Παναχαϊκή Γ.Ε. (ποδόσφαιρο)
![]() | |||
Επίσημη ονομασία | Παναχαϊκή Γ.Ε. Π.Α.Ε. | ||
---|---|---|---|
Προσωνύμιο | Κοκκινόμαυροι, Μεγάλη Κυρία της Πελοποννήσου | ||
Ίδρυση | 14 Ιουνίου 1891 | ||
Έδρα | Πάτρα, Ελλάδα | ||
Στάδιο | «Κώστας Δαβουρλής», Πάτρα, Ελλάδα | ||
Χρώματα | Κόκκινο, Μαύρο | ||
Πρόεδρος | Πέτρος Σταθάκης | ||
Προπονητής | Σούλης Παπαδόπουλος | ||
Πρωτάθλημα | Σούπερ Λιγκ 2 | ||
Ιστότοπος | Επίσημος ιστότοπος | ||
| |||
Μέσα κοινωνικής δικτύωσης | |||
![]() ![]() | |||
![]() | |||
wikidata ( ) |
Ενεργά τμήματα της Παναχαϊκής | ||
---|---|---|
![]() |
![]() |
![]() |
Ποδόσφαιρο | Μπάσκετ | Βόλεϊ (Ανδρών) |
![]() |
![]() |
![]() |
Στίβος | Πυγμαχία | Βόλεϊ (Γυναικών) |
Η Παναχαϊκή Γ.Ε. Π.Α.Ε. είναι ελληνικό ποδοσφαιρικό σωματείο που εδρεύει στην πόλη της Πάτρας. Συστάθηκε ως ποδοσφαιρικό τμήμα της Παναχαϊκής Γυμναστικής Ένωσης (Π.Γ.Ε.) το 1899, οκτώ χρόνια έπειτα από την ίδρυση του συλλόγου (1891). Έδρα της ομάδας αποτελεί το Στάδιο Παναχαϊκής «Κώστας Δαβουρλής» στην πόλη της Πάτρας.
Είναι μια από τις πιο ιστορικές ομάδες της Ελλάδας, μετράει 26 συμμετοχές στο Πρωτάθλημα της Α΄ Εθνικής και 30 στο κορυφαίο επίπεδο της χώρας διαχρονικά, ενώ είναι ο πρώτος επαρχιακός σύλλογος (εκτός Αττικής & Θεσσαλονίκης δηλαδή) που κατάφερε να αγωνιστεί σε ευρωπαϊκή διοργάνωση, κερδίζοντας τη συμμετοχή της στο Κύπελλο ΟΥΕΦΑ της περιόδου 1973-74, μέσω της κατάκτησης της 4ης θέσης στην Α΄ Εθνική της προηγούμενης αγωνιστικής περιόδου (1972-1973). Αξιοσημείωτο είναι πως έχει αναδείξει πολλούς σημαντικούς ποδοσφαιριστές.
Αποκαλείται συχνά από τους φίλαθλους της, αλλά και γενικά ανά την ελληνική επικράτεια και όχι μόνο ως «Μεγάλη Κυρία της Πελοποννήσου».
Ιστορία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Ίδρυση[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Ο σύλλογος ιδρύθηκε το 1891 και υπάρχει αναφορά για το γεγονός στον τύπο της εποχής στις 14 Ιουνίου. Η πρώτη αναφορά για το ποδοσφαιρικό τμήμα υπάρχει το 1899. Ιδρυτής του τμήματος ήταν ο επιφανής των Πατρών Άρθουρ Μόρφυ (Arthur Morphy), ιρλανδικής καταγωγής, όπου διετέλεσε διοικητικός παράγοντας της Παναχαϊκής και υπήρξε από τους πρώτους παίκτες του ποδοσφαιρικού τμήματος[1]
ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΟΣ ΜΕ ΑΓΓΛΟΥΣ Εις το γύμνασμα Foot Ball
Πληροφορούμεθα ότι ο Παναχαϊκός Γυμν. Σύλλογος τη πρωτοβουλία του Εφόρου αυτού κ. Α. Μόρφυ εισήγαγεν ως τακτικόν γύμνασμα το παρά τοις Άγγλοις σύνηθες παιγνίδιον Foot Ball, εξασκουμένων των μελών του Συλλόγου δις ή τρις της εβδομάδος εις το άνω Γυμναστήριον. Τούτο μαθόντες οι αξιωματικοί του εις τον λιμένα μας ορμούντος Αγγλικού πολεμικού πλοίου Boxer προσεκάλεσαν τους ημετέρους εις διαγωνισμόν, τον οποίον ευχαρίστως ούτοι απεδέχθησαν. Ώστε εντός ολίγων ημερών θα λάβη χώραν η πάλη προς της οποίας θα ειδοποιηθεί το κοινόν εγκαίρως
πηγή : Νεολόγος, 17 Ιανουαρίου 1899 [1]
Παναχαϊκός και Γ.Ε.Π.[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Στις 18 Ιανουαρίου του 1899 ο Παναχαϊκός έδωσε τον πρώτο αγώνα ποδοσφαίρου στην ιστορία του αλλά και γενικότερα στην Αχαΐα. Ο αγώνας διεξήχθη με αντίπαλο το αγγλικό πλοίο Boxier που κατέφθασε στο λιμάνι της Πάτρας, με την ομάδα να νικά με 4-2, τη σύνθεση της οποίας αποτελούσαν αθλητές των υπόλοιπων τμημάτων του συλλόγου[2]. Από το 1902 δημιούργησε ποδοσφαιρική ομάδα και η Γυμναστική Εταιρεία Πατρών, που ιδρύθηκε το 1894 από μέλη του Παναχαϊκού που αποσπάστηκαν, δίνοντας πολλά φιλικά παιχνίδια μεταξύ τους αλλά και με τους άλλους συλλόγους της Πάτρας που είχαν δημιουργηθεί.
Παναχαϊκή Γ.Ε. και τα πρώτα χρόνια 1923-1940[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Τα πρώτα τμήματα της Παναχαϊκής Γυμναστικής Ένωσης ιδρύθηκαν το 1923. Ο Παναχαϊκός Γ.Σ. και η Γυμναστική Εταιρεία Πατρών αποφάσισαν να πορευτούν πάλι μαζί μετά αρκετά χρόνια αλλά και από πολύχρονες προσπάθειες που αρχικά ξεκίνησαν ήδη από το 1900. Πρόεδρος ήταν ο επιφανής Πατρινός και από τους πρωτεργάτες της συνένωσης αυτής, ο Χρήστος Κορύλλος. Οι πρώτοι παίκτες που τα απάρτιζαν ήταν από την Αγγλική παροικία της πόλης, και κυρίως Ιταλοί μετανάστες. Λίγο αργότερα προστέθηκαν Έλληνες, μερικοί εκ των οποίων ήταν βρετανικής ή άλλης καταγωγής, όπως ενδεικτικά οι: Πούλος Αντ., Αντωνόπουλος Θεμιστ., Μαρντικιάν Μαρντίκ, Λιακόπουλος Α., Γκιόλντι Α., Κωνσταντίνου Κ., Κωστόπουλος Ελευθ., Κατσάνος Γ., Ντίλλων Εδουάρδος, Μακ Λην, Οχάν Οχανιάν, Ευαγγελίου Σταύρος, Μπελεγρής Χρ., Μούλας Αθ., Κέκκος Π., Κωστόπουλος Π., Μανιατόπουλος Ανδρέας, Αργυρόπουλος Ανδρέας, Σχοινάς Κ., Κωστόπουλος Αλ., Μουσχοχωρίτης Ανδρ., Σουκοβίτης Γ., και άλλοι. Λόγω έλλειψης αντιπάλων, τα πρώτα ποδοσφαιρικά παιχνίδια γίνονταν συχνά με τα πληρώματα των ξένων πολεμικών πλοίων που κατέπλεαν στην Πάτρα.
Το 1924 η Παναχαϊκή είχε δύο ισοδύναμες ομάδες ποδοσφαίρου, Α΄ και Β΄, αφού τόσο ο Παναχαϊκός όσο και η Γυμναστική Εταιρεία διέθεταν ποδοσφαιρικά τμήματα.[3] Συνέπεια αυτού ήταν μερικοί παίκτες να φύγουν από την Παναχαϊκή και να δημιουργήσουν άλλα σωματεία τα επόμενα χρόνια[4]. Παράλληλα, το 1922, με τη Μικρασιατική καταστροφή έρχονται στην Πάτρα χιλιάδες Έλληνες πρόσφυγες οι οποίοι φέρνουν μαζί τους την αγάπη τους για το ποδόσφαιρο και τον αθλητισμό, ιδρύοντας και αυτοί αρκετά νέα ποδοσφαιρικά σωματεία. Η κατάσταση αυτή έχει σαν φυσικό επακόλουθο την απόσπαση των συλλόγων από τον ΣΕΓΑΣ και την ίδρυση της Ε.Π.Σ. Πατρών το 1927. Από το 1927, η νέα ένωση ξεκινά τη διοργάνωση πρωταθλήματος, στο οποίο η Παναχαϊκή πρωταγωνιστεί και το οποίο κατακτά πολλές φορές μέχρι το 1959, οπότε και δημιουργούνται από την Ελληνική Ποδοσφαιρική Ομοσπονδία (Ε.Π.Ο.) οι εθνικές κατηγορίες. Πριν την Ε.Π.Σ. Πατρών το πρωτάθλημα διοργανώνονταν από την Παναχαϊκή, από το 1923-24 έως και το 1925-26. Τότε, το Πρωτάθλημα Ελλάδας ήταν τουρνουά των πρωταθλητριών ομάδων Αθηνών, Πειραιώς και Θεσσαλονίκης, με την Ε.Π.Ο. για πολλά χρόνια να έχει αποκλείσει τις επαρχιακές ομάδες. Η Πάτρα, λόγω διαφωνιών των σωματείων και ανυπακοής στην Ε.Π.Σ. Αχαΐας, δεν κατάφερε να διοργανώνει τακτικό πρωτάθλημα και αυτό είχε ως επακόλουθo τον αποκλεισμό της από το Πρωτάθλημα Ελλάδας.
