Φραγκίσκος Α΄ της Αγίας Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας
 |
Το λήμμα δεν περιέχει πηγές ή αυτές που περιέχει δεν επαρκούν. |
.jpg){kind=small}
Ο Φραγκίσκος Α΄ (Franz Stefan, 8 Δεκεμβρίου 1708 - 18 Αυγούστου 1765) από τον Οίκο της Λωρραίνης ήταν Αυτοκράτορας της Αγίας Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας (1745 - 1765), και ως Φραγκίσκος Γ΄ Στέφανος, Δούκας της Λωρραίνης (1729 - 1737), Βασιλιάς της Γερμανίας (1745 - 1764) και μέγας δούκας της Τοσκάνης (1737 - 1765). Με τον γάμο του με τη Μαρία Θηρεσία των Αψβούργων έγινε ο ιδρυτής του οίκου των Αψβούργων-Λωρραίνης. Δεν άσκησε πραγματική εξουσία, διότι το μεν αξίωμα του αυτοκράτορα δεν άφηνε σχετικά περιθώρια, στις δε κτήσεις των Αψβούργων το πρόσταγμα είχε η σύζυγός του.
Καταγωγή και νεανικά χρόνια
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Ο Φραγκίσκος Στέφανος γεννήθηκε στο Νανσύ, πρωτεύουσα του Δουκάτου της Λωρραίνης και ήταν ο μεγαλύτερος επιζών γιος του Λεοπόλδου της Λωρραίνης και της συζύγου του Ελισσάβετ Καρλόττας της Ορλεάνης. Συνδεόταν με τους Αψβούργους μέσω της εκ πατρός γιαγιάς του Ελεωνόρας, θυγατέρας του Φερδινάνδου Γ΄.
Ο αυτοκράτορας Κάρολος ΣΤ΄ ευνοούσε πολύ τον οίκο της Λωρραίνης και λόγω της συγγένειας και λόγω των μεγάλων υπηρεσιών, που είχε προσφέρει ο οίκος στους Αψβούργους, ιδιαίτερα στους πολέμους κατά των Τούρκων. Σκόπευε να παντρέψει την κόρη και διάδοχό του Μαρία Θηρεσία με τον μεγαλύτερο αδελφό τού Φραγκίσκου, τον Λεοπόλδο Κλήμεντα. Όταν αυτός απεβίωσε, ο Αυτοκράτορας αποφάσισε να παντρέψει την κόρη του με τον ίδιο τον Φραγκίσκο. Τον έφερε στη Βιέννη σε ηλικία 15 χρόνων και ο Φραγκίσκος ανατράφηκε μαζί με τη Μαρία Θηρεσία και με τη σαφή προοπτική του γάμου τους.
Δούκας της Λωρραίνης
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Ο Φραγκίσκος διαδέχθηκε τον πατέρα του το 1729 ως δούκας της Λωρραίνης και ορίστηκε τοποτηρητής (locumtenens) της Ουγγαρίας το 1732. Όταν το 1733 ξέσπασε ο Πόλεμος της Πολωνικής Διαδοχής, ο πρωθυπουργός της Γαλλίας, Καρδινάλιος Φλερύ, εκμεταλλεύτηκε την ευκαιρία για να προσαρτήσει τη Λωρραίνη, η οποία με τον επικείμενο γάμο του Φραγκίσκου θα έφερνε τους Αψβούργους πολύ κοντά στη Γαλλία. Έτσι, με τη συνθήκη της Βιέννης του 1738 ο μέχρι τότε βασιλιάς της Πολωνίας Στανίσουαφ Λεστσύνσκι παραιτούνταν του θρόνου και γινόταν δούκας της Λωρραίνης. Σε αντάλλαγμα της απώλειας αυτής ο Φραγκίσκος Στέφανος θα λάμβανε το Μεγάλο Δουκάτο της Τοσκάνης, όταν απεβίωνε ο τελευταίος Μέδικος, ο άτεκνος Τζαν Γκαστόνε, ο οποίος συγγένευε (και) με τον οίκο της Λωρραίνης. Παρά τις αντιρρήσεις των μελών της οικογενείας του, ο Φραγκίσκος Στέφανος δέχτηκε τελικά τα σχέδια αυτά του μέλλοντος πεθερού του.
