Μετάβαση στο περιεχόμενο

Πατριάρχης Ησαΐας

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
Πατριάρχης Ησαΐας
Γενικές πληροφορίες
Γέννηση13ος αιώνας
Ήπειρος
Θάνατος13  Μαΐου 1332
Κωνσταντινούπολη
Χώρα πολιτογράφησηςΒυζαντινή Αυτοκρατορία
ΘρησκείαΑνατολικός Ορθόδοξος Χριστιανισμός
Πληροφορίες ασχολίας
Ιδιότηταιερέας
Αξιώματα και βραβεύσεις
ΑξίωμαΟικουμενικός Πατριάρχης Κωνσταντινουπόλεως (1323–1332)
Commons page Σχετικά πολυμέσα

Ο Ησαΐας διετέλεσε Πατριάρχης Κωνσταντινουπόλεως κατά τα έτη 1323-1333.

Βιογραφικά στοιχεία

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Καταγόταν από την Ήπειρο και μόναζε στο Άγιο Όρος[1]. Βρέθηκε στην Κωνσταντινούπολη επί Αυτοκράτορα Ανδρονίκου Β΄ Παλαιολόγου, την εποχή που ο πατριαρχικός θρόνος χήρευε πάνω από δύο έτη[2], από τον θάνατο δηλαδή του Γερασίμου Α΄ στις 19 Απριλίου 1321. Κατόπιν επιθυμίας του Αυτοκράτορα εξελέγη Πατριάρχης[3] και ενθρονίστηκε στις 11 Νοεμβρίου 1323[4], παρότι ήταν σε ηλικία περίπου εβδομήντα ετών και τόσο χαμηλής μόρφωσης, που λέγεται ότι δυσκολευόταν και να υπογράψει[5]. Επίσης, δεν είχε καν χειροτονηθεί ιερέας και φαίνεται ότι ο Αυτοκράτορας τον επέλεξε επειδή τον θεωρούσε διαχειρίσιμο[3][α].

Αναμείχθηκε στις πολιτικές διενέξεις, με συνέπεια ο Ανδρόνικος Β΄ να τον φυλακίσει το 1327, κατ'άλλους στη Μαγναύρα[8], κατ'άλλους στη Μονή Μαγγάνων[9], επειδή αρνήθηκε να αφορίσει τον εγγονό του, Ανδρόνικο Γ΄[10]. Όταν, την επόμενη χρονιά, ο Ανδρόνικος Γ΄ πήρε τον έλεγχο της Κωνσταντινούπολης και ανάγκασε τον παππού του να παραιτηθεί, επανέφερε τον Ησαΐα πανηγυρικά στον πατριαρχικό θρόνο, με τη συνοδεία μουσικών και κωμικών[8].

Το 1328 ο Ησαΐας χειροτόνησε Μητροπολίτη Κιέβου και πάσης Ρωσίας τον Θεόγνωστο[11]. Επί πατριαρχίας του διεξήχθησαν συνεννοήσεις για την ένωση της Αρμενικής με την Ορθόδοξη Εκκλησία[12]. Το 1330 ή 1331 έστειλε επιστολή στον βασιλιά Λέοντα Ε΄ της Αρμενίας και στον Αρμένιο Πατριάρχη[13], με τις οποίες ζητούσε την αναγνώριση της Δ΄ Οικουμενικής Συνόδου. Οι προσπάθειες αυτές όμως δεν καρποφόρησαν. Το έτος 1332 τον Πατριάρχη Ησαΐα επισκέφθηκε ο Πάπας Ιωάννης ΚΒ΄, προκειμένου να διεξαγάγει συνομιλίες για την Ένωση των Εκκλησιών, επίσης χωρίς αποτέλεσμα.

Ο Ησαΐας πέθανε στα τέλη του 1333[12] (κατ'άλλες πηγές στις 13 Μαΐου 1332) και ετάφη στη Μονή Μεγίστης Λαύρας του Αγίου Όρους. Σώζονται πολλές συνοδικές αποφάσεις και επιστολές της Πατριαρχίας του[β].

Υποσημειώσεις και παραπομπές

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
  1. Οι δύο κύριες μαρτυρίες που έχουμε για τα γεγονότα και τους πρωταγωνιστές της εποχής, αυτές του Ιωάννη Καντακουζηνού και του Νικηφόρου Γρηγορά, διαφέρουν κυρίως διότι ο Καντακουζηνός ήταν οπαδός του Ανδρόνικου του Νέου, ενώ ο Γρηγοράς του Ανδρόνικου του Παλαιού[6] και γι'αυτό καταγγέλλει συνεχώς τον Ησαΐα[7].
  2. Πολλές από αυτές σώζονται στο έργο «Μανουήλ Καλέκα, τα ευρισκόμενα πάντα», διαθέσιμο online[14].
  1. Γεδεών 1886, σελ. 417.
  2. Runciman 2005, σελ. 148.
  3. 3,0 3,1 Le Beau 1835, σελ. 315.
  4. Hunger & Kresten 1981, σελ. 55.
  5. Berault-Bercastel 1806, σελ. 383.
  6. Gibbon 1821, σελ. 8.
  7. Le Beau 1835, σελίδες 315, 383-384, 423.
  8. 8,0 8,1 Norwich 1998, σελ. 338.
  9. Berault-Bercastel 1806, σελ. 385.
  10. Runciman 2005, σελ. 150.
  11. Γεδεών 1886, σελ. 419.
  12. 12,0 12,1 Γεδεών 1886, σελ. 418.
  13. Καλέκας 1865, σελ. 1207-1211.
  14. Καλέκας 1865, σελ. 1159.
  • Γεδεών, Μανουήλ (1886). Πατριαρχικοί πίνακες ειδήσεις ιστορικαί βιογραφικαί περί των πατριαρχών Κωνσταντινουπόλεως από Ανδρέου του πρωτόκλητου µέχρις Ιωακείµ του από Θεσσαλονίκης 36-1884. Κωνσταντινούπολη: Otto Keil Librairie Internationale. 
  • Καλέκας, Μανουήλ (1865). Τα ευρισκόμενα πάντα. Παρίσι: Jacques-Paul Migne. 
  • Berault-Bercastel, Antoine Henri (1806). Historia eclesiástica. Tomo XIII (στα Ισπανικά). Μαδρίτη: Imprenta de don Josef del Collado. σελ. 383. 
  • Gibbon, Edward (1821). «LXIII». The History of the Decline and Fall of the Roman Empire, Vol. VIII (στα Αγγλικά). Oxford: R. Priestley. σελ. 8. 
  • Hunger, Herbert· Kresten, Otto (1981). Das Register des Patriarchats von Konstantinopel, 1. Teil (PDF) (στα Γερμανικά). Wien: Verlag der Österreichischen Akademie der Wissenschaften. Ανακτήθηκε στις 15 Δεκεμβρίου 2023. 
  • Le Beau, Charles (1835). Histoire du bas-Empire. T. XIX (PDF) (στα Γαλλικά). Παρίσι: Firmin Didot Frères. 
  • Norwich, John Julius (1998). A Short History of Byzantium (στα Αγγλικά). Knopf Doubleday Publishing Group. ISBN 978-0679772699. 
  • Runciman, Steven (2005). Η Βυζαντινή Θεοκρατία. Εκδόσεις Δόμος. ISBN 9607217225. 


τίτλοι της Ορθόδοξης Εκκλησίας
Προκάτοχος
Γεράσιμος Α΄
Οικουμενικός Πατριάρχης Κωνσταντινουπόλεως
1323-1333
Διάδοχος
Ιωάννης ΙΔ΄