Ανεξαρτήτως αυτού οι Αθηναϊκοί σύλλογοι (συμπεριλαμβανομένου και του Πειραιά) πραγματοποιούσαν φιλικούς αγώνες στην πόλη, με αποκορύφωμα όμως την 11η Αυγούστου 1945, όταν η Παναχαϊκή αντιμετώπισε την Εθνική Ελλάδος στο γήπεδο της και ηττήθηκε με 7-1. Το 1928 αντιμετώπισε τον Παναθηναϊκό, τον οποίο κέρδισε με 4-3, το 1929 την ΑΕΚ χάνοντας με 0-1, 0-2 και 0-6, ενώ με αντίπαλο τον Ολυμπιακό ηττήθηκε την ίδια χρονιά 2-5, το 1930 1-7 και το 1934 0-7. Η σημαντική διαφορά δυναμικότητας οφειλόταν, μεταξύ άλλων, στο γεγονός πως οι ομάδες της Αθήνας και του Πειραιά είχαν ήδη μια ποδοσφαιρική ιστορία 25 χρόνων με διοργανώσεις πρωταθλημάτων και συνεχούς ανταγωνισμού μεταξύ τους. Άλλα φιλικά με αθηναϊκές ομάδες: 27/3/1927 ΠΓΕ 2:3 Πέλωψ Αθηνών - 27/11/1927 ΠΓΕ 3:1 Α΄Β΄ ομάς Ατρομήτου Αθηνών - 18/4/1928 ΠΓΕ 2:3 Ελληνορωσσικός - 25/4/1928 ΠΓΕ 5:2 Πειραϊκός Όμιλος Φιλάθλων - 2/7/1928 ΠΓΕ 5:3 Ομάδα Τραπέζης Βιομηχανίας - 25/12/1928 Ατρόμητος Αθηνών 5:1 ΠΓΕ - 14/1/1929 Εθνικός 0:0 ΠΓΕ - 29/6/1929 Παλαιό Φάληρο 2:3 ΠΓΕ - 2/12/1929 Α'-Β' Παναθηναϊκού 3:0 Α' ΠΓΕ - 3/1/1930 Άμυνα Πειραιώς 1:0 ΠΓΕ.
Η Παναχαϊκή ξεκίνησε ήδη από εκείνα τα χρόνια μια παράδοση ανάδειξης σπουδαίων ποδοσφαιριστών όπως οι Δομήνικος Βετούλης, Γιάννης Μπελιές, Παμίνος, Ρούσος, Χατζόπουλος, Σπηλιωτόπουλος, Φιλίππου, Πρελορέντζος, Πάσκουα, Ανδρέας Λούης, Σαμιωτάκης, Καρούσος, Παντελής Γκίκας, αδελφοί Τουλιάτου, Πολίτης, Καταπόδης, Παναγιωτόπουλος, Δαράβαλης, Οπλοποιός, Τσεκίνος, Καμινάρης, Παπαηλίας, Καπάτος, Σέμπος, Κατσάνος, Κωστόπουλος, Συριόπουλος κ.α.
1940-1953[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Το 1940 η Ελλάδα εισέρχεται στον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο και σταματά προς στιγμή κάθε αθλητική δραστηριότητα. Μερικά φιλικά παιχνίδια παίζονται κατά τη διάρκεια της κατοχής, ενώ το 1943 διοργανώνεται και Κύπελλο Πατρών. Με τη λήξη του πολέμου ξαναρχίζει το τοπικό πρωτάθλημα.
Κατά τον Ελληνοϊταλικό πόλεμο έπεσαν στο μέτωπο οι εξής αθλητές της Παναχαϊκής: Καπάτος Φώτης, Νιάρος Δημήτρης, Πολυμέρης Νίκος, Τσίρος Φίλιππας, Μαυρομάτης.
Κατά τη διάρκεια της περιόδου αυτής η Παναχαϊκή συμμετέχει στο Πρωτάθλημα της Πάτρας δίνοντας κάποιες χρόνιες προκριματικούς αγώνες στο Πανελλήνιο Πρωτάθλημα, χωρίς επιτυχία.
Την ομάδα κατά τον πόλεμο προπονούσε το γνωστό δίδυμο Ράπτης-Σκόνδρας, Ρεβελιώτης-Ζούμπος.
1954-1961: Εθνικά Πρωταθλήματα[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Την περίοδο 1953-54 η Παναχαϊκή συμμετέχει για πρώτη φορά στο Πανελλήνιο Πρωτάθλημα, όπου μέχρι τότε δικαίωμα συμμετοχής είχαν μόνο ομάδες από την Αθήνα, τον Πειραιά και τη Θεσσαλονίκη (Ε.Π.Σ. Μακεδονίας). Κατακτά την πρωτιά στον Νότιο Όμιλο του Περιφερειακού Πρωταθλήματος και συμμετέχει στην τελική φάση του Πρωταθλήματος όπου καταλαμβάνει την 6η και τελευταία θέση. Το 1954-55 αποκλείεται από τον Παναιτωλικό στα προκριματικά του Πανελλήνιου Πρωταθλήματος για τον Νότιο Όμιλο του Περιφερειακού Πρωταθλήματος, το 1955-56 στο μερικώς αλλαγμένο ως προς τη διεξαγωγή (για αυτή μονάχα τη χρονιά) Πανελλήνιο Πρωτάθλημα, καταλαμβάνει την 3η θέση στο Πρωτάθλημα Νότου πίσω από Ολυμπιακό και Εθνικό Πειραιά με 13 βαθμούς και πάνω από τον ΟΦΗ και τον Ολυμπιακό Λουτρακίου, ενώ το 1956-57 κατατάσσεται πάλι τρίτη στον Νότιο Όμιλο του Περιφερειακού Πρωταθλήματος. Το 1957-58 είναι δεύτερη στον Όμιλο της πίσω από τον ΟΦΗ, το 1958-59 αποκλείεται στα προκριματικά από τον Παναιγιάλειο, όπως και το 1959-60. Προκειμένου να αγωνιστεί μία ομάδα σε προκριματικά για το Πανελλήνιο Πρωτάθλημα (συνήθως Πρωτάθλημα Νοτίου Ελλάδος / Νότιος Όμιλος Περιφερεακού Πρωταθλήματος) έπρεπε να κατακτήσει πρώτα το τοπικό, όπως έκανε η Παναχαϊκή όλες αυτές τις χρονιές. Μετά το πρωτάθλημα Νοτίου ή Βορείου Ελλάδος ακολουθούσε η τελική φάση του Πρωταθλήματος Ελλάδος. Η περίπτωση του Παναιγιάλειου και του Παναιτωλικού, που ανήκαν στην ίδια ένωση, οφειλόταν στο γεγονός ότι η Ε.Π.Σ Πάτρας διοργάνωνε δύο πρωταθλήματα, ένα για τις ομάδες της Επαρχίας Πατρών και ένα για τις ομάδες της Περιφέρειας (δηλαδή Αιτωλοακαρνανία, Ζάκυνθος, Κεφαλληνία, Ηλεία, καθώς και Υπόλοιπο Αχαΐας). Έτσι, η ένωση κάθε χρόνο είχε δύο διαφορετικές πρωταθλήτριες μέχρι το 1967.
1961-1975: Α΄ και Β΄ Εθνική[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Το 1961 η Παναχαϊκή κατακτά το Πρωτάθλημα Νότου και συμμετέχει για πρώτη φορά στην ιστορία της στη Β΄ Εθνική αφού έλαβε μέρος στη δεύτερη χρονιά διεξαγωγής του Ειδικού Πρωταθλήματος Ανόδου για την Α΄ Εθνική (προπομπός της Β΄ Εθνικής / 2ο επίπεδο πρωταθλήματος Ελλάδας) και κατέκτησε την 2η θέση στον όμιλο της με 41 βαθμούς, χάνοντας την πρωτιά για έναν βαθμό από το Αιγάλεω και παράλληλα τη συμμετοχή της στην τελική φάση των τεσσάρων ομάδων που εκ των οποίων οι τρεις προκρίνονταν στη νεοϊδρυθείσα Α΄ Εθνική. Από τότε και μέχρι το 2007 δεν θα αγωνιστεί ξανά σε κατώτερη κατηγορία, δηλαδή για ένα διάστημα σχεδόν μισού αιώνα. Αμέσως πρωταγωνιστεί στη Β΄ Εθνική, στοχεύοντας κάθε χρόνο με αξιώσεις στην άνοδό της, την οποία εξασφάλισε τελικά το 1969, έπειτα από την κατάκτηση της πρώτης θέσης στον Νότιο Όμιλο με 85 βαθμούς και 22 νίκες, 7 ισοπαλίες και 5 ήττες, ανάμεσα σε 18 ομάδες. Στην παρθενική της παρουσία (1969-70) όμως στη μεγάλη κατηγορία υποβιβάζεται, καθώς κατηγορείται για απόπειρα δωροδοκίας στο παιχνίδι με τον Άρη. Κατά συνέπεια μηδενίζεται σε 13 αγώνες. Την επόμενη χρονιά (1970-71) ωστόσο πρωταγωνιστεί στη Β΄ Εθνική και κατακτά την πρωτιά και το πρωτάθλημα στον Α΄ Όμιλο με 88 βαθμούς και σε σύνολο 34 αγώνων έχει 22 νίκες, 10 ισοπαλίες και μόλις 2 ήττες με τέρματα 56-19 (υπέρ), οπότε και επιστρέφει άμεσα στην πρώτη κατηγορία.
