Α.Ε.Κ. (ποδόσφαιρο ανδρών)
Επίσημη ονομασία | Αθλητική Ένωσις Κωνσταντινουπόλεως Ποδοσφαιρική Ανώνυμη Εταιρεία | |||
---|---|---|---|---|
Σύντομο όνομα | Α.Ε.Κ. | |||
Προσωνύμιο | Δικέφαλος και Κιτρινόμαυροι | |||
Ίδρυση | 13 Απριλίου 1924 | |||
Έδρα | Νέα Φιλαδέλφεια Αττικής, Ελλάδα | |||
Στάδιο | Γήπεδο «Αγιά Σοφιά», Δήμος Νέας Φιλαδέλφειας - Νέας Χαλκηδόνας | |||
Χρώματα | κίτρινο και μαύρο | |||
Μητρικός σύλλογος | Αθλητική Ένωσις Κωνσταντινουπόλεως | |||
Ιδιοκτήτης | Μάριος Ηλιόπουλος | |||
Πρόεδρος | Μάριος Ηλιόπουλος | |||
Προπονητής | Ματίας Αλμέιδα | |||
Πρωτάθλημα | Σούπερ Λιγκ 1 | |||
Ιστότοπος | Επίσημος ιστότοπος | |||
| ||||
Μέσα κοινωνικής δικτύωσης | ||||
Πολυμέσα σχετικά με την ομάδα | ||||
wikidata ( ) |
Η Αθλητική Ένωσις Κωνσταντινουπόλεως[1] (Α.Ε.Κ.) είναι ελληνικό αθλητικό σωματείο το οποίο εδρεύει στη Νέα Φιλαδέλφεια. Ιδρύθηκε στις 13 Απριλίου 1924 και είναι ο μεγαλύτερος σύλλογος στην Ελλάδα.
Το ανδρικό τμήμα ποδοσφαίρου της Α.Ε.Κ. αγωνίζεται στο πρώτο τη τάξει πρωτάθλημα της Α1 Εθνικής Κατηγορίας (Super League 1),[2] με την επωνυμία «Αθλητική Ένωσις Κωνσταντινουπόλεως Ποδοσφαιρική Ανώνυμη Εταιρεία» και με τον διακριτικό τίτλο «Α.Ε.Κ. Π.Α.Ε.».[3]
Έχει κατακτήσει 13 Πρωταθλήματα Ελλάδας και 16 Κύπελλα Ελλάδας. Σε ευρωπαϊκό επίπεδο έχει συμμετάσχει σε όλες τις μεγάλες διοργανώσεις, έχει φτάσει μια φορά στους 8 του κυπέλλου πρωταθλητριών (1969), μια στους 4 του κυπέλλου ΟΥΕΦΑ (1977) και δυο φορές στους 8 του Κυπέλλου Κυπελλούχων. Έχει επίσης συμμετάσχει 5 φορές σε Ομίλους του Τσάμπιονς Λιγκ .
Η ομάδα εδρεύει στο Γήπεδο ΟΠΑΠ Arena, χωρητικότητας 31.100 θέσεων που βρίσκεται στην Νέα Φιλαδέλφεια. Μέχρι πρότινος αγωνιζόταν στο Ολυμπιακό Στάδιο Αθηνών μετά την κατεδάφιση της παραδοσιακής της έδρας, του Σταδίου «Νίκος Γκούμας» στη Νέα Φιλαδέλφεια μέχρι την αποπεράτωση του νέου γηπέδου. Το καλοκαίρι του 2021, στα Σπάτα (Προπονητικό Κέντρο Σπάτων), ξεκίνησε η κατασκευή ενός ακόμη γηπέδου με προδιαγραφές UEFA που θα ανήκει στην ΑΕΚ και θα χρησιμοποιείται για αγώνες και προπονήσεις της ΑΕΚ Β΄, των τμημάτων των ακαδημιών της ΑΕΚ, καθώς και για προπονήσεις της πρώτης ομάδας όπως και για δεύτερη έδρα της, με χωρητικότητα 3.000 + 1.500 θεατών.
Ιστορία
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Η ιδέα και η ίδρυση της ΑΕΚ
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Οι Έλληνες της Κωνσταντινούπολης δημιούργησαν πολλούς συλλόγους στην περιοχή για όλα τα αθλήματα, αλλά κυρίως για το ποδόσφαιρο. Το 1875 δημιουργήθηκε ο Αθλητικός Πολιτιστικός Σύλλογος «Ερμής» στην περιοχή Γαλατά και στην ευρύτερη περιοχή που ονομάζεται σήμερα Μπέγιογλου, με στόχο την ανάδειξη Ελλήνων αθλητών και τη διατήρηση της ελληνικής ιδεολογίας. Ο Α.Π.Σ. Ερμής αποτέλεσε τον αρχαιότερο ποδοσφαιρικό σύλλογο που ιδρύθηκε στην τουρκική επικράτεια.[4]
Το 1922 αναγκάστηκε να διακόψει τη λειτουργία του έπειτα από παρέμβαση των τουρκικών αρχών. Το 1914 είχε ιδρυθεί η «Ελληνική Ομάδα Ποδοσφαίρου», η οποία επίσης αναγκάστηκε να σταματήσει τις δραστηριότητές της το 1922. Οι δύο σύλλογοι συγχωνεύτηκαν και δημιούργησαν τον Αθλητικό Σύλλογο Πέραν Κωνσταντινουπόλεως, αποκαλούμενο απλούστερα Πέρα Κλουμπ (τουρκ. Pera Spor Kulübü / αγγλ. Pera Sports Club). Η ομάδα Πέρα Κλουμπ συνέχισε να υφίσταται, άλλαξε αργότερα την ονομασία της σε Μπέγιογλουσπορ (Beyoğluspor), συνεχίζει να υφίσταται σε ερασιτεχνικό επίπεδο ποδοσφαίρου έως και σήμερα και είναι αδελφοποιημένη με την ΑΕK. Στα πρώτα ξεκινήματα της η Πέρα Κλουμπ είχε ως βασικά χρώματα το μαύρο, το πορτοκαλί και το φούξια.
Οι Έλληνες Κωνσταντινουπολίτες είχαν ήδη δημιουργήσει την ΑΕΚ στην Κωνσταντινούπολη και εγκαταστάθηκαν στην Αθήνα, μαζί με Έλληνες αθλητές του Πέρα Κλουμπ, συναντιόντουσαν σε ένα αθλητικό μαγαζί ιδιοκτησίας των Αιμίλιου και Μενέλαου Ιωνά, στην οδό Βερανζέρου στο κέντρο της Αθήνας. Εκεί δημιουργήθηκε η ιδέα της ΑΕΚ και ο ίδιος ο σύλλογος, ενώ οι διαδικασίες ίδρυσης ολοκληρώθηκαν το 1924. Η αρχική ιδεολογία του συλλόγου ήταν η συνέχιση των αθλητικών δραστηριοτήτων της Πόλης, αλλά και η διατήρηση της ιδεολογίας των Κωνσταντινουπολιτών μέσω ενός αθλητικού συλλόγου, που θα κρατά ζωντανά τα ήθη, τις αξίες και τις παραδόσεις των Ελλήνων προσφύγων.
Τα πρώτα χρόνια χωρίς έδρα
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Στην πρώτη δεκαετία του '20 η ΑΕΚ κατόρθωσε να ξεπεράσει σε φήμη παλαιότερους συλλόγους, όπως ο Πανιώνιος και ο Απόλλων, χάρη και στο μεγάλο πληθυσμό των προσφύγων, που είχαν ενστερνιστεί ή εκφράζονταν από την ιδεολογία της ομάδας, εναντίον και των τότε πολιτικών καταστάσεων. Στο πρώτο κάλεσμα σύναξης Κωνσταντινουπολιτών που βρίσκονταν στην Αθήνα, έτρεξαν να στελεχώσουν την ΑΕΚ όλοι οι ποδοσφαιριστές που ήρθαν από την Πόλη. Ο τερματοφύλακας Νίκος Κίτσος, οι οπισθοφύλακες Ιερεμιάδης και Ασδέρης, οι μέσοι Κεχαγιάς, Δημόπουλος, Παρασκευάς και οι επιθετικοί Καραγιαννίδης, Μπαλτάς, Μήλας, Ιππιάδης και Γεωργιάδης. Πολλά ήταν τα προβλήματα στο ξεκίνημα, καθώς δεν υπήρχε γήπεδο ή κάποιο γυμναστήριο, για να μπορούν να προπονούνται οι ποδοσφαιριστές. Με την ίδρυση του συλλόγου έγιναν αμέσως προσπάθειες να βρεθεί μια λύση και να χρησιμοποιεί η ομάδα τον χώρο των γηπέδων τένις, κοντά στις στήλες του Ολυμπίου Διός.
Ως πρώτος αγώνας της νεοσύστατης ποδοσφαιρικής ομάδας της ΑΕΚ καταγράφηκε μια φιλική αναμέτρηση που διεξήχθη τον Οκτώβριο του 1924 με αντίπαλο τον Ατρόμητο Αθηνών, με τον οποίο αναδείχθηκε ισόπαλη 1–1.[5] Στο πρώτο (δεύτερο του θεσμού) πρωτάθλημα Αθηνών που συμμετείχε (1924–25) η ΑΕΚ νίκησε στις 14 Δεκεμβρίου 1924 το ιστορικό Σ.Π. Γουδί με 4–2 (πρώτος επίσημος αγώνας) και εν συνεχεία ηττήθηκε στις 6 Ιανουαρίου του 1925 από τον Παναθηναϊκό με 1–0, ενώ στις 18 του ίδιου μήνα επικράτησε με 4–0 του Απόλλωνα. Στη βαθμολογία του 2ου ομίλου Αθηνών, τερμάτισε δεύτερη και αντιμετώπισε στον ημιτελικό την 1η Μαρτίου 1925, την Αρμενική Ένωση, την οποία νίκησε με 1–0 (εύστοχο πέναλτι του Μπαλτά). Στον μεγάλο τελικό αντιμετώπισε τον Παναθηναϊκό, ο οποίος απέκλεισε με 4–0 τον Ατρόμητο και ήταν το μεγάλο φαβορί. Στις 8 Μαρτίου, ημέρα του τελικού, ο νικητής κρίθηκε από εύστοχο πέναλτι στο 58ο λεπτό, που πέτυχε ο παίκτης του Παναθηναϊκού, Απόστολος Νικολαΐδης. Έτσι η ΑΕΚ στο πρώτο αθηναϊκό πρωτάθλημα που έλαβε μέρος, λίγο έλειψε να κατακτήσει τον τίτλο, όμως της έλειπε κυρίως η ομοιογένεια.
Το 1926 και το 1927 ήρθαν στην ΑΕΚ δύο σπουδαίοι ποδοσφαιριστές της Πέρα Κλουμπ, ο Κώστας Νεγρεπόντης αρχικά και ο Σταύρος Εμμανουηλίδης στη συνέχεια. Οι μεταγραφές και οι προσθήκες συνεχίστηκαν και το 1928 ήρθε ο αμυντικός, σερβικής καταγωγής, αλλά γεννημένος στην Κωνσταντινούπολη, Ροβέρτος Μάλλιος (Γκάλιτς) και μέχρι το 1930 η ΑΕΚ είχε δημιουργήσει μια ισχυρή ομάδα, όμως το γεγονός ότι ο σύλλογος δεν είχε ακόμη μόνιμη έδρα, αλλά αγωνιζόταν κυρίως σε γήπεδο πλησίον του Ναού του Ολυμπίου Διός και στο σημερινό γήπεδο Απόστολος Νικολαΐδης, αποτελούσε το σημαντικότερο πρόβλημα.[6]
-
Πέρα Κλουμπ (1922)
-
Η ΑΕΚ το 1924
-
Η ομάδα το 1925
Νέα Φιλαδέλφεια και πρώτες επιτυχίες (1930–1941)
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Ο πρώτος πρόεδρος της ΑΕΚ ήταν ο Κωνσταντίνος Σπανούδης, ο οποίος ήταν υπουργός στην κυβέρνηση του Βενιζέλου. Ο Σπανούδης ζήτησε από την κυβέρνηση έναν χώρο για την ομάδα, ώστε να προπονείται. Έτσι από το 1926 ο σύλλογος χρησιμοποίησε μια έκταση στη Νέα Φιλαδέλφεια, η οποία φιλοξένησε την ομάδα και έγινε κατά κάποιον τρόπο το προπονητικό κέντρο της. Το 1930 η έκταση πέρασε στην ιδιοκτησία του συλλόγου και σύντομα ο Ελευθέριος Βενιζέλος έδωσε εντολή να δημιουργηθεί το γήπεδο της ΑΕΚ στον ίδιο χώρο, ο οποίος στη συνέχεια φιλοξένησε την ομάδα για πάνω από 70 χρόνια και έγινε η μόνιμη έδρα της. Τα εγκαίνια μάλιστα του γηπέδου το 1930 έγιναν παρουσία του γηραιού πρωθυπουργού και πρωτεργάτη παλαιότερα της Μεγάλης Ιδέας.
Ο πρώτος επίσημος αγώνας της ΑΕΚ στη Νέα Φιλαδέλφεια έγινε στις 9 Νοεμβρίου 1930 εναντίον του Αθηναϊκού, με την ΑΕΚ να νικά 3–0, χάρη σε γκολ των Νεγρεπόντη (2) και Ηλιάσκου. Το πρωτάθλημα Αθηνών της περιόδου 1930–31 είχε φαβορί την ΑΕΚ, όμως διακόπηκε και δεν ολοκληρώθηκε ποτέ. Στο νέο πρωτάθλημα Ελλάδας, που άρχισε τον Φεβρουάριο του 1931, η Ένωση ξεκίνησε με μια μεγάλη σε έκταση ήττα από τον Ηρακλή στη Θεσσαλονίκη με 8–1 (η οποία παραμένει ακόμα και σήμερα η μεγαλύτερη σε έκταση σε επίσημη διοργάνωση) και ακολούθησε νέα ήττα εκτός έδρας από τον Απόλλωνα, με 2–0. Στις 15 Φεβρουαρίου 1931, στον πρώτο αγώνα πρωταθλήματος στη Νέα Φιλαδέλφεια, η AEK νίκησε 3–2 τον Εθνικό Πειραιώς. Εν τέλει στην πρώτη της συμμετοχή σε πανελλήνιο πρωτάθλημα η ΑΕΚ τερμάτισε τέταρτη με 13 βαθμούς σε 14 αγώνες.
Ο πρώτος τίτλος ήρθε την περίοδο 1931–32, όταν κατέκτησε το κύπελλο Ελλάδας νικώντας τον πρωταθλητή της ίδιας περιόδου, Άρη Θεσσαλονίκης με 5–3. Αστέρι της ομάδας ήταν ο βετεράνος πια Κώστας Νεγρεπόντης, ποδοσφαιριστής τις δεκαετίες του '10 και του '20 στην ελληνική Πέρα Κλουμπ της Πόλης, την ομάδα που ουσιαστικά αποτέλεσε πρόγονο της ΑΕΚ. Οι υπόλοιποι παίκτες της ομάδας που αγωνίστηκαν στον τελικό ήταν οι Γιάμαλης, Μάλλιος, Νταϊσπάγγος, Αργυρόπουλος, Κωνσταντινίδης, Πάτροκλος, Μπαλτάς, Ι. Τζιραλίδης, Ηλιάσκος και Π. Τζιραλίδης. Αντιθέτως, στο πρωτάθλημα την ίδια περίοδο δεν τα πήγε εξίσου καλά, καθώς τερμάτισε στην 8η και τελευταία θέση, συγκεντρώνοντας μόλις 9 βαθμούς σε 14 αγώνες.
Ο Κώστας Νεγρεπόντης έπειτα από αυτήν την περίοδο αποχώρησε από την ενεργό δράση, ενώ τον ακολούθησαν και άλλοι αστέρες της ομάδας, η οποία χρειαζόταν ανανέωση. Ο σύλλογος πέρασε μια μικρή περίοδο κάμψης και ανέκαμψε αγωνιστικά την περίοδο 1935–36, όταν πρωτοεμφανίστηκε το επιθετικό δίδυμο αποτελούμενο από τους Κλεάνθη Μαρόπουλο και Τρύφωνα Τζανετή. Τον Νοέμβριο του 1937 η ΑΕΚ πραγματοποίησε ένα ταξίδι επιστροφής στη γενέτειρά της, την Κωνσταντινούπολη, για δύο φιλικές συναντήσεις. Στις 27 Νοεμβρίου 1937 ηττήθηκε από την Ατές Γκιουνές με 2–1 και την επόμενη μέρα νίκησε τη Φενέρμπαχτσε με 3–2. Στην ομάδα της ΑΕΚ αγωνιζόταν τότε και ο Κύπριος Κώστας Βασιλείου (ο πρώτος ποδοσφαιριστής από τη μεγαλόνησο που αγωνίστηκε στην Ελλάδα), ο οποίος στον συγκεκριμένο αγώνα σημείωσε δύο γκολ. Οι δύο αγώνες έγιναν στο γήπεδο Ταξίμ, έδρα της Γαλατασαράι.
Έχοντας πλέον δημιουργήσει ένα εξαιρετικό σύνολο, κατέκτησε το πρώτο της πρωτάθλημα την περίοδο 1938–39, ενώ κερδίζοντας την ίδια περίοδο και το κύπελλο έγινε η πρώτη ομάδα που κατέκτησε το νταμπλ στην Ελλάδα. Την επόμενη περίοδο 1939–40, με τον Νεγρεπόντη στη θέση του προπονητή πλέον, κατέκτησε και πάλι το πρωτάθλημα. Την περίοδο 1940–41 το πρωτάθλημα Αθηνών διεκόπη λόγω του Β' Παγκοσμίου πολέμου, ωστόσο μία εβδομάδα πριν από την έναρξη των τοπικών πρωταθλημάτων, η ΑΕΚ είχε σημειώσει μία ευρεία νίκη με σκορ 7–3 επί του Ολυμπιακού σε φιλικό αγώνα που έγινε στην έδρα της, (με την ομάδα του Πειραιά να παίρνει άτυπη ρεβάνς στις 15 Απριλίου 1963 όταν και επικράτησε του Δικεφάλου με 7–1).[7] Η πορεία εκείνης της ομάδας σταμάτησε άδοξα λόγω του πολέμου, όμως ήταν ξεκάθαρο πως εκείνη την περίοδο (1938–1941), ήταν ασυναγώνιστη. Πρωταγωνιστές της τριετίας αυτής υπήρξαν οι Δελαβίνιας, Ρίμπας, Σκλαβούνος (τερματοφύλακες), Γάσπαρης, Κοντούλης[8], Γ. Παπαδόπουλος, Σέλτσικας (αμυντικοί), Γκογκότσης, Δ. Καπάνταης, Κυτίδης, Μάγειρας (Σίμος), Ξένος (Μαρκόπουλος), Κ. Μανέττας, Σπυρίδης (μέσοι), Αναγνωστόπουλος, Κ. Βασιλείου, Κουτσουλιέρης, Β. Μανέττας, Μαρόπουλος, Νικολόης, Τζανετής, Φίλης, Χατζησταυρίδης και Κ. Χριστοδούλου (επιθετικοί).
-
Ηλιάσκος, Δημόπουλος, Νεγρεπόντης, Εμμανουηλίδης
Οι μεταπολεμικές διακρίσεις (1945–1974)
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Την περίοδο 1945–46 άρχισε εκ νέου η αθλητική δραστηριότητα στην Ελλάδα και η ΑΕΚ κατέκτησε το πρωτάθλημα Αθήνας, γεγονός που στη συνέχεια της εξασφάλισε τη συμμετοχή στο πανελλήνιο πρωτάθλημα, με αντιπάλους τον Άρη Θεσσαλονίκης και τον Ολυμπιακό, όπου κατέλαβε τη δεύτερη θέση. Την περίοδο 1946–47 κατέκτησε εκ νέου το πρωτάθλημα Αθήνας και στη συνέχεια συμμετείχε και πάλι στο πρωτάθλημα Ελλάδας με αντιπάλους τους Ολυμπιακό, Πανιώνιο, Ηρακλή, Ατρόμητο Πειραιώς και Μακεδονικό. Τις επόμενες δύο περιόδους πέρασε μια μικρή αγωνιστική κάμψη.
