Βόλος: Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
Περιήγηση ιστορικού διαδραστικά
← Προηγούμενη διαφοράΕπόμενη διαφορά →
Περιεχόμενο που διαγράφηκε Περιεχόμενο που προστέθηκε
ΟπτικήΚώδικας wiki
Gekarani (συζήτηση | συνεισφορές)
12 επεξεργασίες
Handrian (συζήτηση | συνεισφορές)
217 επεξεργασίες
Γραμμή 245: Γραμμή 245:


=== Περιοδικά ===
=== Περιοδικά ===
# '''''[[Dance Life Mag|Dance Life Magazine]]''''' [http://www.dancelifemag.gr](Το Dance Life Magazine είναι το πρώτο ηλεκτρονικό Περιοδικό στο Βόλο με αποκλειστικό θέμα το Χορό.)
# ''[[Dance Life Mag|Dance Life Magazine]]'' [http://www.dancelifemag.gr](Το Dance Life Magazine είναι ηλεκτρονικό Περιοδικό του Βόλου με αποκλειστικό θέμα το Χορό.)
# ''ΕΝΤΟΣ'' (Το μακροβιότερο περιοδικό του Βόλου με παρουσίαση των δρώμενων στην πόλη και των ανθρώπων της)
# ''ΕΝΤΟΣ'' (Το μακροβιότερο περιοδικό του Βόλου με παρουσίαση των δρώμενων στην πόλη και των ανθρώπων της)
# ''{{Πολυτονικό|Ἐν Βόλῳ}}'' (περιοδικό του Δήμου Βόλου)
# ''{{Πολυτονικό|Ἐν Βόλῳ}}'' (περιοδικό του Δήμου Βόλου)

Έκδοση από την 04:00, 10 Οκτωβρίου 2011

 Το λήμμα δεν περιέχει πηγές ή αυτές που περιέχει δεν επαρκούν. Μπορείτε να βοηθήσετε προσθέτοντας την κατάλληλη τεκμηρίωση. Υλικό που είναι ατεκμηρίωτο μπορεί να αμφισβητηθεί και να αφαιρεθεί.
Προσοχή, το πρότυπο τοποθετήθηκε χωρίς ημερομηνία. Για τη σημερινή ημερομηνία χρησιμοποιήστε: {{πηγές|26|04|2024}}

Συντεταγμένες: 39°22′09″N 22°56′27″E / 39.3692°N 22.9408°E / 39.3692; 22.9408

Βόλος
Πόλη
Εικόνα
Άποψη του λιμανιού του Βόλου

Έμβλημα
Βόλος is located in Greece
Βόλος
Βόλος
ΧώραΕλλάδα
ΠεριφέρειαΘεσσαλίας
Διοίκηση
 • ΔήμαρχοςΠάνος Σκοτινιώτης
Έκταση27,7 km2
Υψόμετρο0–300 m
Πληθυσμός85.803[1]
Ταχυδρομικός κώδικας38x xx
Τηλεφωνικός κωδικός2421
ΠολιούχοςΆγιος Νικόλαος
Ιστοσελίδαvolos-city.gr

Ο Βόλος είναι πόλη της Θεσσαλίας, χτισμένη στον μυχό του Παγασητικού κόλπου, κοντά στην θέση της αρχαίας Ιωλκού στους πρόποδες του Πηλίου. Είναι επίσης μία από τις πιο μεγάλες πόλεις και ένα από τα σημαντικότερα λιμάνια της Ελλάδας. Ο μόνιμος πληθυσμός του διευρυμένου Δήμου Βόλου, σύμφωνα με την απογραφή του 2011, ανέρχεται σε 144.420 κατοίκους καθιστώντας τον το δεύτερο μεγαλύτερο της Θεσσαλίας (με πρώτο το δήμο Λάρισας με 163.380 κατοίκους) και τον 7ο μεγαλύτερο στην Ελλάδα.

Δήμοι Πολεοδομικού Συγκροτήματος Βόλου

Η ονομασία Βόλος μπορεί να αναφέρεται στο Δήμο Βόλου είτε στο ευρύτερο πολεοδομικό συγκρότημα που περιλαμβάνει τους Δήμους Βόλου, Νέα Ιωνίας, Αισωνίας και Ιωλκού. Σύμφωνα με το σχέδιο διοικητικής αναδιάρθρωσης "Καλλικράτης" το πολεοδομικό συγκρότημα, καθώς και άλλοι γειτονικοί δήμοι και κοινότητες συνενώθηκαν στο νέο διευρυμένο δήμο Βόλου.

Το όνομα του Βόλου

Η προέλευση του ονόματος Βόλος δεν είναι πλήρως τεκμηριωμένη. Κατά ορισμένους,[εκκρεμεί παραπομπή] η λέξη Βόλος αποδίδεται σε παραφθορά του αρχαίου ονόματος Ιωλκός (Ιωλκός > Γιωλκός > Γώλος > Βώλος ή Βόλος). Άλλοι[εκκρεμεί παραπομπή] πάλι υποστηρίζουν ότι η ονομασία Βόλος προήλθε από το όνομα Φόλος, που κατά την μυθολογία ήταν πλούσιος γαιοκτήμονας της περιοχής. Κατά μία τρίτη εκδοχή (βλ. "Η επανάσταση της Θετταλομαγνησίας, του Γ. Κορδάτου), η λέξη Γώλος ή Βόλος προέρχεται από την σλαβική λέξη golo, που σημαίνει γυμνός/φαλακρός (ίσως και τόπος χωρίς δέντρα). Τέλος, κατά μία τέταρτη εκδοχή, η ονομασία Βόλος είναι παραφθορά της ιταλικής λέξης golfo, που σημαίνει κόλπος. Γεγονός πάντως είναι ότι το τοπωνύμιο Βόλος εμφανίστηκε γύρω στον 14ο αι. και χρησιμοποιήθηκε πρώτα για το χωριό που είναι χτισμένο στους πρόποδες του Πηλίου και που σήμερα αποκαλείται Άνω Βόλος.[εκκρεμεί παραπομπή]

Μυθολογία

Κ. Βολανάκης, Η επιστροφή των Αργοναυτών (αχρονολόγητο;). 35 εκ. x 65 εκ. Λάδι σε καμβά. Ιδιωτική συλλογή.

