Πάπας Αδριανός ΣΤ΄

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
Πάπας
Αδριανός ΣΤ΄
Από9 Ιανουαρίου 1522
Έως14 Σεπτεμβρίου 1523
ΠροκάτοχοςΛέων Ι΄
ΔιάδοχοςΚλήμης Ζ΄
Προσφωνήσεις του
Πάπα Αδριανού ΣΤ΄
Προσφώνηση αναφοράςΑγιότατος
Προφορική προσφώνησηΑγιότατε
Θρησκευτική προσφώνησηΆγιος Πατέρας
Μεταθανάτια προσφώνησηΔ/Δ

Ο Πάπας Αδριανός ΣΤ΄ (2 Μαρτίου 1459 - 14 Σεπτεμβρίου 1523) ήταν επικεφαλής Πάπας στην Ρωμαιοκαθολική Εκκλησία και βασιλιάς στα Παπικά Κράτη (9 Ιανουαρίου 1522 - 14 Σεπτεμβρίου 1523. Ο Αδριανός Δ΄ ήταν ο μόνος Ολλανδός που έγινε πάπας και ο τελευταίος που δεν ήταν Ιταλός μέχρι την εποχή που ανέβηκε στον Παπικό θρόνο ο Πολωνός Πάπας Ιωάννης Παύλος Β΄ 455 χρόνια αργότερα. Γεννημένος στο Επισκοπικό πριγκιπάτο της Ουτρέχτης που ανήκε στην Αγία Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία ο Αδριανός σπούδασε στο Πανεπιστήμιο του Λεουβέν στις Κάτω Χώρες, έγινε καθηγητής Θεολογίας και Ρέκτορας. Αργότερα (1507) έγινε πρέσβης του αυτοκράτορα Καρόλου Ε΄, όταν έγινε αντιβασιλιάς τον υπηρέτησε ως Πρέσβης. Ο Κάρολος έγινε βασιλιάς της Καστίλης και της Αραγωνίας (1516) και διόρισε τον Αδριανό επίσκοπο της Τορτόζας , αργότερα έγινε Μέγας Ιεροεξεταστής των Βασιλείων της Καστίλης και της Αραγωνίας. Ο Πάπας Λέων Ι΄ τον διόρισε Καρδινάλιο (1517) και με τον αιφνίδιο θάνατο του τον διαδέχθηκε στον παπικό θρόνο. Ο Αδριανός ΣΤ΄ ανέβηκε στον παπικό θρόνο σε μια περίοδο κορυφαίας κρίσης, η αίρεση του Λουθηρανισμού κυριαρχούσε στα βόρεια και η Οθωμανική αυτοκρατορία επιτέθηκε από τα ανατολικά. Δεν δέχθηκε καμιά συζήτηση με τους Λουθηριανούς και ο ίδιος ο Λούθηρος αφορίστηκε ως αιρετικός. Ο Αδριανός ΣΤ΄ αναμόρφωσε ωστόσο την Καθολική εκκλησία, στην Σύνοδο της Νυρεμβέργης (1522-1523) αναγνώρισε τα λάθη της που οδήγησαν στο Σχίσμα των Λουθηριανών. Οι προσπάθειες του για μεταρρυθμίσεις αποδείχτηκαν άκαρπες, οι Καρδινάλιοι αντέδρασαν έντονα και ο ίδιος πέθανε σύντομα, τον διαδέχθηκε ο Πάπας Κλήμης Ζ΄ δεύτερος από τον Οίκο των Μεδίκων. Ο Αδριανός ΣΤ΄ και ο Πάπας Μάρκελλος Β΄ ήταν οι μόνοι που διατήρησαν τα βαπτιστικά τους ονόματα μετά την άνοδο τους στον παπικό θρόνο, ο δε Αδριανός ΣΤ΄ ήταν ο τελευταίος με το όνομα Αδριανός.

