Άννα (σύζυγος του Αρτάβασδου)
 |
Το λήμμα παραθέτει τις πηγές του αόριστα, χωρίς παραπομπές. |
| Άννα | |
|---|---|
| Γενικές πληροφορίες | |
| Γέννηση | Δεκαετία του 700[1] |
| Θάνατος | 8ος αιώνας[2] |
| Χώρα πολιτογράφησης | Βυζαντινή Αυτοκρατορία |
| Πληροφορίες ασχολίας | |
| Οικογένεια | |
| Σύζυγος | Αρτάβασδος |
| Τέκνα | Νικήτας Nikephoros |
| Γονείς | Λέων Γ´ και Μαρία[3] |
| Αδέλφια | Κωνσταντίνος Ε΄ ο Κοπρώνυμος |
| Οικογένεια | Δυναστεία των Ισαύρων |
| Αξιώματα και βραβεύσεις | |
| Αξίωμα | Βυζαντινή Αυτοκράτειρα (741–743) |
Η Άννα, λατιν. Anna (άκμασε 720 - 740) από τη Δυναστεία των Ισαύρων/Συριακή ήταν Αυτοκράτειρα, ως σύζυγος του Αρτάβασδου, ενός από τους δύο αντίπαλους Αυτοκράτορες σε έναν εμφύλιο πόλεμο, που κράτησε από τον Ιούνιο τού 741 ως τον Νοέμβριο τού 743. Ο άλλος Αυτοκράτορας ήταν ο αδελφός της Κωνσταντίνος Ε΄.
Βιογραφία
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Η καταγωγή της
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Ήταν κόρη τού Λέοντα Γ΄ του Ισαύρου και της Μαρίας. Αδέλφια της ήταν ο Κωνσταντίνος Ε΄, η Ειρήνη και η Κοσμώ. Τα ονόματα και τους τάφους τους αναφέρει ο Κωνσταντίνος Ζ΄ στο έργο του Περί Βασιλείου Τάξεως (De Ceremonis Aulae), αλλά δεν γνωρίζουμε κάτι άλλο για τις δύο αδελφές της.
.png)
Ο γάμος της
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Στις αρχές της δεκαετίας τού 710 ο θρόνος της Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας ήταν ασταθής: το 711 εκτοπίστηκε και εκτελέστηκε ο Ιουστινιανός Β΄. Ακολούθησαν οι σύντομες βασιλείες του Φιλιππικού (711-713), τού Αναστασίου Β΄ (713-715) και τού Θεοδοσίου Γ΄ (715-717). Και οι τρεις τους ανέβηκαν στον θρόνο με πραξικόπημα από μερίδες τού Ρωμαϊκού στρατού.
Τότε το 715 δύο στρατηγοί συμμάχησαν. Ήταν, κατά τον Θεοφάνη τον Ομολογητή ο Λέων από το θέμα των Ανατολικών και ο Αρτάβασδος από το θέμα των Αρμενιακών. Ο σκοπός τους ήταν η εκτόπιση τού Θεοδοσίου Γ΄ και η άνοδος τού Λέοντα στον θρόνο. Η συμμαχία επισφραγίστηκε με τη μνηστεία της Άννας με τον Αρτάβασδο.
Η εξέγερσή τους ξεκίνησε δύο έτη μετά και επέτυχε στους στόχους της. Στις 25 Μαρτίου 717 ο Λέων Γ΄ ανακηρύχθηκε Αυτοκράτορας στην Αγ. Σοφία και η Άννα έγινε μέλος της νέας αυτοκρατορικής οικογένειας. Ακολούθησε ο γάμος της με τον Αρτάβασδο, ο οποίος αναβιβάστηκε σε κουροπαλάτη (υπεύθυνο του ανακτόρου), κόμης τού θέματος του Οψικίου, ενώ κράτησε και την προηγούμενη θέση του.
Ως Αυτοκράτειρα
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Η θρησκευτική πολιτική τού Λέοντα Γ΄ διαίρεσε τους Χριστιανούς σε εικονοκλάστες και εικονολάτρες. Ο Αυτοκράτορας έγινε επικεφαλής της πρώτης μερίδας και καταδίωκε τη δεύτερη. Απεβίωσε στις 18 Ιουνίου 741· τον διαδέχθηκε ο μόνος γιος του Κωνσταντίνος Ε΄, επίσης εικονοκλάστης, που απολάμβανε την υποστήριξη της πρώτης μερίδας. Ο Αρτάβασδος όμως συγκέντρωνε οπαδούς από τη δεύτερη και ετοιμαζόταν για εξέγερση.
