοτιοδυτικής Γαλατίας κατακτήθηκε από τους Βησιγότθους, έκαναν πρωτεύουσα του κράτους τους την Τουλούζη αλλά η εξουσία τους στην περιοχή της Ακουιτανίας ήταν αρκετά εξασθενημένη. Οι Βησιγότθοι μετά την ήττα τους από τους Φράγκους στη Μάχη του Βουγιέ (507) εδιώχθησαν από την περιοχή και εγκαταστάθηκαν στην Ιβηρική. Η Ακουιτανία διοικήθηκε από δούκες οι οποίοι διορίστηκαν από τους Φράγκους βασιλείς αλλά ήταν σχεδόν ανεξάρτητη από την κεντρική εξουσία των Φράγκων με ισχυρούς δεσμούς με τις περιοχές νότια των Πυρηναίων, η ανεξαρτησία σταδιακά έγινε μεγαλύτερη. Το 660 ένας ευγενής από την Τουλούζη με καταγωγή Γαλατική ανακηρύχθηκε ο πρώτος δούκας της ανεξάρτητης Ακουιτανίας. Το Βασκο - Ακουιτανικό βασίλειο έφτασε στο αποκορύφωμα του την εποχή του Εύδη του Μέγα ο οποίος κλήθηκε να αντιμετωπίσει την επιδρομή των Σαρακηνών στην Τουλούζη. Νίκησε την πρώτη φορά τους μουσουλμάνους (721) αλλά ο ο νέος ισχυρός Άραβας διοικητής Αμπντούλ Ραχμάν αλ Γκράφικι δεν είχε καμιά βλέψη για άλλες αποτυχίες, συγκέντρωσε ισχυρό στρατό με Βέρβερους ιππείς. Έκανε δυναμική εισβολή στην Ακουιτανία συντρίβοντας τις δυνάμεις του δούκα Εύδη στη μάχη του ποταμού Γαρούνα (732) κατέλαβε την πόλη του Μπορντό και τη λεηλάτησε. Ο δούκας Εύδης σε τραγική κατάσταση ζήτησε βοήθεια από τον Κάρολο Μαρτέλο, αν και γνώριζε ότι ο μεγάλος Φράγκος στρατηγός ήταν ρεαλιστής και δεν θα πήγαινε σε μάχη με σημαντικά μικρότερο στρατό.

Η Ακουιτανία των Καρολιδών[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ο Καρλομάγνος ανακήρυξε τον τρίχρονο γιο του Λουδοβίκο βασιλιά της Ακουιτανίας (781), το βασίλειο περιείχε το δουκάτο της Ακουιτανίας και το δουκάτο της Γασκώνης. [3] Προσπάθησε να την υποτάξει εξ'ολοκλήρου, μετά την κατάληψη της Παμπλόνας, λεηλάτησε τη Γασκώνη και τη Βασκονία και προσπάθησε να μετέβη νότια από τα Πυρηναία, επιτέθηκε στη Ρονσεβάλλες (812) αλλά δεν επιχείρησε να περάσει τα στενά των Πυρηναίων. Ο κόμης του Μπορντό και δούκας της Βασκονίας Σεγκουίν προσπάθησε να ανεξαρτητοποιηθεί μετά τον θάνατο του Καρλομάγνου, ο νέος αυτοκράτορας Λουδοβίκος ο Ευσεβής έστειλε στρατό και τον σκότωσε. Η οικογένεια του κατέφυγε νότια από τα Πυρηναία όπου ξεσήκωσε τους Βάσκους εναντίον των Φράγκων, στη δεύτερη μάχη του Ρονσεβάλλες (824) οι Φράγκοι υποτελείς ηττήθηκαν. Πριν τον θάνατο του Πεπίνου Α΄, ο αυτοκράτορας Λουδοβίκος διόρισε νέο βασιλιά τον γιο του Κάρολο τον Φαλακρό (832), οι κάτοικοι της Ακουιτανίας αντίθετα εξέλεξαν νέο βασιλιά τον Πεπίνο Β΄. Ακολούθησε εμφύλιος πόλεμος ανάμεσα στους οπαδούς της βασιλικής οικογένειας των Καρολιδών που υποστήριζαν τον Κάρολο και στους Ακουιτανούς και στους Βάσκους ευγενείς που υποστήριζαν τον Πεπίνο. Παρά την κατάκτηση της περιοχής από τους Φράγκους στη μάχη του Βουγιέ (507) η εξουσία των Φράγκων στην περιοχή ήταν αρκετά εξασθενημένη, υπήρξαν μικρές εγκαταστάσεις Φράγκων ευγενών σε περιοχές όπως η Αλμπί, η Καρκασσόν, η Τουλούζη. Οι Φράγκοι μέχρι τον 8ο αιώνα είχαν συγχωνευτεί με τον τοπικό πληθυσμό, τα ονόματα τους όμως είχαν χρησιμοποιηθεί ευρύτατα στην άρχουσα τάξη όπως Εύδης, στη μάχη της Τουλούζης (721) αναφέρεται οτι ο βασιλιάς Εύδης κυβερνούσε έναν στρατό Ακουιτανών και Φράγκων. [4]

