Μετάβαση στο περιεχόμενο

Μαξιμίνος Β΄

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
Μαξιμίνος Β΄
Γενικές πληροφορίες
Γέννηση20  Νοεμβρίου 270
Gamzigrad
Θάνατος313
Ταρσός
Συνθήκες θανάτουαυτοκτονία
Χώρα πολιτογράφησηςΑρχαία Ρώμη
ΘρησκείαΘρησκεία στην αρχαία Ρώμη
Πληροφορίες ασχολίας
Ιδιότηταπολιτικός
γεωργός
Οικογένεια
ΣύζυγοςMaximinus Daza's wife[1]
ΤέκναMaximus
Maximina
ΓονείςΓαλέριος και Galeria
ΣυγγενείςΓαλέριος (θείος από την πλευρά της μητέρας)
Αξιώματα και βραβεύσεις
ΑξίωμαΡωμαίος αυτοκράτορας (311–313)
Ρωμαίος συγκλητικός
Commons page Σχετικά πολυμέσα

Ο Γαλέριος Βαλέριος Μαξιμίνος, λατιν.: Galerius Valerius Maximinus, γεννημένος ως Δάια ή Δάζα, λατιν.: Daza (20 Νοεμβρίου π. 270 – π. Ιούλιος 313), ήταν Ρωμαίος καίσαρας, μετά Αυτοκράτορας στην Ανατολή από το 310 έως το 313. Ενεπλάκη στους εμφύλιους πολέμους της Τετραρχίας μεταξύ αντίπαλων διεκδικητών του ελέγχου της Αυτοκρατορίας, στους οποίους ηττήθηκε από τον Λικίνιο. Ως φανατικός παγανιστής, συμμετείχε σε έναν από τους τελευταίους διωγμούς των Χριστιανών, προτού εκδώσει διάταγμα ανοχής, που χορηγούσε στους Χριστιανούς τις ελευθερίες τους, προς το τέλος του. Ο Μαξιμίνος Δάιας είναι ο τελευταίος, που αναφέρεται ως φαραώ της Αιγύπτου.

Αρχικά ονομαζόταν «Δάζα», ένα αρχαίο όνομα με διάφορες άγνωστες έννοιες υψηλής διάκρισης στην Ιλλυρία, όπου γεννήθηκε. [2] [3] Η μορφή «Δάια» που δόθηκε από τον Χριστιανό συγγραφέα Λακτάντιο, μία σημαντική πηγή για τη ζωή του Αυτοκράτορα, θεωρείται ορθογραφικό λάθος. [4] [2] Απέκτησε το όνομα «Μαξιμίνος» κατόπιν αιτήματος τού εκ μητρός θείου του, Γαλέριου (Αυτοκράτορα της Ανατολής, Δακικής καταγωγής). [5] [ ii ] Η σύγχρονη ακαδημαϊκή έρευνα τον αναφέρει συχνά ως «Μαξίμινο Δάζα», αν και αυτή η συγκεκριμένη μορφή δεν επιβεβαιώνεται από επιγραφικές ή λογοτεχνικές μαρτυρίες. [4] [6] [7]

Πρώιμη σταδιοδορμία

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Γεννήθηκε στην περιοχή της Ρωμαϊκής Ιλλυρίας από την αδελφή του Αυτοκράτορα Γαλέριου, κοντά στα οικογενειακά τους εδάφη γύρω από τη Felix Romulana, στη Ρωμαϊκή Δακία, μία αγροτική περιοχή που τότε ανήκε επίσης στην πρώην παραδουνάβια περιοχή της Μοισίας (τώρα σύγχρονη Ανατολική Σερβία). [8] Αργότερα ανήλθε σε υψηλή διάκριση, όταν κατατάχθηκε στον Ρωμαϊκό Στρατό. [9]

Το 305 ο εκ μητρός θείος του Γαλέριος, έγινε ο Αύγουστος στην Ανατολή και υιοθέτησε τον Μαξιμίνο ως γιο και κληρονόμο, αναβαθμίζοντάς τον στο αξίωμα του καίσαρα στην Ανατολή (δηλ. νεότερου Αυγούστου και διαδόχου) και παραχωρώντας του τη διακυβέρνηση της Συρίας και της Αιγύπτου. [9]