Γάμος - Μέγας δούκας της Τοσκάνης
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Ο Φραγκίσκος και η Μαρία Θηρεσία παντρεύτηκαν στις 12 Φεβρουαρίου 1736 στην Εκκλησία των Αυγουστίνων της Βιέννης. Τον Ιούνιο του 1737 ο Φραγκίσκος πήγε στην Ουγγαρία για να πολεμήσει κατά των Τούρκων. Εν τω μεταξύ, τον Ιούλιο του 1737, ο Τζαν Γκαστόνε απεβίωσε και ο Φραγκίσκος έγινε μέγας δούκας της Τοσκάνης. Στράτευμα 6.000 Αυστριακών εγκαταστάθηκε εκεί και τον Δεκέμβριο του 1739 επισκέφτηκε τη Φλωρεντία με τη σύζυγο του και τον αδελφό του Κάρολο για τρεις μήνες.
Συμβασιλιάς
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Τον Οκτώβριο του 1740 ο Κάρολος ΣΤ΄ πέθανε και άρχισε η σαραντάχρονη βασιλεία της Μαρίας Θηρεσίας, η οποία τον διαδέχτηκε ως αρχιδούκισσα της Αυστρίας, βασίλισσα της Ουγγαρίας, της Βοημίας, της Κροατίας, κλπ., ανακηρύσσοντας συμβασιλέα τον σύζυγό της. Ο Φραγκίσκος όμως πολύ λίγο ενδιαφερόταν για τις κρατικές υποθέσεις ή πολύ λίγο τού επέτρεπε να αναμειγνύεται η Μαρία Θηρεσία, η οποία, σημειωτέον, ήταν μονίμως έγκυος.
Αμέσως ξέσπασε ο Πόλεμος της Αυστριακής Διαδοχής. Ο Φρειδερίκος Β΄ της Πρωσίας κατέλαβε τη Σιλεσία και ο Κάρολος Αλβέρτος της Βαυαρίας εξελέγη αυτοκράτορας ως Κάρολος Ζ΄, διακόπτοντας την επί τριακόσια χρόνια κατοχή του τίτλου από τους Αψβούργους.
Η Μαρία Θηρεσία ανταπεξήλθε αξιοθαύμαστα σε όλες αυτές τις δυσκολίες και κατόρθωσε μάλιστα, μετά τον θάνατο του Καρόλου Ζ΄ το 1745, να εκλεγεί αυτοκράτορας ο Φραγκίσκος ως Φραγκίσκος Α΄ (βλ. σχετικά λήμμα Μαρία Θηρεσία).
Ο αυτοκράτορας
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Λίγοι αυτοκράτορες δικαιολόγησαν τόσο λίγο, τον τίτλο που κατείχαν. Ο Φραγκίσκος απείχε από τα κοινά και η μόνη βοήθεια που προσέφερε στη σύζυγό του ήταν σε οικονομικά θέματα. Οργάνωσε βιομηχανίες και προμήθευε με εφόδια τον αυστριακό στρατό. Κάποτε μάλιστα, από υπερβάλλοντα επιχειρηματικό ζήλο, πούλησε άλευρα και χορτονομή στον Φρειδερίκο Β΄ διαρκούντος του πολέμου Αυστρίας - Πρωσίας.
Έζησε ευτυχισμένος με τη Μαρία Θηρεσία, η οποία τον υπεραγαπούσε και έκανε δεκαέξι παιδιά μαζί του. Παρ' όλα αυτά οι απιστίες του ήταν συνεχείς με πιο περιβόητη αυτήν με τη Μαρία Βιλελμίνα φον Άουερσπερκ.
Πέθανε αιφνίδια μέσα στην άμαξα, ενώ επέστρεφε από την όπερα στις 18 Αυγούστου 1765. Η Μαρία Θηρεσία τον πένθησε ειλικρινά επί δεκαπέντε χρόνια.
Οικογένεια
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Νυμφεύτηκε το 1736 τη 2η εξαδέλφη του Μαρία Θηρεσία των Αψβούργων, κόρη και κληρονόμο του Καρόλου ΣΤ΄της Αγίας Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας, και είχε δεκαέξι τέκνα:
- Μαρία Ελισάβετ (1737 - 1740).
- Μαρία Άννα (1738 - 1789), ηγουμένη στο Αββαείο του Φράουενστιφτ.