Το 1948 προπονητής ανέλαβε ο Γιώργος Νταϊσπάγγος (1910–1987).[9] Επέστρεψε στις επιτυχίες με προπονητή τον Άγγλο Τζακ Μπίμπι, υπό τις οδηγίες του οποίου κατέκτησε το κύπελλο Ελλάδας το 1949, νικώντας τον Παναθηναϊκό με 2–1. Το 1950 η ΑΕΚ κατέκτησε ξανά το κύπελλο Ελλάδας νικώντας τον Άρη Θεσσαλονίκης με 4–0, καθώς και το πρωτάθλημα Αθηνών. Αστέρια της ομάδας ήταν, μεταξύ άλλων, οι προπολεμικοί Μιχάλης Δελαβίνιας, Κλεάνθης Μαρόπουλος, Γιώργος Μάγειρας, Τρύφωνας Τζανετής, οι οποίοι είχαν πλέον πλαισιωθεί από νεότερους ποδοσφαιριστές, όπως οι Γουίλιαμ Αρβανίτης (Γούλιος), Παναγιώτης Πατάκας, Μανώλης Κουντούρης, Κώστας Πούλης, Λάκης Εμμανουηλίδης. Το 1950 κατακτήθηκε και το πρωτάθλημα Αθηνών, όμως οι αγώνες για την ανάδειξη του Πανελλήνιου Πρωταθλητή δεν έγιναν, καθώς οι περισσότεροι ποδοσφαιριστές των ομάδων κλήθηκαν εσπευσμένα να κάνουν προετοιμασία με την εθνική Ελλάδας, λόγω υποχρεώσεών της.
Με το ξεκίνημα της δεκαετίας του '50 στην ΑΕΚ έγινε προσπάθεια για ανανέωση του έμψυχου δυναμικού, μένοντας έτσι εκτός τίτλων και διακρίσεων τουλάχιστον έως τα μισά της δεκαετίας, καθώς το 1956 κατέκτησε το κύπελλο. Στον τελικό νίκησε τον πανίσχυρο τότε Ολυμπιακό με 2–1 στη Λεωφόρο Αλεξάνδρας, με πρωταγωνιστές τους Κώστα Πούλη, Λάκη Εμμανουηλίδη, Γιάννη Κανάκη, Γιάννη Χανιώτη, Ανδρέα Σταματιάδη, τη νέα γενιά του συλλόγου.
Εποχή Νεστορίδη – Παπαϊωάννου
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Το 1957 έκανε το ντεμπούτο του ο μεταγενέστερος θρύλος της ομάδας Κώστας Νεστορίδης, που είχε μεταγραφεί την προηγούμενη χρονιά από τον Πανιώνιο, αλλά δεν αγωνίστηκε για έναν χρόνο, λόγω μη συγκατάθεσης της προηγούμενης ομάδας του στο θέμα της μεταγραφής του. Το 1958 και το 1959 κατέκτησε τον τίτλο του πρώτου σκόρερ στο πρωτάθλημα, αλλά αυτό δεν ήταν αρκετό για να κατακτήσει και η ΑΕΚ κάποιον τίτλο. Την περίοδο 1957–58 η ΑΕΚ αντιμετώπισε ως ίσος προς ίσον το μεγάλο φαβορί Ολυμπιακό, όμως στους τελευταίους κρίσιμους αγώνες πρωταθλήματος έχασε πολλούς βαθμούς και συνάμα τον τίτλο. Την επόμενη χρονιά η ΑΕΚ παρουσιάστηκε ακόμα πιο ισχυρή προπορευόμενη για 1 βαθμό του Ολυμπιακού μέχρι την 8η αγωνιστική. Με την ισοπαλία 2–2 με τον Παναιγιάλειο εκτός έδρας εκείνη την αγωνιστική μαζί με τις δύο ισοπαλίες στον Πειραιά με τον Εθνικό Πειραιώς με 1–1 και με τον Ολυμπιακό με 2–2 την τελευταία αγωνιστική απώλεσε τον τίτλο. Με νίκη της επί του τελευταίου θα οδηγούνταν οι δύο ομάδες σε αγώνα μπαράζ για την ανάδειξη του πρωταθλητή.
Η πρώτη περίοδος που διοργανώθηκε η Α' Εθνική, το 1959–60, βρήκε την ΑΕΚ στην κορυφή της κατάταξης μια αγωνιστική πριν το τέλος, όμως μια ήττα στον τελευταίο αγώνα με τον Πανιώνιο την έστειλε σε αγώνα μπαράζ για τον τίτλο, εναντίον του Παναθηναϊκού, με τον οποίο είχε ισοβαθμήσει στην πρώτη θέση. Στον τελικό πρωταθλήματος γνώρισε την ήττα με 2–1, παρά το γεγονός ότι προηγήθηκε, τρία χρόνια αργότερα όμως επέστρεψε στις επιτυχίες. Με τον Νεστορίδη να αναδεικνύεται πρώτος σκόρερ συνέχεια (από το 1958 έως το 1963) και την απόκτηση του Μίμη Παπαϊωάννου το 1962, ενός ακόμα ποδοσφαιριστή που έγινε θρύλος για τον σύλλογο, η ΑΕΚ κατόρθωσε να κατακτήσει το πρωτάθλημα του 1963, το πρώτο μεταπολεμικά. Το τρίτο συνολικά πρωτάθλημα ήρθε για την ΑΕΚ μετά την ισοπαλία με 3–3 σε αγώνα μπαράζ στη Νέα Φιλαδέλφεια εναντίον του Παναθηναϊκού, με τον οποίο είχε ισοβαθμήσει αλλά ξεπέρασε καθώς είχε καλύτερη διαφορά τερμάτων. Ο Παπαϊωάννου ήταν ο χρυσός σκόρερ και οι φίλοι της ομάδας τον λάτρεψαν από τις πρώτες του στιγμές σε αυτήν. Οι υπόλοιποι (με διψήφιο αριθμό συμμετοχών) παίκτες της ιστορικής εκείνης ομάδας ήταν οι Κώστας Νεστορίδης, Στέλιος Σεραφείδης, Ανδρέας Σταματιάδης, Αλέκος Σοφιανίδης, Στέλιος Σκευοφύλακας, Γιώργος Πετρίδης, Μανώλης Κανελλόπουλος, Μίλτος Παπαποστόλου, Γιάννης Μαρδίτσης, Άρης Τσαχουρίδης και ο Σύρος Ιμπραήμ Μουγκράμπι, ενώ προπονητής ήταν ο Ουγγρογερμανός Γένε Τσάκναντι.
Την επόμενη περίοδο (1963–64) η ΑΕΚ συμμετείχε για πρώτη φορά στις ευρωπαϊκές διοργανώσεις και συγκεκριμένα στο κύπελλο Πρωταθλητριών, όπου αντιμετώπισε την πρωταθλήτρια Γαλλίας Μονακό, από την οποία και ηττήθηκε στον πρώτο αγώνα με 7–2 και στον επαναληπτικό ήλθε ισόπαλη 1–1. Το 1964 και το 1966 η ΑΕΚ κατέκτησε και τις δύο φορές το κύπελλο χωρίς να αγωνιστεί στον τελικό. Το 1964 αποκλείστηκαν και οι δύο αντίπαλοι του άλλου ημιτελικού, Ολυμπιακός και Παναθηναϊκός, λόγω επεισοδίων στον μεταξύ τους αγώνα, που δεν τελείωσε ποτέ και η ΕΠΟ ανακήρυξε κυπελλούχο την ΑΕΚ. Το 1966 η Καβάλα δεν αγωνίστηκε στα ημιτελικά με την ΑΕΚ επειδή θεωρούσε ότι ο αγώνας βάση κανονισμού έπρεπε να γίνει στη Θεσσαλονίκη,ενώ ο Ολυμπιακός απέκλεισε τα Τρίκαλα. Η ΕΠΟ καθυστερούσε να ορίσει τον τελικό, τον οποίο όρισε τελικά τον Σεπτέμβριο. Ο Ολυμπιακός και ο τότε προπονητής του συλλόγου Μάρτον Μπούκοβι αποφάσισε να μην παρατάξει την ομάδα του στον τελικό εν όψει των επικείμενων ευρωπαϊκών αγώνων της ομάδας του και έτσι η ΑΕΚ ανακηρύχθηκε κυπελλούχος[10]. Εν τω μεταξύ, άλλη μια ευρωπαϊκή συμμετοχή της πραγματοποιήθηκε το 1965 στο κύπελλο Κυπελλούχων, όπου επικράτησε με 2-0 επί της Ντιναμό Ζάγκρεμπ στον πρώτο αγώνα εντός έδρας, όμως στον επαναληπτικό ηττήθηκε με 3–0 και αποκλείστηκε.
Πρώτη ευρωπαϊκή διάκριση ελληνικής ομάδας
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Το 1968 η ΑΕΚ με βασικούς πρωταγωνιστές τους Παπαϊωάννου, Σταματιάδη, Σοφιανίδη, Σκευοφύλακα, Σεραφείδη, Κ. Νικολαΐδη, Τ. Βασιλείου, Μπαλόπουλο, Καραφέσκο, Ιορδάνου, Πομώνη, Κεφαλίδη, Σταθόπουλο, Βεντούρη, Παπαγεωργίου, Φρογουδάκη, Μανιατέα κατέκτησε το πρωτάθλημα, συμμετέχοντας την επόμενη χρονιά (1968–69) στο σημερινό Τσάμπιονς Λιγκ (γνωστό ως Ευρωπαϊκό Κύπελλο Πρωταθλητριών τότε), όπου έφτασε μέχρι τα προημιτελικά της διοργάνωσης, στην πρώτη ευρωπαϊκή διάκριση ελληνικής ομάδας[11]. Στους προημιτελικούς σταμάτησε στην τσεχοσλοβακική Σπαρτάκ Τρνάβα (1–2, 1–1)[12]. Το διάστημα αυτό η ΑΕΚ είχε φτάσει στο ζενίθ της ευρωπαϊκής ιστορίας της, καθώς εκτός του τμήματος ποδοσφαίρου, το τμήμα μπάσκετ την προηγούμενη χρονιά (1967–68) είχε κατακτήσει το κύπελλο Κυπελλούχων Ευρώπης, νικώντας στον τελικό τη Σλάβια Πράγας με 89–82 και έγινε η πρώτη ελληνική ομάδα που κατακτούσε ευρωπαϊκό τίτλο στο μπάσκετ.
Μετά την επιτυχημένη χρονιά ακολούθησε μικρή αγωνιστική πτώση της ΑΕΚ τα επόμενα δύο χρόνια. Το 1970, συμμετέχοντας στο Κύπελλο Διεθνών Εκθέσεων, η ΑΕΚ αποκλείστηκε νωρίς από την ολλανδική Τβέντε με 0–1 και 0–3[13]. Το 1971 επέστρεψε στην κορυφή της Ελλάδας, καθώς κατέκτησε το πέμπτο της πρωτάθλημα, έχοντας ως προπονητή τον Μπράνκο Στάνκοβιτς και κύριους πρωταγωνιστές τους Παπαϊωάννου, Στέλιο Κωνσταντινίδη, Νικολαΐδη, Τόσκα, Στέφανο Θεοδωρίδη, Σταθόπουλο, Λαβαρίδη, Σκευοφύλακα, Καραφέσκο, Κεφαλίδη, Τριανταφύλλου, Πομώνη, Βεντούρη και Παπαεμμανουήλ. Η ΑΕΚ πραγματοποίησε καταπληκτική χρονιά και κατέκτησε με χαρακτηριστική άνεση το πρωτάθλημα, με τον Παπαϊωάννου να πετυχαίνει 27 γκολ. Τα επόμενα τρία χρόνια έδειξε σημεία κάμψης, καθώς παρουσιάστηκαν οικονομικά προβλήματα, με αποτέλεσμα η ομάδα να υποχωρήσει βαθμολογικά και την περίοδο 1973–74 να τερματίσει στην πέμπτη θέση, διατηρώντας ωστόσο αξιόλογους ποδοσφαιριστές του παρελθόντος όπως οι Παπαϊωάννου, Θεοδωρίδης, Σταθόπουλος, Λαβαρίδης, Καραφέσκος, Τόσκας, πλαισιωμένους από τους νεότερους Νικολάου, Ραβούση, Τάσο (Κωνσταντίνου), Τσάμη, Ζαρζόπουλο, Στεφανίδη.
Προεδρία Λουκά Μπάρλου (1974–1981)
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Το 1974 ο Λουκάς Μπάρλος ανέλαβε την προεδρία της ΑΕΚ και άρχισε η για πολλούς χρυσή εποχή της ΑΕΚ, ενώ ο ίδιος χαρακτηρίζεται ως ο σπουδαιότερος πρόεδρος όλων των εποχών για τον σύλλογο, ο επονομασθείς από τους φιλάθλους της ΑΕΚ ως "θείος Λουκάς", καθώς εκτός της εξαιρετικής ομάδας που δημιούργησε, βελτίωσε το γήπεδο στη Νέα Φιλαδέλφεια, αύξησε τη χωρητικότητά του και δαπάνησε πολλά χρήματα από την περιουσία του για τον σύλλογο. Πρώτος προπονητής που ανέλαβε επί προεδρίας του, ήταν ο Τσέχος (πολιτογραφημένος Ολλανδός) Φράντισεκ Φάντρονκ (δημιουργός της μεγάλης ομάδας των Ολλανδών, που έφτασε στον τελικό του Μουντιάλ 1974, καθώς και του μεγάλου Άγιαξ) και αστέρια της ομάδας οι Παπαϊωάννου, Αρδίζογλου, Δέδες, Σκρέκης, Βάγκνερ, Τσάνλαϊτερ, Τσάμης, Σιδηρόπουλος, Στεργιούδας, Νικολάου, Ραβούσης, Τάσος, Ζαρζόπουλος, Στεφανίδης, Λ. Παπαδόπουλος. Στο πρωτάθλημα της περιόδου 1974–75 η ΑΕΚ εμφανίστηκε ισχυρή και έμεινε στην κορυφή σε ισοβαθμία με τον Ολυμπιακό ως την τελευταία τους συνάντηση, την 28η αγωνιστική (7 αγώνες πριν το τέλος), όπου γνώρισε την ήττα με 3–0 στο "Γεώργιος Καραϊσκάκης" και έμεινε πίσω δύο βαθμούς, τους οποίους δεν κάλυψε έως το τέλος τερματίζοντας δεύτερη.
Ο νέος πρωταγωνιστής Θωμάς Μαύρος
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Το 1975 η ΑΕΚ απέκτησε τον Θωμά Μαύρο από τον Πανιώνιο, όμως λόγω μη συγκατάθεσης του σωματείου του και με βάση τα τότε νομικώς προβλεπόμενα, δικαίωμα συμμετοχής με την Ένωση απέκτησε την επόμενη περίοδο. Οι ικανότητές του και η ηγετική του φυσιογνωμία φάνηκαν εξ αρχής, καθώς από την πρώτη του χρονιά έγινε ο πρώτος σκόρερ του Δικεφάλου. Η σχέση του με τους οπαδούς της ΑΕΚ έγινε ιδιαίτερη και γρήγορα του αποδόθηκαν τα παρατσούκλια "ο Θεός" και "Θεωμάς" και δημιουργήθηκε το γνωστό την εποχή εκείνη σύνθημα, "ποιος; ποιος; ο Μαύρος ο Θεός".
Την περίοδο 1975–76, η Ένωση τερμάτισε και πάλι στη δεύτερη θέση, παρόλο που για 23 αγωνιστικές ήταν αήττητη. Στους τελευταίους επτά αγώνες ηττήθηκε τέσσερις φορές και έφερε μια ισοπαλία, δίνοντας την ευκαιρία στον ΠΑΟΚ να κατακτήσει τον τίτλο.
Ημιτελικά κυπέλλου ΟΥΕΦΑ
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Την επόμενη περίοδο (1976–77) η ΑΕΚ έφθασε μέχρι τα ημιτελικά του κυπέλλου ΟΥΕΦΑ αποκλείοντας κατά σειρά Ντιναμό Μόσχας, Ντέρμπι Κάουντι, Ερυθρό Αστέρα και Κουίνς Παρκ Ρέιντζερς. Σταμάτησε στους 4 του θεσμού από τη Γιουβέντους, η οποία κατέκτησε και το τρόπαιο. Στον προπονητή Φράντισεκ Φάντρονκ πιστώθηκε κατά πολύ η ιστορική πρόκριση επί της ΚΠΡ, καθώς οι αλλαγές που πραγματοποίησε και ιδιαίτερα αυτή του τερματοφύλακα πριν από τη διαδικασία των πέναλτι, με τον Στεργιούδα να παραχωρεί τη θέση του στον Χρηστίδη, τον δικαίωσαν, καθώς ο τελευταίος απέκρουσε δύο πέναλτι, οδηγώντας την ΑΕΚ στη νίκη με 7–6 και παράλληλα στα ημιτελικά της διοργάνωσης.
Στην ημιτελική φάση η ΑΕΚ κλήθηκε να αντιμετωπίσει τη Γιουβέντους και στον πρώτο αγώνα στο Στάδιο Κομουνάλε του Τορίνο, ξεκίνησε αρκετά καλά και το πρώτο ημίχρονο έκλεισε με σκορ 1–1, όμως η συνέχεια δεν ήταν ανάλογη με αποτέλεσμα να ηττηθεί τελικά με 4–1. Στις 20 Απριλίου του 1977, στον επαναληπτικό αγώνα με την ιταλική ομάδα, η ΑΕΚ ήταν καλύτερη δημιουργώντας αρκετές ευκαιρίες, δεν μπόρεσε όμως να αποφύγει τη δεύτερη ήττα (0–1). Παρά την πίκρα του αποκλεισμού οι φίλοι της ομάδας που βρέθηκαν στο γήπεδο, αποθέωσαν ποδοσφαιριστές και προπονητή για τη μεγαλύτερη ως τότε διάκριση του συλλόγου σε ευρωπαϊκή διοργάνωση.
Την επόμενη περίοδο 1977–78 η ΑΕΚ με προπονητή τον Γιουγκοσλάβο Ζλάτκο Τσαϊκόφσκι ("Τσικ") και με τους Ντούσαν Μπάγεβιτς και Μίλτον Βιέρα να συνθέτουν εξαιρετικό τρίο με τον Μαύρο, κατέκτησε το νταμπλ. Στο πρωτάθλημα ήταν αήττητη εντός έδρας με μόλις δύο ισοπαλίες, ενώ στο κύπελλο απέκλεισε αρχικά τον Παναθηναϊκό με εκτός έδρας νίκη 1–0, στη συνέχεια τον Ολυμπιακό στη Νέα Φιλαδέλφεια με το εντυπωσιακό 6–1 και στον τελικό κατέκτησε το τρόπαιο με νίκη 2–0 επί του ΠΑΟΚ με γκολ των Μπάγεβιτς και Μαύρου στο δεύτερο ημίχρονο.
Στον ίδιο ρυθμό συνέχισε και την περίοδο 1978–79, ξεκινώντας με προπονητή τον Φέρεντς Πούσκας και τελευταίο μεταγραφικό απόκτημα τον Μίμη Δομάζο από τον Παναθηναϊκό. Προηγήθηκε μια επεισοδιακή χρονιά με αλλαγή προπονητή λίγες αγωνιστικές πριν το τέλος, καθώς με τον Πούσκας πέρασε μια περίοδο κάμψης για περίπου έναν μήνα και την τεχνική ηγεσία ανέλαβε ο Ανδρέας Σταματιάδης, για να διατηρήσει την ομάδα στην κορυφή, κάτι που τελικά επετεύχθη, καθώς ισοβάθμησε με τον Ολυμπιακό στην πρώτη θέση, αλλά στον αγώνα μπαράζ που θα αναδείκνυε τον πρωταθλητή, οι ερυθρόλευκοι αρνήθηκαν να λάβουν μέρος. Παράλληλα, έφτασε και πάλι στον τελικό του κυπέλλου, αλλά ηττήθηκε από τον Πανιώνιο. Εκείνη τη χρονιά ο Μαύρος αναδείχτηκε πρώτος σκόρερ με 31 γκολ σε 33 αγώνες, ενώ ο θρύλος της ομάδας Μίμης Παπαϊωάννου σταματούσε το ποδόσφαιρο.[14] Την ίδια χρονιά (1978–79) στην Ευρώπη προχώρησε δύο γύρους στο κύπελλο Πρωταθλητριών, ενώ ξεχώρισε η εντυπωσιακή εντός έδρας νίκη της με 6–1 επί της ισχυρής Πόρτο (η μεγαλύτερη ελληνικού συλλόγου στην εν λόγω διοργάνωση) και ο αποκλεισμός της πορτογαλικής ομάδας. Πρωταγωνιστές της διετίας 1977–79 υπήρξαν οι Μαύρος, Νικολούδης, Παπαϊωάννου, Μουσούρης, Στεργιούδας, Δομάζος, Νικολάου, Χρηστίδης, Μπάγεβιτς, Ραβούσης, Ιντζόγλου, Τσάμης, Βιέρα, Τάσος, Λ. Παπαδόπουλος.