Την περίοδο 1971-72 με την Παναχαϊκή να μετέχει στην Α΄ Εθνική, ξεκινά παράλληλα η πορεία της «χρυσής ομάδας» των Δαβουρλή, Ρήγα, Στραβοπόδη, Μιχαλόπουλου και άλλων προς τις επιτυχίες, με αποκορύφωμα την έξοδο της ομάδας στο Κύπελλο UEFA. Την ίδια χρονιά τερματίζει στην 6η θέση με 11 νίκες, 14 ισοπαλίες, 9 ήττες, και συνολικά τέρματα 40-35. Χαρακτηριστικό της δυναμικής που εξέπεμπε η ομάδα ήταν ο μέσος όρος των 8.773 εισιτηρίων, δεύτερος υψηλότερος μεταξύ των επαρχιακών ομάδων (πρώτη η μετέπειτα πρωταθλήτρια Λάρισα το 1988). Εκείνη τη χρονιά επίσης, η Παναχαϊκή έφτασε μέχρι τα προημιτελικά του θεσμού του Κυπέλλου, ενώ κατέκτησε το Θερινό Πρωτάθλημα ΟΠΑΠ (Κύπελλο ΟΠΑΠ), νικώντας στον τελικό τον ΠΑΟΚ με σκορ 4-2.
Το 1972-73 η Παναχαϊκή καταλαμβάνει την 4η θέση στο πρωτάθλημα με 16 νίκες, 12 ισοπαλίες, 6 ήττες και τέρματα 42-27, κερδίζοντας την έξοδο στο Κύπελλο UEFA την επόμενη αγωνιστική περίοδο (1973-74). Ήταν η πρώτη επαρχιακή ομάδα που το κατάφερε, στερώντας παράλληλα το πολυπόθητο πρωτάθλημα από τον κυπελούχο τότε ΠΑΟΚ, τον οποίον κέρδισε μέσα στο κατάμεστο Γήπεδο της Τούμπας με το εμφατικό 5-3 την τελευταία αγωνιστική, όταν ακόμη και με ισοπαλία οι Θεσσαλονικείς θα αναδεικνύονταν πρωταθλητές Ελλάδας.
Τα αποτελέσματα της Παναχαϊκής στο Κύπελλο UEFA της περιόδου 1973-1974 ήταν:
- Α΄ Γύρος (των 64 ομάδων):
- 20 Σεπτεμβρίου 1973 Αθήνα, Γήπεδο «Απόστολος Νικολαΐδης»: Παναχαϊκή - Γκράτσερ ΑΚ Αυστρίας 2-1 (2-1) (16΄ Μιχαλόπουλος, 43΄ Σπεντζόπουλος).
- 3 Οκτωβρίου 1973 Γκρατς, Μπούντεσσταντιον Λίμπεναου: Γκράτσερ ΑΚ Αυστρίας - Παναχαϊκή 0-1 (0-0) (5΄ Σπεντζόπουλος).
- Β΄ Γύρος (των 32 ομάδων):
- 24 Οκτωβρίου 1973 Πάτρα, Γήπεδο "Παναχαϊκής": Παναχαϊκή - Τβέντε Ολλανδίας 1-1 (1-1) (11΄ Δαβουρλής).
- 7 Νοεμβρίου 1973 Ένσχεντε, Στάδιο Ντίκμαν: Τβέντε - Παναχαϊκή 7-0 (0-0).
Το 1973-74 τερματίζει στην 6η θέση του πρωταθλήματος με 13 νίκες, 12 ισοπαλίες, 9 ήττες και τέρματα 42-37, ενώ στο κύπελλο φτάνει μέχρι τα προημιτελικά όπου αποκλείεται δύσκολα από τον Παναθηναϊκό στην παράταση με 2-1. Τη χρονιά εκείνη πραγματοποιείται η μεταγραφή του Κώστα Δαβουρλή αντί του ποσού ρεκόρ των 10 περίπου εκατομμυρίων δραχμών στον Ολυμπιακό και καταφέρνει ένα ισχυρό πλήγμα στα όνειρα των κοκκινόμαυρων φιλάθλων για ένα πρωτάθλημα.
Το 1974-75 η ομάδα καταλαμβάνει την 7η θέση στο πρωτάθλημα με 11 νίκες, 11 ισοπαλίες, 12 ήττες και τέρματα 41-39, ενώ αξιοσημείωτο είναι ότι δεν έχει καμία ήττα εντός έδρας.
1976-2004[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Το 1976 η Παναχαϊκή τερματίζει 10η και παράλληλα αρχίζει σταδιακά η καθοδική της πορεία, δεδομένου ότι τα τότε μεγάλα «αστέρια» της αρχίζουν και φεύγουν, ενώ σε άλλους τα χρόνια βαραίνουν τα πόδια τους. Έτσι κάθε χρόνο τερματίζει στις τελευταίες θέσεις του βαθμολογικού πίνακα μέχρι την αγωνιστική περίοδο 1980-81, οπότε και υποβιβάζεται στη Β΄ Εθνική. Την επόμενη περίοδο (1981-82) μετέχει στη δεύτερη κατηγορία, στον Νότιο Όμιλο, όπου καταλαμβάνει την πρωτιά και κερδίζει την επάνοδο της στην Α΄ Εθνική. Την περίοδο 1982-83 τερματίζει 16η και δεν καταφέρνει την παραμονή στην πρώτη κατηγορία, ενώ στο κύπελλο καταγράφει μια πορεία μέχρι τα προημιτελικά.
Από τότε αγωνίζεται μεταξύ Α΄ και Β΄ Εθνικής, στερούμενη σε γενικές γραμμές σημαντικών διακρίσεων, παρά μόνο κάνοντας κατά καιρούς πορείες έως και τα προημιτελικά και τα ημιτελικά στον θεσμό του Κυπέλλου.
Την περίοδο 1987-88 παίζει στην Α΄ Εθνική, αλλά μηδενίζεται στον αγώνα με τον Πανσερραϊκό και υποβιβάζεται. Την ίδια ώρα οι Πατρινοί φίλαθλοι διαδηλώνουν στους κεντρικούς δρόμους της πόλης, στήνουν οδοφράγματα και συγκρούονται με την αστυνομία, προκαλώντας επεισόδια που έχουν ως θλιβερό απολογισμό 15 τραυματίες.
Την περίοδο 1996-97 η ομάδα αγωνίζεται στην Α΄ Εθνική και τερματίζει 15η κερδίζοντας την παραμονή της, ενώ στο κύπελλο καταφέρνει να φτάσει μέχρι τα ημιτελικά για δεύτερη φορά στην ιστορία της, νικώντας μάλιστα στην πορεία της τον Άρη εντός και εκτός, αλλά εκεί αποκλείετε με δύο ήττες από τον Παναθηναϊκό. Το καλοκαίρι του 1997 η Παναχαϊκή μετείχε στο Κύπελλο Ιντερτότο, λαμβάνοντας μέρος για δεύτερη φορά στην ιστορία της σε ευρωπαϊκή διοργάνωση. Κληρώθηκε στον 5ο Όμιλο του τουρνουά με τις Ντιναμό Μόσχας, Στάμπακ, Τόρσχαβν και Γκενκ. Αποτελέσματα: 1-1 με Στάμπαεκ εντός έδρας, 2-1 από τη Ντιναμό Μόσχας εκτός, 4-2 την Τόρσχαβν εντός και 4-2 από τη Γκενκ εκτός.
Την περίοδο 1997-98 όμως η Παναχαϊκή τερματίζει 16η και δεν καταφέρνει να παραμείνει στη μεγάλη κατηγορία, οπότε 1998-99 αγωνίζεται στην Β΄ Εθνική που όμως εξασφαλίζει την επάνοδο της τερματίζοντας 2η, ισοβαθμώντας με τα Τρίκαλα που κερδίζουν την 1η θέση και τον τίτλο του πρωταθλητή λόγω των μεταξύ τους αποτελεσμάτων (1-1, 1-0). Από το 1999 μέχρι το 2003 η ομάδα αγωνίζεται σταθερά στην Α΄ Εθνική, ενώ στο Κύπελλο αυτή τη χρονική περίοδο η καλύτερη θέση που καταλαμβάνουν οι κοκκινόμαυροι είναι μέχρι και τα προημιτελικά το 2001. Αυτή είναι και η τελευταία φορά που η Παναχαϊκή που βρίσκεται στην εθνική πρώτη κατηγορία.
