Κύπελλο φιλίας και αλληλεγγύης

Σούπερ Καπ
Διοργανωτής	Ελληνική Ποδοσφαιρική Ομοσπονδία
Ίδρυση	1980
Κατάργηση	2008
Χώρα	Ελλάδα
Χώρος διεξαγωγής	Ελλάδα
Αριθμός ομάδων	2
Τρέχων κάτοχος	Ολυμπιακός ; (2007)
Περισ. κατακτήσεις	Ολυμπιακός ; (4 τίτλοι)
Τηλεοπτική κάλυψη	EΡΤ
Ιστοσελίδα	epo.gr
	wikidata (π • σ • ε )

Κύπελλο Φιλίας και Αλληλεγγύης ή Σούπερ Καπ του ελληνικού ποδοσφαίρου ονομαζόταν ο αγώνας ανάμεσα στην πρωταθλήτρια και την κυπελλούχο ομάδα της προηγούμενης αγωνιστικής περιόδου. Σύμφωνα με την προκήρυξη σε περίπτωση που η πρωταθλήτρια ομάδα της Σούπερ Λιγκ και η κυπελλούχος ομάδα ήταν ίδια (νταμπλ), τότε Ο αγώνας δεν διεξαγόταν, όπως συνέβη τα έτη 1991, 1995, 2010 λόγω της επίτευξης νταμπλ από τον Παναθηναϊκό και τα έτη 2008, 2009 από τον Ολυμπιακό. Η διοργάνωση ξεκίνησε το 1980.^[1]^[2]

Το βιβλίο Θρύλος: πορεία μέσα στο χρόνο (Εκδόσεις Ηλιοτρόπιο, 1997) αναφέρει ως πρώτο Σούπερ Καπ εκείνο του 1980: «Το 1980 έγινε η πρώτη διοργάνωση του "Σούπερ Καπ", ...» (σ. 245) με αφορμή την καθιέρωση του επαγγελματικού ποδοσφαίρου στην Ελλάδα. Η διοργάνωση θεωρείται επίσημη, παρότι διοργανώθηκε από τον ΠΣΑΤ. Οι διοργανώσεις Σούπερ καπ της ΕΠΟ και της ΕΠΑΕ ξεκίνησαν το 1987.

Με το αρχικό όνομα έγιναν οκτώ διοργανώσεις, με τελευταία φορά το 1996. Επανήλθε το 2007 για μια και μοναδική φορά ως Σούπερ Καπ. Στην πράξη η διοργάνωση έχει διακοπεί, καθώς δεν τελείται είτε από τον φόβο επεισοδίων, όπως το 1990 μεταξύ ΠΑΟ-Ολυμπιακού και το 1997 μεταξύ ΑΕΚ-Ολυμπιακού, που αποτέλεσε και το "τελειωτικό χτύπημα" στο παλιό κύπελλο Φίλιας, είτε λόγω έλλειψης ελεύθερων ημερομηνιών. Με το νέο της όνομα ξεκίνησε πάλι το 2007 αλλά τις επόμενες τρεις χρονιές οι πρωταθλήτριες ομάδες έκαναν το νταμπλ, οπότε η διοργάνωση σχεδόν ξεχάστηκε. Το 2011 έπρεπε να γίνει μεταξύ ΑΕΚ-Ολυμπιακού αλλά δεν βρέθηκαν κενές ημερομηνίες ενώ πάντα ελλόχευε ο κίνδυνος επεισοδίων.^[3]

Από το 1987 μέχρι το 1994 οι αγώνες του Κυπέλλου Φιλίας και Αλληλεγγύης διεξήχθησαν στο Ολυμπιακό Στάδιο Αθήνας, ενώ το 1980, 1996 και το 2007 έγιναν στο στάδιο Καραϊσκάκης. Οι αγώνες ήταν μονοί και σε περίπτωση μη ανάδειξης νικητή κατά την κανονική διάρκεια, ακολουθούσε 30λεπτη παράταση και αν και πάλι δεν υπήρχε νικητής, τότε αυτός αναδεικνυόταν μέσω της διαδικασίας των πέναλτι, κάτι που χρειάστηκε μόνο δύο φορές: το 1989 και το 1996.

