Κανέλλος Δεληγιάννης
| Κανέλλος Δεληγιάννης | |
|---|---|
 Κανέλλος Δεληγιάννης | |
| Γέννηση | 1780 Λαγκάδια Γορτυνίας, Αρκαδία, Πελοπόννησος, Οθωμανική Αυτοκρατορία |
| Θάνατος | 18 Σεπτεμβρίου 1862 (82 ετών) Αθήνα, Αττική, Βασίλειο της Ελλάδας |
| Χώρα |  Ελλάδα |
| Εν ενεργεία | 1821-1830 |
| Βαθμός | Συνταγματάρχης (τιμητικά) |
| Μάχες/πόλεμοι | Επανάσταση του 1821: Πολιορκία του Μεσολογγίου Άλωση της Τριπολιτσάς Μάχη του Πέτα |
| Συγγενείς | Ιωάννης Δεληγιάννης-Παπαγιαννόπουλος (πατέρας) Αθανασία Α. Παπατσώνη (σύζυγος) Μαρία Δεληγιάννη (κόρη) |
 Σχετικά πολυμέσα | |
| δεδομένα () | |
Ο Κανέλλος Δεληγιάννης (1780 - 18 Σεπτεμβρίου 1862) ήταν Έλληνας πρόκριτος, οπλαρχηγός και πολιτικός.
Βιογραφικά στοιχεία
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Γεννήθηκε στα Λαγκάδια Γορτυνίας και ήταν γιος του πρόκριτου (κοτζαμπάση) του Μοριά, Ιωάννη Δεληγιάννη-Παπαγιαννόπουλου, ενός εκ των ισχυροτέρων προσωπικοτήτων της εποχής. Παντρεύτηκε την Αθανασία Α. Παπατσώνη, συγγενή του ομώνυμου προκρίτου, και απέκτησαν μία κόρη, τη Μαρία (-1854).
Λόγω της πρωτοκαθεδρίας της οικογενείας του στην περιοχή έγινε σύντομα πρόκριτος, ενώ κατά τη διάρκεια της επανάστασης διαδραμάτισε πρωταγωνιστικό ρόλο. Το 1844 εκλέχτηκε πρόεδρος της Βουλής, θέση στην οποία παρέμεινε μέχρι το 1845.
Στα Χρόνια της Επανάστασης
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Μετά τη δολοφονία του πατέρα του, Ιωάννη Δεληγιάννη-Παπαγιαννόπουλου, στις 12 Φεβρουαρίου 1816, ο Κανέλλος αναδείχθηκε αρχηγός της οικογένειάς του. Οργάνωσε και χρηματοδότησε μεγάλο μέρος της επανάστασης στο Μοριά με έξοδα της οικογένειάς του.
Ύστερα από αρκετές μικροσυμπλοκές με τους Τούρκους, αλλά και με άλλες οικογένειες προκρίτων, κήρυξε μαζί με άλλους αγωνιστές την επανάσταση στα Λαγκάδια, στις 23 Μαρτίου 1821. Την 1η Απριλίου 1821 διέταξε τη σφαγή όλων των Τούρκων Λαγκαδινών (40 οικογένειες) και την πυρπόληση του τοπικού τζαμιού. Συνολικά σφαγιάστηκαν 300 άοπλοι άντρες, οι οποίοι λίγες ημέρες νωρίτερα είχαν αφοπλιστεί, γυναίκες και παιδιά. Αυτό είχε ως αποτέλεσμα να τρομοκρατηθούν οι κάτοικοι της γύρω περιοχής, που φοβούμενοι αντίποινα, εντάχθηκαν στο πλευρό των Δεληγιανναίων, οι οποίοι είχαν πλέον πέσει στη δυσμένεια των Τούρκων και χρειάζονταν υποστήριξη.[1] Διόρισε γενικό στρατηγό του στρατού του, ο οποίος αποτελούνταν από 3.500 εμπειροπόλεμους μισθοφόρους, τον Θεόδωρο Κολοκοτρώνη, τον οποίο η οικογένειά του και κυρίως ο πατέρας του είχαν παλαιότερα στη δούλεψή τους ως κάπο τους, κι αργότερα κυνηγήσει άγρια επί χρόνια, για να σώσουν το Μοριά από τις λεηλασίες του κατά των Ελλήνων και Τούρκων χωρικών, κατόπιν εντολής της Πύλης, που απειλούσε με εξόντωση του ελληνικού πληθυσμού αν δεν τον συνελάμβαναν.