Πρώτα χρόνια[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ο Αδριανός ΣΤ΄ γεννήθηκε στην Ουτρέχτη (2 Μαρτίου 1459) που ήταν πρωτεύουσα του Επισκοπικού Πριγκιπάτου της Ουτρέχτης, ανήκε στις Βουργουνδιακές Κάτω Χώρες.[1] Μεγάλωσε σε μια οικογένεια που ανήκε στην μέση τάξη με τρεις μεγαλύτερους αδελφούς.[2] Η υπογραφή του στα μετέπειτα χρόνια καταγράφεται ως "Αδριανός της Ουτρέχτης", αυτό δείχνει ότι η οικογένεια του πιθανότατα δεν είχε επώνυμο.[3] Ο πατέρας του ήταν ξυλουργός, πιθανότατα ναυπηγός και πέθανε πριν φτάσει ο ίδιος σε ηλικία 10 ετών.[4] Ο Αδριανός σπούδασε σε πολύ νεαρή ηλικία στην Λατινική Σχολή του Ζβόλε.[5] Τον Ιούνιο του 1476 ξεκίνησε τις σπουδές του στο Πανεπιστήμιο του Λεουβέν, σπούδασε φιλοσοφία, θεολογία και νομικά με χορηγίες που του παρείχε η Μαργαρίτα της Υόρκης.[6] Στις 30 Ιουνίου 1490 εισήλθε στα εκκλησιαστικά αξιώματα, έγινε καθηγητής θεολογίας (1491), διάκονος στον Άγιο Πέτρο και αναπληρωτής καγκελάριος του πανεπιστημίου.[7] Μετά τα 12 έτη των σπουδών του ο Αδριανός έγινε Διδάκτωρ Θεολογίας (1491), αντι-πρύτανης του Πανεπιστημίου (1493) και Διάκονος του Αγίου Πέτρου (1498). Οι διαλέξεις του δημοσιοποιήθηκαν, ένας από τους μαθητές του ήταν ο νεαρός Έρασμος, του πρόσφερε την θέση του καθηγητή αλλά εκείνος το αρνήθηκε (1502).[8] Η Μαργαρίτα της Αυστρίας, Δούκισσα της Σαβοΐας έγινε τον Νοέμβριο του 1506 κυβερνήτης των Ολλανδικών Κάτω Χωρών και επέλεξε τον Ανδριανό ως σύμβουλο της. Την επόμενη χρονιά ο Μαξιμιλιανός Α΄ της Αγίας Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας τον όρισε δάσκαλο του 7χρονου εγγονού του μετέπειτα αυτοκράτορα Καρόλου Ε΄ που ήταν ανεψιός της Μαργαρίτας. Ο Αδριανός έγινε ο κύριος σύμβουλος του Καρόλου Ε΄ (1512), τα καθήκοντα του απέναντι στον αυτοκράτορα περιόρισαν τις δραστηριότητες του στο Πανεπιστήμιο.[9]

Ισπανία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ο Κάρολος Ε΄ έστειλε τον Αδριανό στην Ισπανία για να πείσει τον από μητέρα παππού του Φερδινάνδο τον Καθολικό ότι τα εδάφη της Ισπανίας ανήκαν στον ίδιο και όχι στον μικρότερο αδελφό του Φερδινάνδο. Ο Αδριανός πέτυχε τον στόχο του τον Ιανουάριο του 1516 λίγο πριν τον θάνατο του Φερδινάνδου του Καθολικού.[10] Ο Φερδινάνδος ο Καθολικός και ο ίδιος ο Κάρολος Κουίντος διόρισαν τον Αδριανό επίσκοπο της Τορτόζας, τον επικύρωσε ο πάπας Λέων Ι΄ (18 Αυγούστου 1516).[11] Ο Πάπας Λέων Ι΄ ανακήρυξε στην Πέμπτη Σύνοδο Καρδιναλίων 31 Καρδινάλιους (1 Ιουλίου 1517), ανάμεσα τους και ο Αδριανός.[12] Η στέψη του ως Καρδινάλιος έγινε στην Βασιλική Σάντι Τζιοβάννι ε Πάολο αλ Τσέλιο στον Καίλιο λόφο.[13] Την εποχή που ο Κάρολος Ε΄ την ακόμα ανήλικος την αντιβασιλεία κατείχαν ο Αδριανός και ο Καρδινάλιος Φρανθίσκο Χιμένεθ ντε Σισνέρος. Με το θάνατο του Χιμένεθ (14 Μαρτίου 1518) ο Αδριανός επιλέγεται, στις 14 Αυγούστου 1518, ηγούμενος των ενωμένων ιεροεξεταστών στην Καστίλη και στην Αραγωνία, ρόλος που θα κρατήσει ως την αναχώρησή του από την Ταρραγόνα, για τη Ρώμη, στις 14 Αυγούστου 1522.[14] Την εποχή που ο Κάρολος Ε΄ αναχώρησε από την Ισπανία για την Ολλανδία (1520) άφησε τον Αδριανό αντιβασιλιά της Ισπανίας με εντολή να καταστείλει την Εξέγερση των Κομουνέρων.

