Βασίλειο της Καστίλης
 |
Το λήμμα δεν περιέχει πηγές ή αυτές που περιέχει δεν επαρκούν. |
Το Βασίλειο της Καστίλης (ισπανικά: Reino de Castilla) ήταν ένα από τα μεσαιωνικά βασίλεια της Ιβηρικής Χερσονήσου, που από την ίδρυσή του το 1035, ως μετεξέλιξη της υποτελούς στο Βασίλειο του Λεόν, Κομητείας της Καστίλης, αναδείχθηκε παράλληλα με το Στέμμα της Αραγώνας στην κύρια χριστιανική δύναμη της Χριστιανικής Ανακατάκτησης της Ιβηρικής. Προϊόν της οριστικής ένωσης του Βασιλείου της Καστίλης με το Βασίλειο του Λεόν το 1230, προέκυψε το Στέμμα της Καστίλης, ένα από τα πέντε βασίλεια βάσει των οποίων διαμορφώθηκε ιστορικά η Ισπανία.
Ιστορία
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]9ος έως 11ος αιώνας: Η Κομητεία της Καστίλης
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Αρχικά η Καστίλη φαίνεται να αποτελεί περισσότερο μια αόριστη γεωγραφική έκταση στην οποία συγκατοικούν διάφοροι κόμητες υποτελείς του Βασιλείου του Λεόν παρά μια οργανωμένη κομητεία.[1]
Ο πρώτος κόμης της Καστίλης με ουσιαστικά αυτόνομη εξουσία από το Λεόν είναι ο Φερνάν Γκονθάλεθ. Εμφανίζεται στα μέσα του 10ου αιώνα και μετέτρεψε την κομητεία σε κληρονομικό του φέουδο.
11ος και 12ος αιώνας: επέκταση και ένωση με το Βασίλειο του Λεόν
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Το 1028, ο Σάντσο Γ' της Παμπλόνα νυμφεύθηκε την αδελφή του κόμη Γκαρθία Σάντσεθ και κληρονόμησε την Κομητεία της Καστίλης μετά τον θάνατο του κουνιάδου του. Το 1035, ο Σάντσο Γ' της Παμπλόνα παρέδωσε την κομητεία στο νεότερο γιο του Φερδινάνδο, στην εποχή που η Καστίλη αποκτούσε την θέση ενός ανεξάρτητου βασιλείου. Ο Φερδινάνδος Α' του Λεόν νυμφεύθηκε τη Σάντσα, αδελφή του Βερμούδου Γ' του Λεόν. Με τον θάνατο του Σάντσο Γ' το 1035 η Καστίλη επέστρεψε υπό τον έλεγχο του Λεόν. Ωστόσο, ο Φερδινάνδος Α', συμμαχώντας με τη Ναβάρρα, άρχισε ένα πόλεμο με το Λεόν. Στη μάχη του Ταμαρόν ο Βερμούδος Γ' σκοτώθηκε, μη αφήνοντας απογόνους. Αυτό επέτρεψε στον κουνιάδο του, Φερδινάνδο Α' να καταλάβει την βασιλική εξουσία του Λεόν για τον εαυτό του, διεκδικώντας το δικαίωμα της συζύγου του στο στέμμα. Ο Φερδινάνδος μετέφερε την έδρα του στο Λεόν και η Καστίλη ενσωματώθηκε εκ νέου στο λεονικό βασίλειο.
Όταν ο Φερδινάνδος Α' πέθανε το 1065, τα εδάφη διαμοιράστηκαν ανάμεσα στους γιους του και σε μια κόρη. Ο Σάντσο Γ' κληρονόμησε το Βασίλειο της Καστίλης· ο Αλφόνσος ΣΤ', το βασίλειο του Λεόν· ο Γκαρθία, το βασίλειο της Γαλικίας· η κόρη του Ουρράκα κληρονόμησε την πόλη της Θαμόρα. Η συμμαχία της Καστίλης με το Λεόν οδήγησε στην αποπομπή του Γκαρθία από τη Γαλικία αν και στη συνέχεια, με τη βοήθεια του Ελ Σιντ, ο καστιλιανός μονάρχης υπέταξε εδαφικά το Λεόν. Ωστόσο, ο αδερφός του είχε καταφύγει στη Θαμόρα με το σύνολο του στρατού του. Κατά τη διάρκεια της πολιορκίας της από τους καστιλιανούς, ο Σάντσο έπεσε θύμα δολοφονίας και εν τέλει, ο Αλφόνσο ΣΤ΄ αναδείχθηκε μονάρχης των τριών βασιλείων.
Ο Αλφόνσος ΣΤ΄ ενσωμάτωσε στην Καστίλη τα συνοριακά εδάφη της Άλαβας, της Γκιπούθκοα και την Ριόχα, στερώντας τα από το γειτονικό Βασίλειο της Παμπλόνα. Παράλληλα, η επικοινωνία του βασιλείου με την Δυτική Ευρώπη επέβαλε την αλλαγή των εκκλησιαστικών συνηθειών της ιβηρικής εκκλησίας, αντικαθιστώντας το μοζαραβικό τελετουργικό με το ρωμαιοκαθολικό το 1080.
