Μετάβαση στο περιεχόμενο

Πάπας Βονιφάτιος Θ΄

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
Πάπας
Βονιφάτιος Θ΄
Από2 Νοεμβρίου 1389
Έως1 Οκτωβρίου 1404
ΠροκάτοχοςΟυρβανός ΣΤ΄
ΔιάδοχοςΙννοκέντιος Ζ΄
Αντιπαπες της Αβινιόν:
Κλήμης Ζ΄
Βενέδικτος ΙΓ΄
Προσφωνήσεις του
Πάπα Βονιφάτιου Θ΄
Προσφώνηση αναφοράςΑγιότατος
Προφορική προσφώνησηΑγιότατε
Θρησκευτική προσφώνησηΆγιος Πατέρας
Μεταθανάτια προσφώνησηΔ/Δ

O Πάπας Βονιφάτιος Θ΄ (περί το 1350 - 1 Οκτωβρίου 1404) ήταν αρχηγός στην Ρωμαιοκαθολική Εκκλησία και κυβερνήτης στα Παπικά Κράτη (2 Νοεμβρίου 1389 - 1 Οκτωβρίου 1404).[1] Ο ίδιος ήταν ο δεύτερος Πάπας του Δυτικού Σχίσματος, την ίδια εποχή ο Αντίπαπας Κλήμης Ζ΄ και ο Αντίπαπας Βενέδικτος ΙΓ΄ διεκδικούσαν την Ρωμαική Κουρία στην Αβινιόν υπό την στήριξη των βασιλέων της Γαλλίας. Ο Πάπας Βονιφάτιος Θ΄ ήταν ο τελευταίος πάπας της Καθολικής εκκλησίας με το όνομα "Βονιφάτιος".

Ο Βονιφάτιος Θ΄ γεννήθηκε γύρω στο 1350 στη Νάπολη από την Ελληνική Οικογένεια Κύβο που μετά την κάθοδο της στην Νάπολη άλλαξε το επώνυμο της σε Τομασέλι. Ο πρόγονος του ήταν ο Τομάσο Τσύμπο ευγενής στην Δημοκρατία της Γένοβας, μετανάστευσε στην Καζαράνο που ανήκε στο Βασίλειο της Νεαπόλεως και άλλαξε το επώνυμο του σε Τομασέλι. Μια Γερμανική πηγή της εποχής του αναφέρει ότι ήταν αγράμματος χωρίς θεολογικές γνώσεις αλλά αρκετά σώφρων ώστε να μπορέσει να διατηρηθεί εκείνη την δύσκολη περίοδο στην θέση του πάπα. Ο Λούντβιγκ φον Πάστορ που επισκέφτηκε το Βατικανό έγραψε "Οι αποτυχημένες προσπάθειες που έγιναν εκείνη την εποχή για την ενότητα αποτελούν ένα από τα πιο θλιβερά κεφάλαια στην παπική ιστορία. Κανένας πάπας δεν είχε την μεγαλοψυχία να τερματήσει αυτή την κατάσταση με παραίτηση".[2] Μετά την εκλογή του από το Παπικό Κονκλάβιο (1389) η Γερμανία, η Αγγλία, η Ουγγαρία, η Πολωνία και το μεγαλύτερο μέρος της Ιταλίας τον υποστήριξαν αλλά οι υπόλοιπες Καθολικές χώρες υποστήριξαν τον Κλήμη Ζ΄. Ο πάπας Βονιφάτιος Θ΄ και ο Αντίπαπας Κλήμης Ζ΄ αφορίστηκαν μεταξύ τους.[3] Ο Τομασέλι εξελέγη νέος πάπας από τους 14 Καρδιναλίους που παρέμειναν πιστοί στην παπική εκκλησία της Ρώμης.[4] Ο Γάλλος πρίγκιπας από τον Οίκο των Καπετιδών Λουδοβίκος Β΄ του Ανζού είχε αποσταλεί από τον Αντίπαπα Κλήμη Ζ΄ ως βασιλέας της Νεαπόλεως. Ο νεαρός Λαδίσλαος Α΄ της Νεαπόλεως που ανήκε στον Οίκο των Ανδεγαυών, πλάγιο κλάδο των Καπετιδών ήταν γιος του δολοφονημένου (1386) οπαδού του πάπα Καρόλου Γ΄ της Νεαπόλεως και της Μαργαρίτας του Δυρραχίου. Ο Βονιφάτιος Θ΄ τον έστεψε στην Γκαέτα βασιλιά της Νεαπόλεως (29 Μαίου 1390), προσπάθησε κατόπιν να εκδιώξει τις Γαλλικές δυνάμεις από την νότια Ιταλία.[3]

