Μετάβαση στο περιεχόμενο

Μάλτα

Επεξεργασία συνδέσμων
Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια

Συντεταγμένες: 35°54′N 14°24′E / 35.9°N 14.4°E / 35.9; 14.4

Για άλλες χρήσεις, δείτε: Μάλτα (αποσαφήνιση).
Δημοκρατία της Μάλτας
Repubblika ta' Malta

Σημαία
Εθνόσημο
Εθνικός ύμνος: L-Innu Malti (Ύμνος της Μάλτας)
Τοποθεσία της χώρας στον κόσμο
Η θέση της Μάλτας (σκούρο πράσινο)
-στην Ευρωπαϊκή ήπειρο (πράσινο και σκούρο γκρι)
-στην Ευρωπαϊκή Ένωση (πράσινο)
Βαλέτα
35°53′59″N 14°30′53″E / 35.8997°N 14.5147°E / 35.8997; 14.5147 (Βαλέτα)
Μεγαλύτερη πόλη
Μπιρκιρκάρα
Μαλτέζικα, Αγγλικά
Προεδρευόμενη Κοινοβουλευτική
Δημοκρατία
Μίριαμ Σπιτέρι Ντεμπόνο
Ρόμπερτ Αμπέλα
Ανεξαρτησία
Από το Ην. Βασίλειο
Ισχύον Σύνταγμα
21 Σεπτεμβρίου 1964
1964 (αναθεωρήθηκε πολλές φορές)
 • Σύνολο
 • % Νερό
Ακτογραμμή
316 km2 (205η)
Αμελητέο
196,8 km
Πληθυσμός
 • Εκτίμηση 2022 
 • Απογραφή 2021 
 • Πυκνότητα 
542.051[1] (173η) 
519.562 [2]  
1.715,4 [3] κατ./km2 (8η) 
ΑΕΠ (ΙΑΔ)
 • Ολικό  (2018)
 • Κατά κεφαλή 
20,823 δισ. $[4]  
44.587 $[4]  
ΑΕΠ (ονομαστικό)
 • Ολικό  (2018)
 • Κατά κεφαλή 
14,270 δισ. $[4]  
30.555 $[4]  
ΔΑΑ (2021)Αύξηση 0,918[5] (23η) – πολύ υψηλός
ΝόμισμαΕυρώ (€ EUR)
 • Θερινή ώραCET (UTC +1)
(UTC +2)
ISO 3166-1MT
Internet TLD.mt και .eu ως κράτος μέλος της ΕΕ
Οδηγούν στααριστερά
Κωδικός κλήσης+356
Κεντρική Τράπεζα Μάλτας

Η Μάλτα, επίσημα η Δημοκρατία της Μάλτας, είναι μικρό και πυκνοκατοικημένο νησιωτικό κράτος αποτελούμενο από ένα αρχιπέλαγος επτά νησιών που βρίσκονται στο μέσο της Μεσογείου. Η Μάλτα βρίσκεται ακριβώς νότια της Σικελίας, ανατολικά της Τυνησίας και βόρεια της Λιβύης. Η πρώτη επίσημη γλώσσα είναι τα μαλτέζικα και η δεύτερη τα αγγλικά. Ο ρωμαιοκαθολικισμός είναι η πιο διαδεδομένη θρησκεία. Παρ' όλα αυτά η Μάλτα είναι από τις πιο πολυπολιτισμικές χώρες στον κόσμο. Τα νησιά που αποτελούν τη Μάλτα είχαν διάφορους κατακτητές στο πέρασμα των αιώνων. Η Μάλτα είναι μέλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης από το 2004 και είναι η μικρότερη χώρα της Ένωσης τόσο σε πληθυσμό (542.051 κάτοικοι σύμφωνα με επίσημη εκτίμηση για το 2022[1]) όσο και σε έκταση (316 τ.χλμ.).

Γεωγραφία

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Κύριο λήμμα: Γεωγραφία της Μάλτας
Χάρτης της Μάλτας

Η Μάλτα είναι αρχιπέλαγος στην κεντρική Μεσόγειο, 93 χλμ. νότια της Σικελίας. Μόνο τα τρία μεγαλύτερα νησιά Μάλτα, Γκόζο και Κομίνο κατοικούνται. Τα μικρότερα νησιά, όπως η Φίλφλα, το Κομινότο και τα Νησιά του Αγίου Παύλου δεν κατοικούνται. Διάφοροι κόλποι κατά μήκος της ακτογραμμής αποτελούν καλά σημεία για λιμάνια. Το τοπίο χαρακτηρίζεται από χαμηλούς λόφους με σκαλωτά χωράφια. Το ψηλότερο σημείο είναι στο Τα Ντμέιρεκ στο νησί της Μάλτας στα 253 μέτρα, κοντά στην πόλη Ντίνγκλι. Παρόλο που υπάρχουν κάποια μικρά ποταμάκια κατά τις περιόδους ψηλών βροχοπτώσεων, δεν υπάρχουν μόνιμα ποτάμια ή λίμνες στη Μάλτα. Παρ' όλα αυτά, υπάρχουν κάποια σκόρπια ρυάκια που έχουν φρέσκο νερό όλο το χρόνο. Τρεχούμενο νερό στο Γκόζο υπάρχει στην κοιλάδα Λουνιάτα.

Το Κανάλι της Μάλτας στα βόρεια χωρίζει τη Μάλτα από το νησί της Σικελίας, το μεγαλύτερο ιταλικό και μεσογειακό νησί. Αντίθετα από ό,τι πιστεύεται, το νοτιότερο σημείο της Ευρώπης δεν βρίσκεται στη Μάλτα, αλλά στο ελληνικό νησί της Γαύδου.

Ιστορία

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Κύριο λήμμα: Ιστορία της Μάλτας

H Μάλτα κατοικήθηκε από το 5900 π.Χ., οι πρώτοι κάτοικοι προήλθαν από Νεολιθικούς αγροτικούς οικισμούς στην Ευρώπη.[6][7] Ένας σημαντικός ιστορικός Νεολιθικός πολιτισμός με Μεγαλιθικές κατασκευές, χρονολογείται γύρω στο 3600 π.Χ. και επεκτείνεται σε όλα τα γειτονικά νησιά. Οι Φοίνικες εγκαταστάθηκαν στη Μάλτα τον 8ο αιώνα π.Χ., έφεραν τον πολιτισμό τους και μία από τις Σημιτικές γλώσσες.[8] Το λιμάνι έγινε ένα από το σημαντικότερα εμπορικά κέντρα των Φοινίκων μέχρι την εποχή που κατακτήθηκαν από τους Ρωμαίους με τη βοήθεια γηγενών κατοίκων (216 π.Χ.), έγινε Ισοπολίτιδα πόλη.[9] Τη λεηλάτησαν οι Βάνδαλοι και κατόπιν εισήλθε στη Βυζαντινή αυτοκρατορία (4ος-9ος αιώνας μ.Χ.), τότε δέχθηκε σκληρή επίθεση από τους Άραβες Αγλαβίδες (870 μ.Χ.).[10] Η τύχη των κατοίκων μετά την Αραβική επίθεση είναι άγνωστη, φαίνεται ότι εποικίστηκε ξανά στις αρχές της 2ης χιλιετίας μ.Χ. από το Εμιράτο της Σικελίας με κατοίκους που μιλούσαν Σικελοαραβικά.[11] Η Μουσουλμανική κυριαρχία τερματίστηκε όταν κατέκτησαν το νησί οι Νορμανδοί (1091), σύντομα εκχριστιανίστηκε πλήρως (1249). Η Μάλτα διοικήθηκε συνεχώς από το Βασίλειο της Σικελίας μέχρι το 1530, εκτός από κάποιο σύντομο διάστημα που την κυβέρνησε ο Οίκος των Καπετιδών-Ανζού. Ο Κάρολος E΄ της Αγίας Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας την παραχώρησε στους Ιωαννίτες Ιππότες που είχαν εκδιωχθεί από τα Δωδεκάνησα (1530).

Ο Γάλλος αυτοκράτορας Ναπολέων Α΄ κατέλαβε τα νησιά της Μάλτας (1798), τα κράτησε μόνο δύο χρόνια και οι κάτοικοι ελευθερώθηκαν με τη βοήθεια των Βρετανών (1800). Οι κάτοικοι κατόπιν ζήτησαν από τους Βρετανούς να κυβερνήσουν τα νησιά τους με τη φράση "η Μεγαλειότητα σας δεν έχει δικαίωμα να παραχωρήσει τα νησιά σε κανέναν, σε περίπτωση που φύγετε θα αναλάβουμε εμείς τον έλεγχο με δική μας κυβέρνηση χωρίς να επιτρέψουμε την κυριαρχία σε κανέναν άλλον".[12] Με τη Συνθήκη των Παρισίων (1814) η Μάλτα έγινε Βρετανική αποικία, η Βρετανία τη διατήρησε περίπου 1,5 αιώνα αλλά κατόπιν έδειξε απρόθυμη να την ενσωματώσει στο Ηνωμένο Βασίλειο (1956). Η Μάλτα έγινε ανεξάρτητη (21 Σεπτεμβρίου 1964), με το Σύνταγμα ανώτατος κυβερνήτης παρέμεινε η Ελισάβετ Β΄ του Ηνωμένου Βασιλείου και τοπικός πρωθυπουργός ένας Γενικός Κυβερνήτης διορισμένος από τη βασίλισσα. Τελικά έγινε ανεξάρτητο κράτος ως Δημοκρατία της Μάλτας (13 Δεκεμβρίου 1974) με κυβερνήτη έναν εκλεγμένο πρόεδρο, σε λίγα χρόνια (31 Μαρτίου 1979) αποσύρθηκαν τα στρατεύματα από τη Βρετανική Αυτοκρατορία και το Βρετανικό Βασιλικό Ναυτικό. Από τότε η Δημοκρατία της Μάλτας συνέχισε σαν ανεξάρτητο νησιωτικό κράτος, εισήλθε στην Ευρωπαϊκή Ένωση (1 Μαίου 2004) και στην Ευρωζώνη (1 Ιανουαρίου 2008).[13]

Προϊστορία

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Ο ναός Μνάιντρα.