Μετάβαση στον επαγγελματισμό, «Σκεπαστή» και Original 21
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Το 1979 ψηφίστηκε ο νόμος 879, που απαιτούσε τα ποδοσφαιρικά τμήματα των συλλόγων που συμμετείχαν στην Α' Εθνική κατηγορία να μετατραπούν σε επαγγελματικές Ποδοσφαιρικές Ανώνυμες Εταιρείες. Πρώτος μεγαλομέτοχος της νεοσύστατης ΠΑΕ ΑΕΚ έγινε ο Λουκάς Μπάρλος.[15]
Την περίοδο εκείνη (τέλη 1979, αρχές 1980) ολοκληρώθηκε και η κατασκευή της διώροφης «Σκεπαστής» εξέδρας στο Στάδιο Νίκος Γκούμας, η οποία φιλοξένησε έκτοτε τους φανατικούς οπαδούς της ΑΕΚ, ένα έργο που πιστώθηκε στον Λουκά Μπάρλο, όπως επίσης και η δημιουργία επιτυχημένων Ακαδημιών της ομάδας, καθώς σε μεγάλη ακμή ήταν και το φυτώριο της ΑΕΚ εκείνη την εποχή, από όπου ξεκίνησαν οι μετέπειτα πρωταγωνιστές Στέλιος Μανωλάς, Σπύρος Οικονομόπουλος, Βαγγέλης Βλάχος και Λύσανδρος Γεωργαμλής. Την ίδια περίοδο δημιουργήθηκε ως μετεξέλιξη της "Θύρας 21", που υπήρχε από το 1975, η Original 21, ισχυρότερος εκπρόσωπος έκτοτε του οπαδικού κινήματος της ΑΕΚ.
Το 1979–80 διεξήχθη το πρώτο επαγγελματικό πρωτάθλημα στην Ελλάδα, όπου η ΑΕΚ δεν απέδιδε τα αναμενόμενα, τόσο αγωνιστικά, έχοντας μείνει αρκετά πίσω από την κορυφή, όσο και οικονομικά, καθώς η διοίκηση Μπάρλου απειλήθηκε με πτώχευση. Στα μέσα της περιόδου αποχώρησαν ο Δομάζος που επέστρεψε στον Παναθηναϊκό και ο Νικολούδης που πήγε στον Ολυμπιακό, ωστόσο η πορεία της ομάδας βελτιώθηκε και εν τέλει τερμάτισε στην τέταρτη θέση, χάνοντας από τον Παναθηναϊκό στον αγώνα μπαράζ για την τρίτη θέση και μένοντας έτσι εκτός Ευρώπης. Την επόμενη περίοδο, 1980–81, όλα ξεκίνησαν ιδανικά με σερί νικών και επικρατήσεις επί Ολυμπιακού και ΠΑΟΚ σε συνεχόμενους αγώνες, όμως ο δεύτερος γύρος δεν ήταν ανάλογος, ενώ μετά την ευρεία ήττα από τον Ολυμπιακό με 6–0 στο Καραϊσκάκη (που επισκιάστηκε από την τραγωδία της Θύρας 7), το όνειρο για την κατάκτηση του πρωταθλήματος έσβησε, με την ΑΕΚ να μένει στη 2η θέση. Ο Μπάρλος αποχώρησε από την ομάδα και τον αθλητισμό γενικότερα το 1981, καθώς δεν μπορούσε πλέον να ανταποκριθεί οικονομικά σε μια διοργάνωση καθαρά επαγγελματική, όπως είχε πλέον γίνει το ποδόσφαιρο.[16] Μαζί του αποχώρησε από τον σύλλογο ένα από τα τότε αστέρια του, ο Ντούσαν Μπάγεβιτς.
Εποχή μετά τον Μπάρλο (1981–1988)
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Η διοίκηση και η προεδρία της ΑΕΚ άλλαξε χέρια τα επόμενα τρία χρόνια, με τους Ανδρέα Ζαφειρόπουλο (1981–82), Μιχάλη Αρκάδη (1982–83) και Ελευθέριο Παναγίδη (1983–84) να εναλλάσσονται και τον πρώτο να αναλαμβάνει εκ νέου από το 1983 έως το 1988. Η ΑΕΚ κατέκτησε τον μοναδικό τίτλο της το διάστημα αυτό, το κύπελλο Ελλάδας της περιόδου 1982–83, με προπονητή τον Χέλμουτ Σενέκοβιτς. Στον τελικό επικράτησε 2–0 του ΠΑΟΚ, με σκόρερ τους Μαύρο και Βλάχο, οι οποίοι μαζί με τους Μανωλά και Γεωργαμλή ήταν οι μεγάλοι πρωταγωνιστές της.
Την περίοδο αυτή (1981–88) ο σύλλογος άλλαξε αρκετούς προπονητές στην προσπάθεια του να διακριθεί, ενώ μια από τις σημαντικότερες στιγμές του υπήρξε η νίκη στο κύπελλο ΟΥΕΦΑ (1985–86) με 1–0 επί της μετέπειτα κατόχου του τροπαίου Ρεάλ Μαδρίτης, με σκόρερ τον Παύλο Παπαϊωάννου και προπονητή τον Γιάτσεκ Γκμοχ. Πέραν της κατάκτησης του κυπέλλου του 1983, κατέλαβε τη δεύτερη θέση στο πρωτάθλημα του 1988, το οποίο διεκδίκησε μέχρι τέλους από τη Λάρισα, με προπονητή τον Τόζα Βεσελίνοβιτς.
Η «χρυσή» περίοδος Μπάγεβιτς (1988–1996)
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Την περίοδο 1988–89, με πρόεδρο τον Στράτο Γιδόπουλο, προπονητή τον Ντούσαν Μπάγεβιτς και βασικούς πρωταγωνιστές τους Στέλιο Μανωλά, Σπύρο Οικονομόπουλο, Μίροσλαβ Οκόνσκι, Τόνι Σαβέβσκι, Γιώργο Σαββίδη, Παύλο Παπαϊωάννου και Γιώργο Κούτουλα η ΑΕΚ κατέκτησε το πρωτάθλημα, το οποίο έμελλε να είναι ίσως το πιο αξιομνημόνευτο όλων των εποχών για τον σύλλογο, με τον τρόπο που επετεύχθη.
Ο Ολυμπιακός του Λάγιος Ντέταρι και η ΑΕΚ διεκδικούσαν ουσιαστικά το πρωτάθλημα στον μεταξύ τους αγώνα της προτελευταίας αγωνιστικής στο ΟΑΚΑ (τυπικά γηπεδούχος ο Ολυμπιακός), όπου παρά την υπεροχή των «ερυθρολεύκων» παρέμενε χωρίς σκορ μέχρι το 83’, όταν ο Τάκης Καραγκιοζόπουλος, που είχε περάσει ως αλλαγή, συνδυάστηκε όμορφα με τον Οκόνσκι και με ψύχραιμο σουτ πέτυχε το τέρμα που έκρινε τον αγώνα και έδωσε στην ομάδα του τον τίτλο.
Το 1989 και το 1990, η ΑΕΚ κατέκτησε το Σούπερ Καπ Ελλάδας και το Λιγκ Καπ αντίστοιχα, ενώ το τελευταίο είναι η μοναδική ομάδα που το κατέκτησε, καθώς δεν διοργανώθηκε ποτέ ξανά.[17][18]
Τρία συνεχή πρωταθλήματα Ελλάδας (1992–1994)
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Με τον Ντούσαν Μπάγεβιτς στον πάγκο το 1992 η ΑΕΚ κατέκτησε το πρωτάθλημα με πρόεδρο τον Κώστα Γενεράκη, ενώ το επανέλαβε τις δύο επόμενες χρονιές (1993 και 1994) με προέδρους τους Γιάννη Καρρά και Δημήτρη Μελισσανίδη. Το 1994 έφτασε και στον τελικό του κυπέλλου Ελλάδας, όπου έχασε το τρόπαιο από τον Παναθηναϊκό στη διαδικασία των πέναλτι.
Βασικοί συντελεστές της τριετίας (1992–94) ήταν οι Τόνι Σαβέβσκι, Στέλιος Μανωλάς, Βασίλης Δημητριάδης, Αντώνης Μήνου, Ντανιέλ Μπατίστα, Βάιος Καραγιάννης, Ρέφικ Σαμπανάτζοβιτς, Μιχάλης Κασάπης, Βασίλης Μπορμπόκης, Αλέξης Αλεξανδρής, Γιώργος Σαββίδης, Παύλος Παπαϊωάννου, Ηλίας Ατματσίδης, Μιχάλης Βλάχος, Τάσος Μητρόπουλος, Ζόραν Σλίσκοβιτς, Γιώργος Κούτουλας, Γιώργος Αγορογιάννης, Σταύρος Σταματής, Χάρης Κοπιτσής, Μανώλης Παπαδόπουλος, Χρήστος Βασιλόπουλος, Τζίμης Πατίκας και ο νεαρός τότε Βασίλης Τσιάρτας, ο οποίος το 1992 μεταγράφηκε στην ΑΕΚ από τη Νάουσα.
Πρώτη ελληνική παρουσία στο Τσάμπιονς Λιγκ
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Το 1994–95 η ΑΕΚ έγινε η πρώτη ελληνική ομάδα που αγωνίστηκε στους ομίλους του Champions League ξεπερνώντας με δύο νίκες την ισχυρή Ρέιντζερς Γλασκώβης με πρωταγωνιστές και σκόρερ τους Δημήτρη Σαραβάκο και Τόνι Σαβέβσκι. Στους ομίλους βρήκε απέναντί της το ζευγάρι του μετέπειτα τελικού, τη Μίλαν και τον Άγιαξ, καθώς και τη φιναλίστ του κυπέλλου ΟΥΕΦΑ (1993–94) Σάλτσμπουργκ, αλλά παρά τις πολύ καλές εμφανίσεις της δεν κατάφερε να προκριθεί. Την ίδια περίοδο η Ένωση έφτασε και πάλι στον τελικό κυπέλλου, αλλά ηττήθηκε στην παράταση από τον Παναθηναϊκό.
Το 1996, μετά από δύο συνεχόμενες αποτυχίες, κατέκτησε το τρόπαιο του κυπέλλου Ελλάδας, με νίκη επί του Απόλλωνα Αθηνών με 7–1 (στην ευρύτερη νίκη σε τελικό του θεσμού όλων των εποχών) και πρωταγωνιστές τους Τσιάρτα (πρώτος σκόρερ με χατ τρικ στον τελικό), Μπατίστα, Κωστή, Κετσπάγια και με προπονητή τον Ντούσαν Μπάγεβιτς. Στο πρωτάθλημα διασύροντας πολλές ομάδες και αποδίδοντας εξαιρετικό ποδόσφαιρο, η ΑΕΚ ήταν η καλύτερη ομάδα αδιαμφισβήτητα, όμως μερικές απρόσμενες απώλειες βαθμών της στέρησαν τον τίτλο από τον Παναθηναϊκό. Μετά από την εξαιρετική του χρονιά, ο Τσιάρτας πήρε μεταγραφή για την ισπανική Σεβίλλη.
Εποχή Ντέμη Νικολαΐδη (1996–2003)
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Ο Μπάγεβιτς το καλοκαίρι του 1996 αποφάσισε να αποχωρήσει, με προορισμό τον Ολυμπιακό με αποτέλεσμα να μετατραπεί σε ανεπιθύμητο πρόσωπο για τους οπαδούς του συλλόγου, που μέχρι τότε τον αποθέωναν. Ταυτόχρονα, αποκτήθηκε από τον Απόλλωνα Αθηνών ο Ντέμης Νικολαΐδης, ο οποίος νωρίτερα είχε αρνηθεί να υπογράψει στον Ολυμπιακό, λόγω της αγάπης του για την ΑΕΚ και αμέσως έγινε η σημαία των οπαδών του συλλόγου, που έψαχναν έναν ήρωα στη μετά - Μπάγεβιτς εποχή. Την περίοδο 1996–97, στη θέση του προπονητή προωθήθηκε ο μέχρι πρότινος βοηθός του Μπάγεβιτς και άλλοτε ποδοσφαιριστής του συλλόγου Πέτρος Ραβούσης, ο οποίος οδήγησε την ΑΕΚ στον τελικό του κυπέλλου με τον Παναθηναϊκό, κατακτώντας τον τίτλο στη διαδικασία των πέναλτι, ενώ στα ημιτελικά είχε αποκλείσει με δύο νίκες τον Ολυμπιακό του Μπάγεβιτς. Νωρίτερα, στο ξεκίνημα της περιόδου, ο Ραβούσης είχε κατακτήσει τον παρθενικό του τίτλο ως πρώτος προπονητής στην ΑΕΚ, επικρατώντας του Παναθηναϊκού στο Σούπερ Καπ.
Τις επόμενες τρεις περιόδους, από το 1997 έως και το 2000, ο σύλλογος έμεινε μακριά από τίτλους, ενώ από το τιμόνι της ομάδας πέρασαν οι Ντουμίτρου Ντουμιτρίου (1997–98), Ντράγκοσλαβ Στεπάνοβιτς (1998), Όλεγκ Μπλαχίν (1998–99) και Λιούμπισα Τουμπάκοβιτς (1999–00).
Τον Νοέμβριο του 1999, μετά την ολοκλήρωση του ντέρμπι με τον Ολυμπιακό στη Νέα Φιλαδέλφεια (0–2), τρεις Έλληνες διεθνείς ποδοσφαιριστές της ομάδας, οι Ντέμης Νικολαΐδης, Ηλίας Ατματσίδης και Μιχάλης Κασάπης, αποφάσισαν την αποχή τους από την εθνική ομάδα, ως ένδειξη διαμαρτυρίας για τη διαιτησία και τη γενικότερη κατάσταση στο ελληνικό ποδόσφαιρο.[19]
Φιλικός αγώνας ειρήνης
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Το 1999 η ΑΕΚ έδωσε φιλικό αγώνα ανθρωπιστικού χαρακτήρα με την Παρτιζάν στο Βελιγράδι, το οποίο βομβαρδιζόταν από το ΝΑΤΟ, σπάζοντας πρώτη το διεθνές εμπάργκο κατά της Σερβίας. Με προπονητή τον Όλεγκ Μπλαχίν, ήρθε ισόπαλη 1–1 με γκολ του Ζουμπούλη, ενώ ο αγώνας διακόπηκε λίγο πριν τη λήξη του, από τους ενθουσιασμένους Σέρβους φιλάθλους που εισήλθαν στον αγωνιστικό χώρο για να πανηγυρίσουν.[20] Στον συγκεκριμένο αγώνα για την ΑΕΚ, αγωνίστηκαν οι: Ατματσίδης, Μιχαηλίδης, Κουρκούνας, Κοπιτσής, Κωστένογλου, Μπαμπούνσκι, Μιλοβάνοβιτς, Καψής, Τσέκολι, Ζήκος, Κατσαβός, Σαβέβσκι, Κασάπης, Μαλαδένης, Καλιτζάκης, Ζουμπούλης, Νικολαΐδης.[21]
Ξεκίνημα δεκαετίας 2000
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Η δεκαετία του 2000 ήταν για την ΑΕΚ μία από τις φτωχότερες της ιστορίας της από πλευράς συγκομιδής τίτλων, κατακτώντας συνολικά δύο κύπελλα (1999–2000, 2001–02), ωστόσο όλες σχεδόν τις χρονιές έκανε πορεία πρωταθλητισμού διεκδικώντας τον τίτλο μέχρι και την τελευταία αγωνιστική. Συγκεκριμένα, την περίοδο 2001–02 έχασε το πρωτάθλημα στην ισοβαθμία με τον Ολυμπιακό, τρία χρόνια αργότερα (2004–05) έμεινε έναν μόνο βαθμό πίσω από την κορυφή, ενώ τις περιόδους 2002–03 και 2007–08 βρέθηκε μόλις δύο βαθμούς πίσω από τον πρωτοπόρο στη λήξη του πρωταθλήματος. Αντίθετα, τις περιόδους 2003–04 όπου η ΑΕΚ αγωνιζόταν χωρίς σταθερή έδρα και 2008–09 τερμάτισε στην τέταρτη θέση του πρωταθλήματος.
Το 2000 με προπονητή τον Γιάννη Παθιακάκη, επέστρεψε στην ομάδα ο Βασίλης Τσιάρτας και μαζί με τον Νικολαΐδη αποτέλεσαν το ηγετικό της δίδυμο. Η ΑΕΚ κατέκτησε το κύπελλο Ελλάδας, ενώ την επόμενη περίοδο (2000–01) έφθασε μέχρι τον τέταρτο γύρο του κυπέλλου ΟΥΕΦΑ, έχοντας αποκλείσει την Μπάγερ Λεβερκούζεν (4–4, 2–0) με κορυφαίο τον Φερνάντο Νάβας. Στον επόμενο γύρο αποκλείστηκε από την Μπαρτσελόνα.
Την περίοδο 2001–02 κατέκτησε ξανά το κύπελλο με προπονητή τον Πορτογάλο Φερνάντο Σάντος και πρωταγωνιστές τους Νικολαΐδη, Τσιάρτα και Ίλια Ίβιτς, ενώ έχασε το πρωτάθλημα την τελευταία αγωνιστική στην ισοβαθμία με τον Ολυμπιακό. Στο κύπελλο ΟΥΕΦΑ έφθασε ξανά στη φάση των 16 όπου αποκλείστηκε από την Ίντερ.
Την περίοδο 2002–03 επέστρεψε ο Ντούσαν Μπάγεβιτς στον πάγκο και με ένα πολύ δυνατό σύνολο πραγματοποίησε πολύ καλές εμφανίσεις στους ομίλους του Τσάμπιονς Λιγκ με έξι ισοπαλίες σε ισάριθμους αγώνες. Οι τέσσερις από αυτές ήταν με αντιπάλους τις Ρεάλ Μαδρίτης (3–3, 2–2) και Ρόμα (0–0, 1–1), τερμάτισε ωστόσο στην τρίτη θέση και συνέχισε στο κύπελλο ΟΥΕΦΑ όπου απέκλεισε τη Μακάμπι Χάιφα με δύο εντυπωσιακές νίκες (4–0 και 4–1). Στυλοβάτες της AEK ήταν οι Θοδωρής Ζαγοράκης, Βασίλης Τσιάρτας, Ντέμης Νικολαΐδης, Κώστας Κατσουράνης, Μιχάλης Καψής, Μιχάλης Κασάπης, Ίλια Ίβιτς, Μαουρίτσιο Ράιτ, Βάλτερ Σεντένο, Βασίλης Λάκης, Διονύσης Χιώτης, Νίκος Κωστένογλου.
Από το 2001 έως το 2003, τη διοίκηση του συλλόγου ανέλαβε ο Μάκης Ψωμιάδης και η τότε κόντρα του με τον αστέρα της ομάδας Ντέμη Νικολαΐδη, ανέδειξε διάφορες απάτες που έκανε ο τότε διοικητικός ηγέτης της AEK, όπως πλαστοπροσωπίες και ξέπλυμα μαύρου χρήματος, υπερχρεώνοντας παράλληλα την ΠΑΕ. Μερικοί ποδοσφαιριστές, ανάμεσά τους και ο Τσιάρτας, έκαναν απεργία και δεν κατέβαιναν να αγωνιστούν στο πρωτάθλημα την περίοδο 2002–03, λόγω καθυστέρησης πληρωμών, ενώ ο Νικολαΐδης που συμμετείχε σε αυτούς, αποφάσισε στο τέλος της περιόδου να μην ανανεώσει το συμβόλαιό του και να φύγει μετά από επτά χρόνια. Προς το τέλος της περιόδου αυτής ανέλαβε πρόεδρος ο Γιάννης Γρανίτσας.
