Αρχαία ελληνική αρχιτεκτονική

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
Ο Παρθενώνας υπό αναστήλωση το 2008

Η αρχιτεκτονική της αρχαίας Ελλάδας είναι η αρχιτεκτονική που παράχθηκε από τον ελληνόφωνο λαό (τους έλληνες), ο πολιτισμός των οποίων άκμασε στην ηπειρωτική Ελλάδα, την Πελοπόννησο, τα νησιά του Αιγαίου και σε αποικίες στην Ανατολία και την Ιταλία για την περίοδο από το 900 π.Χ. έως τον 1ος αιώνα μ.Χ., με τα πρώιμα εναπομείναντα αρχιτεκτονικά έργα να χρονολογούνται γύρω στο 600 π.Χ.

Η αρχαία ελληνική αρχιτεκτονική είναι γνωστή από τους ναούς της, πολλοί από τους οποίους βρίσκονται σε ολόκληρη την περιοχή, κυρίως ως ερείπια, αλλά και πολλοί άθικτοι. Ο δεύτερος σημαντικός τύπος κτιρίου που επιβιώνει σε όλο τον ελληνικό κόσμο είναι το ανοιχτό θέατρο, με το παλαιότερο να χρονολογείται γύρω στο 525-480 π.Χ. Άλλες αποδεδειγμένες αρχιτεκτονικές μορφές είναι το πρόπυλο, η αρχαία αγορά περιβαλλόμενη από στοά, το βουλευτήριο, το δημόσιο μνημείο, το μαυσωλείο και το στάδιο.

Η αρχαία ελληνική αρχιτεκτονική διακρίνεται από τα εξαιρετικά επισημοποιημένα χαρακτηριστικά της, τόσο της δομής όσο και της διακόσμησης. Αυτό συμβαίνει ιδιαίτερα στην περίπτωση των ναών όπου κάθε κτίριο φαίνεται να έχει σχεδιαστεί ως μια γλυπτική οντότητα μέσα στο τοπίο, συχνότερα υψωμένο σε ψηλό έδαφος, έτσι ώστε η κομψότητα των αναλογιών του και οι επιδράσεις του φωτός στις επιφάνειές του να μπορούν να φανούν από όλες τις γωνίες.[1] Ο Νίκολαους Πέβσνερ αναφέρει «το πλαστικό σχήμα του [Ελληνικού] ναού ... τοποθετημένου μπροστά μας με μια φυσική παρουσία πιο έντονη και πιο ζωντανή από εκείνη οποιουδήποτε μεταγενέστερου κτιρίου».[2]

Το επίσημο λεξιλόγιο της αρχαίας ελληνικής αρχιτεκτονικής, και συγκεκριμένα της διαίρεσης της αρχιτεκτονικής τεχνοτροπίας σε τρεις καθορισμένες τάξεις: ο Δωρικός ρυθμός, ο Ιωνικός ρυθμός και ο Κορινθιακός ρυθμός, κατάφεραν να επηρεάσουν βαθιά τη δυτική αρχιτεκτονική των μεταγενέστερων περιόδων. Η αρχιτεκτονική της αρχαίας Ρώμης προήλθε από εκείνη της Ελλάδας και διατήρησε την επιρροή της στην Ιταλία χωρίς διακοπή μέχρι σήμερα. Από την Αναγέννηση, οι αναβιώσεις του Κλασσικισμού έχουν διατηρήσει ζωντανές όχι μόνο τις ακριβείς μορφές και τις απαιτούμενες λεπτομέρειες της ελληνικής αρχιτεκτονικής, αλλά και την αντίληψη της αρχιτεκτονικής ομορφιάς που βασίζεται στην ισορροπία και την αναλογία. Οι διαδοχικές μορφές της νεοκλασικής αρχιτεκτονικής και της αρχιτεκτονικής της ελληνικής αναβίωσης ακολούθησαν και υιοθέτησαν στενά αρχαίες ελληνικές τεχνοτροπίες.

Παραπομπές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  1. Helen Gardner, pp. 126-132
  2. Nikolaus Pevsner, An Outline of European Architecture, p. 19

Εξωτερικοί σύνδεσμοι[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]