Η Αγγειοπλαστική που βρέθηκε από αρχαιολόγους σε ναούς της Μάλτας ήταν παρόμοια με την αντίστοιχη στη νότια Ιταλία ειδικά στη γειτονική Σικελία. Τα ευρήματα δείχνουν ότι εγκαταστάθηκαν (5200 π.Χ.) Σικανοί από τη γειτονική Σικελία. Η εξαφάνιση των γιγάντιων προϊστορικών ζώων όπως χήνες, ιπποπόταμοι, ελέφαντες συνδέεται με την άφιξη των πρώτων κατοίκων στη Μάλτα.[14] Οι προϊστορικές εγκαταστάσεις ήταν διάσπαρτες τόσο σε ανοιχτές εκτάσεις όσο και σε σπήλαια.[15] Οι Σικανοί ήταν οι μόνοι κάτοικοι του νησιού εκείνη την εποχή, μια φυλή που σχετίζεται στενά με τους Ίβηρες.[16][16][17] Ο πληθυσμός ασχολήθηκε με την κτηνοτροφία, καλλιεργούσε δημητριακά και λάτρευε όπως όλοι οι Μεσογειακοί πληθυσμοί της εποχής τη Μεγάλη Μητέρα, η μορφή της έχει βρεθεί σε πολλά έργα τέχνης, η εντυπωσιακότερη ήταν η Αφροδίτη του Βίλλεντορφ.[18]

Η κεραμική που προέρχεται από εκείνη την εποχή είναι όμοια με εκείνη που βρέθηκε στο Αγκριτζέντο, στη γειτονική Σικελία. Από το 3500 π.Χ. αναδείχτηκε ένας μεγαλειώδης πολιτισμός μεγαλιθικών κτισμάτων, από τους αρχαιότερους που βρέθηκαν στον κόσμο. Τα σημαντικότερα δείγματα ήταν το συγκρότημα Μεγαλιθικών ναών Τζγκαντία στο νησί Γκόζο, και τα Μεγαλιθικά συγκροτήματα Χατζάρ Ίμ και Μνάϊντρα.[19][20][21][22] Τα πρώτα κτίσματα προηγούνται των πυραμίδων της Γκίζας κατά χίλια χρόνια. Ο ναός του Άγκαρ Κιμ, ο οποίος χρονολογείται μεταξύ 3500 και 2500 π.Χ., βρίσκεται σε ένα λόφο στο νότιο άκρο του νησιού της Μάλτας. Οι ναοί έχουν όλοι την ίδια τυπική αρχιτεκτονική Μεγαλιθικών συγκροτημάτων και χρονολογούνται την περίοδο 4000 π.Χ-2500 π.Χ. Οι ναοί προορίζονται περισσότερο στη λατρεία της Μεγάλης Μητέρας Θεάς, οι ανδριάντες της βρίσκονται σήμερα στο Αρχαιολογικό Μουσείο στη Βαλέτα.[23] Ο Μεγαλιθικός πολιτισμός φαίνεται ότι εξαφανίστηκε μετά το 2500 π.Χ. χωρίς να είναι γνωστοί οι λόγοι, πιθανότατα πείνα ή ασθένεια. Ένα άλλο χαρακτηριστικό που αποδίδεται στους ίδιους κατοίκους στη Μεγαλιθική εποχή ήταν οι λεγόμενες "αρτοτρικές αυλώσεις", πιθανότατα προήλθαν από τις άμαξες με ξύλινους τροχούς που διέσχιζαν το ασβεστολιθικό έδαφος με τεράστια βάρη.[24][25] Μετά το 2500 π.Χ. τα νησιά ερημώθηκαν μερικούς αιώνες μέχρι την άφιξη των νέων εποίκων που μετέφεραν την καύση των νεκρών και την οικοδόμηση μικρότερων κτισμάτων των Ντολμέν.[26] Οι ταφικοί θάλαμοι ήταν κοιλότητες που καλύπτονταν από μια μεγάλη πέτρα, στηριζόταν σε μιά σειρά από όρθιες πέτρες. Ο μεταγενέστερος πληθυσμός σίγουρα ήταν διαφορετικός από τον προηγούμενο και προήλθε επίσης από τη γειτονική μεγαλόνησο Σικελία, αυτό φαίνεται με την ομοιότητα στα Ντολμέν, παρόμοιες κατασκευές βρέθηκαν στα περισσότερα από τα μεγάλα νησιά της Μεσογείου.[27] Οι αρχαίοι Έλληνες είχαν εδραιωμένη κυριαρχία στο νησί και έδωσαν κατά πάσα πιθανότητα το όνομα σε αυτό, αφού την ονόμαζαν Μελίτη (Μάλτα), το οποίο συνδέεται με τη λέξη «μέλι» (αυτό είναι η επίσημη εκδοχή της Μάλτας σήμερα).

Αρχαιότητα

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Ρωμαικό μωσαϊκό στη Μάλτα

Οι Φοίνικες έμποροι ίδρυσαν εμπορικό σταθμό στη Μάλτα (1000 π.Χ.), ο στόχος τους ήταν οι εμπορικές δραστηριότητες ανάμεσα στην ανατολική Μεσόγειο και την Κορνουάλη, ενώθηκαν με τους προηγούμενους κατοίκους.[28][29][30] Οι Φοίνικες εγκαταστάθηκαν στην περιοχή γύρω από τη Μντίνα, όταν οι Ρωμαίοι κατέκτησαν αργότερα το νησί της έδωσαν το όνομα "Μελίτη".[31][32][33] Μετά την πτώση της Φοινίκης (332 π.Χ.) τη Μάλτα κατέκτησε η Αρχαία Καρχηδόνα που ήταν επίσης αποικία των Φοινίκων.[28][34] Την περίοδο αυτή καλλιεργήθηκαν ελιές, Χαρουπιές και διάφορα άλλα μπαχαρικά.[28][34] Όταν ξέσπασε ο Α΄ Καρχηδονιακός Πόλεμος το νησί κατέκτησε προσωρινά ο Ρωμαίος Ύπατος Μάρκος Ατίλιος Ρέγκουλος αλλά μετά την αποτυχία της επιχείρησης επανήλθε στους Καρχηδόνιους.[35] Ο Ρωμαίος Ύπατος Τιβέριος Σεμπρόνιος Λόγγος κατέκτησε οριστικά τη Μάλτα όταν ξέσπασε ο Β΄ Καρχηδονιακός Πόλεμος (218 π.Χ.).[35] Η Φοινικική επίδραση παρέμεινε έντονη ωστόσο στα νησιά όπως φαίνεται από την αποκρυπτογράφηση της Φοινικικής γλώσσας τον 2ο αιώνα π.Χ.[36][37] Η τοπική Ρωμαϊκή νομισματοκοπεία τον 1ο αιώνα π.Χ. έδειξε ότι ο εκρωμαισμός των νησιών της Μάλτας έγινε πολύ αργά, με τις επιγραφές στα νομίσματα όπως η Ελληνική "ΜΕΛΙΤΑΙΩ" φαίνεται ότι οι Έλληνες και οι Φοίνικες αντιστάθηκαν έντονα στον εκρωμαισμό τους.[38][39]

Τον 1ο αιώνα π.Χ. ο Ρωμαίος Συγκλητικός και συγγραφέας Μάρκος Τύλλιος Κικέρων υμνούσε τη σημαντικότητα του Ναού του Γιούπιτερ και κατακρίνει την εξωφρενική συμπεριφορά που έδειξε ο Ρωμαίος διοικητής της Σικελίας Γάιος Βέρρες.[40] Ο Πλίνιος ο Πρεσβύτερος και ο Διόδωρος Σικελιώτης την ίδια εποχή απαριθμούν τα λιμάνια, τον πλούτο των κατοίκων, τα πολυτελή διακοσμημένα κτίσματα και τα μπαχαρικά. Τον 2ο αιώνα μ.Χ. ο Αδριανός την αναβάθμισε σε Δήμο και τοποθέτησε Ρωμαϊκή διοίκηση με έναν Πληρεξούσιο που ζούσε στη Μντίνα.[35] Ο Απόστολος Παύλος και ο Ευαγγελιστής Λουκάς ξεβράστηκαν στο νησί στη διάρκεια ενός ναυαγίου, έμειναν τρία χρόνια και κήρυξαν τη χριστιανική πίστη.[35] Η Μάλτα καταγράφεται στις Πράξεις των Αποστόλων ως "Μελιτήνη".[41] Μελέτες των ρευμάτων και των ανέμων που επικρατούν, όμως, δείχνουν είναι πιο πιθανό το ναυάγιο να έγινε κοντά στον κόλπο του Αγίου Θωμά στη Μαρσασκάλα. Όταν πέθανε ο Θεοδόσιος Α΄ και διασπάστηκε η Ρωμαϊκή αυτοκρατορία τα νησιά της Μάλτας εντάχθηκαν στη Δυτική Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία μαζί με τη Σικελία.[42] Με την πτώση της δυτικής αυτοκρατορίας δέχθηκε πολλές επιδρομές την υπέταξαν οι Βάνδαλοι (454-464) και κατόπιν οι Οστρογότθοι (464).[35] Ο Βυζαντινός στρατηγός Βελισάριος διέλυσε το Βασίλειο των Βανδάλων και το προσάρτησε μαζί με τη Μάλτα στην αυτοκρατορία της Κωνσταντινούπολης (533).[35] Η Μάλτα εισήλθε στο Βυζαντινό Θέμα της Σικελίας με Έλληνες κυβερνήτες και με Ελληνική φρουρά.[35] Ο πληθυσμός ανάλογα με τη γλωσσολογία προσέγγιζε άλλοτε τον πάπα και άλλοτε τον πατριάρχη της Κωνσταντινούπολης.[35] Η Βυζαντινή κυριαρχία υπήρχε για πολλούς αιώνες στα νησιά της Μάλτας μέχρι την εποχή που κατακτήθηκαν από τους Άραβες.[35][43][44]