Το 2003 με επέμβαση του Υπουργού Πολιτισμού της κυβερνήσεως του ΠΑΣΟΚ, Ευάγγελου Βενιζέλου, η Παναχαϊκή τιμωρείται για χρέη και αποβάλλεται από το πρωτάθλημα Β΄ Εθνικής την 9η αγωνιστική (2003-04).
2004-2015[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Το 2004 η Παναχαϊκή έπρεπε να αγωνιστεί με βάση το νόμο στην Δ΄ Εθνική, ωστόσο τελευταία στιγμή αποφασίζεται και συγχωνεύεται η ΠΑΕ νομικά με τον Πατραϊκό, επίσης ομάδα Β΄ Εθνικής τότε όμως δίχως χρέη. Έτσι η ομάδα λαμβάνει μέρος κανονικά στο πρωτάθλημα της Β΄ Εθνικής τη σεζόν 2004-05 με την επίσημη ονομασία «Π.Α.Ε. Παναχαϊκή Γ.Ε. 2005»[5], τερματίζοντας στην 12η θέση. Παρόλα αυτά, τη σεζόν 2005-06 τερματίζει 15η στην κατηγορία και υποβιβάζεται στην Γ΄ Εθνική, γεγονός που συνέβη για πρώτη φορά στην ιστορία της ομάδος.
Την αγωνιστική περίοδο 2010-11 τερματίζει πρώτη στον Νότιο Όμιλο της Γ΄ Εθνική (Football League 2) και καταφέρνει να πάρει την άνοδο στη Β΄ Εθνική (Football League), ωστόσο η Πρωτοβάθμια Πειθαρχική Επιτροπή της Ένωσης Επαγγελματικού Ποδοσφαίρου Football League και Football League 2, αποφάσισε τον άμεσο υποβιβασμό της ομάδας και χρηματική ποινή 300.000 ευρώ για υπόθεση δωροδοκίας σε αγώνα με τον Ολυμπιακό Χερσονήσου. Ταυτόχρονα, για την ίδια υπόθεση, επιβλήθηκε χρηματική ποινή και 5ετής αποκλεισμός στον τότε πρόεδρό της Αλέξη Κούγια.[6] Τελικά, η Επιτροπή Εφέσεων της ΕΠΟ, όμως, αποφάσισε την παραμονή της ομάδας στη Β΄ Κατηγορία και την αντικατάσταση της ποινής υποβιβασμού με αφαίρεση 5 βαθμών από το νέο πρωτάθλημα, ενώ αθώωσε παράλληλα τον πρόεδρό της Αλέξη Κούγια. Τελικά, την περίοδο 2011-12, παρά την αφαίρεση βαθμών, η ομάδα τερματίζει 4η στο πρωτάθλημα και μετέχει στα πλέι-οφ ανόδου χωρίς επιτυχία όμως.
To 2015 ο τότε πρόεδρος της ομάδος αποχωρεί και στη θέση του αφήνει το μέχρι εκείνη τη περίοδο γενικό διευθυντή. Η ομάδα την ίδια χρονιά (2015-16) τερματίζει 16η και υποβιβάζεται στη Γ΄ Εθνική μετρώντας στο ρόστερ της συνολικά μόλις 13 παίκτες, βρισκόμενη σε ιδιαίτερα δυσμενή θέση και κρίσιμη καμπή στην ιστορία της.
Νεότερα χρόνια[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Το 2016 η Παναχαϊκή λόγω του υποβιβασμού της στην τρίτη τη τάξη κατηγορία για δεύτερη φορά στην ιστορία της και πρώτη φορά με τη μορφή της Γ΄ Εθνική Ερασιτεχνικής Κατηγορίας, περνάει στα χέρια της ερασιτεχνικής Παναχαϊκής. Δεκαπέντε επιχειρηματίες της πόλης δημιουργούν την «Παναχαϊκή Συμμαχία» με σκοπό να αναλάβουν τα ηνία της ομάδος και ξεκινούν προσπάθειες για την εκκαθάριση των χρεών της από προηγούμενες διοικήσεις της ομάδας. Στη θέση του τεχνικού διευθυντή προσλαμβάνεται παλαίμαχος διεθνής ποδοσφαιριστής και άλλοτε παίκτης της ομάδας Κώστας Κατσουράνης, ο οποίος αναλαμβάνει εξ' ολοκλήρου τη οργάνωση του ποδοσφαιρικού τμήματος. Η ομάδα στέφεται πρωταθλήτρια την ίδια κιόλας χρονιά (2016-17) και επιστρέφει στη Φούτμπολ Λιγκ και στις επαγγελματικές κατηγορίες της χώρας.
Στις 21 Ιουνίου του 2017 ο Υφυπουργός Αθλητισμού καταθέτει στη Βουλή τροπολογία που αφορά το άρθρο 10 του νέου Νόμου Αθλητισμού η οποία αναφέρει μεταξύ άλλων πως από τη σεζόν 2016-2017 και μετά, οποιαδήποτε Α.Α.Ε. υποβιβάζεται σε ερασιτεχνική κατηγορία και τίθεται σε καθεστώς εκκαθάρισης, εφόσον συσταθεί για το ίδιο άθλημα νέα Α.Α.Ε. από το ίδιο ιδρυτικό αθλητικό σωματείο, οποιαδήποτε υποχρέωση περνάει στα φυσικά πρόσωπα τα οποία ήτοι υπεύθυνα. Η τροπολογία ψηφίζεται με πλειοψηφία από τη Βουλή λίγες ημέρες αργότερα, κάτι που ανοίγει το δρόμο για τη σύσταση νέας Π.Α.Ε. με την επίσημη επωνυμία «Π.Α.Ε. Παναχαϊκή 1891» και τη δημιουργία ενός νέου εμβλήματος της ομάδος.
Στο πρωτάθλημα της Φούτμπολ Λιγκ 2017-18 έχει μια παραπάνω των προσδοκιών πορεία και διεκδικεί σχεδόν μέχρι το τέλος της σεζόν την άνοδο στην μεγάλη κατηγορία, τελικά όμως τερματίζει στην 3η θέση με 73 βαθμούς και την άνοδο κερδίζουν ο πρωταθλητής ΟΦΗ και ο δεύτερος Άρης με 86 και 85 βαθμούς αντίστοιχα. Αξιοσημείωτο είναι το γεγονός της μεγάλης προσέλευσης κόσμου που μαζικά και τακτικά δίνει ξανά βροντερό παρών στο γήπεδο.
Τον Ιανουάριο του 2019, στην Π.Α.Ε. Παναχαϊκή 1891 είχε τεθεί σε εφαρμογή ένα νέο διοικητικό μοντέλο. Οι κ.κ. Μπακαλάρος, Πολυδωρόπουλος, Χρυσανθόπουλος, Κεφάλας, Κολοκυθάς, Λαμπρόπουλος, Μιχαλάκος και Βασιλόπουλος συνέθεταν πλέον το νέο σχήμα-μετόχων που "έτρεχαν" τις εξελίξεις. Στην προσπάθεια αυτή συμμετείχε ενεργά και ο Δημήτρης Δρόσος ο οποίος είχε αναλάβει την ευθύνη για τις αποφάσεις που αφορούν το ποδοσφαιρικό τμήμα.
Από τον Μάιο του 2019, η ΠΑΕ Παναχαϊκή 1891 πέρασε σε μία νέα εποχή. Συγκεκριμένα, ο Ελληνοσουηδός επιχειρηματίας Διονύσιος (Σάκης) Καλογερόπουλος ανέλαβε τις τύχες της ομάδας που συμμετέχει στο πρωτάθλημα της Super League 2. Ο Διονύσιος Καλογερόπουλος κατέχει το 32,92 % των μετοχών και πλέον αποτελεί τον βασικό μέτοχο της Π.Α.Ε.
Στο πρωτάθλημα της Φουτμπολ Λιγκ 2018-19 η ομάδα τερματίζει με 48 βαθμούς και καταλαμβάνει τελικά την 5η θέση, ισοβαθμώντας με τον τέταρτο Εργοτέλη. Στο Κύπελλο την χρονιά αυτή φτάνει μέχρι τη «φάση των 16», αφού πρώτα κέρδισε την Α.Σ. Κόρινθο με 2-0 εκτός έδρας, βρέθηκε σε όμιλο με Ολυμπιακό, Άρη και Λεβαδειακό και κέρδισε το εισιτήριο για τη συνέχεια ως 2η, παρότι αουτσάιντερ, πίσω από τους ερυθρόλευκους. Στους «16» έρχεται αντιμέτωπη με τον ήδη κυπελλούχο και εν καιρώ πρωταθλητή ΠΑΟΚ τον οποίο αιφνιδιάζει και κερδίζει στην Πάτρα με 2-1, αλλά στη Θεσσαλονίκη δεν τα καταφέρνει και γνωρίζει βαριά ήττα με 5-0, δεδομένου βέβαια και της χαοτικής διαφοράς δυναμικότητας και οικονομικού μπάτζετ μεταξύ των δύο ομάδων. Ωστόσο η νίκη της έναντι στον «Δικέφαλο του Βορά», πέραν του γοήτρου και της έκπληξης του φιλάθλου κόσμου όπου επέφερε, ήταν παράλληλα και αυτή που σταμάτησε το έως τότε αήττητο σερί 15 παιχνιδιών του ΠΑΟΚ στο Κύπελλο, καθώς και το αήττητο σερί του στις εγχώριες διοργανώσεις εκείνης της περιόδου.