-
Βάλτερ Σεντένο
Αποχώρηση από τη Νέα Φιλαδέλφεια
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Το 2003 κατεδαφίστηκε το - χτυπημένο κατά ένα μέρος από τον σεισμό του 1999 - Στάδιο Νίκος Γκούμας (και μαζί με αυτό το κλειστό γήπεδο Γιώργος Μόσχος). Η ΑΕΚ φιλοξενήθηκε τα επόμενα χρόνια στο ΟΑΚΑ μέχρι την ανέγερση του νέου γηπέδου της, η οποία ξεκίνησε το καλοκαίρι του 2017 και ολοκληρώθηκε τον Σεπτέμβριο του 2022[22].
Την επόμενη περίοδο (2003–04) η Ένωση δεν είχε μόνιμη έδρα και φιλοξενήθηκε κυρίως στα γήπεδα της Νέας Σμύρνης και του Ακράτητου. Την περίοδο αυτή, επιχειρηματίες όπως ο Δημήτρης Μελισσανίδης βοήθησαν την ομάδα μεταγραφικά, καθώς αποκτήθηκαν ως αντικαταστάτες του Ντέμη Νικολαΐδη οι Γιάννης Οκκάς και Νίκος Λυμπερόπουλος, δεν κατάφερε ωστόσο να διακριθεί, τερματίζοντας τέταρτη στο πρωτάθλημα, ενώ στο κύπελλο αποκλείστηκε στα ημιτελικά από τον μετέπειτα τροπαιούχο Παναθηναϊκό.
Προεδρία Ντέμη Νικολαΐδη, οικονομικά προβλήματα, υποβιβασμός (2004–2013)
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Το καλοκαίρι του 2004 ο Ντέμης Νικολαΐδης ανέλαβε πρόεδρος της ΠΑΕ ΑΕΚ, επιτυγχάνοντας την υπαγωγή της στο άρθρο 44 του νόμου 1982/90, με αποτέλεσμα τη διαγραφή του 95% των χρεών που είχε προς το δημόσιο αλλά και τους πιστωτές της, που ήταν οι πρώην ιδιοκτήτες της, ENIC και Netmed. Αυτό όμως που μέτρησε περισσότερο ήταν η απίστευτη συσπείρωση του κόσμου, γύρω από έναν άνθρωπο και η επιστροφή των οπαδών της στο γήπεδο, που σε κάθε αγωνιστική της πρώτης περιόδου της νέας διοίκησης, ήταν σχεδόν γεμάτο. Εκείνη τη χρονιά, η ΑΕΚ έκλεισε τα 80 χρόνια ζωής και η διοίκηση Νικολαΐδη αποφάσισε να τα γιορτάσει στην Πόλη. Η φράση του Οικουμενικού Πατριάρχη Βαρθολομαίου "η AEK είναι ιδέα και οι ιδέες δεν αποθνήσκουν", ηχεί ακόμη στα αυτιά όσων ήταν εκείνη την ημέρα στο Πατριαρχείο και αποτελεί ένα από τα συνθήματα του συλλόγου έκτοτε. Την επόμενη ημέρα, διοίκηση, τεχνική ηγεσία και ποδοσφαιριστές πήγαν στην Αγιά Σοφία, ενώ οι εκδηλώσεις εορτασμού των 80 χρόνων από την ίδρυση της ΑΕΚ ολοκληρώθηκαν με τον φιλικό αγώνα εναντίον της Γαλατάσαραϊ, στον οποίο επικράτησε η ελληνική ομάδα με 4–1.
Η πρώτη περίοδος επί προεδρίας του, 2004–05, ήταν άκρως επιτυχημένη, με την ΑΕΚ να μένει εκτός διεκδίκησης τίτλου, μόλις την προτελευταία αγωνιστική. Την επόμενη περίοδο, 2005–06, η ομάδα με προπονητή τον Φερνάντο Σάντος εξασφάλισε τη συμμετοχή της στο Τσάμπιονς Λιγκ και πραγματοποίησε μια αξιοπρεπή παρουσία στους ευρωπαϊκούς αγώνες, επιτυχία που επανέλαβε την περίοδο 2006–07 με τον Λορένσο Σέρα Φερέρ. Εκείνη την περίοδο η ΑΕΚ έφτασε μια ανάσα από την πρόκριση στη φάση των 16 του Τσάμπιονς Λιγκ, ενώ νίκησε στην Αθήνα τη μετέπειτα τροπαιούχο Μίλαν.
Την περίοδο 2007–08 η ΑΕΚ ενισχύθηκε με έμπειρους ποδοσφαιριστές για να διεκδικήσει το πρωτάθλημα. Χαρακτηριστική ήταν η εντυπωσιακή νίκη με 4–0 επί του Ολυμπιακού στο ΟΑΚΑ, με τον Ριβάλντο να είναι ο μεγάλος πρωταγωνιστής εναντίον της πρώην ομάδας του. Άκης Ζήκος, Νίκος Λυμπερόπουλος, Τραϊανός Δέλλας, Ισμαέλ Μπλάνκο ήταν επίσης στους διακριθέντες. Ευχάριστη έκπληξη για την ομάδα αλλά και τους οπαδούς της ήταν ο Σωκράτης Παπασταθόπουλος, ο οποίος κάνοντας εντυπωσιακές εμφανίσεις, προσέλκυσε το ενδιαφέρον πολλών ομάδων από το εξωτερικό, με αποτέλεσμα να καταλήξει το καλοκαίρι του 2008 στην Τζένοα έναντι 3,8 εκατομμυρίων ευρώ.
Ο τίτλος τελικά πήγε στον Ολυμπιακό ύστερα από τη δικαίωσή του[23] σε δεύτερο βαθμό από την Επιτροπή Εφέσεων της ΕΠΟ μετά την ένσταση που είχε υποβάλει για αντικανονική συμμετοχή του ποδοσφαιριστή των αντιπάλων Ρόμαν Βάλνερ στον αγώνα εναντίον του Απόλλωνα Καλαμαριάς,[24][25][26] που έμεινε γνωστή ως "υπόθεση Βάλνερ". Στα πλέι-οφ που ακολούθησαν χάθηκε και η συμμετοχή στο Τσάμπιονς Λιγκ.
Αποχώρηση Ντέμη Νικολαΐδη
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Την περίοδο 2008–09, νέος προπονητής της ΑΕΚ ανέλαβε ο Γιώργος Δώνης και αποκτήθηκαν ποδοσφαιριστές όπως ο Άγγελος Μπασινάς (έφυγε στα μέσα της περιόδου) και ο Σωτήρης Κυργιάκος, ως αντικαταστάτες του Ζήκου που αποσύρθηκε και του Δέλλα που αποχώρησε, ενώ στις θέσεις του Ριβάλντο και του Λυμπερόπουλου αποκτήθηκαν οι Νάτσο Σκόκο και Ραφίκ Τζεμπούρ. Τα αποτελέσματα όμως δεν ήταν καλά και ο Νικολαΐδης που ήταν προγραμματισμένο να αποχωρήσει από την προεδρία στο τέλος της περιόδου, το πραγματοποίησε τελικά στις 2 Νοεμβρίου,[27] πικραμένος από τη στάση του κόσμου και τις αποδοκιμασίες σε αγώνα με τον Αστέρα Τρίπολης, ενώ λίγο καιρό αργότερα αποχώρησε και ο προπονητής Γιώργος Δώνης που χρεώθηκε τις άσχημες εμφανίσεις. Στην προεδρία διαδέχτηκε τον Νικολαΐδη αρχικά ο Γιώργος Κιντής και μετέπειτα ο Νίκος Θανόπουλος, ενώ επέστρεψε για τρίτη φορά ως προπονητής ο Ντούσαν Μπάγεβιτς.
Την ίδια περίοδο η ΑΕΚ κατάφερε να φτάσει στον τελικό του κυπέλλου Ελλάδας, όπου αντιμετώπισε τον Ολυμπιακό. Σε έναν συγκλονιστικό τελικό, που από πολλούς χαρακτηρίστηκε ως ο καλύτερος όλων των εποχών στην Ελλάδα, έχασε το τρόπαιο στη διαδικασία των πέναλτι. Ο κανονικός αγώνας τελείωσε 3–3 και η παράταση 4–4, ενώ τα πέναλτι ολοκληρώθηκαν με 15–14 υπέρ του Ολυμπιακού, σε έναν αγώνα που επιτεύχθηκαν συνολικά 37 γκολ, καθώς μαζί με τα πέναλτι το σκορ διαμορφώθηκε 19–18![28] Στο τέλος της περιόδου οι περισσότεροι από τους διακριθέντες της προηγούμενης χρονιάς αποχώρησαν, ενώ η ΑΕΚ τερμάτισε τέταρτη, 16 βαθμούς πίσω από την πρώτη θέση, όμως κατάφερε να διεκδικήσει την πρόκριση στο Τσάμπιονς Λιγκ έως τον τελευταίο αγώνα των πλέι οφ, χωρίς ωστόσο να το επιτύχει.
Η ΑΕΚ την περίοδο 2009–10 ενισχύθηκε με τους Γρηγόρη Μάκο, Κώστα Μανωλά και Λεονάρντο, ενώ αποχώρησαν αρκετοί με ακριβά συμβόλαια, όπως ο Σωτήρης Κυργιάκος. Τον Μάρτιο του 2010, νέος πρόεδρος ανέλαβε ο Σταύρος Αδαμίδης,[29] επιλογή ενός εκ των μετόχων, του Πέτρου Παππά. Τερμάτισε ξανά τέταρτη στην κανονική διάρκεια του πρωταθλήματος και τρίτη μέσω πλέι οφ.
Η περίοδος 2010–11 ξεκίνησε με μεγάλη μείωση του μπάτζετ, προπονητή τον Ισπανό Μανόλο Χιμένεθ και επιστροφή των Δέλλα και Λυμπερόπουλου. Εκείνη τη χρονιά η ΑΕΚ κατέκτησε το κύπελλο Ελλάδας, επικρατώντας στον τελικό του Ατρόμητου Αθηνών με 3–0. Στο πρωτάθλημα τερμάτισε τρίτη, με αποτέλεσμα να μην προκριθεί ούτε τη χρονιά αυτή στο Champions League, ενώ τις μεγάλες αντιδράσεις του κόσμου της ομάδας, προκάλεσε η πώληση του Ραφίκ Τζεμπούρ στον αντίπαλο Ολυμπιακό (λόγω άμεσης ανάγκης ρευστού για αποπληρωμή χρεών) τον Ιανουάριο του 2011, έναντι 2.3 εκατομμυρίων ευρώ.[30]
Υποβιβασμός
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Την επόμενη περίοδο 2011–12, η ΑΕΚ προχώρησε σε νέα μεγάλη μείωση των εξόδων της, ενώ τα οικονομικά προβλήματα και τα χρέη έκαναν επιθετικά την εμφάνισή τους. Τερμάτισε πέμπτη στην κανονική διάρκεια και τρίτη μέσω πλέι οφ. Η ομάδα μη μπορώντας να καλύψει τις οικονομικές ανάγκες της και την περίοδο 2012–13, αναγκάστηκε να λύσει όλα τα υψηλά συμβόλαια και η μείωση του μπάτζετ ήταν ραγδαία. Από την προεδρία έκανε ένα πέρασμα και ο θρύλος της ομάδας Θωμάς Μαύρος, ενώ η αγωνιστική πορεία ήταν τραγική, μένοντας στην τελευταία θέση της κατάταξης σε όλο τον πρώτο γύρο του πρωταθλήματος, ενώ γνώρισε τον αποκλεισμό από το κύπελλο, στον πρώτο γύρο που πήρε μέρος, με αντίπαλο την Καβάλα, ομάδα Β' Εθνικής, με εντός έδρας ήττα.
Στον δεύτερο γύρο του πρωταθλήματος, η ΑΕΚ πήρε γρήγορα αρκετούς σημαντικούς βαθμούς και ανέβηκε κάποιες θέσεις στη βαθμολογία, όμως την προτελευταία αγωνιστική, μία ημέρα μετά τα 89α γενέθλια του συλλόγου, υποδέχτηκε τον Πανθρακικό και ενώ χρειαζόταν μόνο τη νίκη για να παραμείνει, στο 87ο λεπτό του αγώνα, δέχθηκε αυτογκόλ και αμέσως μόλις σημειώθηκε το 0–1 μερίδα οπαδών της εισήλθαν στον αγωνιστικό χώρο, αναγκάζοντας τους διαιτητές να διακόψουν τον αγώνα.[31][32] Στις 21 Απριλίου 2013, η AEK υποβιβάστηκε και επίσημα, καθώς γνώρισε την ήττα με σκορ 1–0 από τον Ατρόμητο Αθηνών και πλέον οι όποιες ελπίδες της είχαν απομείνει για παραμονή στην κατηγορία εξανεμίστηκαν.[33][34]
Εποχή Μελισσανίδη (2013–2024)
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Λόγω των μεγάλων οικονομικών χρεών της ομάδας, αποφασίστηκε την περίοδο 2013–14 να μην αγωνιστεί στη Football League, στην οποία είχε αρχικά υποβιβαστεί, αλλά να συμμετάσχει στην πρώτη τη τάξει ερασιτεχνική κατηγορία, στη Γ' Εθνική κατηγορία και να χρεοκοπήσει ως Ποδοσφαιρική Ανώνυμη Εταιρεία (ΠΑΕ), ώστε να απαλλαγεί από το μεγαλύτερο μέρος των χρεών της (98%).αχρ.
Την ομάδα ανέλαβε ο επιχειρηματίας Δημήτρης Μελισσανίδης, που είχε ασχοληθεί και στο παρελθόν με τον σύλλογο, με στόχο την επιστροφή της στη Superleague και την εδραίωσή της.
Το καλοκαίρι του 2013 η ΑΕΚ προχώρησε σε 2 πωλήσεις ποδοσφαιριστών της (Κλωναρίδη, Κουτρουμπή) στον αντίπαλο Παναθηναϊκό έναντι 1 εκατομμυρίου ευρώ για τον καθένα, ενώ αξίζει να σημειωθεί ότι οι παίκτες παρόλο που είχαν να το δικαίωμα να μείνουν ελεύθεροι (λόγω υποβιβασμού) θέλησαν να βοηθήσουν την ομάδα να ενισχυθεί οικονομικά ώστε να στήσει ένα αξιοπρεπές σύνολο.
Η AEK κέρδισε εύκολα την άνοδό της για τη Football League, την περίοδο 2013–14, ενώ παράλληλα ξεκίνησαν τα σχέδια και οι αρχικές προσπάθειες για την έναρξη εργασιών στη Νέα Φιλαδέλφεια, ώστε να κατασκευαστεί το νέο της γήπεδο. Προς τα τέλη της περιόδου η ΠΑΕ ΑΕΚ τέθηκε υπό καθεστώς εκκαθάρισης και τελικά, στις 23 Μαΐου 2014 η «Αθλητική Ένωσις Κωνσταντινουπόλεως - ΑΕΚ Ποδοσφαιρική Ανώνυμος Εταιρεία» διαγράφηκε από το Γενικό Εμπορικό Μητρώο.[35] Στις 18 Ιουλίου 2014 ανακοινώθηκε η σύσταση της ποδοσφαιρικής ανώνυμης εταιρείας με την επωνυμία «Αθλητική Ένωσις Κωνσταντινουπόλεως - ΑΕΚ Ποδοσφαιρική Ανώνυμη Εταιρεία».[36][37]
Την περίοδο 2014–15 κατέλαβε την πρώτη θέση του Νότιου ομίλου της Football League και χωρίς να ηττηθεί στην κανονική διάρκεια του πρωταθλήματος, ούσα η πρώτη ομάδα στην ιστορία που πετυχαίνει το αήττητο σε επίπεδο Β' Εθνικής κατηγορίας.[38] Στα πλέι–οφ ανόδου που ακολούθησαν αναδείχθηκε επίσης πρώτη, εξασφαλίζοντας την επιστροφή της στη Superleague έπειτα από δύο χρόνια απουσίας.[39] Με την επιστροφή της στη μεγάλη κατηγορία τερμάτισε στην τρίτη θέση της κανονικής περιόδου του πρωταθλήματος, συμμετέχοντας στα πλέι οφ (με την ολοκλήρωση των οποίων υποχώρησε στην τέταρτη θέση), κορυφαία όμως στιγμή της χρονιάς υπήρξε η κατάκτηση του Κυπέλλου (2015–16) επικρατώντας στον τελικό του Ολυμπιακού με 2–1, πέντε χρόνια μετά την τελευταία της επιτυχία στον ίδιο θεσμό, με προπονητή τον Στέλιο Μανωλά.
Στο πρωτάθλημα της περιόδου 2016–17 τερμάτισε στη δεύτερη θέση έπειτα από τη διαδικασία των πλέι οφ (τέταρτη στην κανονική περίοδο), εξασφαλίζοντας τη συμμετοχή της στα προκριματικά του Τσάμπιονς Λιγκ. Στο θεσμό του Κυπέλλου έφτασε για δεύτερη συνεχή χρονιά μέχρι τον τελικό, όπου ηττήθηκε από τον ΠΑΟΚ.
Την περίοδο 2017–18 κατέκτησε το πρωτάθλημα έπειτα από 24 χρόνια.[40] Επίσης συμμετείχε στον τελικό του κυπέλλου για τρίτη συνεχόμενη χρονιά, όπου ηττήθηκε (0–2) από τον ΠΑΟΚ, με προπονητή τον Μανόλο Χιμένεθ. Επίσης συμμετείχε στους ομίλους του Γιουρόπα Λίγκ τερματίζοντας πίσω από την Μίλαν αήττητη και προκρίθηκε στους 32 όπου αποκλείστηκε από την Ντιναμό Κιέβου με συνολικό σκορ 1–1 (η Ντιναμό Κιέβου προκρίθηκε λόγω του γκολ εκτός έδρας που είχε πετύχει στην Αθήνα).
Η περίοδος 2018–19 της ΑΕΚ ξεκίνησε με προπονητή τον Μαρίνο Ουζουνίδη αντί του Μανόλο Χιμένεθ[41] με θετικά αποτελέσματα, καθώς στις πρώτες ευρωπαϊκές αναμετρήσεις για το Champions League συνέχισε το ρεκόρ συνεχόμενων αήττητων αγώνων, που είχε ξεκινήσει από την προηγούμενη χρονιά με αήττητο 10 αγώνων στο Europa League (2017–18), καθώς συμπλήρωσε 14 συνεχείς αγώνες χωρίς να ηττηθεί, έπειτα από τις προκρίσεις εναντίον Σέλτικ και Βίντι στα προκριματικά της διοργάνωσης 2018–19,[42] η πορεία της ωστόσο στη φάση των ομίλων δεν υπήρξε ανάλογη, με αποτέλεσμα το αήττητο ρεκόρ να λάβει τέλος στον πρώτο αγώνα για τον 5ο όμιλο εναντίον του Άγιαξ, τερματίζοντας τελικά στην τελευταία θέση του ομίλου, πίσω από Μπάγερν Μονάχου, Άγιαξ και Μπενφίκα.[43] Η πίεση απέναντι στον τεχνικό της ομάδας Μαρίνο Ουζουνίδη μεγάλωσε τον Δεκέμβριο ύστερα από συνεχόμενα αρνητικά αποτελέσματα,[44][45] με αποτέλεσμα τον Φεβρουάριο του 2019 να αποχωρήσει από την τεχνική ηγεσία[46] και να επιστρέψει ο Μανόλο Χιμένεθ, για τρίτη συνολικά φορά στην καριέρα του.[47]
Με την ολοκλήρωση του πρωταθλήματος η ΑΕΚ τερμάτισε στην τρίτη θέση της βαθμολογίας, ενώ κατάφερε να φτάσει στον τελικό του κυπέλλου Ελλάδας για τέταρτη συνεχόμενη χρονιά, όπου ηττήθηκε από τον ΠΑΟΚ με 1–0.
