Θάλασσα

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
Κύματα της Μεσογείου κοντά στη Νίκαια (Γαλλία) της Γαλλίας

Θάλασσα ονομάζεται μια μεγάλη έκταση αλμυρού ύδατος και η έννοια συνδέεται με έναν ωκεανό ή μια μεγάλη λίμνη, συνήθως με αλμυρό νερό, που δεν έχει φυσική έξοδο.

Ο όρος συχνά χρησιμοποιείται ως υποκατάστατο του όρου Ωκεανός, αν και η χρήση της στη Γεωγραφία είναι αυστηρά καθορισμένη, (βλ. για παράδειγμα Τροπικές θάλασσες).
Κατά την ελληνική μυθολογία, η Θάλασσα ήταν αρχέγονη, ιδεατή ανθρωπόμορφη θεότητα που κατέληξε δευτερεύουσα μετά τον Ποσειδώνα.

Γενικά[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Α. Από την άποψη της Ναυτικής γεωγραφίας Θάλασσα καλείται η υγρή μάζα που καλύπτει τα 3/4 της επιφάνειας της Γης. Η τεράστια αυτή υγρή έκταση διακρίνεται σε επί μέρους εκτάσεις ανάλογα με τους χώρους που καταλαμβάνουν αυτές. Οι πολύ μεγάλες θαλάσσιες εκτάσεις ονομάζονται Ωκεανοί οι οποίοι και καταλαμβάνουν συνολική επιφάνεια 354 εκατομ. τετρ. χιλιόμετρα.

Θαλάσσιες εκτάσεις μικρότερες των Ωκεανών που σχηματίζονται ανάμεσα σε νησιά ή σε μεγάλες εκτάσεις ξηράς ονομάζονται Θάλασσες (Μεσόγειος, Βόρειος, Αντιλλών). Όταν η έκτασή τους είναι ακόμη μικρότερη ονομάζονται πελάγη, όπως το Αιγαίο, το Ιόνιο κλπ. Όταν δε μια θαλάσσια έκταση περιορίζεται έντονα από τη ξηρά τότε ονομάζεται κόλπος.

Β. Από την άποψη του Διεθνούς δικαίου η θάλασσα διακρίνεται σε Χωρικά ύδατα, Οικονομική ζώνη και Αιγιαλίτιδα ζώνη που υπάγονται στη κυριαρχία της παράκτιας χώρας, τις κλειστές θάλασσες που περιβάλλονται από στεριά π.χ. Νεκρά θάλασσα) που ανήκουν στη κυριαρχία του παράκτιου ή παράκτιων χωρών, στις εσωτερικές θάλασσες που περιβάλλονται από ξηρά αλλά συγκοινωνούν με την ανοιχτή θάλασσα όπως η Αζοφική που ταυτίζεται με αυτή και τέλος τις «ανοικτές θάλασσες» ή Διεθνή ύδατα που δεν υπάγονται σε κανενός κράτους τη δικαιοδοσία.

Γ. Από πλευράς Μετεωρολογίας, η θάλασσα διακρίνεται σε διάφορες κατηγορίες ανάλογα με τη κατάστασή της (κατάσταση θαλάσσης) π.χ. γαλήνια, ταραγμένη, κυματώδη κλπ.

Ορισμός[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Περαιτέρω πληροφορίες: Κατάλογος θαλασσών
Κινούμενος χάρτης που δείχνει τα ωκεάνια ύδατα του κόσμου. Ένα συνεχές υδάτινο σώμα περικυκλώνει τη Γη. Ο Παγκόσμιος Ωκεανός διαιρείται σε έναν αριθμό κύριων περιοχών με μια σχετικά ανεμπόδιστη σύνδεση μεταξύ τους. Οι συνήθεις ωκεανοί είναι ο Ειρηνικός, ο Ατλαντικός, ο Ινδικός, ο Αρκτικός και ο Νότιος, αλλά συχνά οι τελευταίοι δύο ενώνονται με τους τρεις πρώτους.
Οι περιθωριακές θάλασσες, σύμφωνα με ορισμό του Διεθνούς Οργανισμού Ναυσιπλοΐας.

Η θάλασσα είναι το διασυνδεδεμένο σύστημα των ωκεάνιων υδάτων της Γης, συμπεριλαμβανομένου του Ατλαντικού, του Ειρηνικού, του Ινδικού, του Νότιου και του Αρκτικού Ωκεανού.[1] Ωστόσο η λέξη "θάλασσα" μπορεί να αναφέρεται σε πολλά συγκεκριμένα και πολύ μικρότερα σώματα θαλάσσιου νερού όπως η Βόρεια ή η Ερυθρά Θάλασσα.

