Ευφροσύνη Δούκαινα Καματηρά

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
Ευφροσύνη Δούκαινα Καματερίνα
Γενικές πληροφορίες
Όνομα στη
μητρική γλώσσα
Ευφροσύνη Δούκαινα Καματερίνα ή Καματηρά (Ελληνικά)
Γέννηση1155 (περίπου)
Θάνατος1211 (περίπου)
Χώρα πολιτογράφησηςΒυζαντινή Αυτοκρατορία
Πληροφορίες ασχολίας
Ιδιότηταμονάρχης
Οικογένεια
ΣύζυγοςΑλέξιος Γ´ Άγγελος[1]
ΤέκναΆννα Κομνηνή Αγγελίνα
Ειρήνη Αγγελίνα
Ευδοκία Αγγελίνα[2]
ΓονείςΑνδρόνικος Καματηρός και ? Kantakouzenos
ΟικογένειαΔυναστεία Δουκών
Αξιώματα και βραβεύσεις
ΑξίωμαΒυζαντινή Αυτοκράτειρα (1195–1203)
Commons page Σχετικά πολυμέσα
Επιγραφή σε σχήμα δύο σταυρών: αριστερά ΕΥ/Φ/ΡΟ/CΥ/ΝΗ / ΕΥ/CΕ/ΒΕ/ ΣΤΑ-ΤΗ και δεξιά AY/Γ/ΟΥ/ΣΤ/Α / Η / Δ/ΟΥ/ ΚΑΙ-ΝΑ.

Η Ευφροσύνη Δούκαινα Καματηρά ή Καματερίνα (περί το 1155 - 1211) ήταν σύζυγος του Βυζαντινού Αυτοκράτορα Αλεξίου Γ´ Αγγέλου.

Βίος[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Η Ευφροσύνη ήταν κόρη του Ανδρόνικου Δούκα Καματηρού, ενός υψηλά ιστάμενου αξιωματούχου που κατείχε τους τίτλους του Μεγάλου Δρουγγάριου και Πανσέβαστου και ο οποίος απεβίωσε το 1176. Ήταν συγγενής του Αυτοκράτορα Κωνσταντίνου Ι΄ Δούκα και της Ειρήνης Δούκαινας, συζύγου του Αλεξίου Α΄ Κομνηνού. Και τα δύο αδέλφια της είχαν επαναστατήσει κατά του Ανδρονίκου Α΄ Κομνηνού: ο ένας φυλακίστηκε και ο άλλος τυφλώθηκε.

Η Ευφροσύνη παντρεύτηκε τον Αλέξιο Άγγελο, μεγαλύτερο αδερφό του Αυτοκράτορα Ισαάκιου Β΄ Αγγέλου, περί το 1169. Αν και ο Ισαάκιος Β΄ παραχώρησε πολλούς τίτλους και τιμητικές διακρίσεις στον αδελφό του, ο Αλέξιος κατέλαβε το θρόνο στις 8 Απριλίου 1195, καθαίρεσε τον Ισαάκιο Β' και αυτοανακηρύχθηκε αυτοκράτορας. Σε αυτό βοηθήθηκε από την Ευφροσύνη, η οποία είχε οργανώσει ένα κόμμα αριστοκρατών υποστηρικτών. Η Ευφροσύνη πήρε τον έλεγχο του παλατιού και κατέστειλε η ίδια την αντιπολίτευση, διασφαλίζοντας την ανάρρηση του συζύγου της στο θρόνο με δωροδοκία.