Την περίοδο 2019–20, η ΑΕΚ τερμάτισε στην τρίτη θέση της βαθμολογίας, ενώ κατάφερε να φτάσει στον τελικό του Κύπελλο Ελλάδος 2019–20 για πέμπτη συνεχόμενη χρονιά, όπου ηττήθηκε από τον Ολυμπιακός με 1–0.
Την περίοδο 2021–22, με νέο προπονητή τον Βλάνταν Μιλόγιεβιτς, η Ένωση δεν κατάφερε να προκριθεί στο ΟΥΕΦΑ Γιουρόπα Κόνφερενς Λιγκ. Αποκλείστηκε στον δεύτερο προκριματικό γύρο από τη Βελέζ Μόσταρ.
Την σεζόν 2022–23, η ΑΕΚ με την επιστροφή της στην φυσική της έδρα στην Νέα Φιλαδέλφεια στο νέο της γήπεδο, κατέκτησε το Νταμπλ για 3η φορά στην ιστορία της με την κατάκτηση του πρωταθλήματος και του κυπέλλου Ελλάδας.
Την επόμενη σεζόν 2023–24, η ΑΕΚ τερμάτισε στην 2η θέση με δύο βαθμούς διαφορά από τον πρώτο, αλλά αποκλείστηκε από τον Άρη στην 6η φάση του Κυπέλλου Ελλάδας. Στις 10 Ιουνίου 2024, ο ιδιοκτήτης της ΠΑΕ ΑΕΚ Δημήτρης Μελισσανίδης, ανακοίνωσε την αποχώρησή του από τα διοικητικό και ιδιοκτησιακό καθεστώς της ομάδας ύστερα από 11 χρόνια, και παραχώρησε την ομάδα στον εφοπλιστή και επιχειρηματία, Μάριο Ηλιόπουλο.
Ιδιοκτησιακό καθεστώς και οικονομικά στοιχεία
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Με βάση τον ισχύοντα νόμο, το 10% των μετοχών της ΠΑΕ ΑΕΚ ανήκει στο ιδρυτικό σωματείο Αθλητική Ένωσις Κωνσταντινουπόλεως.[48]
Οικονομικά
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]- Τελευταία ενημέρωση: 21 Ιουνίου 2020
Από το καλοκαίρι του 2013 και τον υποβιβασμό στη Γ΄ Εθνική, ο σύλλογος παρουσιάζει αρνητικό ισοζύγιο αγοραπωλησιών ποδοσφαιριστών (περιλαμβάνονται τα έξοδα/έσοδα για/από δανεισμούς), με αποτέλεσμα να έχει εκταμιεύσει ποσό που υπερβαίνει τα 7 εκατομμύρια ευρώ.[49]
Αγωνιστική περίοδος |
Αγορές | Πωλήσεις | Ισοζύγιο |
---|---|---|---|
(εκατομμύρια €) | |||
2013–14 | -0,015 | 0,050 | 0,035 |
2014–15 | -1,150 | 0 | -1,150 |
2015–16 | -0,160 | 0 | -0,160 |
2016–17 | -1,150 | 0,473 | -0,677 |
2017-18 | -2,030 | 0,250 | -1,780 |
2018-19 | -4,700 | 3,200 | -1,500 |
2019-20 | -2,600 | 0,700 | -1,900 |
Σύνολο | -7,202 |
Τίτλοι
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]- 13 Πρωταθλήματα Ελλάδας : 1938–39, 1939–40, 1962–63, 1967–68, 1970–71, 1977–78, 1978–79, 1988–89, 1991–92, 1992–93, 1993–94, 2017–18, 2022–23
- 16 Κύπελλα Ελλάδας: 1931–32, 1938–39, 1948–49, 1949–50, 1955–56, 1963–64, 1965–66, 1977–78, 1982–83, 1995–96, 1996–97, 1999–00, 2001–02, 2010–11, 2015–16, 2022–23
- Λιγκ Καπ: 1990 [50] 1
- Σούπερ Καπ [51]: 1989, 1996 2
- Ντάμπλ : 1939, 1978, 2023 3
- Πρωτάθλημα Β΄ Εθνικής κατηγορίας: 2015 1
- Πρωτάθλημα Γ΄ Εθνικής κατηγορίας: 2014 1
Άλλοι
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]- 4 Κύπελλα Πάσχα: 1938, 1944, 1955, 1958
- 3 Κύπελλα Χριστουγέννων: 1944, 1947, 1957
- 1 Κύπελλο Σεπτεμβρίου: 1953
- 1 Κύπελλο Εορτών: 1947
- 1 Υπερκύπελλο: 1971 [52]
- 1 Προ-Μεσογειακό Κύπελλο: 1991
Τοπικοί
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]- 5 Πρωταθλήματα ΕΠΣ Αθηνών: 1940, 1943, 1946, 1947, 1950
Οι αγώνες στις ευρωπαϊκές διοργανώσεις
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Κορυφαία διάκριση της ΑΕΚ στις ευρωπαϊκές διοργανώσεις αποτέλεσε η συμμετοχή της στα ημιτελικά του κυπέλλου UEFA την αγωνιστική περίοδο 1976–77, αποκλείοντας κατά σειρά Ντιναμό Μόσχας, Ντέρμπι Κάουντι, Ερυθρό Αστέρα και Κουίνς Παρκ Ρέιντζερς, για να αποκλειστεί από τη μετέπειτα νικήτρια του θεσμού Γιουβέντους[53].
Η AΕΚ είναι η μοναδική ελληνική ομάδα που έχει προκριθεί τουλάχιστον μέχρι την προημιτελική φάση και στις τρεις ευρωπαϊκές διοργανώσεις, καθώς πέραν της συμμετοχής της στα ημιτελικά του κυπέλλου UEFA (1976–77), έχει τρεις ακόμη παρουσίες σε προημιτελικά, μία φορά στο Πρωταθλητριών/Champions League (1968–69) και άλλες δύο στο Κυπελλούχων (1996–97 και 1997–98). Μια ακόμη σημαντική στιγμή στην ευρωπαϊκή της πορεία υπήρξε η πρόκριση επί της Μπάγερ Λεβερκούζεν για το κύπελλο UEFA της περιόδου 2000–01, η πρώτη ελληνικού συλλόγου εναντίον γερμανικού σε νοκ άουτ φάση.
Είναι ο μοναδικός σύλλογος στην ιστορία του Champions League που παρέμεινε αήττητος στη φάση των ομίλων της διοργάνωσης χωρίς να καταφέρει να προκριθεί στη φάση των 16, όταν την περίοδο 2002–03 κατέλαβε την τρίτη θέση, με έξι ισοπαλίες στους ισάριθμους αγώνες (επίσης μοναδική επίδοση) του τρίτου ομίλου, εναντίον Ρεάλ Μαδρίτης (3–3, 2–2), Ρόμα (0–0, 1–1) και Γκενκ (1–1, 0–0), συνεχίζοντας στο κύπελλο UEFA, όπου έφθασε μέχρι τη φάση των 16, αποκλείοντας τη Μακάμπι Χάιφα με δύο εντυπωσιακές νίκες (4–0, 4–1).
Κατέχει επίσης το ρεκόρ συνεχόμενων αήττητων αγώνων ελληνικής ομάδας στις ευρωπαϊκές διοργανώσεις, παραμένοντας αήττητη σε 14 συνολικά ευρωπαϊκές αναμετρήσεις, το οποίο ξεκίνησε στο Europa League (2017–18) με αήττητο σερί 10 αγώνων και συνεχίστηκε με τέσσερις ακόμη αγώνες την επόμενη χρονιά στο Champions League (2018–19), έπειτα από τις προκρίσεις εναντίον Σέλτικ και Βίντι στα προκριματικά της διοργάνωσης.[42]
Η ευρύτερη σε έκταση νίκη της σημειώθηκε στο κύπελλο ΟΥΕΦΑ της περιόδου 2001–02 επί της λουξεμβουργιανής Γκρέβενμαχερ με 6–0, ενώ έχει σημειώσει τη μεγαλύτερη νίκη ελληνικής ομάδας στην κορυφαία διασυλλογική διοργάνωση, στο Κύπελλο Πρωταθλητριών (Champions League) την περίοδο 1978–79 επί της Πόρτο με 6–1. Πρώτος σκόρερ στην ιστορία του συλλόγου στις ευρωπαϊκές διοργανώσεις είναι ο Ντέμης Νικολαΐδης με 26 τέρματα και ακολουθούν οι Μίμης Παπαϊωάννου και Βασίλης Τσιάρτας με 11 και 10 αντίστοιχα.
Περίοδος | Διοργάνωση | Φάση | Αντίπαλος | Εντός | Εκτός |
---|---|---|---|---|---|
1963–64 | Πρωταθλητριών | Α' γύρος | Μονακό | 1–1 | 2–7 |
1964–65 | Κυπελλούχων | Α' γύρος | Ντιναμό Ζάγκρεμπ | 2–0 | 0–3 |
1966–67 | Κυπελλούχων | Α' γύρος | Μπράγκα | 0–1 | 2–3 |
1968–69 | Πρωταθλητριών | Α' γύρος | Ζενές Ες | 3–0 | 2–3 |
Β' γύρος | Ακαντέμισκ Κοπεγχάγης | 0–0 | 2–0 | ||
Προημιτελικός | Σπαρτάκ Τρνάβα | 1–1 | 1–2 | ||
1970–71 | Εκθέσεων | Α' γύρος | Τβέντε | 0–1 | 0–3 |
1971–72 | Πρωταθλητριών | Α' γύρος | Ίντερ | 3–2 | 1–4 |
1972–73 | UEFA | Α' γύρος | Σαλγκοταριάν | 3–1 | 1–1 |
Β' γύρος | Λίβερπουλ | 1–3 | 0–3 | ||
1975–76 | UEFA | Α' γύρος | Βοϊβοντίνα | 3–1 | 0–0 |
Β' γύρος | Ίντερ Μπρατισλάβας | 3–1 | 0–2 | ||
1976–77 | UEFA | Α' γύρος | Ντιναμό Μόσχας | 2–0 | 1–2 (παρ.) |
Β' γύρος | Ντέρμπι Κάουντι | 2–0 | 3–2 | ||
Γ' γύρος | Ερυθρός Αστέρας | 2–0 | 1–3 | ||
Προημιτελικός | Κουίνς Παρκ Ρέιντζερς | 3–0 (7–6 π.) | 0–3 | ||
Ημιτελικός | Γιουβέντους | 0–1 | 1–4 | ||
1977–78 | UEFA | Α' γύρος | Τίργκου Μούρες | 3–0 | 0–1 |
Β' γύρος | Σταντάρ Λιέγης | 2–2 | 1–4 | ||
1978–79 | Πρωταθλητριών | Α' γύρος | Πόρτο | 6–1 | 1–4 |
Β' γύρος | Νότιγχαμ Φόρεστ | 1–2 | 1–5 | ||
1979–80 | Πρωταθλητριών | Α' γύρος | Άρτζες Πιτέστι | 2–0 | 0–3 |
1982–83 | UEFA | Α' γύρος | Κολωνία | 0–1 1 | 0–5 |
1983–84 | Κυπελλούχων | Α' γύρος | Ουίπεστ | 2–0 | 1–4 |
1985–86 | UEFA | Α' γύρος | Ρεάλ Μαδρίτης | 1–0 | 0–5 |
1986–87 | UEFA | Α' γύρος | Ίντερ | 0–1 | 0–2 |
1988–89 | UEFA | Α' γύρος | Αθλέτικ Μπιλμπάο | 1–0 | 0–2 |
1989–90 | Πρωταθλητριών | Α' γύρος | Ντιναμό Δρέσδης | 5–3 | 0–1 |
Β' γύρος | Μαρσέιγ | 1–1 | 0–2 | ||
1991–92 | UEFA | Α' γύρος | Βλάζνια Σκόδρα | 2–0 | 1–0 |
Β' γύρος | Σπαρτάκ Μόσχας | 2–1 | 0–0 | ||
Γ' γύρος | Τορίνο | 2–2 | 0–1 | ||
1992–93 | Champions League | Α' γύρος | ΑΠΟΕΛ | 1–1 | 2–2 |
Β' γύρος | Αϊντχόφεν | 1–0 | 0–3 | ||
1993–94 | Champions League | Α' γύρος | Μονακό | 1–1 | 0–1 |
1994–95 | Champions League | Προκρ. γύρος | Ρέιντζερς Γλασκώβης | 2–0 | 1–0 |
Φάση ομίλων (4ος όμιλος) |
Σάλτσμπουργκ | 1–3 | 0–0 | ||
Άγιαξ | 1–2 | 0–2 | |||
Μίλαν | 0–0 | 1–2 | |||
1995–96 | Κυπελλούχων | Α' γύρος | Σιόν | 2–0 | 2–2 |
Β' γύρος | Γκλάντμπαχ | 0–1 | 1–4 | ||
1996–97 | Κυπελλούχων | Α' γύρος | Χέμλον Χούμενε | 1–0 | 2–1 |
Β' γύρος | Ολίμπια Λιουμπλιάνα | 4–0 | 2–0 | ||
Προημιτελικός | Παρί Σεν Ζερμέν | 0–3 | 0–0 | ||
1997–98 | Κυπελλούχων | Α' γύρος | Ντίναμπουργκ | 5–0 | 4–2 |
Β' γύρος | Στουρμ Γκρατς | 2–0 | 0–1 | ||
Προημιτελικός | Λοκομοτίβ Μόσχας | 0–0 | 1–2 | ||
1998–99 | UEFA | Β' πρ. γύρος | Φερεντσβάρος | 4–0 | 2–4 |
Α' γύρος | Φίτεσε | 3–3 | 0–3 | ||
1999–00 | Champions League | Γ' πρ. γύρος | ΑΪΚ Στοκχόλμης | 0–0 | 0–1 |
UEFA | Α' γύρος | Τορπέντο Κουτάισι | 6–1 | 1–0 | |
B' γύρος | ΜΤΚ Βουδαπέστης | 1–0 | 1–2 | ||
Γ' γύρος | Μονακό | 2–2 | 0–1 | ||
2000–01 | UEFA | Α' γύρος | Βάσας Βουδαπέστης | 2–0 | 2–2 |
Β' γύρος | Χερφέλγιε | 5–0 | 1–2 | ||
Γ' γύρος | Μπάγερ Λεβερκούζεν | 2–0 | 4–4 | ||
Δ' γύρος | Μπαρτσελόνα | 0–1 | 0–5 | ||
2001–02 | UEFA | Προκρ. γύρος | Γκρέβενμαχερ | 6–0 | 2–0 |
Α' γύρος | Χιμπέρνιαν | 2–0 | 2–3 (παρ.) | ||
Β' γύρος | Όσιγεκ | 3–2 | 2–1 | ||
Γ' γύρος | Λίτεξ Λόβετς | 3–2 | 1–1 | ||
Δ' γύρος | Ίντερ | 2–2 | 1–3 | ||
2002–03 | Champions League | Γ' πρ. γύρος | ΑΠΟΕΛ | 1–0 | 3–2 |
Φάση ομίλων (3ος όμιλος) |
Γκενκ | 1–1 | 0–0 | ||
Ρόμα | 0–0 | 1–1 | |||
Ρεάλ Μαδρίτης | 3–3 | 2–2 | |||
UEFA | Γ' γύρος | Μακάμπι Χάιφα | 4–0 | 4–1 | |
Δ' γύρος | Μάλαγα | 0–1 | 0–0 | ||
2003–04 | Champions League | Γ' πρ. γύρος | Γκρασχόπερς | 3–1 | 0–1 |
Φάση ομίλων (3ος όμιλος) |
Λα Κορούνια | 1–1 | 0–3 | ||
Μονακό | 0–0 | 0–4 | |||
Αϊντχόφεν | 0–1 | 0–2 | |||
2004–05 | UEFA | Α' γύρος | Γκόριτσα | 1–0 | 1–1 |
Φάση ομίλων (8ος όμιλος) |
Ζενίτ Αγ. Πετρούπολης | 1–5 | |||
Λιλ | 1–2 | ||||
Σεβίλλη | 2–3 | ||||
Άαχεν | 0–2 | ||||
2005–06 | UEFA | Α' γύρος | Ζενίτ Αγ. Πετρούπολης | 0–1 | 0–0 |
2006–07 | Champions League | Γ' πρ. γύρος | Χαρτς | 3–0 | 2–1 |
Φάση ομίλων (8ος όμιλος) |
Μίλαν | 1–0 | 0–3 | ||
Άντερλεχτ | 1–1 | 2–2 | |||
Λιλ | 1–0 | 1–3 | |||
UEFA | Φάση των 32 | Παρί Σεν Ζερμέν | 0–2 | 0–2 | |
2007–08 | Champions League | Γ' πρ. γύρος | Σεβίλλη | 1–4 | 0–2 |
UEFA | Α' γύρος | Σάλτσμπουργκ | 3–0 | 0–1 | |
Φάση ομίλων (3ος όμιλος) |
Έλφσμποργκ | 1–1 | |||
Φιορεντίνα | 1–1 | ||||
Μλάντα Μπόλεσλαβ | 1–0 | ||||
Βιγιαρεάλ | 1–2 | ||||
Φάση των 32 | Χετάφε | 1–1 | 0–3 | ||
2008–09 | UEFA | Β' πρ. γύρος | Ομόνοια Λευκωσίας | 0–1 | 2–2 |
2009–10 | Europa League | Play off | Βασλούι | 3–0 | 1–2 |
Φάση ομίλων (9ος όμιλος) |
Έβερτον | 0–1 | 0–4 | ||
Μπενφίκα | 1–0 | 1–2 | |||
ΜΠΑΤΕ Μπορίσοφ | 2–2 | 1–2 | |||
2010–11 | Europa League | Play off | Νταντί Γιουνάιτεντ | 1–1 | 1–0 |
Φάση ομίλων (7ος όμιλος) |
Χάιντουκ Σπλιτ | 3–1 | 3–1 | ||
Ζενίτ Αγ. Πετρούπολης | 0–3 | 2–4 | |||
Άντερλεχτ | 1–1 | 0–3 | |||
2011–12 | Europa League | Play off | Ντιναμό Τιφλίδας | 1–0 | 1–1 (παρ.) |
Φάση ομίλων (12ος όμιλος) |
Άντερλεχτ | 1–2 | 1–4 | ||
Στουρμ Γκρατς | 1–2 | 3–1 | |||
Λοκομοτίβ Μόσχας | 1–3 | 1–3 | |||
2016–17 | Europa League | Γ' πρ. γύρος | Σεντ Ετιέν | 0–1 | 0–0 |
2017–18 | Champions League | Γ' πρ. γύρος | ΤΣΣΚΑ Μόσχας | 0–2 | 0–1 |
Europa League | Play off | Κλαμπ Μπριζ | 3–0 | 0–0 | |
Φάση ομίλων (4ος όμιλος) |
Ριέκα | 2–2 | 2–1 | ||
Αούστρια Βιέννης | 2–2 | 0–0 | |||
Μίλαν | 0–0 | 0–0 | |||
Φάση των 32 | Ντιναμό Κιέβου | 1–1 | 0–0 | ||
2018–19 | Champions League | Γ' πρ. γύρος | Σέλτικ | 2–1 | 1–1 |
Play off | Βίντι | 1–1 | 2–1 | ||
Φάση ομίλων (5ος όμιλος) |
Άγιαξ | 0–2 | 0–3 | ||
Μπενφίκα | 2–3 | 0–1 | |||
Μπάγερν Μονάχου | 0–2 | 0–2 | |||
2019–20 | Europa League | Γ' πρ. γύρος | Κραϊόβα | 1–1 | 2–0 |
Play off | Τράμπζονσπορ | 1–3 | 2–0 | ||
2020–21 | Europa League | Γ' πρ. γύρος | Σεν Γκάλεν | 1–0 | |
Play off | Βόλφσμπουργκ | 2–1 | |||
Φάση ομίλων (7ος όμιλος) |
Μπράγκα | 2–4 | 0–3 | ||
Λέστερ | 1–2 | 0–2 | |||
Ζόρια Λουχάνσκ | 0–3 | 4–1 | |||
2021–22 | Conference League | Β' πρ. γύρος | Βέλεζ | 1–0 (2–3 π.) | 1–2 |
2023–24 | Champions League | Γ' πρ. γύρος | Ντιναμό Ζάγκρεμπ | 2–2 | 2–1 |
Play off | Αντβέρπ | 1–2 | 0–1 | ||
Europa League | Φάση ομίλων (2ος όμιλος) |
Μπράιτον | 0–1 | 3–2 | |
Άγιαξ | 1–1 | 1–3 | |||
Μαρσέιγ | 0–2 | 1–3 | |||
2024–25 | Conference League | Β΄ προκριματικός | Ίντερ Εσκάλδες | 4–3 | 4–0 |
Γ΄ προκριματικός | Νόα | 1–0 | 1–3 |
1 Ο εντός έδρας αγώνας με την Κολωνία διακόπηκε στο 89' λόγω πτώσης του ρεύματος κι ενώ το σκορ ήταν ισόπαλο 3–3. Η UEFA όρισε επανάληψη του αγώνα όπου η AEK ηττήθηκε με σκορ 0–1.