Το 308, μετά την εκλογή του Λικίνιου σε Αύγουστο στη Δύση, ο Μαξιμίνος και ο Κωνσταντίνος Α΄ καίσαρας στη Δύση ανακηρύχθηκαν filii Augustorum (γιοι των Αυγούστων), αλλά ο Μαξιμίνος πιθανότατα άρχισε να αυτοαποκαλείται Αύγουστος με την υποστήριξη των στρατευμάτων του κατά τη διάρκεια μίας εκστρατείας εναντίον των Σασσανιδών το 310. Μετά το τέλος τού Γαλερίου το 311, ο Μαξιμίνος μοίρασε το μερίδιο τού Γαλερίου μεταξύ του Λικίνιου (έλαβε το ευρωπαϊκό μέρος) και του ίδιου (έλαβε το ασιατικό μέρος). Όταν ο Λικίνιος και ο Κωνσταντίνος Α΄ άρχισαν να συνεργάζονται, ο Μαξιμίνος σύναψε μυστική συμμαχία με τον σφετεριστή Μαξέντιο (αυτοαποκαλούμενο Αύγουστο στη Δύση), ο οποίος έλεγχε την Ιταλία. Έφτασε σε ανοιχτή ρήξη με τον Λικίνιο το 313. Συγκέντρωσε στρατό 70.000 ανδρών, αλλά υπέστη συντριπτική ήττα στη Μάχη του Τζιράλου, κοντά στην Ηράκλεια Περίνθο, στις 30 Απριλίου. Κατέφυγε πρώτα στη Νικομήδεια, και στη συνέχεια στην Ταρσό, όπου απεβίωσε τον επόμενο Αύγουστο. [9]

Διωγμός Χριστιανών

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Ανακατασκευασμένο κολοσσιαίο τετραρχικό πορτρέτο από τη Μικρά Ασία, που πιθανώς απεικονίζει τον Μαξιμίνο. [10]

Ο Μαξιμίνος έχει ένα αμφιλεγόμενο όνομα στα χριστιανικά χρονικά, για την ανανέωση του διωγμού των Χριστιανών -μετά τη δημοσίευση του Διατάγματος της Ανοχής από τον Γαλέριο- [9] ενεργώντας ως απάντηση στα αιτήματα διαφόρων αστικών αρχών, που ζητούσαν την απέλαση των Χριστιανών. Σε ένα διάταγμα που απαντά σε μία αίτηση, που υπέβαλαν οι κάτοικοι της Τύρου, μεταγραμμένο από τον Ευσέβιο της Καισάρειας, ο Μαξιμίνος αναπτύσσει μία παγανιστική ορθοδοξία, εξηγώντας ότι μέσω «της ευγενικής φροντίδας των θεών» θα μπορούσε κανείς να ελπίζει σε καλές σοδειές, υγεία και γαλήνια θάλασσα, και ότι επειδή δεν ισχύει αυτό, θα έπρεπε να κατηγορήσει «το καταστροφικό λάθος της κενής ματαιοδοξίας εκείνων των ασεβών ανθρώπων [που] βάραιναν ολόκληρο τον κόσμο με ντροπή». Σε μία σωζόμενη επιγραφή (CIL III.12132, από τα Αρύκανδα) από τις πόλεις της Λυκίας και της Παμφυλίας, που ζητούσε την απαγόρευση των Χριστιανών, ο Μαξιμίνος απάντησε, σε μία άλλη επιγραφή, εκφράζοντας την ελπίδα του ότι «είθε αυτοί [...] που, αφού απελευθερώθηκαν από [...] αυτές τις οδούς [...] να χαίρονται [σαν] σωσμένοι από μία σοβαρή ασθένεια». [11]

Μετά τη νίκη του Κωνσταντίνου Α΄ επί του Μαξεντίου, ωστόσο, ο Μαξιμίνος έγραψε στον πραιτωριανό έπαρχο Σαβίνο ότι ήταν καλύτερο να «ανακαλέσουμε τους επαρχιώτες μας στη λατρεία των θεών, παρά με προτροπές και κολακείες». Τελικά, την παραμονή της σύγκρουσής του με τον Λικίνιο, αποδέχτηκε το διάταγμα του Γαλέριου. Αφού ηττήθηκε από τον Λικίνιο, λίγο πριν το τέλος του στην Ταρσό, εξέδωσε ο ίδιος διάταγμα ανοχής, παραχωρώντας στους Χριστιανούς το δικαίωμα να συναθροίζονται, να κτίζουν εκκλησίες, και να τους επιστραφούν οι κατασχεμένες περιουσίες τους.