Τον διαδέχθηκε η κόρη του Ουρράκα που είχε διάφορες τριβές με την γειτονική Αραγώνα και τον προσωρινά σύζυγό της, Αλφόνσο Α΄. Ο πρωτότοκος γιος της από το γάμο της με τον Ραϋμόνδο της Βουργουνδίας, Αλφόνσος Ζ', γνωστός και ως «ο αυτοκράτορας» είναι ο πρώτος βασιλιάς του Λεόν, της Καστίλης και της Γαλικίας από τον Οίκο της Ιβρέας.
Ο Αλφόνσος Ζ΄ επανέλαβε την τακτική διαμοιρασμού των εδαφών του στους γιους του Σάντσο Γ΄ της Καστίλης και Φερδινάνδο Β΄ του Λεόν. Το 1158 με τη συνθήκη του Σααγούν οι δύο μονάρχες καθόρισαν οριστικά τα σύνορα μεταξύ της Καστίλης και του Λεόν.[2] Ο σύντομος θάνατος του Σάντσο Γ' άφησε την Καστίλη προσωρινά δίχως ηγεμόνα, μέχρι την ενηλικίωση του Αλφόνσο Η΄. Αυτός κατέκτησε το 1177 την Κουένκα και ενσωμάτωσε οριστικά τις βασκικές επαρχίες. Εντούτοις, μετά την ήττα από τους Αλμοάδες στο Αλάρκος το 1195 και την πολιορκία των συνοριακών καστιλιανικών πόλεων του Τολέδο, της Μαδρίτης και της Γουαδαλαχάρα, η επέκταση προς το νότο ανακόπηκε.
Μπροστά στην υποχώρηση της Καστίλης, τα μουσουλμανικά στρατεύματα βρέθηκαν για μερικά χρόνια να περιφέρονται ελεύθερα στην ευρύτερη κοιλάδα του Τάγου. Η πίεση αυτή ώθησε τον Αλφόνσο Θ΄ να ζητήσει από τον πάπα Ιννοκέντιο Γ΄ της κήρυξη σταυροφορίας εναντίον της Αλ-Άνταλους. Ως αποτέλεσμα, μεγάλα σταυροφορικά στρατεύματα σε συνεργασία με στρατιώτες από όλα τα βασίλεια της Ιβηρικής κατανίκησαν στη μάχη των Νάβας ντε Τολόσα το 1212 τα αντίστοιχα αλμοαδικά, επιφέροντας ένα ισχυρότατο χτύπημα από το οποίο οι μουσουλμάνοι της Ιβηρικής δεν θα ανέκαμπταν ποτέ.[3]
13ος αιώνας: η οριστική ένωση με το Λεόν και το Στέμμα της Καστίλης
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Ο Αλφόνσος Η΄ απεβίωσε το ίδιο έτος. Διάδοχός του ήταν ο δεκάχρονος γιος του, Ερρίκος Α΄. Την αντιβασιλεία ανέλαβε αρχικά η γιαγιά του, έπειτα η μητέρα του και τέως σύζυγος του Αλφόνσου Θ΄ του Λεόν, Μπερενγκέλα που την παρέδωσε στον ευγενή Άλβαρο Νούνιεθ ντε Λάρα.[4] Ο θάνατος του διαδόχου το 1217 ανέδειξε βασιλιά της Καστίλης τον γιο της Μπερενγκέλα και του Αλφόνσου Θ΄ του Λεόν, Φερδινάνδο Γ΄. Όταν συνέβη ο θάνατος του πατέρα του και βασιλιά του Λεόν, ο Φερδινάνδος ήδη είχε πετύχει να καταλάβει ορισμένες πόλεις της Ανδαλουσίας. Το 1231, του προσφέρθηκε το στέμμα του Λεόν[5] που έκτοτε πέρασε οριστικά να αποτελεί μέρος του νεότευκτου Στέμματος της Καστίλης. Τόσο η Λεόν, όσο και η Καστίλης παρά την οριστική αυτή τους ένωση κάτω από τον ίδιο μονάρχη, διατήρησαν τις ιδιαιτερότητές τους, τους νόμους και τα νομικά τους όργανα παρότι η σύγκλιση του Αντιπροσωπευτικού Σώματος των Γενικών Τάξεων (Κόρτες) έκτοτε λάμβανε χώρα σε κοινό χώρο και για τα δύο βασίλεια.
Παραπομπές
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Βιβλιογραφία
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]- Collins, Roger (2012), Caliphs and Kings. Spain, 796–1031. Blackwell, Malden, Οξφόρδη.
- Collins, Roger (2008), Spain 1157–1300. A Partible Inheritance. Blackwell, Malden, Οξφόρδη
Εξωτερικοί σύνδεσμοι
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Πολυμέσα σχετικά με το θέμα Kingdom of Castile στο Wikimedia Commons