Τον Ιούνιο του 741/2 ο Κωνσταντίνος Ε΄ διαπεραιώθηκε στη Μ. Ασία για να εκστρατεύσει στο Ανατολικό σύνορο εναντίον τού Ισάμ ιμπν Αμπντ αλ-Μαλίκ χαλίφη των Ομμεϋαδών. Τού επιτέθηκαν όμως οι δυνάμεις τού Αρτάβασδου και τον νίκησαν. Ο Κωνσταντίνος Ε΄ ζήτησε καταφύγιο στο Αμόριο, ενώ ο Αρτάβασδος προέλασε στην Κωνσταντινούπολη, όπου έγινε αποδεκτός ως Αυτοκράτορας.
Στέφθηκε από τον Αναστάσιο Πατριάρχη της Κωνσταντινούπολης. Η Άννα αναγορεύθηκε Αυγούστα και ο γιος τους Νικηφόρος έγινε συναυτοκράτορας. Ο Αρτάβασδος δήλωσε "προστάτης των Ιερών Εικόνων" για να εξασφαλίσει τη θέση του. Η κύρια βάση υποστήριξής του ήταν το θέμα των Ανατολικών, το Οψίκιο και η επαρχία της Θράκης. Αναγνωρίστηκε από τους εικονολάτρες, όπως τον πάπα Ζαχαρία.
Ο εμφύλιος κράτησε δύο έτη και τελείωσε με την ήττα τού Αρτάβασδου. Η πρώτη μεγάλη μάχη έγινε πλησίον των Σάρδεων, στη Λυκία τον Μάιο του 743. Άλλος γιος τού Αρτάβασδου, ο Νικήτας ηττήθηκε τον Αύγουστο. Ο Κωνσταντίνος Ε΄ προέλασε στην Κωνσταντινούπολη και τρεις μήνες μετά κατάφερε να την καταλάβει. Έτσι ο Αρτάβασδος εκτοπίστηκε στις 2 Νοεμβρίου 743.
Αποσύρεται σε μονή
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Ο Θεοφάνης καταγράφει, ότι ο Κωνσταντίνος Ε΄, αφού φυλάκισε τον σφετεριστή και τους δύο γιους του στον Ιππόδρομο της Κωνσταντινούπολης[4], τους υπέβαλε σε δημόσια ταπείνωση. Οι τρεις τους τυφλώθηκαν και εξορίστηκαν στη μονή της Χώρας.
Η Άννα και τα άλλα επτά τέκνα της τους ακολούθησαν στην απόσυρση στη μονή. Περιέθαλψε τον σύζυγό της και τους δύο τραυματισμένους γιους της, ώσπου απεβίωσαν. Τελικά όλοι τάφηκαν στη Χώρα και η μονή έγινε το προσκύνημα των εικονολατρών μαρτύρων. Το έτος που απεβίωσε η Άννα δεν είναι γνωστό, καθώς δεν αναφέρεται πια στις πηγές.
Ο Νικηφόρος Α΄ Πατριάρχης της Κωνσταντινούπολης στο έργο του Χρονογραφία Σύντομος αναφέρει πρώτα τον Νικήτα και μετά τον Νικηφόρο. Όμως ο Νικηφόρος έγινε συναυτοκράτορας. Έτσι ο ιστορικός Πάουλ Σπεκ στο βιογραφικό έργο του Αρτάβασδος (1981) προτείνει τον Νικήτα για πρωτότοκο, αλλά από άλλο, πρώτο γάμο του Αρτάβασδου και ο Νικηφόρος να είναι ο μεγαλύτερος γιος της Άννας, δεύτερης συζύγου τού Αρτάβασδου.
Οικογένεια
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Παντρεύτηκε το 717 τον Αρτάβασδο στρατηγό του θέματος των Αρμενιακών και είχε τέκνα:
- Νικήτας στρατηγός τού θέματος των Αρμενιακών, όσο ο πατέρας του ήταν Αυτοκράτορας.
- Νικηφόρος συναυτοκράτορας (741-743).
- επτά άλλα τέκνα.
Παραπομπές
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]- ↑ 1,0 1,1 Ανακτήθηκε στις 23 Νοεμβρίου 2018.
- ↑ Ανακτήθηκε στις 27 Νοεμβρίου 2018.
- ↑ 3,0 3,1 Ανακτήθηκε στις 26 Σεπτεμβρίου 2016.
- ↑ Garland, Lynda (2006). Byzantine women : varieties of experience 800-1200. Aldershot [England]: Ashgate. ISBN 0-7546-5737-X. 69241486.