Αραβοκρατία

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Ο Καθεδρικός ναός του Αγίου Παύλου στη Μντίνα

Η Μάλτα είχε εμπλακεί στους Βυζαντινο-Αραβικούς πολέμους και η κατάκτηση της από τους Άραβες συνδέεται με την αντίστοιχη της γειτονικής Σικελίας. Ο Βυζαντινός διοικητής Ευφήμιος πρόδωσε τους πατριώτες του στους Αγλαβίδες όταν επιτέθηκαν στο νησί.[45] O Μουσουλμάνος χρονικογράφος Αλ-Χιμιάρι έγραψε ότι ύστερα από μία βίαιη σύγκρουση ανάμεσα στους αμυνόμενους Βυζαντινούς και τους Άραβες οι τελευταίοι λεηλάτησαν και ισοπέδωσαν το νησί, η Μάλτα εποικίστηκε πολύ αργότερα από τους Άραβες της Σικελίας (1048-1049).[46] Δεν είναι γνωστό αν η νέα εποίκιση είχε σχέση με τη γεωγραφική επέκταση των Αράβων της Σικελίας ή με τον εμφύλιο που είχε ξεσπάσει νωρίτερα (1038).[47] Οι Άραβες, που σε γενικές γραμμές ανέχονταν τους χριστιανούς, εισήγαγαν την καλλιέργεια εσπεριδοειδών και βαμβακιού, καθώς και συστήματα Άρδευσης. Η αραβική επίδραση είναι πιο εμφανής στη σύγχρονη Μαλτεζική γλώσσα, η οποία είχε πολλές επιδράσεις από τις Ρομανικές γλώσσες και γραφόταν σε μια διασκευή του Λατινικού αλφαβήτου.[48]

Νορμανδοί

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Ο Ρογήρος Α΄ της Σικελίας

Οι Νορμανδοί επιτέθηκαν στη Μάλτα την ίδια εποχή που κατέκτησαν τη Σικελία από τους Άραβες (1091).[49] Ο Νορμανδός ηγέτης Ρογήρος Α΄ της Σικελίας έγινε δεκτός με ενθουσιασμό από τους χριστιανούς αιχμαλώτους.[50] Ο Ρογήρος Α΄ ενθουσιάστηκε με τη βοήθεια που του πρόσφεραν οι χριστιανοί, για να τους ανταμείψει έσχισε ένα τμήμα του ερυθρόλευκου συμβόλου του και τους το πρόσφερε, από αυτό προήλθε σύμφωνα με τον θρύλο η Σημαία της Μάλτας.[50][51] Η Μάλτα περιήλθε στο Νορμανδικό Βασίλειο της Σικελίας που περιείχε τη Σικελία και το νότιο τμήμα της Ιταλικής χερσονήσου.[50] Η Καθολική Εκκλησία μετέφερε τη Μάλτα στην επισκοπή του Παλέρμο, εξαπλώθηκε έντονα η Νορμανδική αρχιτεκτονική, ιδιαίτερα στην πρώην πρωτεύουσα Μντίνα.[50] Ο βασιλιάς Ταγκρέδος της Σικελίας μετέτρεψε τη Μάλτα σε φεουδαρχικό δώρο και δημιούργησε κομητεία (1192). Τα νησιά κατείχαν στρατιωτική σημασία για το εμπόριο και έπρεπε να προστατευθούν από τις κατακτήσεις, η φύλαξη τους ανατέθηκε σε Γενοβέζους ιδιώτες.[50] Το βασίλειο κατέλαβε ο Οίκος των Χοενστάουφεν (1194-1266), ο Φρειδερίκος Β΄ Χοενστάουφεν μετέφερε τη δυτική θρησκεία και τον πολιτισμό.[52] Η Μάλτα έγινε κομητεία αλλά το εμπόριο της καταστράφηκε, για μεγάλο χρονικό διάστημα παρέμεινε μόνο μιά φρουρά.[53] Με μία μεγάλη εκδίωξη των Αράβων (1224) ο χριστιανικός πληθυσμός του Αμπρούτσο μεταφέρθηκε στη Μάλτα.[50] Ο αυτοκράτορας Φρειδερίκος Β΄ διέταξε όλους τους Άραβες που υπήρχαν στη Μάλτα να βαπτιστούν χριστιανοί ή να φύγουν από το νησί.[54][55] Για ένα σύντομο χρονικό διάστημα κατέλαβε τη Μάλτα ο Οίκος των Καπετιδών-Ανζού αλλά οι ψηλοί φόροι έκαναν τη δυναστεία μισητή.[56] Την εποχή που ο Κάρολος ο Ανδεγαυός κήρυξε τον πόλεμο στη Δημοκρατία της Γένοβας το νησί του Γκόζο λεηλατήθηκε (1275).[50]

Ιωαννίτες Ιππότες

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Η Πολιορκία της Μάλτας.

Τη Μάλτα κυβέρνησε ο Οίκος της Βαρκελώνης που διοικούσε την ίδια εποχή το Στέμμα της Αραγωνίας (1282 - 1409).[57] Οι Αραγωνέζοι βοήθησαν τους Μαλτέζους στασιαστές όταν ξέσπασε ο Σικελικός Εσπερινός, στη Ναυμαχία της Μάλτας στο Μεγάλο Λιμάνι της Βαλέτας (1283).[58] Οι συγγενείς των Βασιλέων της Αραγωνίας κυβέρνησαν το νησί μέχρι τη χρονιά που πέρασε στο Στέμμα της Αραγωνίας (1409), τότε οι γιοι των βασιλέων έγιναν Κόμητες της Μάλτας. Την περίοδο αυτή δημιουργήθηκε η τοπική αριστοκρατία, από το 1397 ξέσπασαν συγκρούσεις ανάμεσα σε δύο φεουδαρχικές οικογένειες για την κατοχή του τίτλου, ο Μαρτίνος Α΄ της Σικελίας έχασε τον τίτλο. Οι συγκρούσεις σχετικά με την κατοχή του τίτλου επαναλήφθηκαν ξανά σε μερικά χρόνια όταν οι Μαλτέζοι επαναστάτησαν εναντίον του κόμη Γκονσάλβο Μονρόι.[59] Παρά την αντίθεση τους οι Μαλτέζοι δήλωσαν την πίστη τους στους Βασιλείς της Σικελίας με τον όρο να μην τους τιμωρήσει ο Αλφόνσος Ε΄ της Αραγωνίας. Ο τίτλος ενσωματώθηκε στο Στέμμα και η πόλη της Μντίνα έγινε η πρωτεύουσα.[59] Ο Κάρολος E΄ της Αγίας Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας παραχώρησε τη Μάλτα στους Ιωαννίτες Ιππότες που τους κυβερνούσε ο Μεγάλος Μάγιστρος Φιλίπ ντε Βιλιέ ντε λ' Ιλ-Αντάμ (23 Μαρτίου 1530).[60][61][62] Ο βασικός όρος της παραχώρησης ήταν να πληρώνουν έναν ετήσιο φόρο στο Γεράκι της Μάλτας.[63][64][65][66][67][68][69]

Οι Ιππότες του Αγίου Ιωάννη γνωστοί αργότερα ως «Ιππότες της Μάλτας» κυβερνούσαν τα Δωδεκάνησα με έδρα τη Ρόδο αλλά εκδιώχθηκαν από την Οθωμανική αυτοκρατορία (1522).[70] Οι Ιωαννίτες Ιππότες ήταν κυβερνήτες των νησιών της Μάλτας και του Γκόζο την περίοδο 1530-1798.[71] Ακολούθησαν σκληρές πειρατικές επιθέσεις που ήθελαν να καταλάβουν τα νησιά χάρη στη στρατηγική τους σημασία με βάση τις Οθωμανικές περιοχές.[71][72] Οι Βερβερίνοι πειρατές επιτέθηκαν, συνέλαβαν 5.000 κατοίκους της Μάλτας και τους μετέφεραν αιχμαλώτους στην Μπαρμπαριά της βορείου Αφρικής (1551).[73] Οι Ιππότες υπό την ηγεσία του Μεγάλου Μαγίστρου Ζαν Παριζό ντε Λα Βαλέτ αντιστάθηκαν επιτυχώς στη Μεγάλη Πολιορκία της Μάλτας (1565) από τους Οθωμανούς με τη βοήθεια Ισπανικών δυνάμεων.[62] Ο Βολταίρος έγραψε για το γεγονός αυτό "τίποτα δεν ήταν καλύτερο από την πολιορκία της Μάλτας".[74][75] Μετά την πολιορκία ενισχύθηκαν σημαντικά οι Οχυρώσεις του νησιού, ιδρύθηκαν σημαντικά έργα και πόλεις όπως η μετέπειτα πρωτεύουσα Βαλέτα και η Ζεμπούγκ.