Δεν υπάρχει κάποια μεγάλη διάκριση μεταξύ θαλασσών και ωκεανών, παρόλο που οι θάλασσες είναι μικρότερες και συχνά καλύπτονται μερικώς (ως περιθωριακές ή μεσόγειες θάλασσες) ή ολοκλήρως (ως εσωτερικές θάλασσες) από ξηρά.[2] Ωστόσο η θάλασσα των Σαργασσών δεν περιβάλλεται από ακτογραμμή και βρίσκεται στον Βορειοατλαντικό κύκλο (North Atlantic Gyre).[3](p90) Οι θάλασσες είναι γενικά μεγαλύτερες από τις λίμνες και περιέχουν αλμυρό νερό, αλλά η θάλασσα της Γαλιλαίας είναι μια λίμνη γλυκού νερού.[4][α] Η Σύμβαση των Ηνωμένων Εθνών για το Δίκαιο της Θάλασσας δηλώνει ότι όλοι οι ωκεανοί είναι "θάλασσες".[8][9][β]

Εξωγήινες Θάλασσες[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Οι αποκαλούμενες σεληνιακές "θάλασσες" είναι μεγάλες βασαλτικές εκτάσεις στη Σελήνη, τις οποίες οι άνθρωποι παλιότερα θεωρούσαν ότι ήταν σώματα νερού και τις περιέγραψαν ως θάλασσες. Είναι οι γνωστές σκιές στην επιφάνεια του δορυφόρου της Γης, ορατές ακόμη και με γυμνό οφθαλμό.

Νερό σε υγρή μορφή θεωρείται ότι υπάρχει κάτω από την επιφάνεια αρκετών φυσικών δορυφόρων, όπως στους δορυφόρους του Δία Ευρώπη και Γανυμήδη. Υγροί υδρογονάνθρακες θεωρείται, επίσης, ότι υπάρχουν στην επιφάνεια του Τιτάνα, αν και θα ήταν ακριβέστερο να τους περιγράψουμε ως λίμνες μάλλον παρά θάλασσες. Το 2005 τα ρομπότ της NASA Spirit και Opportunity ανακάλυψαν ότι και εκτάσεις της επιφάνειας του Άρη κάποτε καλύπτονταν από μια αλμυρή, ρηχή θάλασσα.

Επιστήμη[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ο όρος θάλασσα χρησιμοποιείται και στην κβαντική φυσική. Η Θάλασσα Ντιράκ είναι μια ερμηνεία των καταστάσεων αρνητικής ενέργειας που συνθέτουν το κενό.

Ποίηση και θάλασσα[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Η θάλασσα υπήρξε πολλές φορές η έμπνευση για διάφορου είδους καλλιτέχνες και ιδιαίτερα ποιητές. Γνωστό θέμα της ποίησης είναι η ξενιτιά και ο πόθος για επιστροφή στη στεριά.

Δείτε επίσης[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Σημειώσεις[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  1. There is no accepted technical definition of sea amongst oceanographers. One definition is that a sea is a sub-division of an ocean, which means that it must have oceanic basin crust on its floor. This definition accepts the Caspian as a sea because it was once part of an ancient ocean.[5] The Introduction to Marine Biology defines a sea as a "land-locked" body of water, adding that the term "sea" is only one of convenience.[6] The Glossary of Mapping Sciences similarly states that the boundaries between seas and other bodies of water are arbitrary.[7]
  2. According to this definition, the Caspian would be excluded as it is legally an "international lake".[10]

Παραπομπές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  1. “Sea.” Merriam-Webster.com Dictionary, Merriam-Webster, https://www.merriam-webster.com/dictionary/sea. Accessed 14 Mar. 2021.
  2. «What's the difference between an ocean and a sea?». Ocean facts. National Oceanic and Atmospheric Administration. Ανακτήθηκε στις 19 Απριλίου 2013. 
  3. Stow, Dorrik (2004). Encyclopedia of the Oceans. Oxford University Press. ISBN 978-0-19-860687-1. 
  4. Nishri, A.; Stiller, M; Rimmer, A.; Geifman, Y.; Krom, M. (1999). «Lake Kinneret (The Sea of Galilee): the effects of diversion of external salinity sources and the probable chemical composition of the internal salinity sources». Chemical Geology 158 (1–2): 37–52. doi:10.1016/S0009-2541(99)00007-8. Bibcode1999ChGeo.158...37N. 
  5. Conforti, B.· Bravo, Luigi Ferrari (2005). The Italian Yearbook of International Law, Volume 14. Martinus Nijhoff Publishers. σελ. 237. ISBN 978-90-04-15027-0. 
  6. Karleskint, George· Turner, Richard L.· Small, James W. (2009). Introduction to Marine Biology. Cengage Learning. σελ. 47. ISBN 978-0-495-56197-2. 
  7. American Society of Civil Engineers (eds.) (1994). The Glossary of the Mapping Sciences. ASCE Publications. σελ. 365. ISBN 978-0-7844-7570-6. CS1 maint: Extra text: authors list (link)
  8. Vukas, B. (2004). The Law of the Sea: Selected Writings. Martinus Nijhoff Publishers. σελ. 271. ISBN 978-90-04-13863-6. 
  9. Gupta, Manoj (2010). Indian Ocean Region: Maritime Regimes for Regional Cooperation. Springer. σελ. 57. ISBN 978-1-4419-5989-8. 
  10. Gokay, Bulent (2001). The Politics of Caspian Oil. Palgrave Macmillan. σελ. 74. ISBN 978-0-333-73973-0. 

Εξωτερικοί σύνδεσμοι[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]