Γαλλιηνός
| Γαλλιηνός | |
|---|---|
 Προτομή του Γαλλιηνού | |
| Περίοδος | 22 Οκτωβρίου 253 - Σεπτέμβριος 268 |
| Προκάτοχος | Βαλεριανός |
| Διάδοχος | Κλαύδιος Β΄ Γοτθικός |
| Γέννηση | 218 |
| Θάνατος | Σεπτέμβριος 268 (50 ετών) Μιλάνο, Ιταλία |
| Σύζυγος | Κορνηλία Σαλονίνα |
| Επίγονοι | Βαλεριανός Β΄ Σαλονίνος Μαρινιανός |
Πλήρες όνομα | |
Publius Licinius Egnatius Gallienus | |
| Πατέρας | Βαλεριανός |
| Μητέρα | Μαρινιανή |
 Σχετικά πολυμέσα | |
| δεδομένα () | |
Ο Γαλλιηνός (λατινικά: Publius Licinius Egnatius Gallienus, 218 - Σεπτέμβριος 268)[1] ήταν Ρωμαίος αυτοκράτορας με τον πατέρα του, Βαλεριανό, από τις 22 Οκτωβρίου του 253 έως την άνοιξη του 260 και μόνος του από την άνοιξη του 260 έως τον Σεπτέμβριο του 268. Σταμάτησε τους διωγμούς εναντίον των χριστιανών, αναμόρφωσε τη στρατιωτική τακτική, έδωσε βάρος στην πνευματική αναμόρφωση της αυτοκρατορίας, ωστόσο απεδείχθη ανίκανος να πατάξει τους εσωτερικούς εχθρούς της και τελικά δολοφονήθηκε από τους ίδιους τους στρατηγούς του.
Η ανάρρηση στον θρόνο
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Η ημερομηνία γέννησης του Γαλλιηνού είναι άγνωστη, όμως γνωρίζουμε από τον Έλληνα χρονικογράφο του 6ου αιώνα Ιωάννη Μαλάλα ότι δολοφονήθηκε σε ηλικία 50 ετών το 268.[2] Ο Γαλλιηνός ήταν γιος του προηγούμενου αυτοκράτορα Βαλεριανού, ο οποίος και τον έχρισε καίσαρα το 253, αναθέτοντας του την αποστολή υπεράσπισης των συνόρων απέναντι κυρίως στα βαρβαρικά φύλα των Γερμανών[3] Η συγκυρία για την ρωμαϊκή αυτοκρατορία εκείνη την εποχή ήταν εξαιρετικά δυσμενής και κατεδείκνυε με σαφή τρόπο την ανάγκη καταμερισμού των εξουσιών, γεγονός που πραγματοποιήθηκε αργότερα με τη συγκρότηση των τετραρχιών. Ο Γαλλιηνός κατόρθωσε να πετύχει νίκες εναντίον των Γερμανών και να αποκτήσει την προσωνυμία "Γερμανικός". Επίσης απόκρουσε επιδρομή των Αλαμανών στην Ιταλία (258). Παντρεύτηκε την Κορνηλία Σαλονίνα, η οποία υπήρξε μητέρα τριών αυτοκρατόρων, δέκα χρόνια περίπου πριν αναρρηθεί στο θρόνο.[4] Την ίδια εποχή, από κοινού με τον πατέρα του, υπέγραψαν διάταγμα που κήρυσσε τον πόλεμο στους Χριστιανούς. Το 260 ο πατέρας του Βαλεριανός ενεπλάκη σε σκληρές μάχες με τους Πέρσες και αιχμαλωτίστηκε από τον βασιλιά Σαπώρη Α΄ της Περσίας, μετά τη μάχη της Έδεσσας. Ο Γαλλιηνός δεν έδειξε ιδιαίτερο ζήλο για την απελευθέρωση του πατέρα του, συνεπικουρούμενος ίσως από το γεγονός ότι με την απώλεια του Βαλεριανού χριζόταν ο ίδιος αυτοκράτορας.[3]
Η βασιλεία
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Αμέσως μετά την ανάρρηση του στον θρόνο σταμάτησε τους θρησκευτικούς διωγμούς εναντίον των Χριστιανών, με διάταγμά του που ίσχυσε μέχρι το 303. Ο Γαλλιηνός ως αυτοκράτορας επέδειξε ιδιαίτερα χαρίσματα ως λόγιος, φιλόσοφος αλλά και φίλος των απολαύσεων. [3] Είναι χαρακτηριστική η φιλομάθεια του από το γεγονός ότι υπήρξε μαθητής του διάσημου φιλοσόφου της εποχής Πλωτίνου. Ωστόσο αν και στην εποχή πριν την