Γαλλοκρατία

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Η κυριαρχία των Ιπποτών τέλειωσε όταν ο Ναπολέων Α΄ Βοναπάρτης κατέλαβε τη Μάλτα καθ' οδόν για την Αίγυπτο το 1798. Ξεγελώντας τους, ο Ναπολέων ζήτησε από τους Ιππότες να αράξει στο λιμάνι για προμήθειες και μετά, αφού μπήκε μέσα στη Βαλέτα, έστρεψε τα όπλα του εναντίον των οικοδεσποτών του. Ο διοικητής των Ιπποτών συνθηκολόγησε και ο Ναπολέων έμεινε στη Μάλτα για λίγες μέρες, κατά τη διάρκεια των οποίων ρήμαξε συστηματικά την κινητή περιουσία του Τάγματος, και εγκαθίδρυσε δική του διοίκηση. Έπειτα έφυγε για την Αίγυπτο, αφήνοντας στη Μάλτα σημαντική στρατιωτική δύναμη.

Οι Γάλλοι κατακτητές δεν ήταν καθόλου δημοφιλείς, κυρίως λόγω της αρνητικής τους στάσης έναντι στη θρησκεία. Οι οικονομικές και θρησκευτικές μεταρρυθμίσεις δεν άρεσαν στους πολίτες, οι οποίοι εξεγέρθηκαν με αποτέλεσμα οι Γάλλοι να περιοριστούν στις οχυρώσεις. Η Μεγάλη Βρετανία, μαζί με το Βασίλειο των Δύο Σικελιών, έστειλε πολεμοφόδια και βοήθεια στους εξεγερθέντες. Η Βρετανία έστειλε επίσης ναυτικό για να αποκλείσει τα νησιά. Οι απομονωμένες γαλλικές δυνάμεις παραδόθηκαν το 1800 και το νησί έγινε βρετανικό προτεκτοράτο.

Το 1814, βάσει της Συνθήκη των Παρισίων, η Μάλτα έγινε επίσημα μέρος της Βρετανικής αυτοκρατορίας και χρησιμοποιήθηκε ως διαμετακομιστικός σταθμός και αρχηγείο του στόλου. Η θέση της Μάλτας, στα μέσα μεταξύ του Γιβραλτάρ και της Διώρυγας του Σουέζ, αποδείχτηκε στρατηγικής σημασίας και θεωρείτο σημαντικός σταθμός προς την Ινδία.

Νεότερα χρόνια

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Στις αρχές της δεκαετίας του 1930 ο βρετανικός στόλος στη Μεσόγειο, ο οποίος την εποχή εκείνη συνεισέφερε στο εμπόριο του νησιού όσο κανείς άλλος παράγοντας, μεταφέρθηκε στην Αλεξάνδρεια για οικονομικούς λόγους. Η Μάλτα έπαιξε σημαντικό ρόλο κατά τον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο, λόγω της γειτνίασής της με τις ναυτιλιακές γραμμές των Δυνάμεων του Άξονα. Η γενναιότητα των Μαλτέζων στον μακρύ αγώνα κατά των εχθρικών επιθέσεων ώθησε τον βασιλιά Γεώργιο Στ' να απονείμει στις 15 Απριλίου 1942 τον Σταυρό του Γεωργίου συλλογικά στη Μάλτα, ως «μαρτυρία για τον ηρωισμό και την αφοσίωση που θα μείνει στην ιστορία». Το έμβλημα του Σταυρού του Γεωργίου εμφανίζεται στη σημαία της Μάλτας, με κόκκινο περίγραμμα.

Μετά τον πόλεμο και μία σύντομη περίοδο πολιτικής αστάθειας λόγω των ανεπιτυχών προσπαθειών του Εργατικού Κόμματος της Μάλτας για ενσωμάτωση με το Ηνωμένο Βασίλειο, δόθηκε στη Μάλτα στις 21 Σεπτεμβρίου 1964 ανεξαρτησία. Η Μάλτα ήταν η 16η βρετανική κτήση, η οποία εγκατέλειψε την άλλοτε κραταιά αυτοκρατορία των πέντε ηπείρων και των επτά θαλασσών. Μόνο που η πορεία προς την ανεξαρτησία συνετελέσθη στην κυριολεξία μετ' εμποδίων. Το κυβερνών Εθνικιστικό Κόμμα του Μποργκ Ολιβιέ και τα κόμματα της αντιπολίτευσης, το Εργατικό του Ντομ Μίντοφ, το Δημοκρατικό Εθνικιστικό Κόμμα του Γκανάντο, το Χριστιανικό Κόμμα των Εργατών του Πελεγκρίνι και το Προοδευτικό Συνταγματικό Κόμμα της δίδας Στρίκλαντ δεν συμφωνούσαν σε τίποτε: ούτε στη διεξαγωγή δημοψηφίσματος, ώστε να αποφανθεί ο λαός για τη μορφή της ανεξαρτησίας την οποία επιθυμεί, ούτε καν για την ανεξαρτησία καθαυτή. Η ανάμιξη της Ρωμαιοκαθολικής Εκκλησίας στη διένεξη επέτεινε το αδιέξοδο. Τελικώς συνομολογήθηκε συμφωνία οικονομικής και αμυντικής συνεργασίας Μάλτας - Μεγάλης Βρετανίας, διεξήχθη δημοψήφισμα και στις 21 Σεπτεμβρίου 1964 η Μάλτα κηρύχθηκε ανεξάρτητη στο πλαίσιο της Κοινοπολιτείας. Η Μεγάλη Βρετανία αποχαιρέτησε την εξέχουσας στρατηγικής σημασίας αποικία της κατά τη διάρκεια επίσημης τελετής στη Βαλέτα. Μεταξύ των επισήμων που παρακολούθησαν την έπαρση της μαλτέζικης σημαίας, ήταν ο Φίλιππος, Δούκας του Εδιμβούργου, σύζυγος της βασίλισσας Ελισάβετ Β΄ του Ηνωμένου Βασιλείου, ο απερχόμενος κυβερνήτης σερ Μόρις Ντρόμαν και ο Μαλτέζος πρωθυπουργός Μποργκ Ολιβιέ.[76]

Βάσει του συντάγματος του 1964, η Ελισάβετ Β΄ ήταν αρχικά και βασίλισσα της Μάλτας, ενώ η εκτελεστική εξουσία ασκείτο από έναν κυβερνήτη, ο οποίος την εκπροσωπούσε. Στις 13 Δεκεμβρίου 1974, όμως, η Μάλτα έγινε δημοκρατία εντός της Κοινοπολιτείας, με τον πρόεδρο ηγέτη της χώρας. Συμφωνία άμυνας η οποία υπογράφηκε αμέσως μετά την ανεξαρτησία (και έτυχε επαναδιαπραγμάτευσης το 1972) έληξε στις 31 Μαρτίου 1979, όταν αποσύρθηκαν οι βρετανικές στρατιωτικές δυνάμεις. Η Μάλτα υιοθέτησε επίσημα πολιτική ουδετερότητας το 1980 και για σύντομο χρονικό διάστημα διατέλεσε μέλος του Κινήματος των Αδεσμεύτων. Στη Μάλτα έγινε τον Δεκέμβριο του 1989 η ιδιαίτερης σημασίας συνάντηση μεταξύ του Αμερικανού προέδρου Τζορτζ Μπους (πρεσβύτερου) και του Σοβιετικού ηγέτη Μιχαήλ Γκορμπατσόφ, η οποία ήταν η πρώτη τους κατ' ιδίαν συνάντηση και σηματοδότησε το τέλος του Ψυχρού Πολέμου, ενώ πρακτικώς ανέδειξε τις Ηνωμένες Πολιτείες σε μία και μοναδική υπερδύναμη.

Η Μάλτα προσχώρησε στην Ευρωπαϊκή Ένωση την 1 Μαΐου 2004 και εντάχθηκε στην Ευρωζώνη την 1 Ιανουαρίου 2008.

Κλίμα

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Το τοπικό κλίμα είναι μεσογειακό εύκρατο κλίμα, με ήπιους, βροχερούς χειμώνες και ξηρά καλοκαίρια. Δεν υπάρχει πραγματική περίοδος νάρκης για τα φυτά, παρόλο που η ανάπτυξή τους μπορεί να διακοπεί για λίγο από απότομο κρύο (κομμάτια πάγου στο έδαφος παρατηρούνται καμιά φορά στην ενδοχώρα), και η καλοκαιρινή ζέστη και ξηρασία μπορεί να προξενήσει μαρασμό στη βλάστηση. Ουσιαστικά υπάρχουν μόνο δύο εποχές, κάτι που καθιστά το νησί ελκυστικό σε τουρίστες, ιδίως κατά τους ξηρούς μήνες. Η προμήθεια νερού είναι πρόβλημα για τη Μάλτα, καθώς το καλοκαίρι είναι χωρίς βροχή και με ψηλή χρήση νερού, ενώ τον χειμώνα πέφτει έντονη βροχή, το μεγαλύτερο μέρος της οποίας καταλήγει στη θάλασσα και δεν απορροφάται από το έδαφος.

Μήνας Έτος Ιαν Φεβ Μαρ Απρ Μαϊ Ιουν Ιουλ Αυγ Σεπ Οκτ Νοε Δεκ
Μέση ψηλή θερμ. °C (°F) 21 (71) 15 (59) 15 (59) 16 (61) 18 (65) 22 (72) 27 (80) 30 (86) 30 (86) 28 (82) 24 (75) 19 (67) 16 (61)
Μέση χαμηλή θερμ. °C (°F) 15 (60) 9 (49) 9 (49) 10 (51) 12 (54) 15 (59) 19 (66) 22 (71) 22 (72) 20 (69) 18 (64) 14 (57) 11 (52)
Πηγή: Weatherbase Αρχειοθετήθηκε 2011-09-07 στο Wayback Machine.