Πολέμησε στο Μεσολόγγι, στη Μάχη του Πέτα, στην πολιορκία της Τριπολιτσάς και σε πολλά άλλα μέρη. Στην Τριπολιτσά είχε θυσιαστεί ο αδελφός του, ο οποίος είχε προσφερθεί ως όμηρος στους Τούρκους για να καθησυχάσει τις υποψίες τους πριν από την έναρξη της Επανάστασης. Κατά τη διάρκεια του πρώτου ελληνικού εμφυλίου πολέμου, συντάχθηκε με τους προκρίτους του Μοριά και τους Υδραίους, συμπαρασύροντας μάλιστα και τον Θεόδωρο Κολοκοτρώνη, με αντάλλαγμα τον αρραβώνα της κόρης του με τον γιο του Κολοκοτρώνη, Κολίνο. Στη δεύτερη φάση του εμφυλίου πολέμου όμως, φυλακίστηκε από την κυβέρνηση Κουντουριώτη μαζί με τον Κολοκοτρώνη και άλλους προκρίτους στο μοναστήρι του Προφήτη Ηλία στην Ύδρα, για να αποφυλακιστεί μερικούς μήνες αργότερα ώστε μαζί με τον Κολοκοτρώνη να αντιμετωπίσουν τον Ιμπραήμ Πασά.
Μετά τη δημιουργία του ελληνικού κράτους, ο Δεληγιάννης έλαβε σύνταξη αντιστράτηγου, ενώ επί Όθωνα έλαβε το βαθμό του συνταγματάρχη και διετέλεσε νομοεπιθεωρητής Μεσσηνίας[2]. Πέθανε πάμπτωχος αφού θυσίασε όλη την περιουσία του για την Επανάσταση.[3]
Απομνημονεύματα
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Τα απομνημονεύματα του Δεληγιάννη είναι η φωνή των κοτσαμπάσηδων και των προεστών[4]. Τα απομνημονεύματά του θεωρούνται από τους ιστορικούς αρκετά αμφιλεγόμενα. Με την αρχή του κειμένου του, ένας βασικός στόχος των γραπτών του φαίνεται πως είναι να τεκμηριώσει την υφεσιακή, έναντι των Τούρκων, στάση του πατέρα του ως ευεργετική για τον ελληνικό πληθυσμό και τη διατήρηση της ειρήνης στον Μοριά. Ένας από τους στόχους του τρίτομου έργου του θεωρείται πως είναι να εξυψώσει την οικογένειά του και γενικώς την τάξη των προκρίτων αγωνιστών τους οποίους υπερασπίζεται σθεναρά κόντρα σε-μεταξύ άλλων-σημαντικούς αγωνιστές της επανάστασης που ανήκαν σε άλλες τάξεις. Μέσα στα κείμενά του είναι εμφανής η επιθετική κριτική του έναντι αρκετών αγωνιστών της επανάστασης και κυρίως κατά του Θεόδωρου Κολοκοτρώνη, όπως επίσης αναφέρεται και σε αιματηρές διαμάχες των οικογενειών των προκρίτων της Πελοποννήσου πριν την επανάσταση, που ευθύνονταν σημαντικά για το ξεκίνημά της. Συγκρινόμενα με εκείνα των Μακρυγιάννη ή του Κασομούλη, δεν είναι ανάλογο «από την άποψη της παιδείας»[5] Απεβίωσε στην Αθήνα στις 18 Σεπτεμβρίου 1862.[6]
Παραπομπές
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]- ↑ Δεληγιάννης Κανέλλος, Απομνημονεύματα, εκδ. Πελεκάνος, Αθήνα 2005, σελ 182-183, 225, 229-230
- ↑ Κωστή Παπαγιώργη, Κανέλλος Δεληγιάννης, εκδόσεις Καστανιώτη, πέμπτη έκδοση, Αθήνα 2001, σελ. 25.
- ↑ Κωστή Παπαγιώργη, Κανέλλος Δεληγιάννης, εκδ. Καστανιώτη, Αθήνα 2001. Απόσπασμα στον ιστοχώρο mesaellada.wordpress.com.
- ↑ Κωνσταντίνος Δημαράς, «Κανέλλος Δεληγιάννης», στο: Κ.Θ.Δημαράς, Σύμμικτα Α' Από την παιδεία στην λογοτεχνία, (επιμ.Αλέξης Πολίτης), Σπουδαστήριο Νέου Ελληνισμού, Αθήνα, 2000, σελ.138
- ↑ Κωνσταντίνος Δημαράς, «Κανέλλος Δεληγιάννης», στο: Κ.Θ.Δημαράς, Σύμμικτα Α' Από την παιδεία στην λογοτεχνία, (επιμ.Αλέξης Πολίτης), Σπουδαστήριο Νέου Ελληνισμού, Αθήνα, 2000, σελ.139
- ↑ Βίκτωρ Γ. Παπαγιαννόπουλος, Η ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΗΣ ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑΣ ΠΑΠΑΓΙΑΝΝΟΠΟΥΛΟΥ ΔΕΛΗΓΙΑΝΝΗ ΛΙΤΙΝΑ ΛΙΘΙΝΟΥ LITINUS