ανάρρηση του στο θρόνο κατάφερε σημαντικές νίκες στα μέτωπα στη Γερμανία[5][6] και οργάνωσε ένα νέο σύστημα οργάνωσης του στρατού στις μεθοριακές ζώνες,[εκκρεμεί παραπομπή] κατά τη διάρκεια της βασιλείας του έδωσε περισσότερο βάρος στις πνευματικές του αναζητήσεις. Η Ρωμαϊκή αυτοκρατορία εκείνη την εποχή χρειαζόταν περισσότερο στρατιωτικούς ηγέτες και λιγότερο πνευματικούς ταγούς. Η βασιλεία του, που βασίστηκε εν πολλοίς στις νίκες των στρατηγών του στην ανατολή Βαλλίστα και Μακριανού Α´ καθώς και στον ηγεμόνα της Παλμύρας Οδαίναθο, αποδυναμώθηκε όταν οι τελευταίοι ανακηρύχθηκαν αυτοκράτορες από τα τοπικά στρατεύματα.[7]
Το τέλος
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Ο ίδιος ο Γαλλιηνός επιχείρησε εκστρατεία με σκοπό την εκδίωξη των Γότθων από την Ιλλυρία, διαπράττοντας το μοιραίο σφάλμα να αναθέσει την υπατεία σε Έρουλο βασιλιά[3]. Δολοφονήθηκε το 268 από τους στρατηγούς του[3], ενώ πολιορκούσε το Μεδιολάνο (σημερινό Μιλάνο). Τον διαδέχθηκε ο Κλαύδιος Β΄ Γοτθικός.
Πηγές
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Πρωτογενείς
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]- Αυρήλιος Βίκτωρ, Epitome de Caesaribus
- Ευτρόπιος (ιστορικός), Breviarium ab urbe condita
- Historia Augusta, The Two Valerians
- Ιωάννης Ζωναράς, Compendium of History extract: Zonaras: Alexander Severus to Diocletian: 222–284
- Ζώσιμος, Historia Nova
Δευτερογενείς
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]- Εγκυκλοπαίδεια Πάπυρος Λαρούς Μπριτάννικα, τόμος 16, σελίδα 137
- Bray, John. Gallienus : A Study in Reformist and Sexual Politics, Wakefield Press, Kent Town, 1997, ISBN 1-86254-337-2
- Watson, Alaric. Aurelian and the Third Century, Routledge, Oxon, 1999. ISBN 0-415-30187-4
- Online Encyclopaedia on the Greeks in Asia Minor.
Παραπομπές και σημειώσεις
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]- ↑ Ο πλήρης τίτλος του Γαλλιηνού κατά το θάνατό του ήταν IMPERATOR CAESAR PVBLIVS LICINIVS EGNATIVS GALLIENVS PIVS FELIX INVICTVS AVGVSTVS GERMANICVS MAXIMVS PERSICVS PONTIFEX MAXIMVS TRIBUNICIAE POTESTATIS XVI IMPERATOR I CONSUL VII PATER PATRIAE.
- ↑ It is generally accepted that he was 35 years old when ascended to the throne in 253, see J. Bray (1997), p.16
- ↑ 3,0 3,1 3,2 3,3 3,4 Πάπυρος
- ↑ J. Bray (1997), pp.49–51
- ↑ A. Watson (1999), p.33
- ↑ Andreas Alfoldi mentions five in The Numbering of the Victories of the Emperor Gallienus and of the Loyalty of his Legions, Numismatic Chronicle, 1959, reprinted New York, Attic Books, 1977, ISBN 0-915018-28-4.
- ↑ Ζάχος, Γεώργιος (11 Σεπτεμβρίου 2001). «Γαλλιηνός». Εγκυκλοπαίδεια Μείζονος Ελληνισμού - Μικρά Ασία. Ίδρυμα Μείζονος Ελληνισμού. Ανακτήθηκε στις 5 Ιουλίου 2023.
Εξωτερικοί σύνδεσμοι και αναφορές
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Στα αγγλικά:
- "Valerian and Gallienus"Αρχειοθετήθηκε 2012-02-04 στο Wayback Machine., at De Imperatoribus Romanis.