Την περίοδο 2019-20 με τις αλλαγές που επιφέρει η σχετική αναδιάρθρωση του 2019, δεύτερη κατηγορία της χώρας είναι η νεοϊδρυθείσα Σούπερ Λιγκ 2 όπου μετέχει η Παναχαϊκή ως ομάδα της πρώην Φούτμπολ Λιγκ (Β΄ Εθνική) ως δεύτερη σε τάξη βαθμίδα. Στις 13 Μαρτίου 2020 αποφασίστηκε η αναστολή του πρωταθλήματος λόγω της επιδημίας του κορονοϊού και στις 22 Ιουνίου η διακοπή του και η επικύρωση της βαθμολογίας, όπως είχε διαμορφωθεί μέχρι πριν τη αναστολή του. Η Παναχαϊκή τερμάτισε τελικά στην 8η θέση με 8 νίκες, 4 ισοπαλίες, 8 ήττες και τέρματα 34-19 σε συνολικό 20 αγώνων.
Την επόμενη χρονιά (2020-21) η Παναχαϊκή τερμάτισε 7η θέση και μετείχε στα πλέι-άουτ που ακολούθησαν και αφορούσαν τις ομάδες μεταξύ των θέσεων 7-12, καταλαμβάνοντας την πρωτιά άρα και την ίδια θέση στη συνολική βαθμολογία του πρωταθλήματος. Ωστόσο, η Παναχαϊκή, υποβιβάστηκε απευθείας στην Γ΄ Εθνική λόγω μη χορήγησης πιστοποιητικού για τη σεζόν 2021-22, για οικονομικούς λόγους.
Την επόμενη σεζόν (2021-22) η Παναχαϊκή τερμάτισε 1η στον 4ο Όμιλο της Γ' Εθνικής, ενώ τερμάτισε 1η και στο Ειδικό Πρωτάθλημα Ανόδου (Play-off), και έτσι αναδείχθηκε υπερπρωταθλήτρια Γ' Εθνικής, εξασφαλίζοντας την άνοδό της στη Super League 2 2022-23.
Κύπελλο Ελλάδας[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Στον θεσμό του Κυπέλλου Ελλάδας οι καλύτερες πορείες της Παναχαϊκής ήταν δύο φορές μέχρι τα ημιτελικά του της διοργάνωσης: Το 1979 όταν αποκλείστηκε από την ΑΕΚ (με νίκη 3–2 εντός και ήττα 1–5 εκτός) και το 1997 όταν και αποκλείστηκε από τον Παναθηναϊκό με δύο ήττες (0–3 εκτός και 0–3 εντός).
Επίσης η Παναχαϊκή μετράει και έντεκα παρουσίες στα προημιτελικά του Κυπέλλου, τις χρονιές: 1967, 1968, 1969, 1972, 1974, 1977, 1983, 1986, 1993, 2001.
Έδρα[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Στάδιο Παναχαϊκής[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Φυσική έδρα της πατραϊκής ομάδας είναι το Στάδιο Παναχαϊκής, χωρητικότητας 11.321 θέσεων, το οποίο βρίσκεται στη συνοικία Αγυιά της Πάτρας και έχει την επωνυμία «Κώστας Δαβουρλής», την οποία την έλαβε το 1992 προς τιμήν του φημισμένου παλαίμαχου και διεθνή ποδοσφαιριστή της ομάδας, ο οποίος απεβίωσε στις 23 Μαΐου εκείνης της χρονιάς σε ηλικία μόλις 44 ετών.
Το γήπεδο της ομάδας έχει εγκαινιαστεί το 1938 αν και ημιτελές, έπειτα από έργα που είχαν ξεκινήσει το 1935 για την ανέγερση του. Επίσημα το στάδιο αποπερατώθηκε περίπου έναν χρόνο αργότερα, τον Μάιο του 1939, ενώ στις 6 Ιουνίου εκείνου του έτους η Παναχαϊκή πραγματοποίησε την πρώτη της προπόνηση στο νέο γήπεδο, την οποία παρακολούθησαν περίπου 1.000 θεατές, ενώ διοργανώθηκε και φιλικός αγώνας μεταξύ της Α' και Β' ομάδας ο οποίος έληξε με σκορ 7-0. Εξαιτίας τής κατασκευής του σταδίου στην περιοχή, η οποία τότε αποτελείτο από αμπέλια και ελαιώνες, διανοίχτηκαν νέοι δρόμοι και ανακατασκευάστηκαν οι παλιοί. Σημαντικές ανακαινίσεις στο γήπεδο έχουν πραγματοποιηθεί τη δεκαετία του 50, του 70 και στα τέλη της δεκαετίας του 90, καθώς και περιορισμένα έργα αναβάθμισης στις αρχές του 2000.
Το Στάδιο «Κώστας Δαβουρλής» όπως ονομάζεται και επίσημα ανήκει εξ' ολοκλήρου στην ερασιτεχνική Παναχαϊκή (Π.Γ.Ε.) και αποτελεί ορόσημο για την ομάδα και την περιοχή της Αγυιάς, καθώς και ευρύτερα της Πάτρας και του αχαϊκού ποδοσφαίρου και αθλητισμού.
Άλλα γήπεδα που έχουν χρησιμοποιηθεί[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Η Παναχαϊκή έχει χρησιμοποιήσει κατά καιρούς ως έδρα της και το Παμπελοποννησιακό Στάδιο (παλαιότερα: Εθνικό Στάδιο Πατρών) που βρίσκεται στη συνοικία Κουκούλι της Πάτρας και έχει χωρητικότητα 23.588 θέσεις.
Το στάδιο εγκαινιάστηκε το 1981. Αρχικά η χωρητικότητα του ήταν 16.000 θεατές. Σε αυτό έλαβαν χώρα εκτεταμένες εργασίες αναβάθμισης για την ανακαίνιση του την περίοδο 2002-2004 με κόστος περίπου 30.000.000 €, ώστε να πληροί τις προϋποθέσεις και να χρησιμοποιηθεί όπως και έγινε στους Ολυμπιακούς Αγώνες του 2004 και συγκεκριμένα για το ποδοσφαιρικό τουρνουά, αφού εκεί διεξάχθηκαν πέντε προκριματικοί και ένας προημιτελικός από το τουρνουά ανδρών και τρεις προκριματικοί, ένας προημιτελικός και ένας ημιτελικός από το τουρνουά γυναικών.
Το Παμπελοποννησιακό Στάδιο και ο περιβάλλον χώρος ανήκει στο Ελληνικό Δημόσιο και το διαχειρίζεται ο Δήμος Πατρέων.
Έμβλημα και χρώματα[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Τα παραδοσιακά χρώματα της ομάδος είναι το κόκκινο και το μαύρο, ενώ ως τρίτο χρησιμοποιείται συχνά και το λευκό.
Το έμβλημα της ομάδας έχει εξελιχθεί με το πέρασμα του χρόνου. Για ένα διάστημα, κατά το παρελθόν κύρια στοιχεία του εμβλήματος ήταν οι ερυθρόμαυρες ρίγες με την αναγραφή «Παναχαϊκή». Αργότερα ο σύλλογος συμπεριέλαβε στο έμβλημα τον Ηρακλή και τη Νίκη να τον στεφανώνει, παράσταση που καθιερώθηκε και από τότε θεωρείται αναπόσπαστο και σήμα κατατεθέν της ομάδας.
Το 2017, η ομάδα παρουσίασε ένα νέο έμβλημα σαφώς ανανεωμένο και στο οποίο συμπεριλήφθηκε ένας Μαύρος Σταυρός, ο οποίος παραπέμπει στην Επαναστατική Σημαία του Ανδρέα Λόντου στην Πάτρα, την περίοδο του Εθνικοαπελευθερωτικού αγώνα (1821).[7]
Το 2022, κατόπιν της ιδρύσεως της νέας ΠΑΕ (Παναχαϊκή Γ.Ε. Π.Α.Ε.), το σήμα αναδιαμορφώθηκε επιστρέφοντας στο παραδοσιακό στυλ, ενώ προστέθηκαν και τρία αστέρια που συμβολίζουν τους τρεις αιώνες ζωής της ομάδας.[8]
Η εξέλιξη του επίσημου εμβλήματος της ομάδας μέσα στον χρόνο:
Υποστηρικτές και φίλαθλοι[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Η Παναχαϊκή είναι ομάδα με πιστούς υποστηρικτές και με διαχρονικό κίνημα οπαδών. Έχει φιλάθλους κυρίως στην Πάτρα και ανά την επικράτεια της Αχαΐας, καθώς και σε άλλα μέρη όπως η Αθήνα που κατοικούν μονίμως ή μη Πατρινοί και Αχαιοί στην καταγωγή.
Θεωρείται μια από τις πιο λαοφιλείς ομάδες της λεγόμενης ελληνικής επαρχίας με ενεργό φίλαθλο κόσμο και πολλούς υποστηρικτές.
Οι οργανωμένοι φίλαθλοι της Παναχαϊκής είναι η “Θύρα 3”. Οι ενεργοί σύνδεσμοι της Παναχαϊκής σήμερα είναι οι Norteños Patras, οι Navajo Antifa και οι Αχαιοί -3-.