Διακυβέρνηση

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Κύριο λήμμα: Πολιτική της Μάλτας

Η Μάλτα είναι μια δημοκρατία, της οποίας το κοινοβουλευτικό σύστημα και η δημόσια διοίκηση βασίζονται στο σύστημα του Ηνωμένου Βασιλείου. Η βουλή των αντιπροσώπων (στα μαλτέζικα Kamra tad-Deputati) εκλέγεται απευθείας από τον λαό κάθε πέντε χρόνια, εκτός και αν η βουλή διαλυθεί νωρίτερα από τον πρόεδρο της χώρας κατόπιν συμβουλής από τον πρωθυπουργό. Στη βουλή των αντιπροσώπων υπάρχουν 65 έδρες. Αν όμως κάποιο κόμμα κερδίσει σε βουλευτικές εκλογές απόλυτη πλειοψηφία, αλλά δεν κερδίσει πλειοψηφία στις έδρες, τότε δίδονται στο κόμμα αυτό πρόσθετες έδρες για να διασφαλιστεί η κοινοβουλευτική πλειοψηφία. Το σύνταγμα της Μάλτας προνοεί ότι ο πρόεδρος διορίζει ως πρωθυπουργό το μέλος της βουλής εκείνο που είναι στην καταλληλότερη θέση να διοικήσει την πλειοψηφία της βουλής.

Κτίριο του Κοινοβουλίου.

Ο πρόεδρος της δημοκρατίας εκλέγεται κάθε πέντε χρόνια από το κοινοβούλιο. Ο ρόλος του ως αρχηγός κράτους είναι μάλλον τελετουργικός.

Τα κύρια πολιτικά κόμματα είναι το Εθνικιστικό Κόμμα, το οποίο είναι χριστιανοδημοκρατικό, και το Εργατικό Κόμμα, το οποίο είναι σοσιαλδημοκρατικό.

Υπάρχουν άλλα τρία κόμματα χωρίς κοινοβουλευτική εκπροσώπηση:

Το σύστημα ψηφοφορίας που υπάρχει από το 1964 έχει οδηγήσει στον δικομματισμό και συχνά κόμματα τα οποία λαμβάνουν σχετικά σημαντικό ποσοστό των ψήφων καταλήγουν να μην εκπροσωπούνται στη βουλή. Αυτό αφήνει μια σημαντική μειονότητα ψηφοφόρων χωρίς δυνατή φωνή στην πολιτική σκηνή. Η εκλογική μεταρρύθμιση είναι φλέγον θέμα συζήτησης στη Μάλτα. Το 2006, έπειτα από μυστικές διαπραγματεύσεις, το Εθνικιστικό και το Εργατικό Κόμμα κατέληξαν σε συμφωνία σχετικά με τη μεταρρύθμιση του εκλογικού συστήματος η οποία ικανοποιούσε τα αιτήματα των δύο κομμάτων, αλλά διατηρούσε τον δικομματικό ολοκληρωτισμό. Αυτές οι μεταρρυθμίσεις προκάλεσαν περί τα τέλη του 2006 συζήτηση στα ανεξάρτητα τοπικά μέσα ενημέρωσης αναφορικά με τη διάβρωση της πραγματικής δημοκρατίας. Δικαίωμα ψήφου έχουν όσες και όσοι είναι ηλικίας 18 ετών και άνω.

Τοπικά συμβούλια

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Από το 1993 η Μάλτα είναι (διοικητικά) διαιρεμένη σε 68 τοπικά συμβούλια ή επαρχίες. Αυτά αποτελούν τη βασικότερη μορφή τοπικής αυτοδιοίκησης, χωρίς άλλο ενδιάμεσο επίπεδο μεταξύ της τοπικής και εθνικής κυβέρνησης.

Οικονομία

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Κύριο λήμμα: Οικονομία της Μάλτας

Μέχρι το 1800, η Μάλτα είχε λίγες βιομηχανίες εκτός από το βαμβάκι, τον καπνό και τη ναυπηγική. Το ναυπηγείο χρησιμοποιήθηκε αργότερα από τους Βρετανούς για στρατιωτικούς σκοπούς. Σε καιρό πολέμου η οικονομία της Μάλτας ευημερούσε λόγω της στρατηγικής της θέσης. Αυτό φάνηκε κατά τη διάρκεια του Πολέμου της Κριμαίας, το 1854, και επηρέαζε όχι μόνο όσους είχαν κάποιο στρατιωτικό ρόλο, αλλά και τους τεχνίτες.

Το 1869, το άνοιγμα της Διώρυγας του Σουέζ ωφέλησε πολύ τη μαλτέζικη οικονομία, καθώς αυξήθηκαν κατά πολύ τα πλοία που χρησιμοποιούσαν το λιμάνι. Η χρήση του λιμανιού της Μάλτας ως διακομιστικού σταθμού για ανεφοδιασμό απέφερε πολλά οφέλη στον πληθυσμό του νησιού.

Μέχρι τα τέλη του 19ου αιώνα, η οικονομία άρχισε να χειροτερεύει και μέχρι τη δεκαετία του 1940 έφτασε σε κρίσιμο σημείο. Αυτό οφειλόταν εν μέρει στη δυνατότητα των εμπορικών πλοίων να κάνουν μεγαλύτερα ταξίδια χωρίς να χρειάζονται πολλούς σταθμούς για ανεφοδιασμό.

Σήμερα, οι κύριες πηγές της οικονομίας της Μάλτας είναι ο ασβεστόλιθος, η καλή γεωγραφική της θέση και το παραγωγικό ανθρώπινό της δυναμικό. Η Μάλτα παράγει μόνο το 20% των αναγκών της για τρόφιμα, έχει λιγοστές προμήθειες πόσιμου νερού και δεν έχει δικές της πηγές ενέργειας. Η οικονομία εξαρτάται από το διεθνές εμπόριο (ως σταθμός πλοίων), τη βιομηχανία (ιδίως ηλεκτρονικών και υφασμάτων) και τον τουρισμό. Η τουριστική υποδομή βελτιώθηκε δραματικά τα τελευταία χρόνια και υπάρχουν πολλά καλά ξενοδοχεία στο νησί.

Η Μάλτα πρόσφατα ιδιωτικοποίησε κάποιες εταιρείες που ελέγχονταν από το κράτος και απελευθέρωσε την αγορά, μέσα στα πλαίσια της προετοιμασίας για ένταξη στην Ευρωπαϊκή Ένωση, η οποία έγινε την 1 Μαΐου 2004. Η Μάλτα και η Τυνησία συζητούν σήμερα την εμπορική εκμετάλλευση του θαλάσσιου υπεδάφους που βρίσκεται μεταξύ των δύο χωρών, κυρίως σε αναζήτηση πετρελαίου.

Η κυβέρνηση της Μάλτας μπήκε στον Μηχανισμό Συναλλαγματικών Ισοτιμιών τον Μάιο του 2005 και υιοθέτησε ως νόμισμά της την 1 Ιανουαρίου 2008 το ευρώ, το οποίο αντικατέστησε τη μέχρι τότε ισχύουσα Λίρα Μάλτας.

Δημογραφικά στοιχεία

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Πληθυσμός

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Απογραφή πληθυσμού και νοικοκυριών γίνεται κάθε δέκα χρόνια. Η τελευταία απογραφή έγινε τον Νοέμβριο του 2005 και κάλυψε περίπου το 95% του πληθυσμού. Εκδόθηκε τον Απρίλιο του 2006 προκαταρκτική έκθεση και τα αποτελέσματα σταθμίστηκαν για να καλύψουν, βάσει υπολογισμών, το 100% του πληθυσμού. Ο συνολικός πληθυσμός της χώρας ήταν, την 21η Νοεμβρίου του 2021, 519.562 κάτοικοι[2], σύμφωνα με την απογραφή του 2021. Το προσδόκιμο ζωής στο σύνολο του πληθυσμού, σύμφωνα με εκτιμήσεις του 2019 του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας ήταν 81,9 χρόνια (79,9 χρόνια οι άνδρες και 83,8 οι γυναίκες).[77]

Οι κάτοικοι της Μάλτας, περιλαμβανομένων των ξένων υπηκόων που διαμένουν για τουλάχιστον ένα έτος, υπολογίστηκε ότι στις 27 Νοεμβρίου 2005 ήταν 404.039, από τους οποίους 200.715 (49,7%) ήταν άντρες και 203.324 (50,3%) γυναίκες. Από αυτούς, 17,1% είχαν ηλικία κάτω των 14, 68,2% ήταν 15-64 ετών, ενώ το υπόλοιπο 13,7% ήταν 65 ετών και άνω. Η πυκνότητα του πληθυσμού είναι 1.282 κάτοικοι / τετρ. χλμ. και είναι η ψηλότερη στην Ευρωπαϊκή Ένωση και μια από τις ψηλότερες στον κόσμο. Το μόνο έτος κατά το οποίο παρατηρήθηκε μείωση του πληθυσμού ήταν το 1967 (συνολική μείωση 1,7%), η οποία οφειλόταν στη μετανάστευση πολλών Μαλτέζων.[78] Το 2004 οι κάτοικοι της χώρας που ήταν μαλτέζικης εθνικότητας υπολογίστηκε ότι αποτελούσαν το 97.0% του συνολικού πληθυσμού.[79] Στο νησί υπάρχει επίσης και μια ολιγάριθμη μειονότητα Ελλήνων της Μάλτας.[80]

Σε όλες τις απογραφές που έγιναν από το 1842 ο γυναικείος πληθυσμός ήταν πάντοτε ελαφρώς μεγαλύτερος από τον ανδρικό. Στο πιο χαμηλό σημείο ο δείκτης της αναλογίας έφτασε το 1901 και το 1911 (1008:1000 και 1003:1000 αντίστοιχα). Το πιο ψηλό σημείο που έφτασε ο δείκτης ήταν το 1957 (1088:1000) και έκτοτε κατεβαίνει συνεχώς. Το 2005 ήταν 1013:1000.