Ιστορικό[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Με ιδέα του ΠΣΑΤ διοργανώθηκε το σούπερ καπ για πρώτη φορά το 1980. Για διάφορους λόγους ο θεσμός διακόπηκε ως το 1987. Τότε η ΕΠΟ καθιέρωσε τον αγώνα "πρωταθλητή-κυπελλούχου" με την ονομασία Κύπελλο Φιλίας και Αλληλεγγύης, που διεξήχθη με διαλείμματα ως το 1996. Στα δέκα χρόνια πραγματοποιήθηκαν επτά τελικοί: 1987 ως 1989, 1992 ως 1994 και 1996. Στη συνέχεια καταργήθηκε, κυρίως λόγω της δυσκολίας να ελεγχθεί ο φανατισμός στους αγώνες ντέρμπι. Π.χ. το 1990 η αναμέτρηση ανάμεσα στον πρωταθλητή Παναθηναϊκό και τον κυπελλούχο Ολυμπιακό αποφασίστηκε να ματαιωθεί, υπό τον φόβο επεισοδίων λόγω του τεταμένου κλίματος που προκάλεσε η μεταγραφή του Στράτου Αποστολάκη από τον δεύτερο στον πρώτο. Αγώνες δεν έγιναν επίσης το 1991 και το 1995, χρονιές που ο ΠΑΟ είχε κάνει το νταμπλ αλλά ούτε το 1997 (ΟΣΦΠ-ΑΕΚ), 1998 (ΟΣΦΠ-Πανιώνιος). Ακολούθησε το νταμπλ του Ολυμπιακού (1999) και γενικά το ενδιαφέρον για τη συνέχιση του θεσμού ατόνησε, παρά το ότι θα μπορούσαν να γίνουν αγώνες τα επόμενα χρόνια: 2000 (ΟΣΦΠ-ΑΕΚ), 2001 (ΟΣΦΠ-ΠΑΟΚ), 2002 (ΟΣΦΠ-ΑΕΚ), 2003 (ΟΣΦΠ-ΠΑΟΚ). Την τριετία 2004-2006 αναδείχθηκαν νταμπλούχοι οι: ΠΑΟ (2004) και ΟΣΦΠ (2005, 2006).

Το 2007 η Σούπερ Λίγκα επανέφερε το θεσμό με την ονομασία Σούπερ Καπ, αλλά δεν συνεχίστηκε καθώς τα επόμενα έτη κατέκτησαν το νταμπλ ο Ολυμπιακός (2008 και 2009) και ο ΠΑΟ (2010). To 2011 η αναμέτρηση ανάμεσα στον πρωταθλητή Ολυμπιακό και την κυπελλούχο ΑΕΚ είχε προγραμματιστεί αλλά δεν διεξήχθη ποτέ για άγνωστους λόγους. Ακολούθησαν τα νταμπλ του Ολυμπιακού (2012, 2013), οπότε η διοργάνωση διακόπηκε.

Σούπερ Καπ (διοργάνωση ΠΣΑΤ)[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Υπό τον ΠΣΑΤ οργανώθηκε το πρώτο Σούπερ καπ μεταξύ Πρωταθλητή και Κυπελλούχου, το 1980^[4].

Έτος	Πρωταθλητής	Αποτελέσμα	Κυπελλούχος	Γήπεδο
1980	Ολυμπιακός	4-3	Καστοριά	Στάδιο Καραϊσκάκη

Διοργανώσεις ΕΠΟ[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Υπόμνημα

Έντονα	Νικήτρια ομάδα της αναμέτρισης

Συνοπτικά[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ημ/νία	Πρωταθλήτρια	Σκορ	Κυπελλούχος	Χώρος
29.08.87	Ολυμπιακός	1–0	Ο.Φ.Η.	Ο.Α.Κ.Α.
24.08.88	Α.Ε. Λάρισας	1–3	Παναθηναϊκός	Ο.Α.Κ.Α.
30.08.89	Α.Ε.Κ.	1–1 (6–5 π)	Παναθηναϊκός	Ο.Α.Κ.Α.
29.08.92	Α.Ε.Κ.	1–3	Ολυμπιακός	Ο.Α.Κ.Α.
18.08.93	Α.Ε.Κ.	0–1	Παναθηναϊκός	Ο.Α.Κ.Α.
17.08.94	Α.Ε.Κ.	0–3	Παναθηναϊκός	Ο.Α.Κ.Α.
11.08.96	Παναθηναϊκός	1–1 (8–9 π)	Α.Ε.Κ.	Στάδιο Καραϊσκάκη
31.08.07	Ολυμπιακός	1–0	Α.Ε. Λάρισας	Στάδιο Καραϊσκάκη

