Μετάβαση στο περιεχόμενο

Σχέσεις Ελλάδας-Σερβίας

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
Σχέσεις Ελλάδας-Σερβίας
Map indicating locations of Greece and Serbia

Ελλάδα

Σερβία

Οι Ελληνο–σερβικές σχέσεις, γνωστές και ως Ελληνοσερβική φιλία (σερβικά: српско-грчко пријатељство‎‎), είναι παραδοσιακά φιλικές εξαιτίας πολιτιστικών, θρησκευτικών και ιστορικών παραγόντων. Η πλειοψηφία των Ελλήνων και των Σέρβων είναι ακόλουθοι της Ανατολικής Ορθόδοξης Εκκλησίας και οι δύο χώρες συνδέονται μεταξύ τους με συμφωνίες συμμαχίας ήδη από την εποχή του Μεσαίωνα. Οι φιλικές σχέσεις έχουν διαδραματίσει σημαντικό ρόλο στις διμερείς σχέσεις μεταξύ των δύο εθνών, ιδίως στη σύγχρονη ιστορία κατά τη διάρκεια των επαναστάσεων εναντίον της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας, των Βαλκανικών Πολέμων, των Παγκοσμίων Πολέμων και των Γιουγκοσλαβικών πολέμων. Κατά τη διάρκεια των βομβαρδισμών του ΝΑΤΟ στην πρώην Γιουγκοσλαβία, η Ελλάδα ήταν το μόνο μέλος του ΝΑΤΟ που καταδίκασε τις ενέργειες και εξέφρασε ανοικτά την αντίθεσή της. Δημοσκοπήσεις της εποχής εκείνης αποκάλυψαν ότι το 94% του ελληνικού πληθυσμού ήταν εντελώς αντίθετο με την επίθεση. Επίσης, η Ελλάδα είναι ένα από τα πέντε κράτη-μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης που αρνούνται να αναγνωρίσουν τη Μονομερή Διακήρυξη Ανεξαρτησίας του Κοσσυφοπεδίου, υποστηρίζοντας τη σερβική στάση σε αυτό το θέμα. Η Ελλάδα είναι ο τρίτος σημαντικότερος επενδυτής της Σερβίας από τις χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης και η πέμπτη συνολικά.

Ιστορική αναδρομή

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Ο Βασίλειος Α' με αντιπροσωπεία Σέρβων, 9ος αιώνας

Κατά τη διάρκεια του πρώιμου Μεσαίωνα, η Σερβία ήταν μέρος της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας. Η εθνογένεση των Σέρβων ξεκίνησε μέσα στο Βυζαντινό-Σλαβικό περιβάλλον. Τον 11ο και τον 12ο αιώνα, οι Σέρβοι άρχισαν να πολεμούν για την ανεξαρτησία τους επαναστατώντας εναντίον των Βυζαντινών. Τους επόμενους αιώνες, η ανεξαρτησία της Σερβίας αναγνωρίστηκε από τους Βυζαντινούς και οι δύο πλευρές είχαν ως επί το πλείστον φιλικές σχέσεις. Οι Σέρβοι βοήθησαν τους Βυζαντινούς στη Μάχη του Σιρμίου (1167) και στη Μάχη της Καλλίπολης (1312). Οι περισσότερες σύζυγοι Σέρβων ηγεμόνων ήταν Βυζαντινές. Ο Μανουήλ Α΄ Σαραντηνός αναγνώρισε τον Σάββα ως τον πρώτο Αρχιεπίσκοπο των Σέρβων. Η μονή Χιλανδαρίου στο Άγιον Όρος έγινε ένα από τα πιο σημαντικά πολιτιστικά και θρησκευτικά κέντρα του σερβικού λαού. Κάποιες Βυζαντινές οικογένειες βρήκαν καταφύγιο στη Σερβία στα τέλη του 14ου και τις αρχές του 15ου αιώνα μετά την Οθωμανική κατάκτηση. Οι δύο τελευταίοι Βυζαντινοί Αυτοκράτορες είχαν σερβική καταγωγή από την πλευρά της μητέρας τους.