Η αύξηση του πληθυσμού επιβραδύνεται, από +9,5% μεταξύ των απογραφών του 1985 και του 1995 σε +6,9% μεταξύ των απογραφών του 1995 και του 2005, με ετήσιο μέσο όρο +0,7%.

Η κατανομή του πληθυσμού με βάση την ηλικία είναι παρόμοια με εκείνη που παρουσιάζεται και στις άλλες χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Από το 1967 παρατηρείται μια τάση γήρανσης του πληθυσμού, η οποία αναμένεται να συνεχίσει και στο προβλεπτό μέλλον.

Η νομοθεσία της Μάλτας αναγνωρίζει τόσο τον πολιτικό όσο και τον θρησκευτικό γάμο. Η ακύρωση γάμου από τα θρησκευτικά και τα πολιτικά δικαστήρια δεν σχετίζονται και τη μία ακύρωση δεν εξυπακούεται ότι θα ακολουθήσει και η άλλη. Δεν υπάρχει νομοθεσία για το διαζύγιο και η άμβλωση εντός της επικράτειας της Μάλτας είναι παράνομη. Ο γάμος επιτρέπεται σε άτομα που έχουν κλείσει τα 16 τους χρόνια.

Γλώσσες

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Η εθνική γλώσσα της Μάλτας είναι τα μαλτέζικα. Το μαλτέζικο αλφάβητο βασίζεται στο λατινικό, αλλά χρησιμοποιεί διακριτικά σε κάποια γράμματα: το ż (το οποίο υπάρχει και στο πολωνικό αλφάβητο) και τα ċ, ġ, għ, ħ και ie, τα οποία υπάρχουν μόνο στα μαλτέζικα. Επίσημες γλώσσες είναι τα μαλτέζικα και τα αγγλικά. Τα ιταλικά, τα γαλλικά και τα γερμανικά είναι επίσης διαδεδομένα και διδάσκονται στη δευτεροβάθμια εκπαίδευση (κυρίως τα ιταλικά).

Θρησκεία

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Το σύνταγμα της Μάλτας προνοεί για θρησκευτική ελευθερία, αλλά καθιερώνει τον ρωμαιοκαθολικισμό ως επίσημη θρησκεία του κράτους. Ο οργανισμός Freedom House και το World Factbook της CIA αναφέρουν ότι το 99% του πληθυσμού είναι καθολικοί, κάτι που καθιστά τη Μάλτα μια από τις πλέον καθολικές χώρες στον κόσμο. Παρ' όλα αυτά, σύμφωνα με σχετική έρευνα που διεξήχθηκε εκ μέρους της Εκκλησίας της Μάλτας, μόνο το 52,6% του πληθυσμού πηγαίνει τακτικά εκκλησία. Επίσης, υπάρχουν 591 Μάρτυρες του Ιεχωβά[81] και 168 Μορμόνοι της Εκκλησίας του Ιησού Χριστού των Αγίων των Τελευταίων Ημερών[82]. Επιπλέον, σε δημοψήφισμα στις 28 Μαΐου 2011 οι πολίτες υπερψήφισαν τη νομιμοποίηση του διαζύγιου, με ποσοστό 52,67% υπέρ έναντι 46,4% κατά, παρά την αντίθετη γνώμη της κυβέρνησης και της εκκλησίας.[83]

Μετανάστευση

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Οι νόμοι της Μάλτας για τη μετανάστευση κατά κανόνα ακολουθούν την ευρωπαϊκή νομοθεσία. Έτσι, οι πολίτες των χωρών της Ευρωπαϊκής Ένωσης δεν χρειάζονται ούτε βίζα ούτε διαβατήριο για να εισέλθουν στη χώρα (μια ταυτότητα ή ένα ληγμένο διαβατήριο αρκεί). Οι πολίτες πολλών άλλων χωρών επίσης δεν χρειάζονται βίζα και ένα ισχύον διαβατήριο αρκεί για να μείνουν στη χώρα μέχρι τρεις μήνες. Για τις υπόλοιπες υπηκοότητες, η βίζα ισχύει για ένα μήνα. Οι μετανάστες οφείλουν να κάνουν αίτηση για άδεια εργασίας. Αυτή η παρέκκλιση από την κοινοτική νομοθεσία έγινε πριν από την ένταξη της Μάλτας στην ΕΕ για να προστατέψει τη μαλτέζικη αγορά εργασίας, η οποία έχει αρχίσει να φτάνει σε κορεσμό. Στην πράξη, σε όλους τους υπηκόους των χωρών της ΕΕ δίδεται άδεια εργασίας και αυτή η πρόνοια υπάρχει περισσότερο για παρακολούθηση της αγοράς εργασίας, σε περίπτωση που χρειαστεί κάποια επέμβαση.

Η εισροή μεταναστών στη Μάλτα, βάσει στοιχείων του 2002 και του 2004, ήταν 1.913 άτομα τον χρόνο. Τα τελευταία δέκα χρόνια στη Μάλτα επέστρεψαν κάθε χρόνο 425 δικοί της μετανάστες.[84]

Κατά το 2005 μπήκαν στη Μάλτα παράνομα συνολικά 1.800 μετανάστες.[85] Μέσα στο πρώτο εξάμηνο του 2006 έφτασαν στη Μάλτα 967 παράνομοι μετανάστες, σχεδόν διπλάσιοι των 473 που είχαν φτάσει την αντίστοιχη περίοδο του 2005.[86] Ο κύριος παράγοντας που συμβάλλει στο φαινόμενο αυτό είναι η τεράστια θαλάσσια έκταση που περιβάλλει τη Μάλτα, η οποία είναι πολύ δύσκολο να επιτηρηθεί.

Πρόσφατα το πρόβλημα της παράνομης μετανάστευσης αυξήθηκε, με αντίκτυπο στη λειτουργία των υπηρεσιών υγείας, εργασίας, κοινωνικών υπηρεσιών, της εσωτερικής ασφάλειας και δημόσιας τάξης, και της αγοράς εργασίας. Οι δαπάνες για την κράτηση όσων εισέρχονται στη χώρα παράνομα ήταν, κατά το πρώτο εξάμηνο του 2006, 320.423 Μαλτέζικες Λίρες (€746,385).[87]

Το 2005 η Μάλτα ζήτησε βοήθεια από την ΕΕ σχετικά με την αποδοχή παράνομων μεταναστών, τον επαναπατρισμό όσων δεν πήραν άσυλο, τη μετεγκατάσταση προσφύγων σε άλλες χώρες της ΕΕ, και την ασφάλεια των ακτών.[88] Τον Δεκέμβριο του 2005 το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο υιοθέτησε τη Συνολική προσέγγιση στο θέμα της μετανάστευσης: μέτρα προτεραιότητας, με έμφαση την Αφρική και τη Μεσόγειο, όμως τα μέτρα λήφθηκαν μόνο στη δυτική Μεσόγειο, πράγμα που κατέστησε την κεντρική Μεσόγειο πιο σημαντική δίοδο έλευσης παράνομων μεταναστών. Πολιτική ένταση προκλήθηκε από την αδράνεια της ΕΕ να ανταποκριθεί στο πρόβλημα της Μάλτας: κράτη-μέλη που είχαν υπογράψει τη Συμφωνία του Κοτονού συνέχισαν να μην εκπληρώνουν τις υποχρεώσεις τους και χώρες της ανατολικής Αφρικής, από όπου προέρχεται η περισσότερη παράνομη μετανάστευση προς την κεντρική Μεσόγειο, αποκλείστηκαν από το Ευρω-Αφρικανικό Συνέδριο για τη Μετανάστευση και την Ανάπτυξη που έγινε στην Τρίπολη στις 10-11 Ιουλίου 2006.[86]

Εκπαίδευση

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Η εκπαίδευση είναι υποχρεωτική για τις ηλικίες από 5 μέχρι 16. Παρόλο που το κράτος παρέχει δωρεάν εκπαίδευση, υπάρχουν διάφορα σχολεία στη Μάλτα και το Γκόζο που ανήκουν είτε στην εκκλησία είτε στον ιδιωτικό τομέα. Το μεγαλύτερο μέρος των μισθών των δασκάλων στα σχολεία που ανήκουν στην εκκλησία πληρώνεται από το κράτος. Η εκπαίδευση στη Μάλτα βασίζεται στο βρετανικό μοντέλο.

Η εκπαίδευση μέχρι την ηλικία των 5 (νηπιαγωγείο) δεν είναι υποχρεωτική. Η υποχρεωτική εκπαίδευση ξεκινά στην ηλικία των 6 με την κατώτερη εκπαίδευση, η οποία διαρκεί 6 χρόνια. Μετά από εξετάσεις, οι μαθητές ξεκινούν τη δευτεροβάθμια εκπαίδευση, η οποία είναι υποχρεωτική για τις πέντε πρώτες τάξεις. Αφού ολοκληρώσουν τον υποχρεωτικό κύκλο της δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης, οι μαθητές μπορούν είτε να εισαχθούν σε κάποιο κολέγιο επαγγελματικής κατάρτισης είτε να κάνουν τις προαιρετικές 6η και 7η τάξη, οι οποίες τους προετοιμάζουν για τις εξετάσεις εισαγωγής σε πανεπιστήμιο. Οι μαθητές μπορούν επίσης να επιλέξουν να παρακολουθήσουν ιδιωτικά ινστιτούτα που οδηγούν στην απόκτηση διπλώματος ή πτυχίου από οργανισμό στο εξωτερικό.