Πάπας της Ρώμης[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ο πάπας Αδριανός Δ΄ (1598)
Η Ουτρέχτη γενέτειρα του πάπα Αδριανού ΣΤ΄

Στην Σύνοδο που ακολούθησε τον αιφνίδιο θάνατο του πάπα Λέων Ι΄ ο επικρατέστερος ήταν ο πρώτος του ξάδελφος του Καρδινάλιος Τζούλιο ντι Μέντιτσι και μετέπειτα Πάπας Κλήμης Ζ΄. Οι διαφωνίες που ξέσπασαν ανάμεσα στους Γάλλους και Ισπανούς Καρδιναλίους οδήγησαν τον ίδιο τον Μέντιτσι να διατυπώσει μια συμβιβαστική πρόταση με τον απόντα Αδριανό, εξελέγη ομόφωνα (9 Ιανουαρίου 1522). Ο αυτοκράτορας Κάρολος Ε΄ περιχαρής ότι εξελέγη αυτοκράτορας ο ίδιος ο δάσκαλος του ήταν βέβαιος ότι θα τον υποστηρίξει αλλά σύντομα έπεσε έξω. Ο Φραγκίσκος Α΄ της Γαλλίας που φοβήθηκε ότι θα υποστηρίξει τον αυτοκράτορα τον προσέγγισε αμέσως και με την απειλή του Σχίσματος τον έπεσε να έρθει με το μέρος του, έστειλε κατόπιν πρεσβεία για να επιβεβαιώσει την υποτέλεια.[15] Οι φόβοι ότι θα μεταφερθεί Ισπανός Αντίπαπας της Αβινιόν λόγω της σχέσης του αυτοκράτορα με τον πάπα δεν επιβεβαιώθηκαν. Ο Αδριανός ΣΤ΄ έπεισε τους Καρδιναλίους για την προθέσεις του, μετά από έξι μήνες προετοιμασίας αναχώρησε και έκανε θριαμβευτική είσοδο στην Ρώμη (29 Αυγούστου 1522). Δεν επέτρεψε τις θριαμβευτικές εκδηλώσεις για την στέψη του επειδή ο κίνδυνος μεγάλης επιδημίας πανώλης ήταν ορατός για τον λαό της πόλης.[16] Ο πάπας Αδριανός Δ΄ στέφτηκε στην Βασιλική του Αγίου Πέτρου σε ηλικία 63 ετών (31 Αυγούστου 1522).[17] Αμέσως ξεκίνησε ένα πρόγραμμα μεταρρυθμίσεων, η Καθολική Εγκυκλοπαίδεια (1908) έγραψε:

"Αποφάσισε να ξεκινήσει τις μεταρρυθμίσεις για να εξαλείψει τις καταχρήσεις, οι διεφθαρμένοι αξιωματούχοι δεν ήθελαν ούτε καν να ακούσουν το όνομα της μεταρρύθμισης. Ο ίδιος ήθελε ωστόσο να τις ξεκινήσει επειδή ο κίνδυνος από την Οθωμανική αυτοκρατορία ήταν έντονος εκείνη την εποχή για τον χριστιανισμό, από το Βελιγράδι επιτέθηκαν στην Ουγγαρία και αν έπεφτε η Ρόδος στα χέρια του θα ήταν κύριοι της Μεσογείου. Το πρόβλημα ήταν ότι είχε φτάσει σε ηλικία 63 ετών και δεν είχε πατήσει ποτέ το πόδι του στην Ιταλία, οι ίδιοι οι Ρωμαίοι τον θεωρούσαν βάρβαρο.[18] Οι αποφάσεις του να προχωρήσει σε βαθιές αλλαγές και να βελτιώσει τον τρόπο που ο πάπας εξήγαγε το Συγχωροχάρτι εξόργισαν τους Καρδιναλίους. Το εισόδημα και τα κέρδη τους ήταν καθιερωμένα σε σταθερή μορφή για καιρό, πολλά χρόνια πριν την άνοδο του Λέων Ι΄".[19]