Παλαιότερα υπήρχαν και άλλοι σύνδεσμοι που στις μέρες μας όμως δεν είναι πια ενεργοί, ενώ υπάρχουν και οργανώσεις οπαδών δίχως επίσημη ή νομική υπόσταση. Υπάρχει φιλία των οπαδών της πατραϊκής ομάδας με τους οπαδούς της ιταλικής Κροτόνε της Καλαβρίας.[9]
Συχνά έχει φανεί η δυναμική των φιλάθλων της Παναχαϊκής και η σταθερή παρουσία κόσμου στο πλευρό της ομάδας, με παράδειγμα τη μεγάλη προσέλευση όπως στον αγώνα με τη Ρόδο για την Γ΄ Εθνική που σημειώθηκε ρεκόρ δεκαετίας (τουλάχιστον) για την κατηγορία ή τον μέσο όρο εισιτηρίων της ομάδας που μένει υψηλός ακόμη και σε χαμηλότερες κατηγορίες από την πρώτη.
Σημαντικοί ποδοσφαιριστές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Κώστας Δαβουρλής
Βασίλης Στραβοπόδης
Ανδρέας Μιχαλόπουλος
Νίκος Κουρμπανάς
Δημήτρης Σπεντζόπουλος
Χρήστος Ξανθόπουλος
Γιώργος Σαραντόπουλος
Χρήστος Νικολάου
Οδυσσέας Ζευγαρίτης
Διονύσης Καπανδρίτης
Θέμης Ρήγας
Σωτήρης Λεγάτος
Δημήτρης Λιάρος
Κυριάκος Ανδρούτσος
Χαράλαμπος Τσαγκαρουσιάνος
Γιώργος Βεργίνης
Αβραάμ Καλφίν
Τάκης Κυριακόπουλος
Βασίλης Καραμπίνας
Γιώργος Σπυρόπουλος
Τόλης Δρακόπουλος
Γιώργος Βαΐτσης
Γιάννης Ψαρράς
Αλέκος Παπαδόπουλος
Σπύρος Μπερερής
Βασίλης Χαρδαλιάς
Ανδρέας Αντωνάτος
Γιώργος Μύρτσος
Γιώργος Ιωακειμίδης
Χρήστος Αποστολίδης
Πάρις Γεωργακόπουλος
Πέτρος Λεβεντάκος
Άγγελος Μπεκίρης
Κώστας Αποστολίδης
Τάκης Κεμενίδης
Ζαχαρίας Πυτιχούτης
Μανώλης Παπάς
Ανδρέας Ζήκος
Χρήστος Βασιλόπουλος
Αιμίλιος Δουργούτης
Χρήστος Κορίκης
Θύμιος Πεφάνης
Γιάννης Ζερδεβάς
Αντώνης Τζανετουλάκος
Τίμος Πατρώνης
Θεόδωρος Πατρώνης
Ανδρέας Ζοάνος
Νίκος Ζαγκότσης
Μήτσος Κρητικός
Θύμιος Πολύζος
Σπύρος Βουλγαράκης
Τάκης Παπαρσενίου
Μπάμπης Καρτερουλιότης
Νίκος Κεκάτος
Χαρίλαος Σαμιωτάκης
Νίκος Παπαγιαννόπουλος
Γιώργος Σπανοσωτηρόπουλος
Μπάμπης Σπανοσωτηρόπουλος
Κώστας Ανδριόπουλος
Γρηγόρης Γεωργάτος
Κώστας Κατσουράνης
Ηλίας Σολάκης
Ανδρέας Φιλιππόπουλος
Θανάσης Ντίνας
Γιώργος Βασιλόπουλος
Ανδρέας Σάμαρης
Κώστας Χαλκιάς
Γιώργος Φωτάκης
Λεωνίδας Κυβελίδης
Δημήτρης Κύζας
Φαμπιάν Καμπαγιέρο
Λουσιάνο ντε Σόουζα
Μαουρίτσιο Κοπερτίνο
Μάσσιμο Μπονάνι
Ραϊμόν Καλά
Ζοέλ Επαλέ
Νικολά Ντικουμέ
Βάλτερ Βάγκνερ
Όλιβερ Μακόρ
Νέναντ Βούκτσεβιτς
Ράικο Βουγιαντίνοβιτς
Αμαέκι Ότιτζι
Κριστόφ Νόβακ
Εμίλιο Φουρτάδο
Μιχαήλ Μαζεάρου
Μπόσκο Μιχάιλοβιτς
Ιγκόρ Κλάιχ
Γενικές πληροφορίες[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Παίκτες της Παναχαϊκής που υπήρξαν διεθνείς όσο φορούσαν τη φανέλα της ομάδας είναι (αναφέρονται μόνο συμμετοχές-γκολ των παικτών όταν αγωνίζονταν στην Παναχαϊκή):
- Κώστας Δαβουρλής: 7 συμμετοχές, 2 γκολ (πρώτη συμμετοχή στην Εθνική όταν η Παναχαϊκή αγωνιζόταν στη Β΄ Εθνική).
- Βασίλης Στραβοπόδης: 2 συμμετοχές.
- Ανδρέας Μιχαλόπουλος: 1 συμμετοχή.
- Νίκος Κουρμπανάς: 3 συμμετοχές.
- Γρηγόρης Γεωργάτος: 3 συμμετοχές.
- Ραϊμόν Καλά: αγωνίστηκε στο Παγκόσμιο Κύπελλο του 1998 με την Εθνική Καμερούν όντας παίκτης της Παναχαϊκής.
- Όλιβερ Μακόρ: 2 συμμετοχές, 2 γκολ.
Από την Παναχαϊκή ξεκίνησαν την καριέρα τους πολλοί σημαντικοί ποδοσφαιριστές, όπως είναι ο Γρηγόρης Γεωργάτος, κατά πολλούς ο κορυφαίος Έλληνας αριστερός μπακ, και ο Κώστας Κατσουράνης, πρωταθλητής Ευρώπης με την Εθνική Ελλάδος στο Euro 2004 της Πορτογαλίας. Πιο πρόσφατα ο διεθνής ποδοσφαιριστής και σκόρερ στο Παγκόσμιο Κύπελλο 2014 της Βραζιλίας, Ανδρέας Σάμαρης.
Πορεία Αναλυτικά[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Σεζόν | Κατηγορία | Θέση | Σεζόν | Κατηγορία | Θέση | Σεζόν | Κατηγορία | Θέση | Σεζόν | Κατηγορία | Θέση | Σεζόν | Κατηγορία | Θέση | Σεζόν | Κατηγορία | Θέση | Σεζόν | Κατηγορία | Θέση |
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
1960–61 | B' Εθνική | 2η | 1970–71 | B' Εθνική | 1η | 1980–81 | Α' Εθνική | 17η | 1990–91 | Α' Εθνική | 13η | 2000-01 | Α' Εθνική | 11η | 2010–11 | Football League 2 | 1η | 2020–21 | Super League 2 | 7η*** |
1961–62 | B' Εθνική | 4η | 1971–72 | Α' Εθνική | 6η | 1981–82 | B' Εθνική | 1η | 1991–92 | Α' Εθνική | 15η | 2001–02 | Α' Εθνική | 13η | 2011–12 | Football League | 4η | 2021–22 | Γ' Εθνική | 1η |
1962–63 | B' Εθνική | 5η | 1972–73 | Α' Εθνική | 4η | 1982–83 | Α' Εθνική | 16η | 1992–93 | Α' Εθνική | 11η | 2002–03 | Α' Εθνική | 15η | 2012–13 | Football League | 15η | 2022–23 | Super League 2 | TBD |
1963–64 | B' Εθνική | 1η* | 1973–74 | Α' Εθνική | 6η | 1983–84 | B' Εθνική | 1η | 1993–94 | Α' Εθνική | 16η | 2003–04 | B' Εθνική | 16η | 2013–14 | Football League | 6η | |||
1964–65 | B' Εθνική | 4η | 1974–75 | Α' Εθνική | 7η | 1984–85 | Α' Εθνική | 14η | 1994–95 | B' Εθνική | 2η | 2004–05 | B' Εθνική | 12η | 2014–15 | Football League | 6η** | |||
1965–66 | B' Εθνική | 8η | 1975–76 | Α' Εθνική | 10η | 1985–86 | Α' Εθνική | 16η | 1995–96 | Α' Εθνική | 15η | 2005–06 | B' Εθνική | 15η | 2015–16 | Football League | 16η | |||
1966–67 | B' Εθνική | 2η | 1976–77 | Α' Εθνική | 15η | 1986–87 | B' Εθνική | 1η | 1996–97 | Α' Εθνική | 15η | 2006–07 | Γ' Εθνική | 10η | 2016–17 | Γ' Εθνική | 1η | |||
1967–68 | B' Εθνική | 6η | 1977–78 | Α' Εθνική | 10η | 1987–88 | Α' Εθνική | 16η | 1997–98 | Α' Εθνική | 16η | 2007–08 | Γ' Εθνική | 5η | 2017–18 | Football League | 3η | |||
1968–69 | B' Εθνική | 1η | 1978–79 | Α' Εθνική | 15η | 1988–89 | B' Εθνική | 16η | 1998–99 | B' Εθνική | 2η | 2008–09 | Γ' Εθνική | 3η | 2018–19 | Football League | 5η | |||
1969–70 | Α' Εθνική | 18η | 1979–80 | Α' Εθνική | 13th | 1989–90 | B' Εθνική | 2η | 1999–00 | Α' Εθνική | 14η | 2009–10 | Γ' Εθνική | 3η | 2019–20 | Super League 2 | 8η |
* Τερμάτισε 1η στον Α' Όμιλο και 3η στην Τελική φάση.