Η τριτοβάθμια εκπαίδευση σε επίπεδο διπλώματος, πτυχίου και μεταπτυχιακού παρέχεται ως επί το πλείστον από το Πανεπιστήμιο της Μάλτας, το οποίο είναι διεθνώς αναγνωρισμένο. Αναγνωρίζονται επίσης μερικά ιδιωτικά εκπαιδευτικά ιδρύματα. Η πλήρης φοίτηση (full-time) για τους υπηκόους της Μάλτας είναι δωρεάν, ενώ η μερική φοίτηση (part-time) δεν είναι.

Το ποσοστό αλφαβητισμού είναι 92,8%.

Μεταφορές

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Η οδήγηση γίνεται στα αριστερά της κυκλοφορίας (με δεξιά το τιμόνι). Για τις μετακινήσεις χρησιμοποιούνται κατά κύριο λόγο τα λεωφορεία. Ο εθνικός αερομεταφορέας είναι η Air Malta, με έδρα το διεθνές αεροδρόμιο της χώρας.[89] Ιδιοκτήτες της είναι η κυβέρνηση της Μάλτας (98%) και ιδιώτες επενδυτές (2%). Η Air Malta απασχολεί 1.547 εργαζομένους.

Κουζίνα

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Η μαλτέζικη κουζίνα είναι προϊόν μιας μακράς σχέσης των γηγενών κατοίκων με τους πολλούς ξένους που πέρασαν από το νησί στο πέρασμα των αιώνων, η οποία έχει δώσει στη Μάλτα ένα ενδιαφέρον μείγμα μεσογειακής κουζίνας. Πολλά φαγητά του νησιού έχουν προέλευση ιταλική/σικελική ή μαυριτανική.

Σήμερα η μαλτέζικη κουζίνα εξακολουθεί να είναι δημοφιλής σε σπίτια και εστιατόρια της Μάλτας, αλλά σίγουρα όχι και η πλέον διαδεδομένη. Είναι περισσότερο μια παραδοσιακή κουζίνα που έχει γίνει μέρος των ευρύτερων γαστρονομικών συνηθειών των Μαλτέζων, οι οποίοι έχουν μεσογειακή κουζίνα με έντονες ιταλικές επιδράσεις.

Η μουσική της Μάλτας

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Παρόλο που η σημερινή μουσική της Μάλτας είναι κυρίως δυτική, η παραδοσιακή μαλτέζικη μουσική περιλαμβάνει το «għana» (προφ. άανα). Στο άανα δύο ή τρία άτομα, υπό τον ήχο μιας κιθάρας, αυτοσχεδιάζουν στίχους τραγουδιστά και έρχονται σε κάποιου είδους συζήτηση-αντιπαράθεση. Αυτό έχει ως στόχο να δημιουργήσει μια φιλική και αστεία ατμόσφαιρα, και παίρνει χρόνια μέχρι να μάθει κάποιος καλά την τέχνη αυτού του αυτοσχεδιασμού. Αξιοσημείωτο είναι το γεγονός ότι η μελωδία του αυτοσχεδιασμού τραγουδιέται σε αραβική κλίμακα, ενώ το όργανο παίζει σε κλίμακα ευρωπαϊκής μουσικής.

Η παραδοσιακή μαλτέζικη μουσική χρησιμοποιεί πολύ την κιθάρα και το ντέφι. Η οργανική μουσική λέγεται ντακάκα. Οι ορχήστρες πνευστών, με έντονες ισπανικές και ιταλικές επιδράσεις, είναι επίσης δημοφιλείς στα ετήσια πανηγύρια που γίνονται σε πόλεις και χωριά.