Γύψινο εκμαγείο στο Μουσείο Πούσκιν μιας από πορφυρίτη προτομής ενός τετράρχη από την Αθρίβη, που τώρα βρίσκεται στο Μουσείο του Καΐρου. Η πινακίδα της προτομής φέρει το όνομα του Μαξιμίνου, αλλά αυτό δεν μπορεί να επιβεβαιωθεί. [12] Πιθανότατα απεικονίζει τον Γαλέριο. [13]

Φαραώ της Αιγύπτου

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Καρτούς Μαξιμίνου Δάζα, Καίσαρος Ουαλέριος Μακ(σημ)ίνος

Καθώς ο Χριστιανισμός συνέχιζε να εξαπλώνεται στην Αίγυπτο, ο τίτλος του Φαραώ γινόταν ολοένα και πιο ασύμβατος με τα νέα θρησκευτικά κινήματα. Η ιδιότητα του Μαξιμίνου ως μη Χριστιανού έδινε στους ιερείς της Αιγύπτου την ευκαιρία να τον αποκαλέσουν φαραώ, με τον ίδιο τρόπο που είχαν αποκαλέσει και άλλους ξένους ηγεμόνες της Αιγύπτου στο παρελθόν. Ωστόσο, οι ίδιοι οι Ρωμαίοι Αυτοκράτορες αγνοούσαν ως επί το πλείστον την ιδιότητα που τους παρείχαν οι Αιγύπτιοι, και ο ρόλος τους ως θεοί-βασιλείς αναγνωρίζονταν μόνο στο εσωτερικό της χώρας από τους ίδιους τους Αιγύπτιους. Ο Μαξιμίνος έγινε το τελευταίο άτομ,ο που είχε τον παραδοσιακό τίτλο του φαραώ: κανένας Χριστιανός Ρωμαίος (Βυζαντινός) Αυτοκράτορας, ούτε Ισλαμικός ή σύγχρονος ηγέτης, δεν έχει αναβιώσει τον τίτλο από τότε. [14] Ως ο τελευταίος μονάρχης που χρησιμοποίησε τον παραδοσιακό φαραωνικό τίτλο, το τέλος του Μαξιμίνου μπορεί να θεωρηθεί ως το τέλος ενός αξιώματος 3.400 ετών.

Ο θάνατος του Μαξιμίνου αποδόθηκε ποικιλοτρόπως «σε απελπισία, σε δηλητηρίαση και στη θεϊκή δικαιοσύνη».

Με βάση τις περιγραφές του θανάτου του που δόθηκαν από τον Ευσέβιο και τον Λακτάντιο , καθώς και την εμφάνιση της οφθαλμοπάθειας του Γκρέιβς σε μία προτομή τετραρχικού αγάλματος από την Ανθρίβη στην Αίγυπτο που μερικές φορές αποδίδεται στον Μαξιμίνο, ο ενδοκρινολόγος Πίτερ Δ. Παπαπέτρου έχει διατυπώσει μία θεωρία, ότι ο Μαξιμίνος μπορεί να απεβίωσε από σοβαρή θυρεοτοξίκωση λόγω της νόσου του Γκρέιβς. [15]

Ο Μαξιμίνος ήταν νυμφευμένος κατά τον χρόνο του θανάτου του, και άφησε πίσω του έναν 8χρονο γιο ονόματι Μάξιμο και μια ανώνυμη 7χρονη κόρη, [16] [17] που μνηστεύθηκε τον Κανδιδιανό, γιο του Γαλερίου

Ο Ευσέβιος επί Μαξιμίνου

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ο Χριστιανός συγγραφέας Ευσέβιος ισχυρίζεται ότι ο Μαξιμίνος είχε κατακλυστεί από την απληστία και τις δεισιδαιμονίες. Υποτίθεται επίσης ότι ζούσε έναν εξαιρετικά ακόλαστο τρόπο ζωής:

Και έπεσε σε τέτοια υπερβολική ανοησία και μέθη, που το μυαλό του παραφρονούσε και παραληρούσε στα γλέντια του. Και έδινε εντολές όταν ήταν μεθυσμένος, για τις οποίες μετάνιωνε αργότερα όταν ήταν νηφάλιος. Δεν άφηνε κανέναν να τον ξεπεράσει σε ασωτία, αλλά γινόταν εκπαιδευτής στην κακία για τους γύρω του, τόσο τους ηγεμόνες όσο και τους υπηκόους. Ενθάρρυνε τον στρατό να ζει άσωτα με κάθε είδους γλέντι και ακράτεια, και ενθάρρυνε τους κυβερνήτες και τους στρατηγούς να κακομεταχειρίζονται τους υπηκόους τους με απληστία και πλεονεξία, σχεδόν σαν να ήταν ηγεμόνες μαζί του. Γιατί χρειάζεται να αφηγηθούμε τις ακόλαστες, αναίσχυντες πράξεις του ανθρώπου ή να απαριθμήσουμε το πλήθος των γυναικών, με τις οποίες διέπραξε μοιχεία; Διότι δεν μπορούσε να περάσει από μία πόλη χωρίς να διαφθείρει συνεχώς γυναίκες και να σαγηνεύει παρθένες.