Μουσικοί όπως ο Καρπέντρας, ο συνθέτης και τραγουδιστής από την Αβινιόν που ήταν μαέστρος στο παρεκκλήσι του Λέοντα Ι΄, εγκατέλειψε τη Ρώμη λόγω της αδιαφορίας και της αποστροφής του Αδριανού προς την τέχνη. Ως και η Καπέλα Σιξτίνα με τις διάσημες τοιχογραφίες του Μιχαήλ ΄Αγγελου και των άλλων καλλιτεχνών κινδύνευσε να καταστραφεί από την εχθρότητα του Αδριανού προς την τέχνη. Ο Αδριανός ΣΤ΄ δεν πέτυχε στις προσπάθειες του να ενώσει ολόκληρο τον χριστιανισμό απέναντι στους Τούρκους. Τον Αύγουστο του 1523 προσπάθησε να δημιουργήσει συμμαχία με τον αυτοκράτορα, την Αγγλία και την Δημοκρατία της Βενετίας απέναντι στους Γάλλους ενώ ο Σουλεϊμάν Α΄ ο Μεγαλοπρεπής κατέκτησε την προηγούμενη χρονιά τα Δωδεκάνησα.[20] Στα πρώτα στάδια της εξέγερσης των Λουθηρανών δεν είχε αντιληφθεί σε επαρκή βαθμό την κρισιμότητα της κατάστασης. Στον Δίαιτα της Νυρεμβέργης τον Δεκέμβριο του 1522 ο απεσταλμένος του Φρανσέσκο Τσερεγκάτι τόνισε τα μεγάλα λάθη της Ρωμαικής Κουρίας και αναγνώρισε ότι οι παπικές καταχρήσεις ήταν η αιτία όλων των κακών.[21][22] Οι θρησκευτικές επαναστάσεις ωστόσο και οι αλλαγές στα δόγματα ήταν απαγορευμένες σε οποιαδήποτε μορφή, ο Μαρτίνος Λούθηρος τιμωρήθηκε ως αιρετικός.[23] Η δήλωση του σε ένα από τα έργα του, ότι Πάπας μπορεί να κάνει λάθος σε ζητήματα πίστεως (haeresim per suam determinationem aut Decretalem asserendo) προσέλκυσε την προσοχή πολλών. Οι Καθολικοί πιστεύουν ότι πρόκειται για μία προσωπική άποψη, κι όχι για μία δήλωση Ex Cathedra (εκ της Καθέδρας), κι άρα δεν έρχεται σε ρήξη με το "Αλάθητο" του Πάπα, ενώ υπάρχουν άλλοι που υποστηρίζουν ότι ο όρος "Ex Cathedra" χρησιμοποιείται μόνο από τον 19ο αιώνα. Ο Πάπας Αδριάνος ΣΤ΄ πέθανε στις 14 Σεπτεμβρίου 1523, μετά από μία σύντομη περίοδο στο θρόνο του Αποστόλου Πέτρου. Ο Αδριανός ΣΤ΄ ήταν ο τελευταίος μη Ιταλός Πάπας μέχρι την εκλογή του πάπα Ιωάννη Παύλου Β΄ το 1978, και ο τελευταίος Πάπας της Αγίας Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας.

Παραπομπές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  1. Herbermann, Charles, ed. (1913). "Pope Adrian VI" . Catholic Encyclopedia. New York: Robert Appleton Company
  2. Rodocanachi, σ. 301
  3. https://histoforum.net/recensies/adrianus.html
  4. https://web.archive.org/web/20141025172453/http://www.gerardweel.nl/adrianus/adrianus_1.php
  5. Coster. "De Latijnse School te Zwolle". Metamorfoses. pp. 17, 19. Rodocanachi, σσ. 301-302
  6. Matriculation Register: Rodocanachi, σ. 302
  7. https://www.catholic-hierarchy.org/bishop/bflo.html
  8. https://histoforum.net/recensies/adrianus.html
  9. https://histoforum.net/recensies/adrianus.html
  10. https://histoforum.net/recensies/adrianus.html
  11. https://histoforum.net/recensies/adrianus.html
  12. Herbermann, Charles, ed. (1913). "Pope Adrian VI" . Catholic Encyclopedia. New York: Robert Appleton Company
  13. Gulik and Eubel, σσ. 16, 63
  14. Chisholm, Hugh, ed. (1911). "Adrian". Encyclopædia Britannica. Τομ. 1
  15. Baumgartner, σ. 95
  16. https://books.google.gr/books?id=we9aAAAAcAAJ&pg=PR6&redir_esc=y#v=onepage&q&f=false
  17. Baumgartner, σσ. 97–98
  18. Herbermann, Charles, ed. (1913). "Pope Adrian VI" . Catholic Encyclopedia. New York: Robert Appleton Company
  19. Chisholm, Hugh, ed. (1911). "Adrian". Encyclopædia Britannica. Τομ. 1
  20. https://catholicsaints.info/new-catholic-dictionary-pope-adrian-vi/
  21. Pigafetta, Antonio and Theodore J. Cachey, The first voyage around the world, 1519–1522, (University of Toronto Press, 2007), 128
  22. Hans Joachim Hillerbrand, The division of Christendom: Christianity in the sixteenth century, (Westminster John Knox Press, 2007), 141
  23. Chisholm, Hugh, ed. (1911). "Adrian". Encyclopædia Britannica. Τομ. 1