Η περιοχή της Μαγνησίας αναφέρεται σε μερικούς από τους πιο σημαντικούς ελληνικούς μύθους.

Γενάρχης της περιοχής υπήρξε ο Μάγνης,[εκκρεμεί παραπομπή]του Άργου ή του Δία ή γιος του Αιόλου, ο οποίος εγκαταστάθηκε στο Πήλιο. Στο Πήλιο κατοικούσαν οι Κένταυροι, ιππόμορφα όντα που προήλθαν από την ένωση του Ιξίωνα και της Νεφέλης. Γνωστός Κένταυρος της μυθολογίας ήταν ο Χείρων, ο οποίος μεσολάβησε για τον γάμο του Πηλέα με την Θέτιδα, που έγινε στο Πήλιο.[εκκρεμεί παραπομπή] Στην διάρκεια του γάμου και εξαιτίας του μήλου της Έριδος, προκλήθηκε ο Τρωικός πόλεμος.[εκκρεμεί παραπομπή]

Κοντά στον σοφό Κένταυρο Χείρωνα μαθήτευσε ο Ασκληπιός, πατέρας της ιατρικής, καθώς και ο Αχιλλέας. Από την Μαγνησία, επίσης, ξεκίνησε η Αργοναυτική εκστρατεία, που σχετίζεται ιστορικά με την απαρχή της τεχνικής επεξεργασίας του χρυσού στον ελλαδικό χώρο.[εκκρεμεί παραπομπή]

Ιστορία

Η περιοχή του Βόλου, η αρχαία Μαγνησία, συγκαταλέγεται ανάμεσα στις πρώτες περιοχές που κατοικήθηκαν στον ελλαδικό χώρο. Οι οικισμοί που ανακαλύφθηκαν στα κοντινά χωριά Σέσκλο και Διμήνι χρονολογούνται από την 7η χιλιετία π.Χ., ενώ η πολιτισμική παρουσία στον χώρο συνεχίζεται αδιάκοπη μέχρι σήμερα.

Στα αρχαία χρόνια

Η ευρύτερη περιοχή του Βόλου συγκεντρώνει μερικές από τις σημαντικότερες νεολιθικές θέσεις ολόκληρης της Βαλκανικής χερσονήσου. Οι αρχαιολογικές έρευνες στην περιοχή έχουν φέρει στο φως σαράντα περίπου νεολιθικούς οικισμούς (7η–8η χιλιετία π.Χ.), αρκετοί από τους οποίους εξακολούθησαν τις δραστηριότητές τους και κατά την διάρκεια της εποχής του χαλκού (3000–1500 π.Χ.). Οι σημαντικότεροι νεολιθικοί οικισμοί ανακαλύφθηκαν από τον αρχαιολόγο Χρήστο Τσούντα στις αρχές του 20ου αι. στο Σέσκλο και το Διμήνι. Στους χώρους αυτούς, οι έρευνες ανέδειξαν χαρακτηριστικά γραπτά κεραμικά, κοκάλινα και λίθινα εργαλεία, καθώς και αντικείμενα από οψιδιανό που προερχόταν από την Μήλο.

Σημαντικές μυκηναϊκές θέσεις έχουν ανακαλυφθεί στον λόφο των Αγίων Θεοδώρων, στην σημερινή συνοικία του Βόλου Παλιά, και στα Πευκάκια. Στην μυκηναϊκή περίοδο χρονολογείται η ίδρυση της Ιωλκού, σημαντικού οικονομικού και πνευματικού κέντρου της περιοχής, που συνδέεται άμεσα με τον ξακουστό μύθο της Αργοναυτικής εκστρατείας. Παλαιότεροι ερευνητές εκτιμούσαν ότι η θέση της Ιωλκού ήταν στα Παλιά. Ωστόσο, νεότερα αρχαιολογικά ευρήματα τεκμηριώνουν την άποψη ότι η έδρα των βασιλιάδων της Ιωλκού δεν ήταν στα Παλιά, αλλά στο Διμήνι. Εκεί βρισκόταν το κέντρο των οικονομικών δραστηριοτήτων που βασίζονταν στην γεωργία και την κτηνοτροφία, ενώ οι εμπορικές δραστηριότητες γίνονταν από το λιμάνι στα Πευκάκια. Στην κλασική περίοδο (6ος αι. π.Χ.) ήκμασαν οι Παγασές, οι οποίες υπήρξαν επίνειο των Φερών.

Το 293/92 π.Χ. ο βασιλιάς της Μακεδονίας Δημήτριος ο Πολιορκητής ίδρυσε στην χερσόνησο που σήμερα αποκαλείται Πευκάκια την πόλη Δημητριάδα, συνενώνοντας τις Παγασές με διάφορες γειτονικές κώμες. Η Δημητριάδα αποτέλεσε ισχυρό στρατιωτικό σταθμό και ορμητήριο των Μακεδόνων. Παράλληλα εξελίχτηκε σε σημαντικό εμπορικό κέντρο κατά την περίοδο από το 217 έως το 168 π.Χ. Η πόλη ήταν χτισμένη σύμφωνα με το ιπποδάμειο σύστημα και περιβαλλόταν από ισχυρό τείχος. Στο ανατολικό τμήμα της πόλης βρίσκονταν το ανάκτορο, νότια η αγορά και δυτικά το θέατρο. Στην περιοχή έχουν βρεθεί πολλές επιτύμβιες στήλες που δίνουν ενδιαφέροντα στοιχεία για την οικονομία, την κοινωνία και την τέχνη της εποχής. Το 197 π.Χ. η Δημητριάδα έπεσε στα χέρια των Ρωμαίων.

Από τα πρωτοχριστιανικά έως τα μεταβυζαντινά χρόνια

Η Δημητριάδα εξακολούθησε να ακμάζει και κατά την διάρκεια της ρωμαϊκής κατάκτησης. Μαζί με τις Φθιώτιδες Θήβες, που βρίσκονταν στην σημερινή Νέα Αγχίαλο, ήταν τα σημαντικότερα κέντρα της παλαιοχριστιανικής και βυζαντινής Θεσσαλίας, αποτελώντας την διέξοδο της ενδοχώρας προς την θάλασσα. Μάλιστα, από τον 5ο αι. μ.Χ., η Δημητριάδα έγινε έδρα επισκόπου.