Αναλυτικά[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Κύπελλο Φιλίας και Αλληλεγγύης 1987
29/8/1987 Στάδιο ΟΑΚΑ, Ολυμπιακός – ΟΦΗ 1-0
Σκόρερς: 65’ Ξανθόπουλος
Ολυμπιακός: Καζιμιέρσκι, Ξανθόπουλος, Αποστολάκης, Αλεξίου, Μίχος, Μπονόβας, Ζελιλίδης, Καπουράνης, Ψεύτης, Μητρόπουλος (87' Παπαθεοδώρου), Κωστίκος (81' Παπαχρήστου).
ΟΦΗ: Χοσάδας, Πατεμτζής (46' Τσίμπος), Γκουλής, Τσινός, Μιχαλίτσιος, Ανδρεανίδης, Ίσις, Παπαβασιλείου, Χαραλαμπίδης (46' Μαρινάκης), Νιόπλιας, Σαμαράς.
Κύπελλο Φιλίας και Αλληλεγγύης 1988
24/8/1988, Στάδιο ΟΑΚΑ, Παναθηναϊκός - Λάρισα 3-1
Σκόρερς: 27', 64' Νίλσεν, 58' Καλαντζής - 59' Μητσιμπόνας
Παναθηναϊκός: Αμπαδιωτάκης, Χατζηαθανασίου, Βαμβακούλας, Καλατζής (82' Βλάχος), Κουρμπανάς (13' Βασιλείου), Μαυρίδης, Σαραβάκος, Χριστοδούλου, Νίλσεν, Κόλεφ, Γεωργαμλής.
Λάρισα: Μιχαήλ, Αγορογιάννης, Κολομητρούσης, Κυριλίδης, Βουτυρίτσας, Αλεξούλης, Τσιώλης, Ζιώγας, Καραπιάλης, Βαλαώρας (66' Μπάνον).
Κύπελλο Φιλίας και Αλληλεγγύης 1989
30/8/1989, Στάδιο ΟΑΚΑ, ΑΕΚ – Παναθηναϊκός 1-1 (6-5 στα πέναλτι)
Σκόρερς: 78' Χριστοδούλου - 46' Βλάχος
ΑΕΚ: Οικονομόπουλος, Βασιλόπουλος, Σταματής, Μανωλάς, Κούτουλας, Παπαϊωάννου, Πατίκας, Σαβέφσκι, Σαββίδης (81' Καραγκιοζόπουλος), Οκόνσκι, Χριστοδούλου
Παναθηναϊκός: Αμπαδιωτάκης (45' Σαργκάνης), Χατζηαθανασίου, Σαμαράς, Καλατζής, Καλιτζάκης, Μαυρίδης, Σαραβάκος, Αντωνίου, Πόλακ (69' Γεωργακόπουλος), Βλάχος, Γεωργαμλής.
Κύπελλο Φιλίας και Αλληλεγγύης 1992
29/8/1992, Στάδιο ΟΑΚΑ, Ολυμπιακός – ΑΕΚ 3-1
Σκόρερς: 34’ Μπατίστα, 58’ Τσαλουχίδης, 60’ Καραπιάλης - 31’ Αλεξανδρής
Ολυμπιακός: Μίρτσος, Παχατουρίδης, Καραταΐδης, Μητσιμπόνας, Κούσουλας, Τσαλουχίδης, Λιτόφτσενκο, Τσιαντάκης (81' Βλάχος), Προτάσοφ, Καραπιάλης, Μπατίστα (80' Σαββίδης).
ΑΕΚ: Ατματσίδης, Βασιλόπουλος, Καραγιάννης, Μανωλάς, Σαμπανάτζοβιτς, Παπαϊωάννου, Αλεξανδρής, Δημητριάδης, Σλίσκοβιτς, Πατίκας (63' Μητρόπουλος).
Κύπελλο Φιλίας και Αλληλεγγύης 1993
18/8/1993, Στάδιο ΟΑΚΑ, Παναθηναϊκός – ΑΕΚ 1-0
Σκόρερς: 22’ Σαραβάκος
Παναθηναϊκός: Βάντσικ, Αποστολάκης, Καπουράνης, Χριστοδούλου, Μπορέλι (68' Γεωργιάδης Γ.Χ.), Μαυρίδης, Σαραβάκος, Αντωνίου, Βαζέχα, Νιόπλιας, Μαραγκός.
ΑΕΚ: Ατματσίδης, Αγορογιάννης, Καραγιάννης, Μανωλάς, Σαμπανάτζοβιτς, Παπαδόπουλος, Αλεξανδρής (67' Τσιάρτας), Σαβέφσκι, Δημητριάδης, Σλίσκοβιτς (63' Μητρόπουλος), Κασάπης.
Κύπελλο Φιλίας και Αλληλεγγύης 1994
17/8/1994, Στάδιο ΟΑΚΑ, Παναθηναϊκός – ΑΕΚ 3-0
Σκόρερς: 30' Ουζουνίδης, 76' Αποστολάκης πεν., 86' Μάρκος
Παναθηναϊκός: Βάντσικ, Αποστολάκης, Γεωργιάδης, Ουζουνίδης, Καλιτζάκης, Κολιτσιδάκης, Μπορέλι, Χριστοδούλου, Βαζέχα, Μαραγκός, Μάρκος.
ΑΕΚ: Ατματσίδης, Μπορμπόκης (65' Κοπιτσής), Κωστένογλου, Κούτουλας, Σαμπανάτζοβιτς, Βλάχος, Κωστής, Σαβέφσκι (50' Σταματής), Δημητριάδης, Τσιάρτας, Κασάπης.
Κύπελλο Φιλίας και Αλληλεγγύης 1996
17/8/1996, Γήπεδο Γ. Καραϊσκάκης, ΑΕΚ – Παναθηναϊκός 1-1 (9-8 στα πέναλτι)
Σκόρερς: 88΄ Σαβέφσκι - 90΄ Αλεξούδης
Τα πέναλτι: Κωστής απέκρουσε ο Νικοπολίδης, Γεωργιάδης δοκάρι, Μαλαδένης άουτ, Χριστοδούλου 0-1, Κοπιτσής 1-1, Λυμπερόπουλος 1-2, Νικολαΐδης 2-2, Λαγωνικάκης 2-3, Κετσπάγια 3-3, Αλεξούδης απέκρουσε ο Ατματσίδης - Ντόμπος 4-3, Mάρκος 4-4, Μαρτσέλο 5-4, Νικοπολίδης 5-5, Μανωλάς 6-5, Μαραγκός 6-6, Κασάπης 7-6, Νασιόπουλος 7-7, Ατματσίδης 8-7, Καπουράνης 8-8 - Κοπιτσής 9-8, Κολιτσιδάκης δοκάρι.
ΑΕΚ: Ατματσίδης, Μπορμπόκης (70’ Κοπιτσής), Κασάπης, Βλάχος, Ντόμπος, Μαλαδένης, Κετσπάγια, Σαβέβσκι (90’ Μανωλάς), Μπατίστα (79’ Μαρτσέλο), Κωστής, Νικολαΐδης.
Παναθηναϊκός: Νικοπολίδης, Μπασινάς (97’ Λαγωνικάκης), Νικολαΐδης (58’ Καπουράνης), Κολιτσιδάκης, Mάρκος, Χριστοδούλου, Νασιόπουλος, Λυμπερόπουλος, Αλεξούδης, Μαραγκός, Kόλα (67’ Γεωργιάδης).
Σούπερ Καπ 2007
17/10/2007, Γήπεδο Γ. Καραϊσκάκης, Ολυμπιακός – Λάρισα 1–0
Σκόρερς: 39΄ Μήτρογλου
Ολυμπιακός: Σηφάκης, Πάντος, Τοροσίδης, Ζεβλάκοφ, Αρτσούμπι, Κατσικογιάννης, Μενδρινός, Σοϊλέδης (77' Γκαλέτι), Νούνιες (77' Βασιλόγιαννης), Μήτρογλου, Κωνσταντίνου.
Λάρισα: Κηπουρός, Μπουκουβάλας, Φέρστερ, Βενέτης, Κατσιαρός, Μπαχράμης (57' Μουνιόθ), Βεργώνης (46' Αλεξάνδρου), Λαμπρόπουλος, Ιγκλέσιας (46' Κυριακίδης), Πάρα, Κόζλεϊ.

