Κώνστας
| Κώνστας Α' | |
|---|---|
 Προτομή του Κώνστα | |
| Περίοδος | Μάιος 337 - 18 Ιανουαρίου 350 |
| Στέψη | 9 Σεπτεμβρίου 337 |
| Προκάτοχος | Κωνσταντίνος Α΄ |
| Διάδοχος | Μαγνέντιος (σφετεριστής) Κωνστάντιος Β´ (νόμιμος) |
| Γέννηση | περ. 320 |
| Θάνατος | 18 Ιανουαρίου 350 Πυρηναία, νοτιοδυτική Γαλατία |
| Οίκος | Δυναστεία του Κωνσταντίνου |
| Πατέρας | Κωνσταντίνος Α΄ |
| Μητέρα | Φαύστα |
 Σχετικά πολυμέσα | |
| δεδομένα () | |
Ο Κώνστας Α΄. λατιν.: Flavius Julius Constans Augustus (περ. 320 - 18 Ιανουαρίου 350)[1] ήταν Ρωμαίος Αυτοκράτορας από το 337 έως το 350. Νίκησε τον αδελφό του, Κωνσταντίνο Β΄ το 340, αλλά η οργή στον στρατό -για την προσωπική του ζωή και την ευνοιοκρατία προς τους βάρβαρους σωματοφύλακές του- οδήγησαν τον στρατηγό Μαγνέντιο να εξεγερθεί, με αποτέλεσμα τη δολοφονία του το 350.
Σταδιοδρομία
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Ο Κώνστας Α΄ ήταν ο τρίτος και μικρότερος γιος του Κωνσταντίνου Α΄ του Μεγάλου και της δεύτερης συζύγου του, Φαύστας[2]. Εκπαιδεύτηκε στα ανάκτορα τού πατέρα του στην Κωνσταντινούπολη υπό την κηδεμονία του ποιητή Αιμίλιου Μάγνου Αρβόριου.
Στις 25 Δεκεμβρίου του 333, ο Κωνσταντίνος Α΄ τού απένειμε τον τίτλο τού Καίσαρα στην Κωνσταντινούπολη. Πριν το 337, ο Κώνστας αρραβωνιάστηκε την Ολυμπιάδα, κόρη του Πραιτωριανού Αβλάβιου, αλλά ο γάμος τους δεν πραγματοποιήθηκε ποτέ[2]. Μετά το τέλος του Κωνσταντίνου Α΄ το 337, ο Κώνστας μοιράστηκε την αυτοκρατορία με τους αδελφούς του Κωνσταντίνο Β΄ και Κωνστάντιο Β΄[3], αφού πρώτα εκκαθάρισαν όλους τους συγγενείς τού πατέρα τους που θα μπορούσαν να αξιώσουν τον θρόνο[4]. Ο στρατός τούς ανακήρυξε Αυγούστους στις 9 Σεπτεμβρίου του 337. Σχεδόν ταυτόχρονα, ο Κώνστας αναγκάστηκε να εκστρατεύσει ενάντια στους Σαρμάτες που είχαν εισβάλει στη Ρωμαϊκή επικράτεια, τελικά νικώντας τους κατά κράτος[2].
Αρχικά, ο Κώνστας ήταν υπό την κηδεμονία του Κωνσταντίνου Β΄, και η συμφωνία μεταξύ των αδελφών προέβλεπε ότι θα κυβερνούσε τις επαρχίες της Ιταλίας και της Αφρικής[5]. Ο Κώνστας δεν ήταν ευτυχής με αυτόν το διακανονισμό, και έτσι, το 338, οι τρεις τους συναντήθηκαν στο Βιμινάκιο για να σχεδιάσουν τα σύνορα εκ νέου[5]. Ο Κώνστας κατάφερε να αποσπάσει τις επαρχίες Θράκης και Ιλλυρίας[5] που στην αρχή ανήκαν στον Δαλμάτιο, σύμφωνα με τη διαθήκη του Κωνσταντίνου Α΄[4]. Ο Κωνσταντίνος Β΄ σύντομα άρχισε να παραπονιέται πως το μερίδιό του ήταν μικρότερο του οφειλόμενου, δεδομένης τής θέσης του ως πρεσβύτερου των άλλων δύο[6]. Ενοχλημένος με την επιπλέον προσθήκη της Μακεδονίας στο βασίλειο του Κώνστα μετά το τέλος τού Δαλμάτιου, ο Κωνσταντίνος Β΄ απαίτησε από τον αδελφό του την παραχώρηση σε αυτόν της επαρχίας της Αφρικής, κάτι που ο Κώνστας δέχτηκε για χάρη της ειρήνης[6][7]. Παρ´όλα αυτά, η διαμάχη συνεχίστηκε με αφορμή τη δικαιοδοσία επί της Καρχηδόνας [8], αλλά και το γεγονός τής ενηλικίωσης του Κώνστα, καθώς ο Κωνσταντίνος Β΄ αρνήθηκε να αποχωριστεί την κηδεμονία του Κώνστα. Στο τέλος, ο Κωνσταντίνος Β΄ αποφάσισε να εισβάλει στην Ιταλία[7] και ο Κώνστας (που βρισκόταν στη Δακία) απέστειλε στρατεύματα, για να τον αντιμετωπίσουν[6]. Ο Κωνσταντίνος Β΄ σκοτώθηκε έπειτα από μία ενέδρα στη Ακυληία, και έτσι ο Κώνστας κληρονόμησε τις επαρχίες τού αδελφού του στην Ισπανία, τη Βρετανία και τη Γαλατία [3].