Στα τέλη του 6ου αι., εξαιτίας των σλαβικών επιδρομών, οι Φθιώτιδες Θήβες εγκαταλείφθηκαν, ενώ οι κάτοικοι της Δημητριάδας κατέφυγαν για προστασία στο λόφο των Αγίων Θεοδώρων στα Παλιά, όπου προϋπήρχε οικισμός οχυρωμένος από τον αυτοκράτορα Ιουστινιανό (551 μ.Χ.). Τους επόμενους αιώνες η πόλη έχασε την σημασία της, καθώς ήταν επισφαλής στις επιθέσεις Σαρακηνών πειρατών.

Το 1204, μετά την άλωση της Κωνσταντινούπολης από τους Φράγκους, η Δημητριάδα δόθηκε στους Μελισσηνούς, ονομαστή βυζαντινή οικογένεια. Τον 14ο αι., συναντάται για πρώτη φορά το τοπωνύμιο Βόλος. Το 1423 το κάστρο των Παλαιών έπεσε στα χέρια των Τούρκων. Τότε οι χριστιανοί κάτοικοι άρχισαν να εγκαταλείπουν τις παραλιακές περιοχές και να μεταναστεύουν στα υψώματα του Πηλίου. Προς το τέλος του 16ου αι., η έδρα του επισκόπου Δημητριάδος μεταφέρθηκε στον Άνω Βόλο.

Η Τουρκοκρατία

Το οθωμανικό κάστρο του Βόλου σε ιταλική χαλκογραφία του 17ου αι.
Κ. Βολανάκης, Το λιμάνι του Βόλου (1875;). 32,5 εκ. x 48 εκ. Λάδι σε μουσαμά. Εθνική Πινακοθήκη της Ελλάδας - Μουσείο Αλεξάνδρου Σούτσου. Ο Βολανάκης έχει αποθανατίσει το λιμάνι του Βόλου και τις κοντινές ακρογιαλιές σε πολλούς πίνακές του.
Βόλος: Η οδός Δημητριάδος το 1905. Φωτογραφία: Στ. Στουρνάρας

Την περίοδο της Τουρκοκρατίας, η οικονομική και πνευματική δραστηριότητα της περιοχής μεταφέρθηκε στο Πήλιο, το οποίο ευνοήθηκε από το καθεστώς προνομίων που του είχαν παραχωρήσει οι Οθωμανοί κατακτητές. Από τον 17ο αι. και μέχρι την Επανάσταση του 1821, το Πήλιο εξελίχθηκε σε ένα από τα σημαντικότερα πρωτοβιομηχανικά και πνευματικά κέντρα του ελλαδικού χώρου. Κατά την ίδια περίοδο, το κάστρο του Βόλου ήταν αποκλειστικός χώρος των Οθωμανών, όπου απαγορεύονταν ή αποφεύγονταν η εγκατάσταση χριστιανών.

Κατά το ξέσπασμα της ελληνικής επανάστασης του 1821, τα χωριά του Πηλίου πήραν το μέρος των επαναστατών, αλλά οι Τούρκοι κατόρθωσαν, με την βία, να καταστείλουν την εξέγερση μέσα σε έναν χρόνο (1822). Το κάστρο του Βόλου πολιορκήθηκε από σπετσιώτικα καράβια χωρίς επιτυχία.

Η σημερινή πόλη του Βόλου άρχισε να κτίζεται έξω από το παλιό κάστρο λίγο μετά το 1830. Η ευνοϊκή γεωγραφική της θέση, λόγω του λιμανιού, συνέβαλε στην εξέλιξή της σε οικονομικό κέντρο της Θεσσαλίας. Μετά τον Ρωσοτουρκικό Πόλεμο του 1877 και την διάσκεψη της Κωνσταντινούπολης (1881), η Θεσσαλία παραχωρήθηκε στο νεοελληνικό κράτος, και στις 2 Νοεμβρίου του 1881, ο Ελληνικός Στρατός εισήλθε στην πόλη του Βόλου.

Κατά τον «άτυχο» Ελληνοτουρκικό πόλεμο του 1897, ο Βόλος έπεσε ξανά στα χέρια των Τούρκων. Οι κάτοικοι της περιοχής αναγκάστηκαν να ζητήσουν καταφύγιο σε γειτονικά νησιά, αλλά μετά από λίγους μήνες οι Τούρκοι αποχώρησαν και έτσι Βολιώτες και Πηλιορείτες επέστρεψαν στα σπίτια τους.

Στα νεότερα χρόνια

Δύο χρόνια μετά την απελευθέρωση της Θεσσαλίας, με βασιλικό διάταγμα της 31ης Μαρτίου 1883 (ΦΕΚ 126), ιδρύθηκε ο Δήμος Παγασών, ο προκάτοχος του σημερινού Δήμου Βόλου. Η ανάπτυξη της νέας πόλης ήταν ραγδαία. Η βιοτεχνική και γεωργική παράδοση του Πηλίου, το λιμάνι του καθώς και τα παροικιακά κεφάλαια που εισέρρευσαν στην περιοχή ήταν μερικοί από τους παράγοντες που ευνόησαν την οικονομική εξέλιξη της πόλης με κύριες κατευθύνσεις το εμπόριο και την βιομηχανία. Η ευνοϊκή θέση και η αλματώδης οικονομική εξέλιξη της πόλης προσέλκυσαν κατοίκους και επενδυτές από άλλες περιοχές. Η σύντομη κατάληψη του Βόλου κατά την διάρκεια του ελληνοτουρκικού πολέμου του 1897 δεν είχε μακροπρόθεσμες επιπτώσεις στην ανάπτυξή του.

Το 1886, ολοκληρώθηκε η σιδηροδρομική σύνδεση του Βόλου με την Λάρισα και την Καλαμπάκα. Το 1895 επίσης, άρχισε την λειτουργία της η σιδηροδρομική γραμμή Βόλου–Λεχωνίων, που επεκτάθηκε έως τις Μηλιές το 1904. Παράλληλα, το 1892, ξεκίνησαν τα έργα διαμόρφωσης του λιμανιού που συνεχίστηκαν και μετά τον Α΄ Παγκόσμιο Πόλεμο, για να καλυφθούν οι ολοένα αυξανόμενες ανάγκες διακίνησης εμπορευμάτων. Ας σημειωθεί ότι το 1919, το λιμάνι του Βόλου ήταν το πρώτο σε εξαγωγές καπνών στην Ελλάδα, με ποσοστό εξαγωγών 30%.