Οι Σέρβοι σε μεγάλο βαθμό επηρεάστηκαν από τον ελληνικό πολιτισμό της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας, ιδιαίτερα κατά τα χρόνια της ηγεμονίας του Σέρβου αυτοκράτορα Στέφαν Ντούσαν. Ο Ντούσαν, ο οποίος είχε στεφθεί ως «Αυτοκράτορας των Σέρβων και των Ελλήνων», όρισε αμφότερες τη σερβική και την ελληνική ως επίσημες γλώσσες της αυτοκρατορίας του, έγραψε και υπέγραψε χάρτες στα ελληνικά, και ενέκρινε το Ανατολικό Ρωμαϊκό δίκαιο. Προσπάθησε να συνθέσει τη Βυζαντινή Αυτοκρατορία ως μία σερβική-ελληνική αυτοκρατορία. Ο νομικός κώδικάς του (Zakonik) διακήρυττε την ισότητα των Ελλήνων και των Σέρβων σε όλες του τις κτήσεις και επιβεβαίωσε τα προνόμια που παραχώρησαν στις ελληνικές πόλεις Βυζαντινοί αυτοκράτορες του παρελθόντος.[1]

Κατά την Πρώτη σερβική Εξέγερση (1804-15), οι Σέρβοι επαναστάτες ενώθηκαν με Έλληνες και Βλάχους, με αξιοσημείωτα παραδείγματα το μαχητή Γεωργάκη Ολύμπιο, το διπλωμάτη Πέτρο Ίτσκο, το γραμματέα Ναούμ Καρνάρα, το μαχητή Κόντα Μπίμπα και άλλοι. Ο γνωστός αρματολός Νικοτσάρας (1774-1807) σχεδίαζε να διασχίσει τον Όλυμπο για να ενταχθεί στους Σέρβους αντάρτες.[2] Η στρατιωτική συνεργασία μεταξύ των δύο εθνών ήταν σφυρηλατημένη στις ημιαυτόνομες Παραδουνάβιες Ηγεμονίες, οι οποίες κυβερνιόταν ως επί το πλείστον από Φαναριώτες βοϊβόδες. Υπάρχουν ενδείξεις ότι η επικοινωνία και η συνεργασία μεταξύ των Σέρβων και των Ελλήνων από την ηπειρωτική Ελλάδα είχε ήδη καθιερωθεί από νωρίς. Για παράδειγμα, το 1806 ο Γάλλος πρόξενος στη Θεσσαλονίκη, ανέφερε ότι "οι Τούρκοι είναι έξαλλοι με τους Έλληνες λόγω της επικοινωνίας με τους Σέρβους".[3] Έχει αναφερθεί ότι πολλοί Σλάβοι και Έλληνες αγρότες συνελήφθησαν με την κατηγορία ότι στήριζαν τους Σέρβους αντάρτες. ΟΙ κλέφτες και αρματολοί ενθαρρύνονταν από τους Σέρβους αντάρτες και τις ρωσικές ενέργειες. Οι Σέρβοι αντάρτες ήταν σημαντικοί σύμμαχοι των Ελλήνων, μετά την κατάπνιξη της Πρώτης Εξέγερσης, ο Kαραγιώργης Πέτροβιτς κατέφυγε στη Βεσσαραβία, όπου εντάχθηκε στο ελληνικό εθνικό απελευθερωτικό κίνημα Φιλική Εταιρεία ως ενεργό μέλος.[4] Οι Έλληνες ήθελαν να χρησιμοποιήσουν τα σερβικά εδάφη για να ξεκινήσουν την εξέγερση από εκεί.[4] Ο Μίλος Ομπρένοβιτς, ο ηγέτης της Δεύτερης Σερβική Εξέγερσης (1815-1817) ήταν πλήρως συνεργάσιμος.[4] Ο πρώτος ιστορικός της Σερβικής Επανάστασης ήταν Έλληνας, ο Τριαντάφυλλος Δούκας. Πολλοί Σέρβοι εντάχθηκαν στην Ελληνική Επανάσταση (1821-1829), όπως ο Χαντζί-Προντάν και Βάσος Μαυροβουνιώτης.

Ο Δημήτριος Καρατάσος επεδίωξε να ιδρύσει μία ελληνοσερβική συμμαχία το 1861, ταξιδεύοντας στο Βελιγράδι, αλλά πέθανε κατά τη διάρκεια του ταξιδιού. Ο Έλληνας βετεράνος και ιστορικός Λάμπρος Κουτσονίκας ονειρευόταν μια ελληνοσερβική ομοσπονδία (1863).[5]

Η Συνθήκη της Φέσλαου (ελληνο–σερβική Συμμαχία) υπεγράφη μεταξύ Ελλάδας και Σερβίας στις 26 Αυγούστου 1867.[6]

Βαλκανικοί Πόλεμοι

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Πλάκα μνήμης του Ρήγα Φεραίου μπροστά από τον Πύργο Νεμπόισα στο Βελιγράδι.