Πηγές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  • Baumgartner, Frederic J. (2003). Behind Locked Doors: A History of the Papal Elections. Palgrave Macmillan.
  • Bietenholz, Peter G.; Deutscher, Thomas Brian (6 September 2003). Contemporaries of Erasmus: A Biographical Register of the Renaissance and Reformation. Toronto: University of Toronto Press.
  • Creighton, Mandell. A History of The Papacy during the Period of the Reformation Volume V (London 1894).
  • Creighton, Mandell (1897). A History of the Papacy from the Great Schism to the Sack of Rome. Vol. VI. London: Longmans, Green, and Company.
  • Domarus, M. v. "Die Quellen zur Geschichte des Papstes Hadrian VI.," Historisches Jahrbuch 16 (München 1895), 70–91.
  • Giovio, Paolo (1551). Vita Leonis Decimi, pontifici maximi: libri IV...Hadriani VI... et Pompeii Columnae... (in Latin). Florence: Lorenzo Torrentini.
  • Gregorovius, Ferdinand. The History of Rome in the Middle Ages (translated from the fourth German edition by A. Hamilton) Volume 8 part 2 [Book XIV, Chapter 4-5] (London 1902)
  • Gross, Ernie. This Day In Religion. New York:Neal-Schuman Publishers, Inc, 1990.
  • Gulik, Guilelmus van; Konrad Eubel (1923). L. Schmitz-Kallenberg (ed.). Hierarchia catholica medii aevi (in Latin). Vol. III (editio altera ed.). Münster: sumptibus et typis librariae Regensbergianae.
  • Höfler, Karl Adolf Constantin, Ritter von (1880). Papst Adrian VI. 1522–1523 (in German). Vienna: Wilhelm Braumüller.
  • Luther, Martin. Luther's Correspondence and Other Contemporary Letters, 2 vols., tr.and ed. by Preserved Smith, Charles Michael Jacobs, The Lutheran Publication Society, Philadelphia, Pa. 1913, 1918. vol.I (1507–1521) and vol.2 (1521–1530) from Google Books. Reprint of Vol.1, Wipf & Stock Publishers (March 2006).
  • Malerba, Luigi. Le maschere, Milan: A. Mondadori, 1995.
  • McNally, Robert E. (1969). "Pope Adrian VI (1522-23) and Church Reform". Archivum Historiae Pontificiae. 7: 253–285.
  • Pasolini, Guido. Adriano VI. Saggio Storico (Rome, 1913).
  • Pastor, Ludwig. History of the Popes (tr. R.F. Kerr) Volume VIII (St. Louis 1908).
  • Paulus Jovius, "Vita Hadriani VI," in Gaspar Burmann, Analecta historica de Hadriano Sexto (Utrecht 1727) 85–150.
  • Rodocanachi, E. (1931). "La jeunesse d' Adrien VI". Revue Historique. 56 (2): 300–307.
  • Verweij, Michiel. Adrianus VI (1459–1523): de tragische paus uit de Nederlanden, Antwerpen & Apeldoorn: Garant Publishers, 2011.
Πάπας Αδριανός ΣΤ΄
Γέννηση: 2 Μαρτίου 1459 Θάνατος: 14 Σεπτεμβρίου 1523
Προκάτοχος
Λέων Ι΄
Πάπας
9 Ιανουαρίου 1522 - 14 Σεπτεμβρίου 1523
Διάδοχος
Κλήμης Ζ΄