Γυναικωνίτης

Άποψη γυναικωνίτη ορθόδοξης εκκλησίας

Γυναικωνίτης είναι ο ειδικός χώρος ενός σπιτιού στον οποίο παλαιότερα διέμεναν οι γυναίκες, με την πρακτική αυτή να τηρείται επίσης στις ινδουιστικές και μουσουλμανικές παραδόσεις (γνωστό ως ζενάνα) της νότιας Ασίας.Μεταγενέστερα και σε ότι αφορά την ορθόδοξη εκκλησία, είναι γνωστός ως ο ειδικός χώρος για τις γυναίκες σε χριστιανικούς ναούς ώστε να είναι απομονωμένες από τους άνδρες.

Ιστορία

Αναπαράσταση γυναικωνίτη στην αρχαία Ελλάδα

Ο γυναικωνίτης εμφανίζεται από τα αρχαία χρόνια, ενώ μεταλαμπαδευόταν από εποχή σε εποχή, με χαρακτηριστικό παράδειγμα την ύπαρξη του μέχρι και την σύγχρονη εποχή με την παρουσία του στους ναούς της Ανατολικής Ορθόδοξης Εκκλησίας.

Αρχαία Χρόνια

Από την εποχή του Ομήρου συναντιέται ο όρος γυναικωνίτης. Σε πολλά μυκηναϊκά ανάκτορα υπήρχαν ειδικά μέγαρα που βρίσκονταν πίσω από το κύριο ή στα πλάγια αυτού. Επίσης, γυναικωνίτες υπήρχαν και σε πολλές κατοικίες της κλασικής και της ελληνιστικής εποχής.

Βυζαντινά Χρόνια

Ο γυναικωνίτης κάνει την εμφάνιση του και στους βυζαντινούς ναούς, συνεχίζοντας την παράδοση, με σκοπό την παραμονή των γυναικών σ' αυτόν κατά την διάρκεια της θείας λειτουργίας. Βρισκόταν στο βορινό κλίτος του ναού (ως επί το πλείστον), αλλά και στο υπερώο. Ειδικότερα βρισκόταν στο κεντρικό μέρος του Π που σχηματίζει, δηλαδή στο δυτικό άκρο του ναού.

Ο περιορισμός των γυναικών εκτός του γυναικωνίτη, γινόταν και με τη δημιουργία χωρισμάτων από το υπόλοιπο ναό, δηλαδή μέσω των παραπετασμάτων και των ξύλινων δικτυωτών.

Σύγχρονη Εποχή

Γυναικωνίτες υπάρχουν ακόμη και σήμερα σε ορθόδοξους ναούς, αλλά πλέον οι θέσεις των γυναικών βρίσκονται στον κυρίως ναό, διαχωρισμένες, όμως, από αυτές των αντρών. Κατασκευάζονται και στους σύγχρονους ναούς χωρίς να έχουν τα ίδια λειτουργικά στοιχεία με το παρελθόν και χρησιμοποιούνται απλώς ως την απόκτηση μεγαλύτερου χώρου.