Συγκεντρώνοντας όλες τις προϋποθέσεις — κεφάλαια, εργατική δύναμη, διευρυμένη εσωτερική αγορά, πρόσβαση στις πρώτες ύλες — ο Βόλος εξελίχθηκε προπολεμικά σε σημαντικό βιομηχανικό κέντρο. Οι κυριότεροι κλάδοι της βιομηχανίας ήταν τα τρόφιμα, το μέταλλο, ο καπνός, η υφαντουργία και η βυρσοδεψία.

Το νεοκλασικό κτίριο της Τραπέζης Αθηνών (γνωστή στον κόσμο και ως «τράπεζα Κοσμαδόπουλου») στον Βόλο σε φωτογραφία του 1925 (φωτο. Κ. Ζημέρης). Είναι ένα από τα λιγοστά μεγαλοπρεπή κτίρια της πόλης που δεν καταστάφηκαν από τους σεισμούς του 1955 και την μετέπειτα λαίλαπα της αντιπαροχής. Για μεγάλο διάστημα χρησιμοποιήθηκε ως εμπορική αποθήκη και ως σταθμός των υπεραστικών λεωφορείων. Σήμερα στεγάζει την Βιβλιοθήκη του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας

Παράλληλα με την οικονομική άνθηση, αναπτύχθηκε σημαντική πολιτιστική και κοινωνική δραστηριότητα. Το 1894 θεμελιώθηκε το Δημοτικό Θέατρο, ενώ το 1896 ιδρύθηκε ο Γυμναστικός Σύλλογος Βόλου. Το 1908, άρχισε να λειτουργεί το Ανώτερο Δημοτικό Παρθεναγωγείο, το οποίο διηύθυνε ο πρωτοπόρος παιδαγωγός Αλέξανδρος Δελμούζος και που έμελλε να κλείσει βιαίως μόνον τρία χρόνια αργότερα. Το 1908 επίσης ιδρύθηκε το Εργατικό Κέντρο Βόλου, το πρώτο στην Ελλάδα. Η οικονομική άνθιση της νέας πόλης του Βόλου προσέλκυσε και άτομα άλλων εθνικών ή θρησκευτικών ομάδων. Δεν είναι τυχαίο ότι στον Βόλο υπάρχει εβραϊκή συναγωγή και καθολική εκκλησία, οι οποίες φτιάχτηκαν στις αρχές του 20ού αι. Στον Βόλο γεννήθηκε και ο διάσημος Ιταλός ζωγράφος Τζόρτζιο ντε Κίρικο, γιος του μηχανικού Εβαρίστο ντε Κίρικο, που σχεδίασε την σιδηροδρομική γραμμή Βόλου–Μηλεών.

Η Μικρασιατική Καταστροφή έφερε νέο αίμα στην αναπτυσσόμενη πόλη του Βόλου, την περίοδο που είχε μεγάλη ανάγκη από εργατικά χέρια. Οι πρόσφυγες από την Μικρά Ασία αρχικά εγκαταστάθηκαν στους άδειους χώρους της πόλης. Γύρω από την Πλατεία Ρήγα Φεραίου, έστησαν ολόκληρη παραγκούπολη, η οποία καταστράφηκε από πυρκαγιά το 1930. Σιγά-σιγά, οι νέοι κάτοικοι του Βόλου μετακινήθηκαν προς τα ΒΔ προάστια της πόλης, στα «Προσφυγικά», που αργότερα αποτέλεσαν τον πυρήνα της Νέας Ιωνίας Βόλου.

Ο Β΄ Παγκόσμιος Πόλεμος ανέκοψε προσωρινά την εξέλιξη της πόλης. Την περίοδο 1941–1944 ο Βόλος δοκιμάστηκε σκληρά από την Ιταλική και αργότερα τη γερμανική κατοχή. Η περίοδος αυτή είναι η μόνη κατά την οποία, ο πληθυσμός της πόλης παρουσίασε μείωση. Πολλά μέλη των αντιστασιακών οργανώσεων, αλλά και απλοί άμαχοι πολίτες βρήκαν τραγικό θάνατο στους δρόμους της πόλης (ιδιαίτερα από τους δωσίλογους της ΕΑΣΑΔ), στους χώρους εκτέλεσης (όπως η πλατεία Ελευθερίας) και στη διαβόητη «Κίτρινη Αποθήκη», που οι Γερμανοί και οι ντόπιοι συνεργάτες τους χρησιμοποιούσαν ως φυλακή. Η εβραϊκή κοινότητα του Βόλου, μία από τις αρχαιότερες της Ελλάδας είχε τις λιγότερες απώλειες από κάθε άλλη εβραϊκή κοινότητα στην Ελλάδα, χάρη στην έγκαιρη και δυναμική παρέμβαση και κινητοποίηση του ΕΑΜ–ΕΛΑΣ, αλλά και την επιτυχή συνεννόηση του Μητροπολίτη Δημητριάδος Ιωακείμ και του Αρχιραββίνου Βόλου Μωϋσή Πέσαχ για την εκκένωση του Βόλου από τους εβραϊκής καταγωγής πολίτες, έπειτα και από τα γεγονότα της Θεσσαλονίκης (εκτοπισμός των εβραίων της πόλης στα στρατόπεδα συγκέντρωσης). (Σήμερα, η εβραϊκή παροικία του Βόλου αριθμεί μόνον εκατό περίπου ψυχές, επειδή οι περισσότεροι Εβραίοι εγκατέλειψαν τον Βόλο μετά τον πόλεμο για να εγκατασταθούν στο Ισραήλ ή αλλού.)