Η Ακουιτανία τον μεσαίωνα[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Μετά τη Συνθήκη του Βερντέν (843), την ήττα του Πεπίνου Β΄ και τον θάνατο του Καρόλου του Φαλακρού η Ακουιτανία έπαυσε να υπάρχει σαν ανεξάρτητο βασίλειο, τα δουκάτα της Γασκώνης και της Ακουιτανίας ενώθηκαν από τον Γουλιέλμο Η΄ της Ακουιτανίας (1058). Οι κάτοχοι του τίτλου του Δούκα της Ακουιτανίας ήταν την περίοδο μεταξύ του 10ου και του 12ου αιώνα οι κόμητες του Πουατιέ. Η Ακουιτανία περιήλθε στο Γαλλικό στέμμα με τον γάμο της Ελεονώρας της Ακουιτανίας με τον Λουδοβίκο Ζ´ της Γαλλίας (1137) αλλά ο γάμος τους αργότερα ακυρώθηκε (1152). Η Ελεονόρα παντρεύτηκε στη συνέχεια τον Ερρίκο Β΄ της Αγγλίας στον δεύτερο γάμο της (1154), η Ακουιτανία έγινε τμήμα του Αγγλικού στέμματος και της Ανδεγαυικής αυτοκρατορίας, παρέμεινε Αγγλική μέχρι το τέλος του Εκατονταετούς Πολέμου που ενσωματώθηκε οριστικά με τη Γαλλία (1453). Την περίοδο του Εκατονταετούς Πολέμου η Ακουιτανία κυβερνήθηκε από τους Πλανταγενέτες βασιλείς της Αγγλίας, ήταν η κύρια πηγή παραγωγής κρασιού το οποίο εξαγόταν στο Λονδίνο, το Σαουθάμπτον και τα άλλα μεγάλα λιμάνια της Αγγλίας, η μεγαλύτερη πηγή κέρδους για τους Άγγλους βασιλείς. [5] Τον 16ο και τον 17ο αιώνα η Ακουιτανία έγινε το επίκεντρο των Προτεσταντών Ουγενότων οι οποίοι βρίσκονταν σε διωγμό από τους Καθολικούς, οι Ουγενότοι ζήτησαν τη βοήθεια των Άγγλων εναντίον του καρδιναλίου Ρισελιέ.

Παραπομπές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  1. www.insee.fr/fr/statistiques/2119431?sommaire=2119504.
  2. https://www.legifrance.gouv.fr/affichTexte.do;jsessionid=9FECBA9D9314D1D2C093CF793C886ED5.tpdila21v_1?idSectionTA=JORFSCTA000030109623&cidTexte=JORFTEXT000030109622&dateTexte=29990101
  3. "Et 3 Calend Augusti habuit concilium magnum in Aquis, et constituit duos filius sans reges Pippinum et Clotarium, Pippinum super Aquitaniam et Wasconiam)".
  4. Lewis, Archibald R. (1965). The Development of Southern French and Catalan Society, 718–1050. Austin: University of Texas Press. Retrieved 15 June 2012.
  5. The Plantagenets (Robert Bartlett) http://www.bbc.co.uk/programmes/b03yrdwc

Εξωτερικοί σύνδεσμοι[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]