** Τερμάτισε 2η στον Νότιο Όμιλο και 6η στα Play-off Ανόδου.
*** Υποβιβάστηκε στην Γ' Εθνική λόγω μη χορήγησης πιστοποιητικού για την σεζόν 2021-22 λόγω χρεών.
Ιστορικό Συμμετοχών[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
- Super League 1 (πρώην Α' Εθνική) (26): 1969–1970, 1971–1981, 1982–1983, 1984–1986, 1987–1988, 1990–1994, 1995–1998, 1999–2003
- Super League 2 (πρώην Β' Εθνική, Football League) (30): 1960–1969, 1970–1971, 1981–1982, 1983–1984, 1986–1987, 1988–1990, 1994–1995, 1998–1999, 2003–2006, 2011–2016, 2017–2021, 2022–σήμερα
- Γ' Εθνική Κατηγορία (πρώην Football League 2) (7): 2006–2011, 2016–2017, 2021–2022
Τρέχουσα σύνθεση[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Ποδοσφαιριστές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
- Τελευταία ενημέρωση: 30 Ιανουαρίου 2023.
Σημείωση: Οι σημαίες αφορούν την εθνική ομάδα, σύμφωνα με τους κανόνες επιλεξιμότητας της FIFA. Οι παίκτες μπορεί να κατέχουν περισσότερες ιθαγένειες εκτός FIFA.
|
|
Τεχνικά επιτελεία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
- Τελευταία ενημέρωση: 11 Οκτωβρίου 2022.
Προπονητής | ![]() |
Άμεσος Συνεργάτης Προπονητή | ![]() |
Γενικός Αρχηγός | ![]() |
Προπονητής Φυσικής Κατάστασης | ![]() |
Προπονητές Τερματοφυλάκων | ![]() |
![]() |
Γιατρός | ![]() |
Επικεφαλής Φυσιοθεραπεύτρια | ![]() |
Βοηθός Φυσιοθεραπευτή | ![]() |
![]() |
Οικονομικά και ιδιοκτησιακό[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Επωνυμία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Η επωνυμία της Αθλητικής Ανώνυμης Εταιρείας (Α.Α.Ε.), απαραίτητης για τη συμμετοχή της ομάδας (Π.Α.Ε.) σε επαγγελματική ποδοσφαιρική κατηγορία, έχει αλλάξει με το πέρασμα των χρόνων ως ακολούθως:
- Παναχαϊκή Π.Α.Ε. (1979–2005)[10]
- Παναχαϊκή Γ.Ε. 2005 Π.Α.Ε. (2005–2015)[11]
- Παναχαϊκή 1891 Π.Α.Ε. (2017–2021)[12]
- Παναχαϊκή Γ.Ε. Π.Α.Ε. (2022-σήμερα)[13]
Διατελέσαντες Προπονητές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Η Παναχαϊκή ουσιαστικά ιδρύθηκε το 1891 (ως Παναχαϊκός Γυμναστικός Σύλλογος) και τρία χρόνια μετά, το 1894, ιδρύθηκε η Γυμναστική Εταιρεία Πατρών από διαγραφέντα μέλη του Παναχαϊκού. Τα δύο σωματεία επανενώθηκαν το 1923. Σημειώνεται πως η Παναχαϊκή (ως Παναχαϊκός ή και ως ΓΕΠ) διατηρούσε ποδοσφαιρική ομάδα ήδη από το 1899. Μέχρι τότε το ποδόσφαιρο ήταν άγνωστο σπορ στην Πάτρα, μόλις στις 28/1/1899 έχουμε το πρώτο φιλικό παιχνίδι στην πόλη. Ήταν μεταξύ μελών του Παναχαϊκού και του πληρώματος του αγγλικού πλοίου Boxier. Την περίοδο 1898-1923 δεν υπήρχε με την σημερινή έννοια ο όρος «προπονητής - ποδοσφαίρου». Αυτό ήταν καθήκον του γυμναστή του συλλόγου, που ενίοτε προπονούσε και τους υπόλοιπους αθλητές (στίβου, γυμναστικής, άρσης βαρών κλπ). Ένας από αυτούς ήταν ο Βέρνερ Στόλτενοφ. Άγνωστο είναι ακόμα το ποιοι ήσαν προπονητές από το 1923 (που επανιδρύθηκε η Παναχαϊκή) έως το 1928, που απαντάται ο Γιάννης Λουλουδάκης. Υπάρχουν ακόμα ελλείψεις για τα πρώτα μεταπολεμικά χρόνια.[14]
Προπονητής | Εθνικότητα | Σεζόν |
---|---|---|
Νίκος Αθανασίου | ![]() |
1924-1927 |
Βέρνερ Στόλτενοφ | ![]() |
1927 |
Νίκος Αθανασίου | ![]() |
1928 |
Γιάννης Λουλουδάκης | ![]() |
1929 |
Νίκος Αθανασίου | ![]() |
1929-1930 |
Πέτρος Πρελορέντζος | ![]() ![]() |
1930 |
Θεόδωρος Νικολαΐδης | ![]() |
1931 |
Νίκος Αθανασίου | ![]() |
1931 |
Κώστας Σακελλαρίου | ![]() |
1931 |
Νίκος Αθανασίου | ![]() |
1932-1933 |
Ζόζεφ Μπέργκε | ![]() |
1933 |
Νίκος Αθανασίου | ![]() |
1934-1937 |
Χρήστος Σβολόπουλος | ![]() |
1937 |
Νίκος Αθανασίου | ![]() |
1937 |
Χρήστος Σβολόπουλος | ![]() |
1938 |
Νίκος Αθανασίου | ![]() |
1938 |
Παντελής Γκίκας | ![]() |
1938 |
Χρήστος Σβολόπουλος | ![]() |
1939 |
Προπονητής | Εθνικότητα | Σεζόν |
---|---|---|
Αντώνης Μανταλόπουλος | ![]() |
1949 |
Τάκης Παπαρσενίου | ![]() |
1953-1955 |
Κώστας Δαμαλάς | ![]() |
1956-1958 |
Τάκης Παπαρσενίου | ![]() |
1958-1959 |
Αντώνης Μανταλόπουλος | ![]() |
1959-1960 |
Τάκης Παπαρσενίου | ![]() |
1960 |
Κώστας Νεγρεπόντης | ![]() |
1960-1961 |
Ζώγας | ![]() |
1961 |
Κώστας Δαμαλάς | ![]() |
1961 |
Θανάσης Τσακιρίδης | ![]() |
1961-1962 |
Μαρτσελίνο | ![]() |
1962 |
Κώστας Δαμαλάς | ![]() |
1962-1963 |
Αντώνης Μανταλόπουλος | ![]() |
1963-1964 |
Μπάζιο Ντρένοβατς | ![]() |
1965-1966 |
Τάκης Παπαρσενίου | ![]() |
1966-1969 |
Νταν Γεωργιάδης | ![]() |
1969-1970 |
Κώστας Καραπατής | ![]() |
1970-1971 |
Τόμι Έγγλεστον | ![]() |
1971 |
Τίμος Πατρώνης | ![]() |
1971 |
Λιούμπομιρ Σπάγιτς | ![]() |
1971-1973 |
Γουίλφ Mακ Γκίνες | ![]() |
1973-1974 |
Τζιν Γιανέφσκι | ![]() |
1974-1975 |
Μπέλα Πάλφι | ![]() |
1975 |
Τίμος Πατρώνης | ![]() |
1975-1976 |
Σωτήρης Λεγάτος | ![]() |
1976 |
Λιούμπομιρ Σπάγιτς | ![]() |
1976 |
Τίμος Πατρώνης | ![]() |
1976 |
Ντούσαν Πάγεβιτς | ![]() |
1976-1977 |
Αντώνης Γεωργιάδης | ![]() |
1977 |
Λιούμπομιρ Σπάγιτς | ![]() |
1977-1978 |
Λες Σάνον | ![]() |
1978 |
Φράντισεκ Φάντρονκ | ![]() ![]() |
1978-1979 |
Τίμος Πατρώνης | ![]() |
1979 |
Κώστας Καραπατής | ![]() |
1979 |
Σωτήρης Λεγάτος | ![]() |
1979-1980 |
Πάνος Μάρκοβιτς | ![]() |
1980 |
Άντι Πίντερ | ![]() |
1980 |
Σωτήρης Λεγάτος | ![]() |
1980 |
Πίτερ Στούμπε | ![]() |
1980-1981 |
Σωτήρης Λεγάτος | ![]() |
1981 |
Κώστας Καραπατής | ![]() |
1981 |
Βασίλης Δανιήλ | ![]() |
1982 |
Θανάσης Zαφειρόπουλος | ![]() |
1982 |
Ντέζο Μπούντζακ | ![]() |
1982-1983 |
Θανάσης Zαφειρόπουλος | ![]() |