Σύνολο ευρωπαϊκών συμμετοχών
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Διοργάνωση | Συμμετοχές | Αγώνες | Νίκες | Ισοπαλίες | Ήττες | Τέρματα |
Πρωταθλητριών/Champions League | 16 | 74 | 18 | 22 | 34 | 79–118 |
Κυπελλούχων | 6 | 22 | 10 | 3 | 9 | 33–27 |
ΟΥΕΦΑ/Europa League | 28 | 134 | 47 | 33 | 54 | 182–191 |
Conference League | 1 | 2 | 1 | 0 | 1 | 2–2 |
Εκθέσεων | 1 | 2 | 0 | 0 | 2 | 0–4 |
Σύνολο | 51 | 232 | 75 | 58 | 99 | 294–340 |
Προκρίσεις: 47 (45 νοκ άουτ, 2 σε όμιλο) – Αποκλεισμοί: 49 (39 νοκ άουτ, 10 σε όμιλο)
Διεθνείς διακρίσεις
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]- Μία (1) πρόκριση στα ημιτελικά του κυπέλλου ΟΥΕΦΑ:
- Μία (1) πρόκριση στα προημιτελικά του κυπέλλου Πρωταθλητριών:
- Δύο (2) προκρίσεις στα προημιτελικά του κυπέλλου Κυπελλούχων:
- Μία (1) φορά φιναλίστ του Βαλκανικού Κυπέλλου:
UEFA 5-year Club Ranking
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]- Όπως είχε διαμορφωθεί στις 28 Ιανουαρίου 2022[54]
Θέση | Χώρα | Σύλλογος | Συντελεστής |
---|---|---|---|
73 | Αστανά | 20.500 | |
74 | ΠΑΟΚ | 20.000 | |
75 | AEK | 20.000 | |
76 | Γουέστ Χαμ | - | |
77 | Λέστερ Σίτι | 16.000 |
Αναλυτικά πως προκύπτει ο συντελεστής της AEK :
Σύλλογος | Χώρα | 16/17 | 17/18 | 18/19 | 19/20 | 20/21 | Συνολικοί πόντοι |
---|---|---|---|---|---|---|---|
ΑΕΚ | (GRE) |
1.000 | 9.000 | 4.000 | 2.500 | 2.000 | 18.500 |
- Αν η συνολική συγκομιδή πόντων του συλλόγου τη τελευταία πενταετία είναι μικρότερη του συντελεστή της χώρας που υπάγεται, τότε ο συντελεστής (UEFA coefficient) με τον οποίο προσέρχεται στις κληρώσεις είναι ίσος με τον συντελεστή της χώρας. Ο συντελεστής της χώρας προκύπτει από τα αποτελέσματα των ομάδων που υπάγονται σε αυτή την τελευταία πενταετία στις διοργανώσεις της UEFA.
Χρώματα, έμβλημα, φίλαθλοι
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Τα χρώματα της ΑΕΚ είναι το κίτρινο και το μαύρο. Το κίτρινο υποδηλώνει την ελπίδα μετά τον ξεριζωμό των χιλιάδων προσφύγων το 1922, αλλά έχει ρίζες και στη Βυζαντινή Αυτοκρατορία, ενώ το μαύρο υποδηλώνει τον πόνο της γενιάς εκείνης, που αναγκάστηκε να μεταφερθεί στα αστικά κέντρα της Ελλάδας. Το έμβλημα του συλλόγου είναι ο δικέφαλος αετός, σύμβολο που συνδέεται με τη Βυζαντινή Αυτοκρατορία και τη Δυναστεία των Παλαιολόγων, ο οποίος κρατά ξίφος και σφαίρα. Με το πέρασμα του χρόνου, το έμβλημα της ΑΕΚ έχει υποστεί διάφορες τροποποιήσεις. Το 1993, ο κύκλος που περιέβαλλε το δικέφαλο αετό, αντικαταστάθηκε από την ασπίδα. Το 2014, έγινε αλλαγή στη γραμματοσειρά και προστέθηκε ένας σταυρός στη σφαίρα.[55]
-
Δεκαετία 1950
-
Δεκαετία 1970
-
Έως το 1993 (σε διάφορες παραλλαγές)
-
1993–2014 [56]
-
2014–σήμερα [57]
-
Επετειακό λογότυπο για 100 χρόνια της ΑΕΚ
Εμφάνιση
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Η ΑΕΚ πάντα φορούσε κίτρινες φανέλες, μαύρα σορτσάκια και κίτρινες ή μαύρες κάλτσες. Λίγες είναι οι εξαιρέσεις που ο ρουχισμός της ομάδας άλλαξε. Στα πρώτα χρόνια του συλλόγου, 1927 – 1931, φορέθηκε μαύρη φανέλα, ενώ κάτι τέτοιο συνέβη και την περίοδο 1949 – 1954. Μέχρι το 1994, τα σχέδια ήταν απλά, είτε με μαύρες ρίγες, οριζόντιες ή κάθετες, είτε με μονόχρωμες φανέλες με μερικές γραμμές στον γιακά ή στα άκρα. Τη δεκαετία του '90 δημιουργήθηκαν εμφανίσεις με τον δικέφαλο αετό σχεδιασμένο πάνω τους. Από τη νέα χιλιετία, τα σχέδια εκμοντερνίζονται με πρωτότυπες δημιουργίες.
Κύρια αμφίεση
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Εναλλακτική αμφίεση
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
2013–14
|
Χορηγίες
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Οι χορηγίες έχουν διαδραματίσει σημαντικό ρόλο στη λειτουργία και την ανάπτυξη της ΠΑΕ ΑΕΚ[58] και είναι οι εξής:
Περίοδος | Εταιρεία ένδυσης | Κύριος χορηγός |
---|---|---|
1974–75 | Adidas | — |
1975–76 | Puma | |
1976–82 | Adidas [59] | |
1982–83 | Citizen | |
1983–86 | Zita Hellas | Nissan |
1986–89 | Εθνική Ασφαλιστική | |
1989–92 | Diadora | |
1992–93 | Φοίνιξ Ασφάλειες | |
1993–95 | Basic | |
1995 | Kappa | Εθνική Ασφαλιστική |
1995 | Diadora [60] | — |
1995–96 | Kappa | Εθνική Ασφαλιστική |
1996–98 | Γενική Τράπεζα | |
1999 | Firestone | |
1999–00 | Marfin Investment Group | |
2000–01 | Nike | |
2001–02 | Alpha Digital | |
2002–04 | Τράπεζα Πειραιώς | |
2004 | Nova | |
2005–06 | Adidas | |
2006–07 | LG | |
2007–09 | Puma | |
2009–10 | Diners Club | |
2010–13 | KiNO | |
2013–14 | Τζόκερ | |
2014–15 | Jeep | |
2015–18 | Nike | Πάμε Στοίχημα |
2018–21 | Capelli | |
2021– | Nike |
Τραγούδια και ύμνοι
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]σουτάρετε και σπάστε τα δοκάρια
τα δίχτυα σκίστε, την δόξα κατακτήστε,
νικήστε, νικήστε, νικήστε...
Το ρεφρέν από τον επίσημο ύμνο της AEKΤα τραγούδια που έχουν γραφτεί για την ΑΕΚ στην πολύχρονη ιστορία της είναι αρκετά. Κάποια από αυτά επικράτησαν κατά διαστήματα ως ύμνοι της ομάδας.
Ο μακροβιότερος και σημερινός επίσημος ύμνος του συλλόγου είναι το Εμπρός της AEK παλικάρια. Το τραγούδι αυτό γράφτηκε από τον Χρήστο Κολοκοτρώνη, μελοποιήθηκε από τον Στέλιο Καζαντζίδη και πρωτοτραγουδήθηκε πειραματικά από τον Μίμη Παπαϊωάννου το 1965, όταν βρέθηκε να συμμετέχει για δύο μήνες στην τουρνέ του Καζαντζίδη στη Γερμανία, απέχοντας από την ΑΕΚ, ψυχραμένος που αυτή δεν συναίνεσε στην πρόταση της Ρεάλ Μαδρίτης να τον αποκτήσει. Το τραγούδι τελικά ηχογραφήθηκε σε στούντιο και κυκλοφόρησε επίσημα μόλις το 1971, μάλιστα με αφορμή την κατάκτηση του πρωταθλήματος από την ΑΕΚ, με την συμμετοχή πλέον και του Χρήστου Νικολόπουλου στην ενορχήστρωση. Το 2013 οι Νικολόπουλος και Παπαϊωάννου ξαναμπήκαν στο στούντιο ηχογράφησης με το ίδιο τραγούδι, παρουσιάζοντας μια "φρεσκαρισμένη" επανέκδοση του ύμνου, με πιο δυναμικό χαρακτήρα και ηλεκτρικά πλέον όργανα και με την διασκευή και ενορχήστρωση να υπογράφονται από τον Ανδρέα Αποστόλου.[61]
Λίγο μετά την ίδρυση του συλλόγου και συγκεκριμένα την περίοδο 1926–27 γράφτηκαν οι στίχοι του πρώτου ανεπίσημου ύμνου, ο οποίος τραγουδήθηκε στο ρυθμό του τραγουδιού "Γλυκιά Ρετζίνα".[62][63]
Ο Χρήστος Σύρπος, γνωστός ως Χρηστάκης έγραψε τραγούδι για την ΑΕΚ με τίτλο "Αεκάρα, Αεκάρα", το οποίο αποτέλεσε για κάποια διάστημα τον ύμνο της ομάδας. Ο ίδιος έγραψε και ερμήνευσε το 1968 κι ένα τραγούδι με τίτλο "Τα χρυσά χέρια", αφιερωμένο στην ομάδα μπάσκετ της ΑΕΚ, με αφορμή την ιστορική κατάκτηση του Κυπέλλου Κυπελλούχων Ευρώπης εκείνης της χρονιάς.[64]
Ο ύμνος "ΑΕΚ, ΑΕΚ, όλοι ενωμένοι παιδιά" γράφτηκε το 1963 από τους Βάννιο και Μυρογιάννη. Ο τελευταίος διηύθυνε την Χορωδία Αθηναίων Καλλιτεχνών, η οποία τραγούδησε τον ύμνο.
Ο Παντελής Θαλασσινός τραγούδησε το 2003 το τραγούδι "Φανέλα με Δικέφαλο", δικής του σύνθεσης.
Το 2005, κατ' ανάθεσιν του τότε προέδρου Ντέμη Νικολαΐδη, ο μουσικοσυνθέτης Φοίβος έγραψε το τραγούδι "Μια αγάπη έχω στην καρδιά", το οποίο τραγούδησε ο Γιώργος Φλωράκης, ώστε να γίνει ο νέος ύμνος της ομάδας, χωρίς όμως την αναμενόμενη απήχηση στους οπαδούς.
Τέλος έχουν γραφτεί κατά καιρούς διάφορα τραγούδια για τον σύλλογο, χωρίς επιδίωξη να υποκαταστήσουν τον ύμνο της ομάδας, όπως π.χ. το "ΑΕΚ με τον Δικέφαλο" του 1985.[65]
Υποστηρικτές
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Η ΑΕΚ έχει αρκετούς συνδέσμους οπαδών, σε όλη την Ελλάδα, αλλά και σε ολόκληρο τον κόσμο.[66] Το 1975 έγινε η προσπάθεια δημιουργίας συνδέσμου φιλάθλων με το όνομα «Θύρα 21», καθώς στη συγκεκριμένη θύρα του Σταδίου Νίκος Γκούμας, που βρισκόταν στο βόρειο πέταλο, σύχναζαν οι σκληροπυρηνικοί οπαδοί του συλλόγου. Μετά το 1980 οι οργανωμένοι οπαδοί της ΑΕΚ συγκεντρώνονταν στη θύρα 9 της νεόδμητης «Σκεπαστής» εξέδρας, που αποτελούσε το νότιο πέταλο του γηπέδου. Ο μεγαλύτερος και περισσότερο γνωστός σύνδεσμος φιλάθλων της ΑΕΚ, που προήλθε και από τη «Θύρα 21», είναι η «Original 21» που ιδρύθηκε το 1982 και έχει έδρα ένα κτίριο με το παρατσούκλι "το Δωματιάκι" στη Λεωφόρο Αλεξάνδρας στην Αθήνα.[67] Θυγατρικοί σύνδεσμοι της Original, υπάρχουν σε πολλές περιοχές της Ελλάδας, αλλά και στο εξωτερικό, όπως στην Αγγλία και στην Αυστραλία. Η Original 21 έχει αδελφοποιηθεί με συνδέσμους φιλάθλων ξένων ομάδων, μεταξύ των οποίων της Λιβόρνο της Μαρσέιγ και της Ζανκτ Πάουλι. Οι οπαδοί των τεσσάρων ομάδων, αν κάποια εκ των τριών άλλων αγωνίζεται στη χώρα τους, δίνουν το παρών και την υποστηρίζουν.[68] Εκτός της Original 21, υπάρχουν οι "Defenders", η "Ένωση 1924" και άλλοι λιγότερο γνωστοί σύνδεσμοι φιλάθλων της AEK.
Αντιπαλότητες
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Κύριοι αντίπαλοι της ΑΕΚ ήταν ανέκαθεν λόγω και της ίδιας πόλης, ο Παναθηναϊκός και ο Ολυμπιακός. Οι τρεις ομάδες που κάποτε αποτέλεσαν το περίφημο ΠΟΚ, έχουν αναπτύξει αντιπαλότητα εξαιτίας και του ανταγωνισμού στις εγχώριες διοργανώσεις. Άλλες κόντρες έχουν δημιουργηθεί ιστορικά, με τις δύο μεγάλες ομάδες της Θεσσαλονίκης, του ΠΑΟΚ και του Άρη, κυρίως λόγω του ανταγωνισμού, αλλά και της κόντρας των δύο μεγαλουπόλεων της Ελλάδας. Σε μικρότερο βαθμό, υπάρχει η αντιπαλότητα με τον Πανιώνιο λόγω της ιδεολογίας που εκφράζουν οι δύο ομάδες στο θέμα των προσφύγων της Μικράς Ασίας.
Εγκαταστάσεις
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Γραφεία
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Από το Δεκέμβριο του 2022 αρκετά απο τα τμήματα της ΠΑΕ μετακόμισαν στο υπερσύγχρονο γήπεδο στη Νέα Φιλαδέλφεια (Στάδιο Αγιά Σοφιά). Αναπτύσσονται στους δύο από τους τρεις ορόφους του κτιρίου που εφάπτεται του σταδίου, από την πλευρά του Άλσους και στεγάζει όλα τα τμήματα της εταιρείας.
Προπονητικό Κέντρο
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Το Προπονητικό Κέντρο Σπάτων που χρησιμοποιεί η ΑΕΚ, βρίσκεται στα Σπάτα. Πρόκειται για ένα από τα πέντε μεγαλύτερα προπονητικά κέντρα, και από τα πιο σύγχρονα στην Ελλάδα.[69][70]
Από τον Δεκέμβριο του 2010 η ΑΕΚ χρησιμοποιεί τις υπερσύγχρονες εγκαταστάσεις στη θέση Μαζαρέκο, στα Σπάτα, για την προετοιμασία των ποδοσφαιριστών της.
Οι εγκαταστάσεις αυτές περιλαμβάνουν δύο προπονητικά γήπεδα με φυσικό χλοοτάπητα και ένα με πλαστικό για τις ανάγκες των Ακαδημιών (το οποίο δημιουργήθηκε το 2013), αλλά και όλους τους απαραίτητους και άρτια εξοπλισμένους χώρους για την προετοιμασία μιας ομάδας με σύγχρονα μέσα. Ένα πρότυπο ποδοσφαιρικό εργαστήριο, από τα πληρέστερα στην Ελλάδα.
Τα τελευταία χρόνια οι υπηρεσίες του προπονητικού κέντρου της ΑΕΚ αναβαθμίστηκαν εντυπωσιακά. Οι ποδοσφαιριστές της ομάδας εργάζονται καθημερινά σε ένα περιβάλλον με όλες τις απαραίτητες υποδομές, ενώ από το 2017 έχουν στη διάθεσή τους στο υπόγειο του κτιρίου ένα κέντρο αποθεραπείας με τα πιο σύγχρονα μέσα. Ακόμα και οι νεαροί αθλητές των Ακαδημιών δουλεύουν σε εγκαταστάσεις που πολύ λίγες Ακαδημίες διαθέτουν στην Ελλάδα.
Οι προοπτικές, όμως, είναι ακόμα πιο εντυπωσιακές. Με πρωτοβουλία του Δημήτρη Μελισσανίδη προστέθηκαν δεκάδες στρέμματα στην ευρύτερη περιοχή του ήδη υπάρχοντος προπονητικού κέντρου και εκεί θα κατασκευαστούν επιπλέον γήπεδα μαζί με τις απαραίτητες επιπλέον υποδομές για την προετοιμασία της ομάδας αλλά και για τη φιλοξενία των ποδοσφαιριστών.
Τελευταία προσθήκη στο αθλητικό κέντρο της ΑΕΚ (το 2022) είναι το «Σεραφείδειο», το κεντρικό γήπεδο των εγκαταστάσεων, που κατασκευάστηκε προκειμένου να φιλοξενεί τους αγώνες της ΑΕΚ Β, αλλά και να αποτελεί την δεύτερη έδρα της πρώτης ομάδας.
Γήπεδο-Έδρα
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Το 1930 παραχωρήθηκε στην ΑΕΚ έκταση στο Δήμο Νέας Φιλαδέλφειας στην περιοχή του Ποδονίφτη για τη δημιουργία χώρου αθλοπαιδιών, οπότε οριοθετήθηκε καταρχάς το γήπεδο Νέας Φιλαδελφείας -μετέπειτα Στάδιο Νίκος Γκούμας- και βαθμιαία ολοκληρώθηκε και έγινε η μόνιμη έδρα της ομάδας. Το γήπεδο -και μαζί του το εφαπτόμενο Κλειστό Γυμναστήριο Γιώργος Μόσχος- κατεδαφίστηκε το 2003 με σκοπό να κατασκευαστεί νέο στη θέση του, το οποίο θα περιλάμβανε επίσης γήπεδο μπάσκετ και εμπορικό κέντρο. Οι εργασίες όμως σταμάτησαν σύντομα ύστερα από προσφυγή του Δήμου Νέας Φιλαδέλφειας και περιοίκων στο Συμβούλιο της Επικρατείας, το οποίο τελικά έκρινε αντισυνταγματικό το νομοθετικό πλαίσιο για την κατασκευή του [71]. Την περίοδο 2003–04 η ομάδα αγωνίστηκε στο γήπεδο "Γιάννης Παθιακάκης" και άλλα γήπεδα για τους εγχώριους αγώνες και στο "Απόστολος Νικολαΐδης" για τις υποχρεώσεις της στο Τσάμπιονς Λιγκ. Από το 2004 η AEK χρησιμοποιεί ως έδρα της το Ολυμπιακό Στάδιο Αθήνας, κάτι που είχε συμβεί και τη διετία 1985–1987 κατά τη διάρκεια έργων ανακατασκευής στο Στάδιο Νίκος Γκούμας.