Η Ευφροσύνη ήταν μια δυναμική γυναίκα με ταλέντο στην πολιτική και ουσιαστικά κυβέρνησε την Αυτοκρατορία στο όνομα του Αλεξίου Γ', ο οποίος ενδιαφερόταν κυρίως για απολαύσεις και οκνηρές απασχολήσεις. Εξέδιδε διατάγματα η ίδια και μάλιστα έφτανε να αλλάζει διατάγματα του Αλεξίου Γ' όποτε ήθελε. Η Ευφροσύνη και ο Αλέξιος Γ' είχαν επικριθεί για την αγάπη τους προς την τρυφή και τον πλουτισμό των συγγενών τους με έξοδα του κράτους. Ο ίδιος ο αδελφός της, ο Βασίλειος Καματηρός, και ο γαμπρός της, Ανδρόνικος Κοντοστέφανος, την κατηγόρησαν για μοιχεία με έναν από τους υπουργούς της, έναν ευγενή ονόματι Βατάτζη. Ο Αλέξιος Γ΄ πίστεψε τις κατηγορίες και εκτέλεσε τον Βατάτζη. Αφαίρεσε από την Ευφροσύνη τα αυτοκρατορικά της ενδύματα και την εξόρισε σε ένα μοναστήρι τον Οκτώβριο του 1196. Ωστόσο, οι συγγενείς της έπεισαν τον Αλέξιο Γ' να την αποκαταστήσει και έτσι την ανακάλεσε έξι μήνες αργότερα, την άνοιξη του 1197.

Το 1203, αντιμέτωπος με την Δ΄ Σταυροφορία και την επιστροφή του ανιψιού του, Αλέξιου Δ΄ Αγγέλου, ο Αλέξιος Γ΄ δραπέτευσε από την Κωνσταντινούπολη με ένα μεγάλο θησαυρό και κάποιες γυναίκες συγγενείς, συμπεριλαμβανομένης της κόρης του Ειρήνης. Η Ευφροσύνη έμεινε πίσω και φυλακίστηκε αμέσως από το νέο καθεστώς. Ο Αλέξιος Δ΄ όμως σύντομα στραγγαλίστηκε από τον Αλέξιο Δούκα το λεγόμενο Μούρτζουφλο, εραστή της κόρης της Ευφροσύνης, Ευδοκίας, ο οποίος στη συνέχεια αυτοανακηρύχθηκε αυτοκράτορας ως Αλέξιος Ε΄. Τον Απρίλιο του 1204 η Ευφροσύνη εγκατέλειψε την Κωνσταντινούπολη μαζί με την κόρη της και τον Αλέξιο Ε΄ και πήγαν στη Μοσυνούπολη, όπου είχε καταφύγει ο σύζυγός της Αλέξιος Γ΄. Ο Αλέξιος Γ΄ τύφλωσε τον Αλέξιο Ε΄ και τον εγκατέλειψε στους Σταυροφόρους, οι οποίοι τον εκτέλεσαν.

Η Ευφροσύνη και ο Αλέξιος Γ΄ διέφυγαν στην Ελλάδα προς τη Θεσσαλονίκη και την Κόρινθο, αλλά τελικά συνελήφθησαν από τον Βονιφάτιο τον Μομφερρατικό και φυλακίστηκαν. Το 1209 ή το 1210 ο εξάδελφός τους Μιχαήλ Α' Άγγελος πλήρωσε λύτρα και η Ευφροσύνη πέρασε το υπόλοιπο της ζωής της στην Άρτα. Πέθανε το 1210 ή το 1211.

Οικογένεια[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Με τον σύζυγό της, Αλέξιο Γ΄ Άγγελο, η Ευφροσύνη απέκτησε τρεις κόρες:

  1. Ειρήνη Αγγελίνα, που παντρεύτηκε τον Ανδρόνικο Κοντοστέφανο και κατόπιν τον Αλέξιο Παλαιολόγο, μέσω του οποίου ήταν γιαγιά του Αυτοκράτορα Μιχαήλ Η´ Παλαιολόγου.
  2. Άννα Αγγελίνα, που παντρεύτηκε τον σεβαστοκράτορα Ισαάκιο Κομνηνό, μικρανηψιό του Αυτοκράτορα Μανουήλ Α΄ Κομνηνό και κατόπιν τον Αυτοκράτορα της Νίκαιας Θεόδωρο Α΄ Λάσκαρη.
  3. Ευδοκία Αγγελίνα, που παντρεύτηκε τον Βασιλιά της Σερβίας Στέφανο τον Πρωτόστεπτο, κατόπιν τον Αυτοκράτορα Αλέξιο Ε΄ και τέλος τον Λέοντα Σγουρό, ηγεμόνα της Κορίνθου.

Παραπομπές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  1. p22004.htm#i220038. Ανακτήθηκε στις 7  Αυγούστου 2020.
  2. Darryl Roger Lundy: (Αγγλικά) The Peerage.

Πηγές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]