Σύμφωνα με τον Ευσέβιο, μόνο οι Χριστιανοί του αντιστάθηκαν.

Διότι οι άνδρες υπέμειναν φωτιά και σπαθί και σταύρωση και άγρια θηρία και τα βάθη της θάλασσας, και κόψιμο άκρων, και καύσεις, και τρύπημα και σκάψιμο ματιών, και ακρωτηριασμούς ολόκληρου του σώματος, και εκτός από αυτά, πείνα και ορυχεία και δεσμά. Σε όλα έδειξαν υπομονή για τη θρησκεία, αντί να μεταφέρουν στα είδωλα την οφειλόμενη στον Θεό ευλάβεια. Και οι γυναίκες δεν ήταν λιγότερο ανδρείες από τους άνδρες για τη διδασκαλία τού Θείου Λόγου, καθώς υπέμειναν συγκρούσεις, μαζί με τους άνδρες, και έλαβαν ίσα βραβεία αρετής. Και όταν σύρονταν για διεφθαρμένους σκοπούς, παρέδωσαν τη ζωή τους στον θάνατο, παρά τα σώματά τους στην ακαθαρσία.

Αναφέρεται σε μία ευγενή χριστιανή γυναίκα, που απέρριψε τις προτάσεις του. Την εξόρισε, και κατάσχεσε όλο τον πλούτο και τα περιουσιακά της στοιχεία. [18] Ο Ευσέβιος δεν δίνει όνομα στο κορίτσι, αλλά ο Τυράννιος Ρουφίνος την αποκαλεί «Δωροθέα» και γράφει ότι αυτή κατέφυγε στην Αραβία. Αυτή η ιστορία μπορεί να εξελίχθηκε στον θρύλο της Δωροθέας της Αλεξάνδρειας. Ο Καίσαρ Βαρόνιος ταύτισε το κορίτσι στην αφήγηση του Ευσέβιου με την Αγία Αικατερίνη της Αλεξάνδρειας, αλλά οι Βολλανδιστές απέρριψαν αυτή τη θεωρία. [18]

      1. Λακτάντιος: (λατινικά) De mortibus persecutorum.
      2. 1 2 Barnes 2011, σελ. 206 (note 10).
      3. Mackay 1999, σελ. 209.
      4. 1 2 Mackay 1999.
      5. Mackay 1999, σελ. 206.
      6. Leadbetter 2010, σελ. 8.
      7. Mackay 1999, σελ. 208.
      8. «Maximinus Daza». Roman Colosseum. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 25 Ιουνίου 2009.CS1 maint: Unfit url (link)
      9. 1 2 3 4 Chisholm 1911.
      10. Lenaghan, J. «Re-cut colossal portrait head of Tetrach. Probably from Asia Minor. Late third to early fourth century». Last Statues. Oxford University. LSA-382.
      11. Cook, John Granger (2000). The Interpretation of the New Testament in Greco-Roman Paganism. Tübingen: Mohr Siebeck. σελ. 304 (footnote 175). ISBN 3-16-147195-4.
      12. Bergmann, Marianne (2012). «Life-size porphyry bust of Tetrarch. From Athribis (Augustamnica). 284-305». Last Statues of Antiquity. LSA-836.
      13. Weitzmann, Kurt (1977). Age of Spirituality: Late Antique and Early Christian Ar. Metropolitan Museum of Art. σελίδες 12–13. ISBN 9780870991790.
      14. O'Neill, Sean J. (2011), "The Emperor as Pharaoh: Provincial Dynamics and Visual Representations of Imperial Authority in Roman Egypt, 30 B.C. - A.D. 69", Dissertions of the University of Cincinnati
      15. Papapetrou, Peter D. (2013). «Maximinus Daia, a Roman emperor who may have had Graves' disease and died of a thyrotoxic crisis». Hormones 12 (1): 142–145. doi:10.1007/BF03401296. PMID 23624140. http://www.hormones.gr/854/article/maximinus-daia-a-roman-emperor-who%E2%80%A6.html.
      16. Barnes 1981, σελ. 64.
      17. DiMaio 2022.
      18. 1 2 «Santa Dorotea di Alessandria su santiebeati.it». Santiebeati.it. Ανακτήθηκε στις 5 Αυγούστου 2020.

      Περαιτέρω ανάγνωση

      [Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]