Το 2005 ο Δημήτρης Μελισσανίδης, στο πλαίσιο της τότε υποψηφιότητάς του για την προεδρία της ερασιτεχνικής ΑΕΚ, παρουσίασε σχέδιο για νέο γήπεδο στο χώρο του Σταδίου Νίκος Γκούμας με την επωνυμία "Αγιά Σοφιά" αλλά έχασε τις εκλογές. Οι επόμενες διοικήσεις Νικολαΐδη και Αδαμίδη μελέτησαν τη δημιουργία νέου γηπέδου στη Φυλή στο χώρο του ΟΔΔΥ, το σχέδιο αυτό όμως δεν προχώρησε. Μετά τη χρεοκοπία της ΠΑΕ και τον υποβιβασμό της ομάδας το 2013, ο Μελισσανίδης επανέφερε τροποποιημένο το σχέδιο της "Αγιά Σοφιάς", που προέβλεπε την κατασκευή γηπέδου σε ορίζοντα περίπου διετίας με καθαρό κόστος περίπου 65 εκατομμύρια ευρώ και συγχρηματοδότηση από μεγαλομετόχους, χορηγούς και απλούς φιλάθλους της ομάδας, καθώς και από την Περιφέρεια Αττικής, η οποία δέσμευσε 20 εκατομμύρια ευρώ από τα προγράμματα ΕΣΠΑ για τον σκοπό αυτό.[72] Το νέο στάδιο προβλέπεται να παραδοθεί σε χρήση στα τέλη 2021 με αρχές 2022.
Το Στάδιο Αγιά Σοφιά, του οποίου η κατασκευή ολοκλήρώθηκε το 2022, είναι το πιο σύγχρονο γήπεδο ποδοσφαίρου στην Ελλάδα. Έχει χωρητικότητα 31.100 θέσεων (όλοι καθήμενοι), ενώ αν συνυπολογιστούν οι σουίτες, η χωρητικότητα ξεπερνά τις 32.000. Το γήπεδο εγκαινιάστηκε στις 30 Σεπτεμβρίου 2022,[73] ενώ ο πρώτος αγώνας πραγματοποιήθηκε στις 3 Οκτωβρίου, κατά τον οποίο η ΑΕΚ κέρδισε τον Ιωνικό με 4-1.[74]
Ρεκόρ εισιτηρίων στο Πρωτάθλημα
- (1985–86) (ΟΑΚΑ) AEK - Ολυμπιακός (74.241)
- (1980–81) (Νέα Φιλαδέλφεια) AEK - Παναθηναϊκός (36.766)
Ανά περίοδο
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Η πορεία στο πρωτάθλημα
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Πανελλήνια πρωταθλήματα
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Η Α.Ε.Κ μετείχε στις 11 από τις 23 τελικές φάσεις Πανελληνίων πρωταθλημάτων που διεξήχθησαν από το 1928 έως το 1959. Οι θέσεις που κατέκτησε:
Περίοδος | Θέση | Περίοδος | Θέση | Περίοδος | Θέση | Περίοδος | Θέση |
1930–31 | 4 | 1931–32 | 8 | 1932–33 | 3
|
1935–36 | 5 |
1938–39 | 1
|
1939–40 | 1
|
1945–46 | 2
|
4 | |
3
|
1957–58 | 2
|
1958–59 | 2
|
Η πορεία στην Α΄Εθνική
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Έτος | Θέση | Βαθμοί | Τέρματα |
---|---|---|---|
1960 | 2 | 79 | 72-27 |
1961 | 4 | 69 | 64-32 |
1962 | 4 | 73 | 73-31 |
1963 | 1 | 77 | 66-21 |
1964 | 3 | 71 | 72-25 |
1965 | 2 | 76 | 64-22 |
1966 | 3 | 71 | 58-26 |
1967 | 2 | 76 | 52-21 |
1968 | 1 | 84 | 68-24 |
1969 | 6 | 74 | 58-33 |
1970 | 2 | 85 | 55-23 |
1971 | 1 | 88 | 67-18 |
1972 | 3 | 82 | 57-23 |
1973 | 5 | 71 | 39-36 |
1974 | 5 | 40 | 53-36 |
1975 | 2 | 55 | 73-20 |
1976 | 2 | 44 | 57-18 |
1977 | 4 | 51 | 63-29 |
1978 | 1 | 53 | 74-27 |
1979 | 1 | 56 | 90-30 |
1980 | 4 | 45 | 64-39 |
1981 | 2 | 44 | 63-42 |
1982 | 4 | 45 | 54-36 |
1983 | 3 | 45 | 54-39 |
1984 | 7 | 30 | 40-31 |
1985 | 3 | 43 | 58-29 |
1986 | 3 | 36 | 42-28 |
1987 | 7 | 192 | 31-26 |
1988 | 2 | 40 | 51-31 |
1989 | 1 | 44 | 45-20 |
1990 | 2 | 50 | 64-18 |
1991 | 3 | 42 | 59-33 |
1992 | 1 | 54 | 72-25 |
1993 | 1 | 78 | 78-27 |
1994 | 1 | 79 | 63-28 |
1995 | 5 | 62 | 61-33 |
1996 | 2 | 81 | 87-22 |
1997 | 2 | 72 | 75-28 |
1998 | 3 | 74 | 61-30 |
1999 | 2 | 75 | 71-27 |
2000 | 3 | 66 | 69-39 |
2001 | 3 | 61 | 61-34 |
2002 | 2 | 58 | 65-28 |
2003 | 3 | 68 | 74-29 |
2004 | 4 | 55 | 57-32 |
2005 | 3 | 64 | 46-22 |
2006 | 2 | 67 | 42-20 |
2007 | 2 | 62 | 60-27 |
2008 | 3 | 16(68) | 75-28 |
2009 | 3 | 12(55) | 48-30 |
2010 | 3 | 9(53) | 51-38 |
2011 | 4 | 8(50) | 52-43 |
2012 | 3 | 9(48) | 43-35 |
2013 | 15 | 274 | 21-36 |
2016 | 4 | 9(54)5 | 48-28 |
2017 | 2 | 12(53) | 59-26 |
2018 | 1 | 70 | 50-12 |
2019 | 3 | 57 | 50-19 |
2020 | 3 | 69 | 59-32 |
2021 | 4 | 60 | 53-45 |
2022 | 5 | 56 | 56-42 |
2023 | 1 | 83 | 69-17 |
2024 | 2 | 78 | 80-35 |
Πρώτη (1) | Δεύτερη (2) | Τρίτη (3) |
---|---|---|
13 | 20 | 20 |
1 Η περίοδος 1986–87 ξεκίνησε με αφαίρεση 3 βαθμών για την AEK λόγω ποινής που της επιβλήθηκε την προηγούμενη χρονιά.2 Την περίοδο 1986–87 οι 3 τελευταίες αγωνιστικές δεν διεξήχθησαν κανονικά λόγω απεργίας των ομάδων (δεν συμμετείχαν Ολυμπιακός, Παναθηναϊκός, Πανιώνιος και ΟΦΗ) και η ποινή που επιβλήθηκε ήταν μηδενισμός και αφαίρεση 2 βαθμών για κάθε αγώνα.
3 Από την περίοδο 2007–08 διεξάγονται αγώνες κατάταξης (play-off) μεταξύ των ομάδων που κατέλαβαν τις θέσεις 2 έως 5 στην κανονική περίοδο και η οριστική θέση της ομάδας προκύπτει από τους αγώνες κατάταξης. Ο αριθμός σε παρένθεση στις αντίστοιχες θέσεις του παραπάνω πίνακα δηλώνει τη θέση της ομάδας στην κανονική διάρκεια του πρωταθλήματος.
4 Την περίοδο 2012–13 αφαιρέθηκαν 3 βαθμοί.
5 Την περίοδο 2015–16 αφαιρέθηκαν 3 βαθμοί.
6 Την περίοδο 2018–19 αφαιρέθηκαν 3 βαθμοί.
Τρέχουσα σύνθεση
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Ποδοσφαιριστές
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Βασική ενδεκάδα 2024–25 |
Σημείωση: Οι σημαίες αφορούν την εθνική ομάδα, σύμφωνα με τους κανόνες επιλεξιμότητας της FIFA. Οι παίκτες μπορεί να κατέχουν περισσότερες ιθαγένειες εκτός FIFA.
No. | Έθνος | Θέση | Παίκτης |
---|---|---|---|
1 | Τ | Θωμάς Στρακόσια | |
2 | Α | Αρόλντ Μουκουντί | |
3 | Α | Σταύρος Πήλιος | |
4 | Μ | Ντάμιαν Σιμάνσκι | |
5 | Ε | Νορντίν Αμραμπάτ | |
6 | Μ | Γενς Γιόνσον | |
7 | Ε | Λιβάι Γκαρσία | |
8 | Μ | Μιγιάτ Γκατσίνοβιτς | |
9 | Ε | Έρικ Λαμέλα | |
10 | Ε | Στέφεν Τσούμπερ | |
11 | Ε | Αμπουμπακαρί Κοϊτά | |
12 | Α | Λάζαρος Ρότα | |
13 | Μ | Ορμπελίν Πινέδα | |
14 | Ε | Φραντζί Πιερό | |
16 | Ε | Σωτήρης Τσιλούλης | |
18 | Α | Αλεξάντερ Κάλενς
| |
19 | Μ | Νίκλας Ελίασον | |
20 | Μ | Πέτρος Μάνταλος | |
21 | Α | Ντομαγκόι Βίντα (αρχηγός) | |
22 | Ε | Πάολο Φερνάντες | |
23 | Μ | Ρόμπερτ Λιούμπισιτς | |
24 | Α | Γεράσιμος Μήτογλου | |
25 | Μ | Κώστας Γαλανόπουλος | |
26 | Ε | Αντονί Μαρσιάλ | |
28 | Α | Εχσάν Χατζισαφί | |
29 | Α | Μόουζες Οντουμπάτζο | |
37 | Ε | Ρομπέρτο Περέιρα | |
69 | Τ | Δημήτρης Γκούμας | |
81 | Τ | Άγγελος Αγγελόπουλος | |
91 | Τ | Αλμπέρτο Μπρινιόλι | |
99 | Τ | Γιώργος Θεοχάρης |
Δανεικοί
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Σημείωση: Οι σημαίες αφορούν την εθνική ομάδα, σύμφωνα με τους κανόνες επιλεξιμότητας της FIFA. Οι παίκτες μπορεί να κατέχουν περισσότερες ιθαγένειες εκτός FIFA.
No. | Έθνος | Θέση | Παίκτης |
---|---|---|---|
— | Α | Κωνσταντίνος Χρυσόπουλος (στην Ανόρθωση έως 30 Ιουνίου 2025) | |
— | Α | Βένταντ Ραντόνια (στη Λαμία έως 30 Ιουνίου 2025) | |
— | Ε | Μιχάλης Κοσίδης (στη Πούστσα Νιεποουομίτσε έως 30 Ιουνίου 2025) | |
— | Ε | Ζίνι (στον Λεβαδειακό έως 30 Ιουνίου 2025) |
Εκτός ομάδας
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Σημείωση: Οι σημαίες αφορούν την εθνική ομάδα, σύμφωνα με τους κανόνες επιλεξιμότητας της FIFA. Οι παίκτες μπορεί να κατέχουν περισσότερες ιθαγένειες εκτός FIFA.
No. | Έθνος | Θέση | Παίκτης |
---|---|---|---|
— | Τ | Τσίτσαν Στάνκοβιτς |
Επιτελεία αγωνιστικού τμήματος
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]- Τελευταία ενημέρωση: 13 Αυγούστου 2024.
|
|
Προσωπικό ομάδας [79] | |
---|---|
Επιμελητής | Αντώνης Μάος |
Φροντιστές | Γιώργος Μπαλιώτης |
Σπύρος Μαλλιώρας | |
Μανώλης Φανελάκης |
Δομή συλλόγου
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Όλοι/ες ελληνικής υπηκοότητας, εκτός εάν αναφέρεται διαφορετικά.
Διοικητικό συμβούλιο[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
|
Στελέχη[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
|
Ακαδημίες
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Όλοι ελληνικής υπηκοότητας, εκτός εάν αναφέρεται διαφορετικά.
|
Όλοι/ες ελληνικής υπηκοότητας.
|
Ρεκόρ
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Στατιστικά ποδοσφαιριστών
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Στατιστικά αποτελεσμάτων
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Ζενίθ
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Υψηλότερα σκορ σε αγώνες της ομάδας στο Πρωτάθλημα (9+ τέρματα)
|
Οι μεγαλύτερες νίκες εντός έδρας στο Πρωτάθλημα (διαφορά 7+ τερμάτων)
|
Οι μεγαλύτερες νίκες εκτός έδρας στο Πρωτάθλημα (διαφορά 5+ τερμάτων)
|
Ναδίρ
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Οι μεγαλύτερες ήττες εκτός έδρας στο Πρωτάθλημα (διαφορά 5+ τερμάτων)
|
Οι μεγαλύτερες ήττες εντός έδρας στο Πρωτάθλημα (διαφορά 3+ τερμάτων)
|
Οι μεγαλύτερες ισοπαλίες εντός και εκτός στο Πρωτάθλημα (8+ τέρματα) |
Σημ.: Οι επιδόσεις αναφέρονται σε αγώνες Πρωταθλήματος από ιδρύσεως της Α' Εθνικής (1959-60) και μετά.
Ιστορικά Πρόσωπα
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Διατελέσαντες πρόεδροι
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Υπάρχει διχογνωμία σχετικά με τον πρώτο χρονικά πρόεδρο, μεταξύ αφενός της αθλητικής βιβλιογραφίας και του ιστότοπου του συλλόγου[83] και αφετέρου της αναρτημένης επιγραφής στα γραφεία της ερασιτεχνικής ΑΕΚ.[84] Εδώ ακολουθείται η δεύτερη άποψη, καθώς περιλαμβάνει και τους δύο που αναφέρονται.
|
|
|
Έως το 1979 τα αναφερόμενα πρόσωπα διατέλεσαν πρόεδροι συνολικά του σωματείου. Μετά την επαγγελματοποίηση του ποδοσφαίρου το 1979 ο κατάλογος αφορά τους προέδρους του ποδοσφαιρικού τμήματος. Ο Λουκάς Μπάρλος (1974–1981) χρημάτισε πρόεδρος του συλλόγου της ΑΕΚ από το 1974 ως το 1979 και πρόεδρος της νεοσυσταθείσας ΠΑΕ ΑΕΚ από το 1979 ως το 1981, παραδίδοντας την προεδρία του αθλητικού σωματείου (ερασιτεχνική ΑΕΚ) στον Κοσμά (Μάκη) Χατζηχαραλάμπους.
Διατελέσαντες προπονητές
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Όνομα | Εθνικότητα | Περίοδος | Τίτλοι |
---|---|---|---|
Γιόζεφ Σβέικ (József Svejk ?) | 1927–28 | - | |
Έμιλ Ράουχμαουλ (Emil Rauchmaul)[88][89] | 1930–31 | - | |
Θέμος Ασδέρης | 1931–33 1936–37 |
1 Κύπελλο Ελλάδος | |
Κώστας Νεγρεπόντης | 1933–36 1937–40 1944–48 1955–56 1958–59 |
2 Πρωταθλήματα Ελλάδος, 2 Κύπελλα Ελλάδος | |
Γιώργος Νταϊσπάγγος | 1948 | ||
"Τζακ" Μπίμπυ (John Victor "Jack" Beby) | 1948–51 | 2 Κύπελλα Ελλάδος | |
Μάριο Μανιότσι (Mario Magnozzi) | 1951–53 | - | |
Τρύφων Τζανετής | 1952 1954–55 1957 1960–62 1965–67 |
1 Κύπελλο Ελλάδος | |
Έντμοντ "Τεντ" Κρόφορντ (Edmund "Ted" Crawford) | 1953–54 | - | |
Ρίνο Μαρτίνι (Vittore "Rino" Martini) | 1957–58 | - | |
Λούκας "Χάρρυ" Αουρέντνικ (Lukas Aurednik) | 1959–61 | - | |
Γένε Τσάκναντι (Jenő Csaknády) | 1962–63 1967–68 |
2 Πρωταθλήματα Ελλάδος | |
Χάινριχ "Βούντι" Μίλερ (Heinrich "Wudi" Müller) | 1963–64 | 1 Κύπελλο Ελλάδος | |
Μίρκο Κοκότοβιτς (Mirko Kokotović) | 1964–65 | - | |
Μπράνκο Στάνκοβιτς (Branko Stanković) | 1968–73 | 1 Πρωτάθλημα Ελλάδος | |
Σταν Άντερσον (Stanley "Stan" Anderson) | 1973–74 | - | |
Φράντισεκ Φάντρονκ (František Fadrhonc) | 1974–77 | - | |
Ανδρέας Σταματιάδης | 1977 1978–79 |
- | |
Ζλάτκο "Τσικ" Τσαϊκόφσκι (Zlatko "Čik" Čajkovski) | 1977–78 1982 |
1 Πρωτάθλημα Ελλάδος, 1 Κύπελλο Ελλάδος | |
Φέρεντς Πούσκας (Ferenc Puskás) | 1978–79 | 1 Πρωτάθλημα Ελλάδος | |
Χέρμαν Στεσλ (Hermann Stessl) | 1979–80 | - | |
Μίλτος Παπαποστόλου | 1980–81 | - | |
Χανς Τιλκόφσκι (Hans Tilkowski) | 1981–82 | - | |
Χέλμουτ Σενέκοβιτς (Helmut Senekowitsch) | 1983 1984 |
1 Κύπελλο Ελλάδος | |
Κώστας Νεστορίδης | 1983 1984 |
- | |
Τζον Μπάρνγουελ (John Barnwell) | 1983–84 | - | |
Βέντσελ Χάλαμα (Václav Halama) | 1984 | - | |
Αντώνης Γεωργιάδης | 1985 | - | |
Γιάτσεκ Γκμοχ (Jacek Gmoch) | 1985–86 | - | |
Άλμπερτ Φαφιέ (Ab Fafié) | 1986 | - | |
Νίκος Αλέφαντος | 1987 | - | |
Νίκος Χρηστίδης | 1987 | - | |
Τόζα Βεσελίνοβιτς (Todor Veselinović) | 1987–88 | - | |
Ντούσαν Μπάγεβιτς (Dušan Bajević) | 1988–96 2002–04 2008–10 |
4 Πρωταθλήματα Ελλάδος, 1 Κύπελλο Ελλάδος, 1 Λιγκ Καπ Ελλάδος, 1 Σούπερ Καπ Ελλάδος | |
Πέτρος Ραβούσης | 1996–97 | 1 Κύπελλο Ελλάδος | |
Ντουμίτρου Ντουμιτρίου (Dumitru Dumitriu) | 1997 | - | |
Αντώνης Μήνου | 1998 | - | |
Ντράγκοσλαβ Στεπάνοβιτς (Dragoslav Stepanović) | 1998 | - | |
Τάκης Καραγκιοζόπουλος | 1998 | - | |
Όλεγκ Μπλαχίν (Oleg Blokhin) | 1998-1999 | - | |
Λιούμπισα Τουμπάκοβιτς (Ljubiša Tumbaković) | 1999 | - | |
Τάκης Καραγκιοζόπουλος | 2000 | - | |
Γιάννης Παθιακάκης | 2000–01 | 1 Κύπελλο Ελλάδος | |
Τόνι Σαβέβσκι (Toni Savevski) | 2001 | - | |
Φερνάντο Σάντος (Fernando Santos) | 2001–02 2004–06 |
1 Κύπελλο Ελλάδος | |
Ίλιε Ντουμιτρέσκου (Ilie Dumitrescu) | 2004 | - | |
Λορένθο Σέρα Φερέρ (Lorenzo Serra Ferrer) | 2006–08 | - | |
Νίκος Κωστένογλου | 2008 2012 |
- | |
Γιώργος Δώνης | 2008 | - | |
Μπλεντάρ Κόλα (Bledar Kola) | 2010 | - | |
Μανόλο Χιμένεθ (Manuel Jiménez Jiménez) | 2010–11 2017–18 2019 2020- |
1 Πρωτάθλημα Ελλάδος, 1 Κύπελλο Ελλάδος | |
Βαγγέλης Βλάχος | 2012 | - | |
Μανόλης Παπαδόπουλος | 2012 | - | |
Έβαλντ Λίνεν (Ewald Lienen) | 2012–13 | - | |
Τραϊανός Δέλλας | 2013–15 | - | |
Στέλιος Μανωλάς | 2015 2016 |
1 Κύπελλο Ελλάδος | |
Γκουστάβο Πογέτ (Gustavo Poyet) | 2015–16 | - | |
Τιμούρ Κετσπάγια (Temur Ketsbaia) | 2016 | - | |
Ζοσέ Μοράις (José Morais) | 2016–17 | - | |
Μαρίνος Ουζουνίδης | 2018–19 | - | |
Μιγκέλ Καρντόσο (Miguel Cardoso) | 2019 | - | |
Νίκος Κωστένογλου | 2019 | - | |
Μάσιμο Καρέρα (Massimo Carrera) | 2019–2020 | - | |
Βλάνταν Μιλόγεβιτς (Vladan Milojević) | 2021 | - | |
Αργύριος Γιαννίκης | 2021–2022 | - | |
Σωκράτης Οφρυδόπουλος[90] | 2022 | ||
Ματίας Αλμέιδα | 2022–2023 | 1 Πρωτάθλημα Ελλάδος, 1 Κύπελλο Ελλάδος |
Αξιοσημείωτοι πρώην ποδοσφαιριστές
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Κατά σειρά ένταξης στον σύλλογο και όπως τους παραθέτει η ΠΑΕ ΑΕΚ:[91]
- Κώστας Νεγρεπόντης (1926–1932)
- Τρύφωνας Τζανετής (1933–1950)
- Κλεάνθης Μαρόπουλος (1934–1952)
- Μιχάλης Δελαβίνιας (1938–1955)
- Γιάννης Κανάκης (1950–1959)
- Ανδρέας Σταματιάδης (1950–1968)
- Στέλιος Σεραφείδης (1951–1970 και αγωνιστική περίοδος 1971–72)
- Κώστας Νεστορίδης (1955–1965)
- Μίμης Παπαϊωάννου (1961–1979)
- Στέλιος Σκευοφύλακας (1961–1973)
- Γιώργος Καραφέσκος (1965–1974)
- Κώστας Νικολαΐδης (1966–1975)
- Λάκης Νικολάου (1966–1981)
- Χρήστος Αρδίζογλου (1974–1985)
- Θωμάς Μαύρος (1976–1987)
- - Ντούσαν Μπάγεβιτς (1977–1981)
- Στέλιος Μανωλάς (1979–1998)
- - Τόνι Σαβέβσκι (1988–2001)
- Βασίλης Δημητριάδης (1991–1996)
- Ηλίας Ατματσίδης (1992–2002)
- Μιχάλης Κασάπης (1993–2004)
- Βασίλης Τσιάρτας (1993–1996 και 2000–2004)
- Ντέμης Νικολαΐδης (1996–2003)
- Νίκος Λυμπερόπουλος (2003–2008 και 2010–2012)
- Orbelin Pineda (2022–παρόν)
Στη συνοπτική παρουσίαση της ιστορίας του τμήματος κατά περιόδους,[92] η ΠΑΕ κάνει επίσης ιδιαίτερη μνεία στην αγωνιστική προσφορά των παρακάτω παικτών:
1924–1930:
- Γιώργος Γιάμαλης (1926–1932)
1930–1940:
- Χρήστος Ρίμπας (1929–1947)
- Σπύρος Σκλαβούνος (1935–1940)
- Βασίλης Μανέττας (1935–1945)
- Γιώργος Σίμος "Μάγειρας" (1933–1949)
- Αλέκος Χατζησταυρίδης (1933–1943)
- Ξενοφών Μαρκόπουλος "Ξένος" (1939–1950)
1945–1950:
- Γουίλιαμ Αρβανίτης "Γούλιος" (1946–1954)
- Λάκης Εμμανουηλίδης (1947–1958)
- Αντώνης Παραγυιός (~1945–1957),[93]
- Κώστας Πούλης (1948–1959)
- Μιχάλης Παπαθεοδώρου (1944–1956)
- Παναγιώτης Πατάκας (1948–1951 και 1952–1955)
1950–1959:
- Ηλίας Παπαγεωργίου (1949–1955)
Ξένοι ποδοσφαιριστές
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]- Δείτε πλήρη κατάλογο ξένων ποδοσφαιριστών της ΑΕΚ.