Την περίοδο της παποσύνης του ο Βονιφάτιος Θ΄ κατάργησε την ανεξαρτησία της κοινότητας της Ρώμης, οχύρωσε το Καστέλ Σαντ'Άντζελο και τις υπόλοιπες γέφυρες. Τον περισσότερο χρόνο ζούσε ειρηνικά στην Ασίζη ή την Περούτζα, πήρε επίσης το λιμάνι της Όστιας από τον Επισκοπικό Καρδινάλιο. Ο Βονιφάτιος Θ΄ απέκτησε σταδιακά τον έλεγχο στα κάστρα και τις πόλεις, επανίδρυσε τα Παπικά Κράτη με τον τρόπο που εμφανίζονται τον 15ο αιώνα.[5] Ο Αντίπαπας Κλήμης Ζ΄ πέθανε στην Αβινιόν (16 Σεπτεμβρίου 1394), οι Γάλλοι Καρδινάλιοι επέλεξαν ως διάδοχο του τον Πέντρο ντε Λούνα ως Βενέδικτο ΙΓ΄ (28 Σεπτεμβρίου 1394). Οι ισχυρότεροι οπαδοί του όπως ο Ριχάρδος Β΄ της Αγγλίας, η Δίαιτα της Φραγκφούρτης και ο Βεντσεσλάβος Δ΄ της Βοημίας πίεσαν τον Βενέδικτο Θ΄ να παραιτηθεί αλλά εκείνος το αρνήθηκε. Οι πιέσεις για Οικουμενική Σύνοδο αυξήθηκαν ως η μόνη λύση για να μπει τέρμα στο Δυτικό Σχίσμα αλλά ο ίδιος δεν έκανε κανένα βήμα σε αυτή την κατεύθυνση. Την εποχή της παποσύνης του Βονιφάτιου Θ΄ εκδόθηκαν δύο Ιωβηλαία. Το πρώτο είχε συντάξει ο προκάτοχος του Πάπας Ουρβανός ΣΤ΄, ήταν ευρύτατα διαδεδομένο στην Γερμανία, την Πολωνία, την Βοημία και την Αγγλία. Πολλές πόλεις της Γερμανίας διεκδικούσαν τα προνόμια του πρώτου Ιωβηλαίου αλλά το κήρυγμα του οδήγησε σε πολλά σκάνδαλα και καταχρήσεις. Το δεύτερο το εξέδωσε ο ίδιος ο Βονιφάτιος Θ΄ στην Ρώμη (1400), έφερε πολλούς προσκυνητές από την Γαλλία παρά την θανατηφόρα επιδημία πανούκλας, ο ίδιος ο πάπας παρέμεινε στην πόλη.[3]

Κέρμα που απεικονίζει τον Πάπα Βονιφάτιο Θ΄, Bodemuseum, Βερολίνο.