Νεοκλασικό κτίριο του Βόλου μετά τους σεισμούς του 1955

Μεταπολεμικά ο Βόλος εξελίχθηκε σε ένα από τα σημαντικότερα πολεοδομικά συγκροτήματα της Ελλάδας, από οικονομική και δημογραφική άποψη. Τον Μάιο του 1947, με βασιλικό διάταγμα ιδρύθηκε ο Δήμος Νέας Ιωνίας Βόλου. Στις 26 Φεβρουαρίου του 1954, το Δημοτικό Συμβούλιο του Δήμου Παγασών, αποφάσισε την μετονομασία της δημοτικής Αρχής σε «Δήμος Βόλου». Την επόμενη χρονιά, δύο σεισμοί, στις 19 Απριλίου και στις 21 Απριλίου 1955, κατέστρεψαν σχεδόν το ένα τέταρτο των κτισμάτων και η πόλη άλλαξε φυσιογνωμία. Ορισμένα από τα νεοκλασικά κτίρια του προπολεμικού Βόλου χάθηκαν για πάντα και στην θέση τους εμφανίστηκαν τα μικρά μετασεισμικά σπίτια. Δυστυχώς και αυτές οι όμορφες μετασεισμικές μονοκατοικίες χάθηκαν στην εποχή της αντιπαροχής (1970–2000), για να μετατραπούν σε άμορφες πολυκατοικίες.

Ο σημερινός Βόλος

Η πληθυσμιακή έκρηξη του πολεοδομικού συγκροτήματος του Βόλου (σημερινοί δήμοι Βόλου, Νέας Ιωνίας και Ιωλκού) από το 1881 έως το 2001. Αξιοσημείωτη είναι η σημαντική αύξηση του πληθυσμού μετά την Μικρασιατική καταστροφή.
Η Εκκλησία του Αγίου Κωνσταντίνου στο λιμάνι του Βόλου

Η βιομηχανική ανάπτυξη που γνώρισε ο Βόλος έως τα πρώτα μεταπολεμικά χρόνια δεν είχε ανάλογη συνέχεια κατά το δεύτερο μισό του 20ού αι. Μεγάλα εργοστάσια όπως η καπνοβιομηχανία Ματσάγγου, οι σιδηρουργίες Γκλαβάνη και Σταματελόπουλου, και η υφαντουργία Παπαγεωργίου έπαψαν να λειτουργούν. Η λειτουργία της Βιομηχανικής Ζώνης από το 1969 οδήγησε σε μία προσωρινή βιομηχανική άνθιση με την εγκατάσταση νέων βιομηχανιών. Όμως στα μέσα της δεκαετίας του 1980, η αποβιομηχάνιση του Βόλου άρχισε να γίνεται πλέον γεγονός.

Σήμερα, στην περιοχή εξακολουθούν να λειτουργούν ορισμένες μεγάλες βιομηχανικές μονάδες, όπως το εργοστάσιο «Όλυμπος» της ΑΓΕΤ «Ηρακλής», η «Χαλυβουργία Ελλάδος» (πρώην Χαλυβουργία Θεσσαλίας), το εργοστάσιο ρητίνης PET της VPI, το εργοστάσιο χαλυβδόφυλλων της Κόντι, το εμφιαλωτήριο της ΕΨΑ, το εργοστάσιο βαριάς συντήρησης-ανακατασκευής του Ο.Σ.Ε. κ.ά. Ωστόσο, η οικονομία του Βόλου στηρίζεται πλέον κατά κύριο λόγο στο εμπόριο, τις υπηρεσίες και τον τουρισμό, και κατά δεύτερο λόγο στην βιοτεχνία και την βιομηχανία.

Το 1984 ιδρύθηκε το Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας με έδρα τον Βόλο και σχολές ή τμήματα σε όλες τις θεσσαλικές πόλεις. Το Πανεπιστήμιο, το οποίο δέχτηκε τους πρώτους φοιτητές το 1989, έδωσε μία νέα πνοή στην πνευματική ζωή του Βόλου, πνοή που η πόλη την είχε απολύτως ανάγκη. Στα καλλιτεχνικά του Βόλου αξίζουν να σημειωθούν το Δημοτικό Θέατρο, το Ωδείο, καθώς και η Συμφωνική Ορχήστρα της πόλης.

Το 2004, ο Βόλος έγινε «ολυμπιακή πόλη», αφού φιλοξένησε ορισμένους αγώνες ποδοσφαίρου στα πλαίσια των Ολυμπιακών Αγώνων. Οι αγώνες έγιναν στο νέο υπερσύγχρονο Πανθεσσαλικό Στάδιο, το οποίο κατασκευάστηκε για τις ανάγκες των Ολυμπιακών Αγώνων.

Αξιοποιώντας την παράδοση των Ολυμπιακών Αγώνων του 2004, ο Βόλος διοργάνωσε το Ευρωπαϊκό Πρωτάθλημα Γυμναστικής και τμήμα του Παγκοσμίου Πρωταθλήματος Μπιλιάρδου το 2006.

Διεθνή Φεστιβάλ-Εκθέσεις

  • Διεθνές Φεστιβάλ μουσικού θεάτρου
Το συγκεκριμένο φεστιβάλ κλείνει πάνω από δέκα χρόνια ζωής. Πρόκειται για ένα Φεστιβάλ Μουσικής και Παραστατικών Τεχνών που περιλαμβάνει συνδυαστικά θεάματα, πολύτεχνες εκδηλώσεις και κάθε είδους «performance». Πραγματοποιείται κάθε χρόνο την περίοδο Δεκεμβρίου-Ιανουαρίου [2].
  • Διεθνές Φεστιβάλ Μουσικής
Περιλαμβάνει δημιουργίες κλασσικής μουσικής από σύνολα, ορχήστρες, χορωδίες και σολίστ [3].
  • Επιχειρηματικό Πανόραμα
Πρόκειται για ετήσια έκθεση παραγωγικής φυσιογνωμίας του Νομού Μαγνησίας, στο οποίο συμμετέχουν επιχειρήσεις από τη Μαγνησία, τη Θεσσαλία και όλη την Ελλάδα. Πραγματοποιείται συνήθως το μήνα Σεπτέμβριο τα τελευταία 8 χρόνια.

Συγκοινωνίες

Υπεραστικό Κ.Τ.Ε.Λ

Ο Βόλος συνδέεται καθημερινά με Αθήνα, Θεσσαλονίκη, Λάρισα, Τρίκαλα, Καρδίτσα, Ιωάννινα,Κοζάνη, Πάτρα, Λαμία.

Αστικό Κ.Τ.Ε.Λ

Το πολεοδομικό συγκρότημα εξυπηρετείται από 15 λεωφορειακές γραμμές.