Σύμφωνα με τις πηγές μας, ο Κώνστας ξεκίνησε τη βασιλεία του δυναμικά[3]. Τα έτη 341-342 οδήγησε επιτυχώς τα στρατεύματά του ενάντια των Φράγκων και στις αρχές του 343 επισκέφτηκε τη Βρετανία[2]. Ο συγγραφέας Ιούλιος Φίρμικος Ματήρνος που μας μεταφέρει την πληροφορία, δεν εξηγεί τους λόγους τού ταξιδιού του, αλλά το γεγονός ότι ο Κώνστας διέσχισε τα στενά τους επικίνδυνους μήνες του χειμώνα δείχνει, πως ο Αυτοκράτορας μάλλον αντέδρασε σε στρατιωτικές προκλήσεις των Πικτών ή των Σκώτων[2].
Στα θρησκευτικά ζητήματα, ο Κώνστας υπήρξε ανεκτικός με τον Ιουδαϊσμό, αλλά δημοσίευσε νόμους που απαγόρευαν τις θυσίες των απανταχού Εθνικών[2]. Κατεδίωξε τους Δονατιστές στην Αφρική, και υποστήριξε το «Σύμβολο της Πίστεως» που εδραιώθηκε στην Α΄ Οικουμενική Σύνοδο της Νίκαιας, αντιστεκόμενος στον Αρειανισμό που είχε ενστερνιστεί ο αδελφός του Κωνστάντιος Β΄. Για να ξεκαθαρίσει την αντιπαράθεση με τον Αρειανισμό, ο Κώνστας συγκάλεσε, το 343, την τοπική Σύνοδο της Σαρδικής[9][10] (σημερινή Σόφια της Βουλγαρίας), η οποία όμως απέτυχε παταγωδώς[11]. Ως αποτέλεσμα, το 346, οι δυο εναπομείναντες συναυτοκράτορες βρίσκονταν σε σχεδόν μόνιμη σύγκρουση[12], την οποία συμβίβασαν με τον να επιτρέψουν ο καθένας τη δική του θρησκευτική ερμηνεία εντός της επικράτειάς του[12].
Το τέλος
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Στα τελευταία χρόνια της διακυβέρνησής του, ο Κώνστας απέκτησε τη φήμη σκληρού και κακού κυβερνήτη[13]. Οι λεγεώνες έχασαν την εμπιστοσύνη τους στο πρόσωπό του, καθώς ο Κώνστας στηριζόταν στους απόλυτα έμπιστούς του, και προτιμούσε σωματοφύλακες που αυτοί δεν αποδέχονταν[6]. Το 350 ο στρατηγός Μαγνέντιος ανακηρύχθηκε "αυτοκράτορας" από τη στρατιά του Ρήνου και αργότερα από τις δυτικές επαρχίες της Αυτοκρατορίας[14]. Ο Κώνστας πληροφορήθηκε τα νέα από κάποια κοντινή περιοχή, στην οποία αναπαυόταν[6]. Καθώς δεν διέθετε ιδιαίτερες δυνάμεις που θα μπορούσαν να του συμπαρασταθούν εκτός τού στενού οικογενειακού του περιβάλλοντος[6], αναγκάστηκε να διαφύγει για να σώσει τη ζωή του. Στον δρόμο του προς την Ιταλία ή την Ισπανία προσπάθησε να βρει άσυλο σε κάποιο ναό κοντά σε οχυρό στα Πυρηναία [15] (Γαλατία), όταν άνθρωποι του Μαγνέντιου τον δολοφόνησαν[12].
Παραπομπές και σημειώσεις
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]- ↑ Constans I Roman-emperors
- 1 2 3 4 5 6 DiMaio, Constans I (337–350 A.D.)
- 1 2 3 Eutropius, 10:9
- 1 2 Victor, 41:20
- 1 2 3 Canduci, σελ. 130
- 1 2 3 4 5 6 Gibbon, Ch. 18
- 1 2 Victor, 41:21
- ↑ Zosimus, 2:41-42
- ↑ Smith, Dictionary of Greek and Roman geography (1854)
- ↑ Socrates Scholasticus, Church History, book 2, chapter 20.
- ↑ Catholic Encyclopedia, 1930, Patrick J. Healy, Sardica
- 1 2 3 Canduci, σελ. 131
- ↑ Zosimus, 2:42
- ↑ Eutropius, 10:9:4
- ↑ Victor, 41:21:23
Πηγές
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Πρωτογενείς
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]- Ζώσιμος, Historia Nova, Book 2 Historia Nova (αγγλικά)
- Αυρήλιος Βίκτωρ, Epitome de Caesaribus (αγγλικά)
- Ευτρόπιος, Breviarium ab urbe condita (αγγλικά)
Δευτερογενείς
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]- DiMaio, Michael, Constans I (337–350 A.D.), D.I.R.] (αγγλικά)
- Jones, A.H.M., Martindale, J.R. The Prosopography of the Later Roman Empire, Vol. I: AD260-395, Cambridge University Press, 1971 (αγγλικά)
- Canduci, Alexander (2010), Triumph & Tragedy: The Rise and Fall of Rome's Immortal Emperors, Pier 9, ISBN 978-1741965988 (αγγλικά)
- Gibbon. Edward Decline & Fall of the Roman Empire (1888) (αγγλικά)