- Μαρία Καρολίνα (1740 - 1741).
- Ιωσήφ Β΄ (1741 - 1790), Αρχιδούκας της Αυστρίας, Βασιλιάς της Ουγγαρίας, Βοημίας, Γερμανίας.
- Μαρία Χριστίνα (1742 - 1798), παντρεύτηκε τον Αλβέρτο Καζιμίρ του Τέσσεν.
- Μαρία Ελισάβετ (1743 - 1808), ηγουμένη του Αββαείου για ευγενείς κυρίες στο Ίννσμπρουκ.
- Κάρολος Ιωσήφ (1745 - 1761), πέθανε από ευλογιά.
- Μαρία Αμαλία (1746 - 1804), παντρεύτηκε τον Φερδινάνδο της Πάρμας.
- Λεοπόλδος Β΄ (1747 - 1792), Αρχιδούκας της Αυστρίας, Βασιλιάς της Ουγγαρίας, Βοημίας, Γερμανίας.
- Μαρία Καρολίνα (1748), θνησιγενής.
- Ιωάννα Γαβριέλλα (1750 - 1762), πέθανε από ευλογιά.
- Μαρία Ιωσηφίνα (1751 - 1767), πέθανε από ευλογιά.
- Μαρία Καρολίνα (1752 - 1814), παντρεύτηκε τον Φερδινάνδο Α΄ των Δύο Σικελιών.
- Φερδινάνδος Κάρολος (1754 - 1806), Δούκας της Μόντενα.
- Μαρία Αντουανέττα (1755 - 1793), παντρεύτηκε τον Λουδοβίκο ΙΣΤ΄ της Γαλλίας.
- Μαξιμιλιανός Φραγκίσκος (1756 - 1801), αρχιεπίσκοπος-εκλέκτορας της Κολωνίας.
Παραπομπές
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]- ↑ 1,0 1,1 1,2 Εθνική Βιβλιοθήκη της Γερμανίας: (Γερμανικά) Gemeinsame Normdatei. Ανακτήθηκε στις 26 Απριλίου 2014.
- ↑ 2,0 2,1 2,2 «Encyclopædia Britannica» (Αγγλικά) biography/Francis-I-Holy-Roman-emperor. Ανακτήθηκε στις 9 Οκτωβρίου 2017.
- ↑ 3,0 3,1 3,2 (Αγγλικά) SNAC. w6h99qn6. Ανακτήθηκε στις 9 Οκτωβρίου 2017.
- ↑ 4,00 4,01 4,02 4,03 4,04 4,05 4,06 4,07 4,08 4,09 4,10 4,11 4,12 4,13 4,14 genealogy
.euweb .cz /lorraine /lorraine5 .html. Ανακτήθηκε στις 22 Ιανουαρίου 2016. - ↑ 5,0 5,1 5,2 Τσεχική Εθνική Βάση Δεδομένων Καθιερωμένων Όρων. jn20000700558. Ανακτήθηκε στις 1 Μαρτίου 2022.
- ↑ www
.khm .at /en /visit /collections /coin-collection /history-of-the-collection /. Ανακτήθηκε στις 13 Φεβρουαρίου 2017. - ↑ Τσεχική Εθνική Βάση Δεδομένων Καθιερωμένων Όρων. jn20000700558. Ανακτήθηκε στις 15 Δεκεμβρίου 2022.
- ↑ 8,0 8,1 8,2 (Ολλανδικά) RKDartists. rkd
.nl /explore /artists /428020. Ανακτήθηκε στις 20 Οκτωβρίου 2022. - ↑ p11154.htm#i111532. Ανακτήθηκε στις 7 Αυγούστου 2020.
- ↑ (Αγγλικά) Union List of Artist Names. 5 Αυγούστου 2015. 500353659. Ανακτήθηκε στις 22 Μαΐου 2021.
- ↑ 11,0 11,1 Darryl Roger Lundy: (Αγγλικά) The Peerage.
- ↑ «Habsburg, Franz I. Stephan» (Γερμανικά) σελ. 205.
- ↑ Zoltán Fallenbüchl: «Magyarország főméltóságai» (πολλαπλές γλώσσες) Βουδαπέστη. 1988. Ανακτήθηκε στις 16 Απριλίου 2023. σελ. 71.
.svg)
.svg)