Δείτε επίσης
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Σημειώσεις
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]- ↑ συνοπτικά βιογραφικά στοιχεία από τον Χρυσόστομο Θεοδωρίδη στο Διακριθέντες του ξεριζωμένου Ελληνισμού: Μικράς Ασίας - Πόντου - Αν. Θράκης - Κωνσταντινουπόλεως, Αθήνα 1976 [85]
- ↑ ανιψιός του συνονόματου προέδρου της 20th Century Fox και παππούς του Πέτρου Σ. Κόκκαλη από την πλευρά της μητέρας του[86]
- ↑ όχι ο γνωστός πολιτικός (είχε αποβιώσει το 1936)
- ↑ συνοπτικά βιογραφικά στοιχεία από το Χρυσόστομο Θεοδωρίδη στο Διακριθέντες του ξεριζωμένου Ελληνισμού: Μικράς Ασίας - Πόντου - Αν. Θράκης - Κωνσταντινουπόλεως, Αθήνα 1976 [87]
Παραπομπές
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]- ↑ «Εγγεγραμμένα σωματεία». somateia2023.gga.gov.gr. Ανακτήθηκε στις 15 Απριλίου 2024.
- ↑ «Επίσημα στοιχεία A.E.K. 2024-2025 | Super League Ελλάδα». www.slgr.gr. Ανακτήθηκε στις 11 Αυγούστου 2024.
- ↑ «ΓΕΜΗ :: Υπηρεσίες Δημοσιότητας». publicity.businessportal.gr. Ανακτήθηκε στις 1 Ιουλίου 2024.
- ↑ «Turkey - List of Foundation Dates».
- ↑ Ο πρώτος αγώνας στην ιστορία της ΑΕΚ[νεκρός σύνδεσμος]
- ↑ ΑΕΚ: Ένας σύλλογος μαθημένος στα δύσκολα[νεκρός σύνδεσμος]
- ↑ «Ψηφιακή συλλογή εφημερίδων της Εθνικής Βιβλιοθήκης της Ελλάδος». Έθνος. 30 Σεπτεμβρίου 1940.
- ↑ «Ο ποδοσφαιριστής της ΑΕΚ, Σπύρος Κοντούλης...». Μηχανή του χρόνου. Ανακτήθηκε στις 20 Αυγούστου 2019.
- ↑ Τα Νέα, 27-7-1987, σελ. 45.
- ↑ «Κύπελλο 1961» (PDF).
- ↑ «Η ΑΕΚ στην Ευρώπη!».
- ↑ Άλλα σημαντικά γεγονότα σε Ελλάδα και εξωτερικό, Ιστορικό Λεύκωμα 1969, σελ. 162, Καθημερινή (1998)
- ↑ Ιστορικό Λεύκωμα 1970, σελ. 160, Καθημερινή (1998)
- ↑ AEK: Ένας σύλλογος μαθημένος στα δύσκολα (μέρος 3ο)[νεκρός σύνδεσμος]
- ↑ https://www.sport24.gr/football/loykas-mparlos-o-proedros-ton-proedron.7941368.html
- ↑ Ο πρόεδρος των προέδρων[νεκρός σύνδεσμος]
- ↑ https://www.sansimera.gr/articles/83
- ↑ https://www.worldfootball.net/winner/gre-supercup/
- ↑ https://www.gazzetta.gr/stili/h-mixani-tou-xronou/article/858974/otan-oi-paiktes-tis-aek-ekanan-toys-traymaties-kontra-ston-olympiako
- ↑ «sport-fm.gr Διαφορετικό να είσαι AEK». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 13 Μαρτίου 2012. Ανακτήθηκε στις 11 Απριλίου 2011.
- ↑ https://www.sportime.gr/aek/aek-i-mera-pou-agnoise-ton-polemo-sto-veligradi/
- ↑ «OPAP Arena Αγιά Σοφιά: Τα εγκαίνια του νέου γηπέδου της ΑΕΚ μέσα από τον φωτογραφικό φακό». ΕΘΝΟΣ. 1 Οκτωβρίου 2022. Ανακτήθηκε στις 15 Οκτωβρίου 2023.
- ↑ Συριώσης, Νίκος (21 Σεπτεμβρίου 2016). «Πού χάθηκες εσύ, Ρόμαν Βάλνερ;». sports24.gr. Ανακτήθηκε στις 23 Ιουλίου 2019.
- ↑ «Τι αποκαλύπτει το μπάχαλο στην «υπόθεση Βάλνερ»». Το Βήμα. 25 Νοεμβρίου 2018. Ανακτήθηκε στις 23 Ιουλίου 2019.
- ↑ https://www.sport24.gr/longreads/poy-chathikes-esy-roman-valner.8423203.html
- ↑ «The court of arbitration for sport: provisional and conservatory measures». The Free Library. Ανακτήθηκε στις 23 Ιουλίου 2019.
- ↑ Παραιτήθηκε ο Νικολαΐδης
- ↑ ΑΕΚ-Ολυμπιακός 14-15 πεν. (vids)
- ↑ «Νέος πρόεδρος ο Αδαμίδης». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 12 Ιουλίου 2020. Ανακτήθηκε στις 13 Ιανουαρίου 2013.
- ↑ Η Χρυσή Εποχή και η Κατηφόρα[νεκρός σύνδεσμος]
- ↑ Ποινές... υποβιβασμού για την AEK, Γιώργος Φραδελάκης, gazzetta.gr
- ↑ Μηδενισμός, -3 βαθμοί στην AEK και υποβιβασμός[νεκρός σύνδεσμος], Παναγιώτης Γκαμπράνης, agelioforos.gr
- ↑ Αγωνιστικός υποβιβασμός για AEK, 1-0 από Ατρόμητο (photos), Onsports Team, onsports.gr
- ↑ Ξέσπασαν σε κλάματα οι παίκτες της AEK, sport-fm.gr
- ↑ et.gr ΦΕΚ ΑΕ-ΕΠΕ 4937/2014
- ↑ ΑΘΛΗΤΙΚΗ ΕΝΩΣΙΣ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥΠΟΛΕΩΣ - ΑΕΚ Ποδοσφαιρική Ανώνυμη Εταιρεία businessregistry.gr
- ↑ «Η σύσταση της ΠΑΕ ΑΕΚ». naftemporiki.gr. 18 Ιουλίου 2014.
- ↑ ΑΕΚ, η πρώτη αήττητη ομάδα στη Football League, www.sport24.gr
- ↑ Η ΑΕΚ επέστρεψε! www.sport-fm.gr
- ↑ https://www.sport24.gr/football/i-fiesta-tis-protathlitrias-aek.8624969.html
- ↑ «Τέλος ο Χιμένεθ από την ΑΕΚ, φαβορί ο Ουζουνίδης». Newsbeast.gr. 25 Μαΐου 2018. Ανακτήθηκε στις 8 Φεβρουαρίου 2019.
- ↑ 42,0 42,1 «Αήττητη για 14 σερί ματς η ΑΕΚ στην Ευρώπη!». www.gazzetta.gr. Ανακτήθηκε στις 31 Αυγούστου 2020.
- ↑ «Αρνητικό ρεκόρ για την ΑΕΚ». novasports.gr. Ανακτήθηκε στις 25 Δεκεμβρίου 2018.
- ↑ «Στριμωγμένος στα σχοινιά ο Ουζουνίδης!». www.sdna.gr. Ανακτήθηκε στις 25 Δεκεμβρίου 2018.
- ↑ «Ο Ουζουνίδης δεν είναι ο βασικός υπαίτιος και οι καλές μέρες σίγουρα θα ξαναέρθουν». sport-fm.gr. Ανακτήθηκε στις 25 Δεκεμβρίου 2018.
- ↑ «ΑΕΚ: Παραιτήθηκε ο Ουζουνίδης». www.sport24.gr (στα Αγγλικά). Sport24.gr. Φεβρουάριος 2019. Ανακτήθηκε στις 8 Φεβρουαρίου 2019.
- ↑ «ΑΕΚ: Ανακοινώθηκε ο Χιμένεθ». www.sport24.gr (στα Αγγλικά). Φεβρουάριος 2019. Ανακτήθηκε στις 8 Φεβρουαρίου 2019.
- ↑ «Δύο νέοι μέτοχοι στην ΑΕΚ». enet.gr. 29 Αυγούστου 2014. Ανακτήθηκε στις 23 Ιουλίου 2019.
- ↑ Transfers & rumours > All transfers, transfermarkt.gr (Αγγλικά)
- ↑ Ραχωβίτσας, Γρηγόρης (12 Ιανουαρίου 2018). «Η ΑΕΚ πρώτη και μοναδική κάτοχος Λιγκ Καπ στην Ελλάδα! (photos+videos)». onsports.gr. Ανακτήθηκε στις 23 Ιουλίου 2019.
- ↑ «Greece - List of Super Cup and League Cup Finals». rsssf.com. Ανακτήθηκε στις 23 Ιουλίου 2019.
- ↑ «Υπερκύπελλο 1971». aek-live.gr.
- ↑ https://www.to10.gr/podosfero/champions-league/932148/o-olybiakos-ine-22os-sti-lista-ton-kypellon-evropis/
- ↑ «UEFA 5-year Club Ranking 2022». www.uefa.com. Ανακτήθηκε στις 29 Αυγούστου 2020.
- ↑ contra.gr Η πορεία ενός εμβλήματος στον χρόνο!
- ↑ Εκδοχή του εμβλήματος της ΠΑΕ ΑΕΚ το διάστημα 1993–2014 (από το Εκσυγχρονίζεται το aekfc.gr!, aek-live.gr)
- ↑ sport24.gr Άλλαξε το έμβλημα της ΑΕΚ
- ↑ Οικονομικό Πανεπιστήμιο Αθηνών Τμήμα Μάρκετινγκ & Επικοινωνία με Νέες Τεχνολογίες σελ. 71, Μεταπτυχιακό Πρόγραμμα Σπουδών Μάρκετινγκ, Πτυχιακή Εργασία: Αποτελεσματικότητα της αθλητικής χορηγίας σε φιλάθλους διαφορετικής ανάμιξης. Μελέτη του χορηγικού προγράμματος της ΠΑΕ ΑΕΚ, Καραβάς Γεώργιος
- ↑ enwsi.gr Αρχειοθετήθηκε 2015-07-08 στο Wayback Machine. Το δεύτερο βήμα προς το «όνειρο»
- ↑ contra.gr Αρχειοθετήθηκε 2015-10-29 στο Wayback Machine. Φανέλες ΑΕΚ
- ↑ Ο ανανεωμένος «Ύμνος της ΑΕΚ», από τον ιστότοπο ogdoo.gr
- ↑ Η "Γλυκιά Ρετζίνα" στον ιστότοπο kithara.to
- ↑ Η "Γλυκιά Ρετζίνα" είναι τραγούδι που πρωτοπαρουσιάστηκε στην επιθεώρηση "Παπαγάλος" το 1926, σε σύνθεση και στίχους Αντώνη και Λόλας Βώττη και ερμηνεία από την Σωτηρία Ιατρίδου, σε ρυθμό αργεντίνικου τάγκο.
- ↑ Τα δύο τραγούδια του Χρηστάκη καθώς και μερικά ακόμα τραγούδια για την ΑΕΚ, σε ένα αφιέρωμα του contra.gr στα τραγούδια που έχουν διαχρονικά γραφτεί για την "Ένωση".
- ↑ Η πρώτη στροφή του σχεδόν ξεχασμένου σήμερα τραγουδιού ήταν:
"ΑΕΚ με το Δικέφαλο
τίποτα μη σε σκιάζει
ο Μαύρος σου να 'ναι καλά
κι ο Μάρτον Εστερχάζι". - ↑ «ΑΕΚ Internet Fan Club® 1994-2010». web.archive.org. 26 Απριλίου 2011. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 26 Απριλίου 2011. Ανακτήθηκε στις 11 Ιουλίου 2023.
- ↑ «ORIGINAL 21 | Επίσημη ιστοσελίδα της ORIGINAL 21». web.archive.org. 20 Δεκεμβρίου 2017. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 20 Δεκεμβρίου 2017. Ανακτήθηκε στις 11 Ιουλίου 2023.
- ↑ Επίσημη ιστοσελίδα original21
- ↑ «Χλιδή το προπονητικό». Aek365.gr. 21 Απριλίου 2010. Ανακτήθηκε στις 1 Ιουλίου 2010.
- ↑ «aekfc.gr: Προπονητικό Κέντρο». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 31 Αυγούστου 2012. Ανακτήθηκε στις 28 Αυγούστου 2012.
- ↑ «ΑΕΚ: Ερχεται πιο κοντά η κατασκευή του γηπέδου». «ΗΜΕΡΗΣΙΑ». Ανακτήθηκε στις 6 Μαΐου 2013.
- ↑ «Η ΑΕΚ θεμελίωσε το λαμπρό μέλλον της». Η Καθημερινή. 7 Νοεμβρίου 2013. http://www.kathimerini.gr/58873/article/epikairothta/a8lhtismos/h-aek-8emeliwse-to-lampro-mellon-ths.
- ↑ «OPAP Arena: Ιστορική ημέρα για την ΑΕΚ -Όλα όσα συνέβησαν στα εγκαίνια του νέου γηπέδου [εικόνες & βίντεο]». iefimerida.gr. 30 Σεπτεμβρίου 2022. Ανακτήθηκε στις 4 Οκτωβρίου 2022.
- ↑ «ΑΕΚ - Ιωνικός 4-1: Γκολ και φάσεις από το πρώτο ματς στην «Αγιά Σοφιά - OPAP Arena» (VIDEO)». Enwsi.gr. 3 Οκτωβρίου 2022. Ανακτήθηκε στις 4 Οκτωβρίου 2022.
- ↑ Ομάδα > Ρόστερ, ιστότοπος ΠΑΕ ΑΕΚ
- ↑ Squad of AEK Athens, transfermarkt.gr (Αγγλικά)
- ↑ Ομάδα > Τεχνική ηγεσία, ιστότοπος ΠΑΕ ΑΕΚ
- ↑ Ομάδα > Ιατρικό επιτελείο, ιστότοπος ΠΑΕ ΑΕΚ
- ↑ Ομάδα > Προσωπικό, ιστότοπος ΠΑΕ ΑΕΚ
- ↑ Διοίκηση > Διοικητικό συμβούλιο, ιστότοπος ΠΑΕ ΑΕΚ
- ↑ Διοίκηση > Στελέχη, ιστότοπος ΠΑΕ ΑΕΚ
- ↑ Ακαδημίες > Οργανόγραμμα, ιστότοπος ΠΑΕ ΑΕΚ
- ↑ Ιστορία > Ιστορική διαδρομή, ιστότοπος Α.Ε.Κ.
- ↑ Ποιος ήταν ο πρώτος πρόεδρος της ΑΕΚ;, Χάρης Αναστασιάδης, aek-live.gr
- ↑ Κωνσταντίνος Σπανούδης (1871-1941), aek-history.blogspot.gr
- ↑ Εν αρχή τα τρία αδέρφια από το Σκουροχώρι, Δημήτρης Λυμπερόπουλος, liberopoulos.gr
- ↑ Αλέξανδρος Μακρίδης, aek-history.blogspot.gr
- ↑ Πληροφορίες για τον Ράουχμαουλ, στο magyarfutball.hu
- ↑ Πληροφορίες και φωτογραφία του Ράουχμαουλ, στο tempofradi.hu
- ↑ «Τέλος ο Γιαννίκης από τον πάγκο της ΑΕΚ». www.naftemporiki.gr. 1 Μαρτίου 2022. Ανακτήθηκε στις 19 Απριλίου 2023.
- ↑ Ιστορία > Μεγάλες μορφές, ιστότοπος ΠΑΕ ΑΕΚ
- ↑ Ιστορία > Γεγονότα, ιστότοπος ΠΑΕ ΑΕΚ
- ↑ Συναντώντας μια από τις μεγαλύτερες μορφές της ΑΕΚ!, Χάρης Αναστασιάδης στο aek-live.gr
Πηγές
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]- Η σελίδα του συλλόγου στην UEFA
- Η Ιστορία της AEK - Αθλητική Ηχώ 1953
- «H πορεία ενός εμβλήματος στον χρόνο!», αφιέρωμα στον ιστότοπο Contra.gr, 23 Αυγούστου 2014
- 90 χρόνια ΑΕΚ - Η ιστορία της ΑΕΚ, Εκδοτικός Οργανισμός Λιβάνη