ΓΡΑΜΜΕΣ ΑΣΤΙΚΩΝ ΛΕΩΦΟΡΕΙΩΝ ΒΟΛΟΥ 

1  Άναυρος-Νέα Ιωνία
2  Αμπελόκηποι
3  Άναυρος-Νέα Δημητριάδα-Νέα Ιωνία
4  Άνω Βόλος, Κατηχώρι, Σταγιάτες, Άγιος Ονούφριος
5  Αγριά, Τέρμα Λεχώνια, Πλατανίδια
6  Αλυκές, Άγιος Στέφανος
7  Άλλη Μεριά
8  Διμήνι
9  Χιλιαδού
10  Μελισσάτικα
11  Κοιμητήριο
15  Γιάννη Δήμου-Παλαιά

Σιδηροδρομικό Δίκτυο

O σιδηροδρομικός σταθμός του Βόλου

Ο Βόλος συνδέεται με το σιδηροδρομικό δίκτυο του ΟΣΕ. Ο σταθμός του Εβαρίστο Ντε Κίρικο παραμένει ίδιος από το 1882, όταν η κατασκευή σιδηροδρομικού δικτύου από την Εταιρεία Θεσσαλικών Σιδηροδρόμων έδωσε την πρώτη ώθηση στη ραγδαία ανάπτυξη της πόλης. Στον όροφο του κτιρίου του σταθμού στεγάζεται το Σιδηροδρομικό Μουσείο Θεσσαλίας, που φιλοξενεί πλούσιο σιδηροδρομικό, κειμηλιακό και τεκμηριωτικό υλικό.

Ακτοπλοϊκή Σύνδεση

Ο Βόλος συνδέεται καθημερινά με πλοία και υδροπτέρυγα με τις Σποράδες. Επίσης υπάρχει εβδομαδιαία ακτοπλοϊκή σύνδεση με Λήμνο και Λέσβο.

Αεροπορική Σύνδεση

Ο Βόλος διαθέτει ένα από τα πιο σύγχρονα περιφερειακά αεροδρόμια της Ελλάδας καθώς ο νέος αεροσταθμός του Διεθνή Αερολιμένα Κεντρικής Ελλάδας είναι σε λειτουργία από τον Σεπτέμβριο του 2010. Το αεροδρόμιο βρίσκεται 26 χλμ. από το κέντρο της πόλης ανάμεσα από Νέα Αγχίαλο και Αλμυρό. Η Αir Βerlin [4] συνδέει το Βόλο με Νυρεμβέργη, Βερολίνο, Ντίσελντορφ και Βιέννη. Επίσης από τον Μάιο του 2010 εγκαταστάθηκε γραμμή της RYANAIR μεταξύ Βόλου - Χαν Φρανκφούρτης (Frankfurt-Hahn) και Βόλου - Μπέργκαμο (κοντά στο Μιλάνο)[εκκρεμεί παραπομπή].Από το 2011 η RYANAIR συνδέει τον Βόλο με Ρώμη και Βρυξέλλες και η Transavia με το Άμστερνταμ.Ο Βόλος συνδέεται επίσης αεροπορικά με την Βιέννη μέσω της Lauda Air. Ακόμη συνδέεται με τη Μύκονο και το Ηράκλειο Κρήτης μέσω της Sky Exress.

Προξενεία

Από το 1878 ο Βόλος φιλοξενεί προξενεία διαφόρων ευρωπαϊκών χωρών. Σήμερα λειτουργούν στη πόλη, τα προξενεία των ακολούθων κρατών:


Αξιοθέατα

Στην πόλη του Βόλου

Αρχείο:Volos papastratou.jpeg
Οι καπναποθήκες Παπαστράτου στην παραλία του Βόλου, σε φωτογραφία του Κ. Στουρνάρα περί το 1950. Σήμερα το μπροστινό κτίριο με τον χαρακτηριστικό τρούλο έχει ανακαινιστεί και φιλοξενεί το Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας.
Η σημερινή παραλία του Βόλου φωτογραφημένη από το δυτικό της άκρο. Προς τα αριστερά φαίνεται το Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας (κτίριο Παπαστράτου) και στο βάθος ο ναός του Αγίου Κωνσταντίνου, αρχιτεκτονικό δημιούργημα του Αριστοτέλη Ζάχου.
  • Το Αρχαιολογικό Μουσείο Βόλου, όπου φυλάσσονται μερικά εξαιρετικά προϊστορικά ευρήματα από την περιοχή.
  • Το Κέντρο Τέχνης «Τζόρτζιο ντε Κίρικο», με συχνές θεματικές εκθέσεις και μόνιμη συλλογή.
  • Ο Ναός της Αγίας Τριάδας, κοντά στο Νοσοκομείο Βόλου, με τις μοναδικές αγιογραφίες που φιλοτέχνησε ο Γιώργος Γουναρόπουλος.
  • Το Μουσείο Βιομηχανικής Ιστορίας στο συγκρότημα Τσαλαπατά το οποίο περιλαμβάνει 20 χειροτεχνικά εργαστήρια, εκθετήρια και μικρά εμπορικά καταστήματα για παραδοσιακά προϊόντα της περιοχής,χώρους εκθέσεων και καλλιτεχνικών εκδηλώσεων, βιβλιοθήκη, αίθουσα video-wall και κινηματογράφο καθώς και χώρους αναψυχής (καφέ, εστιατόριο, ουζερί)
  • Ο Μητροπολιτικός Ναός του Αγίου Νικολάου, δημιούργημα του αρχιτέκτονα Αριστοτέλη Ζάχου με αγιογραφίες του Αγήνορα Αστεριάδη.
  • Το Σπίτι με το Τριαντάφυλλο, στην γωνία των δρόμων Ανθίμου Γαζή και Βλαχάβα, όπου έζησε η ζωγράφος Χρυσούλα Ζώγια.
  • Το Λαογραφικό Κέντρο Κίτσου Μακρή στεγάζεται στο σπίτι του λαογράφου, στην οδό Κίτσου Μακρή 38 και ανήκει στο Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας. Περιλαμβάνει τη λαογραφική συλλογή του σημαντικού ερευνητή με μοναδικά στο είδος τους εκθέματα, τη βιβλιοθήκη του που αποτελείται από 4.000 τόμους βιβλίων και το αρχείο του, με 2.500 διαφάνειες και 4.000 φωτογραφίες, σε πολλές από τις οποίες απεικονίζονται θησαυροί της λαϊκής μας παράδοσης που δε σώζονται σήμερα.
  • Το εντομολογικό μουσείο στο Βόλο, είναι μοναδικό στο είδος του στην Ελλάδα και ένα από τα καλύτερα των Βαλκανίων. Περιλαμβάνει 35.000 έντομα διαφόρων τάξεων, κυρίως λεπιδόπτερων, που ανήκουν σε περισσότερα από 10.000 είδη, υποείδη και φυλές.
  • Tο τυπογραφικό μουσείο της εφημερίδας Η Θεσσαλία, αδιάλειπτη έκδοση από το 1898 - δεν μπορεί παρά να είναι ένα ξεχωριστό τυπογραφικό μουσείο. Σε μια αίθουσα 350 τετραγωνικών στις εγκαταστάσεις της εφημερίδας στη Βιομηχανική Περιοχή του Βόλου φιλοξενούνται εκατό χρόνια καθημερινής ιστορίας και εκατό χρόνια τεχνολογίας.
  • Η αρχαία πόλη της Δημητριάδας, μια από τις μεγαλύτερες πόλεις της αρχαιότητας, καταλαμβάνει την ευρύχωρη περιοχή στα νότια του κόλπου του Βόλου, απέναντι από τη σύγχρονη πόλη. Ιδρύθηκε από τον Δημήτριο Πολιορκητή το 294 π.Χ. και για κάποιο διάστημα υπήρξε πρωτεύουσα του Μακεδονικού κράτους.
  • Το κάστρο του Βόλου, στη σημερινή συνοικία Παλαιά στο δυτικό τομέα τα πόλης, χτίστηκε στα μέσα του 6ου μ.Χ. αιώνα.Στην συνοικία των Παλαιών και στο υπόγειο γκαράζ του πολυχώρου Village μπορεί κανείς να θαυμάσει τα εντυπωσιακά αναδεδειγμένα από την αρχαιολογική Υπηρεσία Ρωμαϊκά Λουτρά.
  • Τo Σιδηροδρομικό Μουσείο Θεσσαλίας.
  • Ο Ναός Γέννησης της Θεοτόκου (Παναγία Τρύπα Γορίτσα)είναι αφιερωμένος στα γενέθλια της Θεοτόκου. Η εκκλησία αυτή που είναι μέσα σε σπήλαιο βρίσκεται στους πρόποδες της Γορίτσας και είναι από τις γραφικότερες της πόλης
  • Το πάρκο του Αναύρου, απέναντι από το Μουσείο, με αντιπροσωπευτικά δείγματα μοντέρνας γλυπτικής.Το 1988 έγινε στην πόλη συμπόσιο Ελλήνων και ξένων καλλιτεχνών-γλυπτών. Οι παρευρισκόμενοι δώρισαν στην πόλη όσα έργα δημιούργησαν τη χρονική περίοδο του συμποσίου, τα οποία και κοσμούν το πάρκο.
  • Το υπερσύγχρονο Πανθεσσαλικό Στάδιο, όπου έγιναν μερικοί αγώνες ποδοσφαίρου στα πλαίσια των Ολυμπιακών Αγώνων του 2004.
  • Τα τσιπουράδικα σε απόμερους δρόμους της πόλης, αλλά και στα προσφυγικά της Νέας Ιωνίας.

Στην τριγύρω περιοχή

Θαλάσσιοι προορισμοί γύρω από το Βόλο

  • Αλυκές: Η παραλία των Aλυκών βρίσκεται μέσα στο Βόλο στα ΝΑ της πόλης, 9 περίπου km από το κέντρο. Εκεί υπάρχει οργανωμένη δημοτική πλαζ, αλλά και χώροι με ελεύθερη πρόσβαση κατά μήκος της παραλίας των Αλυκών, η οποία εκτείνεται κατά 5 km. Υπάρχουν πολλές καφετέριες, εστιατόρια, ξενοδοχεία και ελεύθεροι χώροι. Έχει αρκετές φορές βραβευθεί με γαλάζια σημαία.
  • Άναυρος: Βρίσκεται στη προέκταση του πάρκου του Αγίου Κωσταντίνου. Έχει αρκετές φορές βραβευθεί με γαλάζια σημαία.
  • Παραλία Ξενία: Βρίσκεται ακριβώς μπροστά από το ομώνυμο ξενοδοχείο και έχει ελεύθερη πρόσβαση.
  • Πλάκες: Βρίσκεται στην έξοδο της πόλης προς Αγριά. Είναι γνωστές για τα απότομα και κρύα νερά τους.
  • Γατζέα-Rivera: Λειτουργεί τα τελευταία χρόνια καθώς ένας ολόκληρος βράχος έχει μετατραπεί σε πολυεπίπεδο beach bar με εστιατόριο. Είναι σε απόσταση 16 km από το Βόλο
  • Παραλια Κορώπης: Βρίσκεται 21 km από το Βόλο κι έχει μεγάλη αμμουδερή παραλία
  • Άφησσος: Κοσμοπολίτικος προορισμός με μεγάλη κίνηση στις παραλίες Aμπoβός και Kαλλιφτέρη.
  • Aγιοι Σαράντα: 49 km από το Βόλο με αμμουδερή παραλία
  • Ξυνόβρυση: 46 km από το Βόλο στο νότιο Πήλιο.