Τίτλοι[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Στατιστικά στοιχεία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Τον τίτλο έχει κατακτήσει 4 φορές η πρωταθλήτρια ομάδα (1980 1987, 1989, 2007) και 5 η κυπελλούχος (1988, 1992, 1993, 1994, 1996).
Ο πιο επιτυχημένος σύλλογος του θεσμού είναι ο Ολυμπιακός που το κατέκτησε 4 φορές.
Τον περισσότερο άτυχο σύλλογο του θεσμού αποτελεί η Λάρισα που το έχασε και τις δυο φορές που αγωνίστηκε, τη μία ως πρωταθλήτρια (1988) και την άλλη ως κυπελλούχος (2007).
Τον τίτλο δεν έχει καταφέρει να κερδίσει άλλος πλην των τριών του πάλαι ποτέ ΠΟΚ.

Ανά σύλλογο[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Σύλλογος	Τίτλοι (φιναλίστ)	Χρονιές
Ολυμπιακός	4 0 (0)	1980, 1987, 1992, 2007
Παναθηναϊκός	3 0 (2)	1988, 1993, 1994 0 (1989, 1996)
ΑΕΚ	2 0 (3)	1989, 1996 0 (1992, 1993, 1994)
Λάρισα	0 0 (2)	(1988, 2007)
Καστοριά	0 0 (1)	(1980)
ΟΦΗ	0 0 (1)	(1987)