Δείτε επίσης

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Παραπομπές

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
  1. ↑ 1,0 1,1 «Population and migration: 2012-2022». National Statistics Office (NSO) Malta. 26 Ιανουαρίου 2024. Ανακτήθηκε στις 8 Φεβρουαρίου 2024. 
  2. ↑ 2,0 2,1 Απογραφή 2021
  3. ↑ https://web.archive.org/web/20131203033602/http://www.nso.gov.mt/site/page.aspx?pageid=588
  4. ↑ 4,0 4,1 4,2 4,3 «Μάλτα». ΔΝΤ. 
  5. ↑ Human Development Report 2021-22: Uncertain Times, Unsettled Lives: Shaping our Future in a Transforming World (PDF). hdr.undp.org. United Nations Development Programme. 8 Σεπτεμβρίου 2022. σελίδες 272–276. ISBN 978-9-211-26451-7. Αρχειοθετήθηκε (PDF) από το πρωτότυπο στις 8 Σεπτεμβρίου 2022. Ανακτήθηκε στις 8 Σεπτεμβρίου 2022. 
  6. ↑ https://timesofmalta.com/articles/view/700-years-added-to-maltas-history.673498nhabitants
  7. ↑ Ariano, Bruno; Mattiangeli, Valeria; Breslin, Emily M.; Parkinson, Eóin W.; McLaughlin, T. Rowan; Thompson, Jess E.; Power, Ronika K.; Stock, Jay T.; Mercieca-Spiteri, Bernardette; Stoddart, Simon; Malone, Caroline (20 June 2022)
  8. ↑ Bonanno 2005, σ. 22
  9. ↑ Dennis Angelo Castillo (2006). The Maltese Cross A Strategic History of Malta. Greenwood Publishing Group. σ. 25
  10. ↑ Victor Paul Borg (2001). Malta and Gozo. Rough Guides. σ. 331
  11. ↑ https://timesofmalta.com/articles/view/20140914/local/So-who-are-the-real-Maltese-.535578
  12. ↑ Holland, James (2003). Fortress Malta An Island Under Siege 1940–43
  13. ↑ https://www.britannica.com/place/Malta
  14. ↑ https://web.archive.org/web/19990117003916/http://www.geocities.com/RainForest/3096/palaeol.html
  15. ↑ Skeates, Robin (2010). An Archaeology of the Senses: Prehistoric Malta. Oxford University Press. σσ. 124–132
  16. ↑ 16,0 16,1 https://web.archive.org/web/20090321192841/http://www.islandofgozo.org/history.htm
  17. ↑ Anthon, Charles (1848). A Classical Dictionary: Containing an Account of the Principal Proper Names
  18. ↑ https://www.micc.org.mt/en/en/index.php?option=com_content&view=article&id=1235&Itemid=821&lang=en
  19. ↑ Daniel Cilia, Malta Before History (2004: Miranda Publishers)
  20. ↑ https://otsf.org/
  21. ↑ https://books.google.gr/books?id=LRGrRy7S750C&pg=PA87&redir_esc=y#v=onepage&q&f=false
  22. ↑ https://web.archive.org/web/20081212031419/http://users.aber.ac.uk/jpg/malta/arch.html
  23. ↑ https://web.archive.org/web/20100329164847/http://visitmalta.com/museum-of-archaeology
  24. ↑ https://web.archive.org/web/20101229050005/http://www.port.ac.uk/aboutus/newsandevents/news/archive2009/april2009/title%2C94480%2Cen.html
  25. ↑ Mottershead, Derek; Pearson, Alastair; Schaefer, Martin (2008). "The cart ruts of Malta: an applied geomorphology approach". Antiquity. 82 (318): 1065–1079
  26. ↑ http://web.infinito.it/utenti/m/malta_mega_temples/linetime.html
  27. ↑ Piccolo, Salvatore; Darvill, Timothy (2013). Ancient Stones, The Prehistoric Dolmens of Sicily. Abingdon/GB: Brazen Head Publishing
  28. ↑ 28,0 28,1 28,2 Ashby, Thomas (1915). "Roman Malta". Journal of Roman Studies. 5: 23–80
  29. ↑ https://www.gov.mt/mt/Government/DOI/Pages/default.aspx/en/islands/dates.asp
  30. ↑ Owen, Charles (1969). The Maltese Islands
  31. ↑ Castillo, Dennis Angelo (2006). The Maltese Cross: A Strategic History of Malta
  32. ↑ https://web.archive.org/web/20160304105117/http://www.edrichton.com/Excursions/Mdinaknights/index.htm
  33. ↑ Cassar 2000, σσ. 53–55
  34. ↑ 34,0 34,1 Terterov, Marat (2005). Doing Business with Malta. GMB Publishing Ltd
  35. ↑ 35,0 35,1 35,2 35,3 35,4 35,5 35,6 35,7 35,8 https://www.treccani.it/enciclopedia/malta_(Enciclopedia-Italiana)/
  36. ↑ The Art Journal: The Illustrated Catalogue of the Industry of All Nations, Τομ. 2. Virtue. 1853. σ. 7
  37. ↑ https://web.archive.org/web/20140221102448/http://www.patrimonju.org/content.aspx?id=176541&subId=176539
  38. ↑ Cassar 2000, σσ. 56–57
  39. ↑ https://web.archive.org/web/20150126230408/http://www.centralbankmalta.org/timeline-coins
  40. ↑ https://web.archive.org/web/20150915164648/http://www.visitmalta.com/en/roman-times
  41. ↑ https://www.perseus.tufts.edu/hopper/text?doc=urn:cts:greekLit:tlg0031.tlg005.perseus-grc1:28.1
  42. ↑ Brown, Thomas S. (1991). "Malta". In Kazhdan, Alexander (ed.). Oxford Dictionary of Byzantium. Oxford and New York: Oxford University Press. σ. 1277
  43. ↑ Edwards, I. E. S.; Gadd, C. J.; Hammond, N. G. L. (1975). The Cambridge Ancient History. Cambridge University Press
  44. ↑ Troll, Christian W.; Hewer, C.T.R. (12 September 2012). "Journeying toward God". Christian Lives Given to the Study of Islam. Fordham Univ Press. σ. 258
  45. ↑ https://web.archive.org/web/20120119004221/http://www.stanford.edu/group/mountpolizzo/handbookPDF/MPHandbook5.pdf
  46. ↑ ravel Malta. The Arab period and the Middle Ages: MobileReference
  47. ↑ Brincat, Joseph M. (1995). Malta 870-1054 : Al-Himyari's account and its linguistic implications (PDF). Valletta, Malta: Said International. σ. 21
  48. ↑ Wilson, Andrew (2006). Corpus Linguistics Around the World
  49. ↑ Previté-Orton (1971), σσ. 507–511
  50. ↑ 50,0 50,1 50,2 50,3 50,4 50,5 50,6 https://books.google.gr/books?id=i5ns5LNtoiUC&pg=PA25&redir_esc=y#v=onepage&q&f=false
  51. ↑ Blouet, B. (1987) The Story of Malta. Third Edition. Malta: Progress Press, σ. 37
  52. ↑ Blouet, B. (1987) The Story of Malta. Third Edition. Malta: Progress Press, σσ. 37-38
  53. ↑ Martin, Robert Montgomery (1843). History of the colonies of the British Empire Archived 6 September 2015 at the Wayback Machine, W. H. Allen, σ. 569
  54. ↑ Goodwin, Stefan (2002). Malta, Mediterranean bridge Archived 6 September 2015 at the Wayback Machine, Greenwood Publishing Group. σ. 31
  55. ↑ https://web.archive.org/web/20101009093951/http://www.timesofmalta.com/articles/view/20080804/local/maltese-makeover
  56. ↑ https://web.archive.org/web/20171017195224/http://melitensiawth.com/incoming/Index/Scientia%20(Malta)/Scientia.%2017(1951)4(Oct.-Dec.)/01.pdf
  57. ↑ https://web.archive.org/web/20120128125711/http://www.culturalheritage.gov.mt/textpage.asp?p=3107&l=1&v=1
  58. ↑ Luttrell, Anthony (1970). "The House of Aragon and Malta: 1282–1412" (PDF). Journal of the Faculty of Arts. 4 (2): 156–168
  59. ↑ 59,0 59,1 https://web.archive.org/web/20150906202533/https://books.google.com/books?id=i5ns5LNtoiUC&pg=PA25#v=onepage&q&f=false
  60. ↑ https://web.archive.org/web/20160302135025/http://www.melitensiawth.com/incoming/Index/Melita%20Historica/MH.03(1960-63)/MH.3(1963)4/orig02.pdf
  61. ↑ de Vertot, Abbe (1728) The History of the Knights of Malta vol. II (facsimile reprint Midsea Books, Malta, 1989)
  62. ↑ 62,0 62,1 https://web.archive.org/web/20120308000224/http://www.jimdiamondmd.com/malta_history.htm
  63. ↑ https://web.archive.org/web/20120204113517/http://www.carnaval.com/malta/history/knights/
  64. ↑ https://web.archive.org/web/20150924074926/http://www.orderofmalta.int/wp-content/uploads/archive/pubblicazioni/La_cesion_de_Malta.pdf
  65. ↑ https://web.archive.org/web/20160304023615/http://riuma.uma.es/xmlui/bitstream/handle/10630/4735/TESIS%20ORDEN%20DE%20MALTA%20%20A%20TRAV%C3%89S%20DE%20DIEZ%20SIGLOS.pdf?sequence=1
  66. ↑ https://web.archive.org/web/20160303224914/http://elpais.com/diario/2005/08/14/revistaverano/1123970413_850215.html
  67. ↑ https://web.archive.org/web/20160530023226/http://www.trofeocaza.com/noticia/1154/Entrevistas/La-verdadera-historia-del-halcon-maltes.html
  68. ↑ https://web.archive.org/web/20160530023233/http://www.trofeocaza.com/noticia/545/Reportajes/El-halcon-y-el-mar.html
  69. ↑ https://web.archive.org/web/20151222084608/http://www.abc.es/20111011/contraportada/abcp-ignacio-palomo-alvarez-volvera-20111011.html
  70. ↑ https://www.britannica.com/topic/Hospitallers
  71. ↑ 71,0 71,1 Devrim., Atauz, Ayse (2008). Eight thousand years of Maltese maritime history : trade, piracy, and naval warfare in the central Mediterranean. Gainesville: University Press of Florida
  72. ↑ McManamon, John (June 2003). "Maltese seafaring in mediaeval and post-mediaeval times". Mediterranean Historical Review. 18 (1): 32–58
  73. ↑ Niaz, Ilhan (2014). Old World Empires: Cultures of Power and Governance in Eurasia. Routledge. σ. 399
  74. ↑ Angelo Castillo, Dennis (2006). The Maltese Cross: A Strategic History of Malta. Greenwood Publishing Group. σ. 55
  75. ↑ Braudel, Fernand (1995) The Mediterranean and the Mediterranean World in the Age of Philip II, vol. II. University of California Press: Berkeley.Malta
  76. ↑ Η Μάλτα ανεξάρτητη, Ιστορικό Λεύκωμα 1964, σελ. 99, Καθημερινή (1997).
  77. ↑ Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας, Προσδόκιμο ζωής και υγιές προσδόκιμο ζωής, Δεδομένα ανά χώρα
  78. ↑ Census of Population and Housing 2005: Preliminary Report. Valletta: National Statistics Office. 2005. ISBN 978-99909-73-38-9. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 20 Σεπτεμβρίου 2011. Ανακτήθηκε στις 11 Ιανουαρίου 2007. 
  79. ↑ Demographic Review 2004. Valletta: National Statistics Office. 2005. ISBN 99909-73-32-6. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 7 Σεπτεμβρίου 2006. Ανακτήθηκε στις 11 Ιανουαρίου 2007. 
  80. ↑ «Η Ελλάδα στη Μάλτα - Πολιτικές σχέσεις». Ελληνική Δημοκρατία. 
  81. ↑ Βιβλίο Έτους των Μαρτύρων του Ιεχωβά 2014, Watch Tower Bible And Tract Society of Pennsylvania, σελ. 182
  82. ↑ "Facts and Statistics", mormonnewsroom.org
  83. ↑ Τα Νέα Αρχειοθετήθηκε 2011-06-01 στο Wayback Machine., «Ναι» είπε η Μάλτα στο διαζύγιο, 29-5-2011.
  84. ↑ Demographic Review 2004. www.nso.gov.mt. Valletta: National Statistics Office. 2005. σελ. 59. ISBN 99909-73-32-6. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 7 Σεπτεμβρίου 2006. Ανακτήθηκε στις 11 Ιανουαρίου 2007. 
  85. ↑ Ministry of Foreign Affairs (2006-01-30). Frendo holds talks with three European Union Commission Members. Δελτίο τύπου. Ανακτήθηκε στις 2006-07-06. Αρχειοθετήθηκε 2006-07-23 στο Wayback Machine.
  86. ↑ 86,0 86,1 Ministry of Foreign Affairs (2006-07-03). Statement by the Minister of Foreign Affairs Dr. Michael Frendo to resident EU Ambassadors on illegal immigration in Malta. Δελτίο τύπου. Ανακτήθηκε στις 2006-07-06. Αρχειοθετήθηκε 2006-07-23 στο Wayback Machine.
  87. ↑ «Immigrants refused entry into Malta». The Sunday Times. 2006-07-16. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2008-04-01. https://web.archive.org/web/20080401120457/http://www.timesofmalta.com/core/article.php?id=230879. Ανακτήθηκε στις 2006-07-17. 
  88. ↑ Michael Frendo (5 Ιουλίου 2005). Illegal Immigration in Malta (PDF). EU Foreign Ministers Council. Ministry of Foreign Affairs. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο (PDF) στις 23 Ιουλίου 2006. Ανακτήθηκε στις 6 Ιουλίου 2006. 
  89. ↑ Ιστότοπος της Air Malta.

Βιβλιογραφία

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
  • Ε.Σ.Τσιτσώνη, «Η σημασία της Μάλτας διά την Μεγάλη Βρετανία», Δελτίον της Ιστορικής και Εθνολογικής Εταιρείας της Ελλάδος, τομ.20, σελ.83-98
  • "1942: Malta gets George Cross for bravery". BBC "On this day". 15 April 1942.
  • Bowen-Jones, Howard; et al. (1962). Malta Background for Development. University of Durham.
  • Cassar, Carmel (2000). A Concise History of Malta. Msida: Mireva Publications.
  • Chisholm, Hugh, ed. (1911). "Malta". Encyclopædia Britannica. Vol. 17 (11th ed.). Cambridge University Press.
  • Francesco Balbi di Correggio 1568 translated Ernle Bradford (1965). "chapter II". The Siege of Malta 1565. Penguin 2003.
  • Carolyn Bain (2004). Malta. Lonely Planet Publication.
  • Charles Mifsud, The Climatological History of The Maltese Islands, Minerva 1984
  • Paul Williams (2009). Malta – Island Under Siege. Pen and Sword Books.
  • Rudolf, Uwe Jens; Berg, W. G. (2010). Historical Dictionary of Malta. USA: Scarecrow Press.
  • United Nations Development Programme (2006). Human Development Report 2005 – International cooperation at a crossroads: Aid, trade and security in an unequal world. Oxford University Press.
  • Atauz, Ayse Devrim (2008). Eight Thousand Years of Maltese Maritime History: Trade, Piracy, and Naval Warfare in the Central Mediterranean. Gainesville : University Press of Florida.
  • Hardman, William (1909). "Chapter VII – Attack and Capture of Malta by the French". A history of Malta during the period of the French and British occupations, 1798–1815. London: Longmans, Green & Co.

Εξωτερικοί σύνδεσμοι

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Ανακτήθηκε από "https://el.wikipedia.org/w/index.php?title=Μάλτα&oldid=10667054"