Εκπαίδευση

Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας

Ο Βόλος είναι η έδρα του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας. Στη πόλη φοιτούν περί τους 7.000 φοιτητές στις εξής σχολές:

  • Σχολή Επιστημών του Ανθρώπου, στην οποία ανήκουν και λειτουργούν τέσσερα τμήματα:
  1. Παιδαγωγικό Τμήμα Δημοτικής Εκπαίδευσης
  2. Παιδαγωγικό Τμήμα Προσχολικής Εκπαίδευσης
  3. Τμήμα Παιδαγωγικό Ειδικής Αγωγής
  4. Τμήμα Ιστορίας-Αρχαιολογίας-Κοινωνικής Ανθρωπολογίας
  • Πολυτεχνική Σχολή, στην οποία ανήκουν και λειτουργούν πέντε τμήματα:
  1. Τμήμα Μηχανικών Χωροταξίας Πολεοδομίας και Περιφερειακής Ανάπτυξης
  2. Τμήμα Μηχανολόγων Μηχανικών
  3. Τμήμα Πολιτικών Μηχανικών
  4. Τμήμα Αρχιτεκτόνων Μηχανικών
  5. Τμήμα Μηχανικών Ηλεκτρονικών Υπολογιστών Τηλεπικοινωνιών και Δικτύων
  • Σχολή Γεωπονικών Επιστημών, στην οποία ανήκουν και λειτουργούν τα τμήματα:
  1. Τμήμα Γεωπονίας, Φυτικής Παραγωγής και Αγροτικού Περιβάλλοντος
  2. Τμήμα Γεωπονίας, Ζωικής Παραγωγής και Υδάτινου Περιβάλλοντος
  • Σχολή Οικονομικών Επιστημών
  • ΠΣΕ Μουσειοπαιδαγωγικής Εκπαίδευσης
  • ΠΣΕ Διαχείρισης Αγροτικού Περιβάλλοντος και Φυσικών Πόρων

Α.Σ.ΠΑΙ.Τ.Ε.

Στο Βόλο, λειτουργεί η Α.Σ.ΠΑΙ.Τ.Ε. - Παράρτημα Βόλου.

Ανώτερη Σχολή Δραματικής Τέχνης

Λειτουργεί στο Βόλο υπό την αιγίδα του Υπουργείου Πολιτισμού [5].

Μέσα Ενημέρωσης

Εφημερίδες

  1. Μαγνησία [1](καθημερινή πολιτική εφημερίδα)
  2. Η Θεσσαλία (καθημερινή πολιτική εφημερίδα)
  3. Ταχυδρόμος (καθημερινή πολιτική εφημερίδα)
  4. Νέος Τύπος (καθημερινή πολιτική εφημερίδα)
  5. Marconi Press (εβδομαδιαία πολιτική εφημερίδα)
  6. ΝΕΑ της Θεσσαλίας(εβδομαδιαία πολιτική εφημερίδα)

Περιοδικά

  1. Dance Life Magazine [2](Το Dance Life Magazine είναι ηλεκτρονικό Περιοδικό του Βόλου με αποκλειστικό θέμα το Χορό.)
  2. ΕΝΤΟΣ (Το μακροβιότερο περιοδικό του Βόλου με παρουσίαση των δρώμενων στην πόλη και των ανθρώπων της)
  3. Ἐν Βόλῳ (περιοδικό του Δήμου Βόλου)
  4. Wish (life style περιεχομένου)
  5. Ρόπτρο του Βόλου (ιστορικού περιεχομένου)
  6. Βόλος η πόλη μας (γενικού περιεχομένου)
  7. Ουρανός (Εταιρία Αστρονομίας & Διαστήματος Βόλου)

Τηλεοπτικοί σταθμοί

  1. TRT TV. Με έδρα το Βόλο, εκπέμπει σε όλη την κεντρική Ελλάδα.
  2. ASTRA TV. Με έδρα το Βόλο, εκπέμπει σε όλη την κεντρική Ελλάδα.
  3. ΘΕΣΣΑΛΙΑ TV. Διαθέτει στούντιο στο Βόλο.
  4. Δημοτική Τηλεόραση Βόλου. Με έδρα το Βόλο, εκπέμπει στον νομό Μαγνησίας.[6]

Πρόσωπα

Τζόρτζιο ντε Κίρικο

Αθλητικοί σύλλογοι

Πολιτιστικές οργανώσεις

  • Πολιτιστικός Σύλλογος Αγίας Παρασκευής Βόλου

Αθλητικές Εγκαταστάσεις

  • Πανθεσσαλικό Στάδιο
  • Ε.Α.Κ. Βόλου
  • Κλειστό Αδαμόπουλου
  • Γυμναστήριο Βαρέων Αθλημάτων Καραγατσιου
  • Κλειστό Γυμναστήριο Νέας Ιωνίας
  • Εκθεσιακό-Αθλητικό Κέντρο Βόλου
  • Γήπεδο Νίκης Βόλου "Παντελής Μαγουλας"
  • Κολυμβητήριο Νέας Ιωνίας
  • Κέντρο Αντισφαίρισης Νέας Ιωνίας
  • Κέντρο Αντισφαίρισης Βόλου
  • Κέντρο Αντισφαίρισης Ιωλκού

Αδελφοποιημένες πόλεις

Παραπομπές

  1. ↑ Ελληνική απογραφή 2021.
  2. ↑ VOLOS INTERNATIONAL FESTIVAL Music and Performing Arts VOLOS
  3. ↑ Volos International Music Festival, Greece.Free classical MP3, streaming video audio, online concert promotion
  4. ↑ http://www.airberlin.com/site/start.php?LANG=eng&all=1&MARKT=GR Επίσημη ιστοσελίδα
  5. ↑ Κ.Ο.Δ.Β.: Δραματική Σχολή
  6. ↑ Municipality Radiostation of Volos 104,6 FM


Προτεινόμενη βιβλιογραφία

  1. Γ. Κορδάτος, Ιστορία της επαρχίας Βόλου και Αγιάς, Εκδόσεις 20ός αιώνας, Αθήνα 1960.
  2. Γ. Χουρμουζιάδης, Π. Ασημακοπούλου-Ατζακά και Κ. Γ. Μακρής, Μαγνησία, το χρονικό ενός πολιτισμού, Εκδόσεις Καπόν, Αθήνα 1982.
  3. Βόλος 1881-1955, Δημοτικό Κέντρο Ιστορίας και Τεκμηρίωσης Βόλου, Βόλος 2004. ISBN 960-85703-3-6.
  4. Ο Βόλος και η περιοχή του στην ιστορική τους διαδρομή από την Εταιρεία Θεσσαλικών Ερευνών.έκδοση 2004

Εξωτερικές συνδέσεις

Ψηφιακό αρχείο ΕΡΤ


π • σ • ε Οι πρωτεύουσες των 74 περιφερειακών ενοτήτων της Ελλάδας
Ανακτήθηκε από "https://el.wikipedia.org/w/index.php?title=Βόλος&oldid=2908232"