1983 |
Ανδρέας Μιχαλόπουλος | ![]() |
1983-1985 |
Γιαν Πεκόφσκι | ![]() |
1985 |
Βασίλης Στραβοπόδης | ![]() |
1985 |
Πάνος Μάρκοβιτς | ![]() |
1986 |
Ανδρέας Μιχαλόπουλος | ![]() |
1986-1987 |
Πάνος Μάρκοβιτς | ![]() |
1988 |
Νίκος Αλέφαντος | ![]() |
1988 |
Άντον Pουντίνσκι | ![]() |
1988-1989 |
Πέτρος Λεβεντάκος | ![]() |
1989 |
Βασίλης Στραβοπόδης | ![]() |
1989 |
Ανδρέας Μιχαλόπουλος | ![]() |
1989-1993 |
Pομπ Γιάκομπς | ![]() |
1993-1994 |
Γιάννης Παυλάκης | ![]() |
1994 |
Χρήστος Αρχοντίδης | ![]() |
1994-1996 |
Ανδρέας Μιχαλόπουλος | ![]() |
1996-1998 |
Σταύρος Διαμαντόπουλος | ![]() |
1998-1999 |
Tάκης Kυριακόπουλος | ![]() |
1999 |
Mόγιας Pάντονιτς | ![]() |
1999-2000 |
Νίκος Αλέφαντος | ![]() |
2000 |
Χρήστος Αρχοντίδης | ![]() |
2000 |
Βαγγέλης Βλάχος | ![]() |
2000-2001 |
Νίκος Κουρμπανάς | ![]() |
2001-2002 |
Σπύρος Λιβαθηνός | ![]() |
2002 |
Νίκος Αναστόπουλος | ![]() |
2002 |
Βιτσέντζο Γκερίνι | ![]() |
2002 |
Ηλίας Αρμόδωρος | ![]() |
2002 |
Θεόδωρος Πατρώνης | ![]() |
2002-2003 |
Δημήτρης Γκένας | ![]() |
2003 |
Θεόδωρος Πατρώνης | ![]() |
2003-2004 |
Νίκος Αργυρούλης | ![]() |
2004 |
Χρήστος Τσίκας | ![]() |
2004 |
Νίκος Κουρμπανάς | ![]() |
2004-2005 |
Βασίλης Παπαχρήστου | ![]() |
2005 |
Νίκος Θεοδωρακόπουλος | ![]() |
2005 |
Κεν Γουόρντεν | ![]() |
2005 |
Λεωνίδας Γαρδικιώτης | ![]() |
2005 |
Νίκος Παναγιώτου | ![]() |
2005 |
Βασίλης Στραβοπόδης | ![]() |
2005 |
Ιβάν Γιοβάνοβιτς | ![]() |
2005-2006 |
Βασίλης Στραβοπόδης | ![]() |
2006 |
Τότης Φυλακούρης | ![]() |
2006 |
Βέλικο Ντόβενταν | ![]() |
2006 |
Νίκος Κουρμπανάς | ![]() |
2006-2007 |
Γιώργος Στράντζαλης | ![]() |
2007 |
Μπάμπης Σπανοσωτηρόπουλος | ![]() |
2007 |
Βασίλης Ξανθόπουλος | ![]() |
2007-2008 |
Βασίλης Στραβοπόδης | ![]() |
2008 |
Άγγελος Ποστέκογλου | ![]() ![]() |
2008 |
Παναγιώτης Τζαναβάρας | ![]() |
2008-2009 |
Μπάμπης Τεννές | ![]() |
2009 |
Δημήτρης Σπανός | ![]() |
2009-2010 |
Ευγένιος Γκέραρντ | ![]() ![]() |
2010 |
Γιώργος Μαραντάς | ![]() |
2010 |
Ηλίας Φυντάνης | ![]() |
2011 |
Μουράτ Σεροπιάν | ![]() ![]() |
2012 |
Ηλίας Φυντάνης | ![]() |
2012 |
Μουράτ Σεροπιάν | ![]() ![]() |
2012 |
Βαγγέλης Καράτσης | ![]() |
2012 |
Βασίλης Βούζας | ![]() |
2012 |
Γιάννης Παπακώστας | ![]() |
2012 |
Ηλίας Φυντάνης | ![]() |
2013 |
Ανδρέας Ζήκος | ![]() |
2013 |
Γιώργος Κούτσης | ![]() |
2013 |
Σωτήρης Αντωνίου | ![]() |
2013 |
Βαγγέλης Καράτσης | ![]() |
2013 |
Άγγελος Διγκόζης | ![]() |
2013 |
Τιμόθεος Καβακάς | ![]() |
2014 |
Νίκος Παπαδόπουλος | ![]() |
2014 |
Ηλίας Φυντάνης | ![]() |
2014 |
Δημήτρης Σπανός | ![]() |
2014-2016 |
Στάθης Σταθόπουλος | ![]() |
2016 |
Ηλίας Φυντάνης | ![]() |
2014 |
Σωκράτης Οφρυδόπουλος | ![]() |
2016-2019 |
Χρήστος Καραπίτσος | ![]() |
2019 |
Σάκης Τσιώλης | ![]() |
2019 |
Ζβέζνταν Μιλόσεβιτς | ![]() ![]() |
2019 |
Σπύρος Μπαξεβάνος | ![]() |
2019 |
Απόστολος Μακρίδης | ![]() |
2019-2020 |
Ντίνος Σπυρόπουλος | ![]() |
2020 |
Αιμίλιος Βελλής | ![]() |
2020 |
Πέτρος Δημητρίου | ![]() |
2020 |
Αλέξης Σπηλιόπουλος | ![]() |
2020 |
Σωκράτης Οφρυδόπουλος | ![]() |
2020 |
Δημήτρης Ελευθερόπουλος | ![]() |
2020 |
Χρήστος Παρασκευόπουλος | ![]() |
2020 |
Νίκος Παπαδόπουλος | ![]() |
2020-2021 |
Χρήστος Παρασκευόπουλος | ![]() |
2021 |
Χρήστος Καραπίτσος | ![]() |
2021 |
Ζέλικο Κάλαϊτζιτς | ![]() |
2021 |
Σούλης Παπαδόπουλος | ![]() |
2021- |
Παραπομπές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
- ↑ 1,0 1,1 Νεολόγος φύλλο 17 Ιανουαρίου 1899
- ↑ Εφημερίδα Νεολόγος , φύλλο 19 Ιανουαρίου 1899
- ↑ Τον Αύγουστο του 1924 ο Παναχαϊκός Γ.Σ. νίκησε 2-1 (ημίχρ. 0-1) ομάδα Άγγλων ναυτών του εμπορικού πλοίου "Μαρτινίκα". Την ομάδα του Παναχαϊκού αποτελούσαν κυρίως μαθητές του Γυμνασίου, οι εξής: Αντώνιος Πούλος (τερμ.), Χρίστος Ζήκος, Παν. Πουσιματζής (μπακ), Αντ. Σινανίδης, Ευθύμιος Αδραμμυτίδης, Αθανάσιος Βλάχος, Γεώργιος Πετράνος, Σωτήριος Γρίβας, Ελευθέριος Κωστόπουλος, Αλέξναδρος Κωστόπουλος, Δημήτριος Κάτρης (παίκται), εφ. "Βραδυνή", 11/8/1924, ψηφ. σελ. 234. Αρχειοθετήθηκε 2021-01-24 στο Wayback Machine.
- ↑ Νεολόγος, φύλλο 31 Δεκεμβρίου 1925, άρθρο με το ιστορικό ίδρυσης του Ολυμπιακού Πατρών
- ↑ «footballleague.gr». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 13 Φεβρουαρίου 2015. Ανακτήθηκε στις 7 Φεβρουαρίου 2015.
- ↑ ΑΡΙΘΜΟΣ ΑΠΟΦΑΣΗΣ 309/ 6- 10-2011 Αρχειοθετήθηκε 2013-08-06 στο Wayback Machine., Αποφάσεις της Πρωτοβάθμιας Πειθαρχικής Επιτροπής της FOOTBALL LEAGUE ΟΠΑΠ - FOOTBALL LEAGUE 2 ΟΠΑΠ, 6/10/2011
- ↑ Το νέο σήμα της Παναχαϊκής gazzetta.gr
- ↑ Το νέο σήμα της Παναχαϊκής έχει… αστέρια matchnews.gr
- ↑ PianetaEmpoli, Redazione (12 Σεπτεμβρίου 2016). «Curva Ospiti | I tifosi del... Crotone». PianetaEmpoli (στα Ιταλικά). Ανακτήθηκε στις 22 Αυγούστου 2021.
- ↑ Παναχαϊκή: Μία ιστορία 124 χρόνων - ΔΕΙΤΕ σπάνιο φωτογραφικό υλικό thebest.gr
- ↑ Παναχαϊκή Αρχειοθετήθηκε 2017-11-19 στο Wayback Machine. liganews.gr
- ↑ Και τυπικά έτοιμη η ΠΑΕ Παναχαϊκή 1981 thebest.gr
- ↑ Συστάθηκε η νέα Παναχαϊκή Γ.Ε. ΠΑΕ pelop.gr
- ↑ Ο Κάλαϊτζιτς είναι ο 102ος προπονητής στην ιστορία της Παναχαϊκής sportin.gr
Εξωτερικοί σύνδεσμοι[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
|
|
![]() ![]() |
Στο λήμμα αυτό έχει ενσωματωθεί κείμενο από το λήμμα Παναχαϊκή . της Ελληνικής Βικιπαίδειας, η οποία διανέμεται υπό την GNU FDL και την CC-BY-SA 3.0. (ιστορικό/συντάκτες). |