Στα τέλη του 1399 εμφανίστηκε η αίρεση των «Μαστιγωτών» ειδικά στην Προβηγκία όπου είχαν εξουδετερωθεί πριν από έναν αιώνα, εξαπλώθηκαν στην Ισπανία και την βόρεια Ιταλία. Το γεγονός αυτό ξύπνησε μνήμες από την προηγούμενη εμφάνιση τους την εποχή της Μαύρης Πανούκλας (1348-1349). Η παρέλαση τους γινόταν από πόλη σε πόλη, φορούσαν έναν λευκό μανδύα με έναν κόκκινο σταυρό στην πλάτη, ακολουθούσαν τον αρχηγό τους με τον μεγάλο σταυρό. Το κήρυγμα τους επικεντρώθηκε στο τέλος του κόσμου, την θεία δίκη και τα οράματα της Παρθένου Μαρίας. Ο Βονιφάτιος Θ΄ υποστήριξε τα κυρήγματα τους για μετάνοια αλλά όταν έφτασαν στην Ρώμη έκαψε τον αρχηγό τους στην πυρά και τους διέλυσε.[3] Την διετία 1398-1399 ο Βονιφάτιος Η΄ κάλεσε την χριστιανική Ευρώπη σε Σταυροφορία υπέρ του Μανουήλ Β΄ Παλαιολόγου, ο Σουλτάνος Βαγιαζήτ Α΄ απειλούσε την Κωνσταντινούπολη, δεν βρήκε ανταπόκριση. Η Βριγίτη της Σουηδίας αγιοποιήθηκε από τον ίδιο (7 Οκτωβρίου 1391). Ο Βονιφάτιος Θ΄ πέθανε «εν αισχύνη» υπό το βάρος των εναντίον του κατηγοριών περί Σοδομισμού.

  1. https://www.vatican.va/content/vatican/en/holy-father/bonifacio-ix.html
  2. Pastor, The History of the Popes: From the Close of the Middle Ages (1906), Τομ. 1, σ. 165
  3. 3,0 3,1 3,2 3,3 Herbermann, Charles, ed. (1913). "Pope Boniface IX". Catholic Encyclopedia. New York: Robert Appleton Company
  4. Richard P. McBrien, Lives of the Popes, (HarperCollins, 2000), 249
  5. https://catholicsaints.info/new-catholic-dictionary-pope-boniface-ix/
  • Creighton, Mandell (1901). "Chapter III". A History of the Papacy from the Great Schism to the Sack of Rome. Vol. I. London: Longmans, Green.
  • Gayet, Louis (1889). Le grand schisme d'Occident: d'après les documents contemporains déposés aux archives secrètes du Vatican (in French and Latin). Vol. II. Paris: Welter.
  • Valois, Noël (1896). La France et le grand schisme d'Occident (in French). Vol. I of 4 volumes. Paris: Alphonse Picard.
  • Friedrich Wilhelm Bautz (1975). "Bonifatius IX". In Bautz, Friedrich Wilhelm (ed.). Biographisch-Bibliographisches Kirchenlexikon (BBKL) (in German). Vol. 1. Hamm: Bautz. cols. 692–692.
  • Esch, Arnold (1970). "BONIFACIO IX, papa". Dizionario Biografico degli Italiani, Volume 12: Bonfadini–Borrello (in Italian). Rome: Istituto dell'Enciclopedia Italiana.
  • Arnold Esch: Bonifacio IX. In: Massimo Bray (ed.): Enciclopedia dei Papi. Volume 2: Niccolò I, santo, Sisto IV. Istituto della Enciclopedia Italiana, Rome 2000.
  • Georg Schwaiger (1983). "Bonifatius IX". Lexikon des Mittelalters, II: Bettlerwesen bis Codex von Valencia (in German). Stuttgart and Weimar: J. B. Metzler. col. 416–417.
Πάπας Βονιφάτιος Θ΄
Γέννηση: περί το 1350 Θάνατος: 1 Οκτωβρίου 1404
Προκάτοχος
Ουρβανός ΣΤ΄
Πάπας
2 Νοεμβρίου 1389 - 1 Οκτωβρίου
Διάδοχος
Ιννοκέντιος Ζ΄