Στον Πρώτο Βαλκανικό Πόλεμο του 1912-1913, η Ελλάδα, η Σερβία, το Μαυροβούνιο και η Βουλγαρία (Βαλκανικός Συνασπισμός) νίκησαν την Οθωμανική Αυτοκρατορία και χώρισαν τη γεωγραφική περιοχή της Μακεδονίας μεταξύ τους. Κατά τη διάρκεια αυτού του πολέμου, τα αρχικά σχέδια της συμμαχίας άλλαξαν από την πίεση των Ευρωπαϊκών Δυνάμεων. Το μεγαλύτερο σε έκταση έδαφος που είχε αρχικά διατεθεί στην Ελλάδα πήγε στη Βουλγαρία. Ο ελληνικός στρατός εκστράτευσε περισσότερο δυτικά από ότι είχε αρχικά σχεδιαστεί και προσάρτησε έδαφος που διατέθηκε στη Σερβία.

Τον Ιούνιο του 1913, η Σερβία και η Ελλάδα υπέγραψαν μια αμυντική συμφωνία αντιτιθέμενη στους επεκτατικούς στόχους της Βουλγαρίας. Τελικά στις 16 Ιουνίου του ίδιου έτους, η Βουλγαρία επιτέθηκε στις δύο χώρες. Έχοντας υποστεί αποφασιστική ήττα από τους Έλληνες στη μάχη Κιλκίς-Λαχανά και από τους Σέρβους στη Μπρεγκάλνιτσα, η Βουλγαρία υποχώρησε σε αμυντικές θέσεις μέχρι τη Ρουμανία. Η Ελλάδα και η Σερβία αναδείχθηκαν ως νικητές έχοντας με επιτυχία πολεμήσει δίπλα δίπλα.

Σέρβοι στην Κέρκυρα 1916-1918

Πρώτος Παγκόσμιος Πόλεμος

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Η ελληνική Κυβέρνηση, σύμφωνα με το νέο Βασιλιά Κωνσταντίνο με την έναρξη του Α΄ Παγκοσμίου Πολέμου, υπέγραψε συμμαχία και στρατιωτική συνεργασία με τη Σερβία τον Ιούνιο του 1913, σε περίπτωση βουλγαρικής επίθεσης. Η εξέλιξη αυτή ήταν περισσότερη φιλική προς τους Γερμανούς παρά προς τους Συμμάχους κάτι που άρχισε να ανατρέπεται από τον Ελευθέριο Βενιζέλο το 1917. Η συνθήκη βέβαια δεν ακυρώθηκε και η διπλωματία μεταξύ των δύο χωρών άκμασε λόγω της αμοιβαίας κατανόησης και της φιλίας.[7]

Σερβικό Στρατιωτικό Νεκροταφείο Ζέιτελνικ στη Θεσσαλονίκη.

Η Κέρκυρα λειτούργησε ως καταφύγιο για το σερβικό στρατό και υποχώρησαν εκεί πλοία μετά την κατάληψη της Σερβίας από τους Αυστριακούς και τους Βούλγαρους. Κατά τη διάρκεια της παραμονής τους ένα μεγάλο μέρος των Σέρβων στρατιωτών πέθανε από εξάντληση, έλλειψη τροφίμων και διάφορες ασθένειες. Οι περισσότεροι από αυτούς θάφτηκαν στη θάλασσα κοντά στο Βίδο, ένα μικρό νησί στην είσοδο του λιμανιού της Κέρκυρας. Ένα μνημείο ευχαριστίας προς το ελληνικό έθνος έχει ανεγερθεί στη Βίδο από τη Σερβία και τα νερά γύρω από το νησί είναι γνωστά στο σερβικό λαό ως Μπλε Νεκροταφείο (στα σερβικά, Плава Гробница) μετά από ένα ποίημα που γράφτηκε από τον Μιλούτιν Μπόγιτς μετά τον Πρώτο Παγκόσμιο Πόλεμο.[8]

Δεύτερος Παγκόσμιος Πόλεμος

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Σερβικό Μουσείο στην Κέρκυρα.

Κατά τη διάρκεια του ελληνοϊταλικού πολέμου το 1941, όταν ο Χίτλερ απαίτησε πέρασμα από το Βασίλειο της Γιουγκοσλαβίας για να επιτεθεί στην Ελλάδα, η αντιβασιλεία του πρίγκιπα Παύλου της Γιουγκοσλαβίας επιχείρησε να κατευνάσει τον Χίτλερ προσφέροντας ένα σύμφωνο μη-επίθεσης, αλλά, τελικά, υπογράφηκε η Τριμερής συμφωνία που θα επέτρεπε το γερμανικό πέρασμα. Σε αντάλλαγμα η πόλη της Θεσσαλονίκης είχε υποσχεθεί στη Γιουγκοσλαβία. Δύο μέρες αργότερα ο στρατός ανέτρεψε το καθεστώς με τη λαϊκή υποστήριξη τόσο του σερβικού λαού όσο και των Βρετανών. Αν και μπορεί να υποστηριχθεί ότι αυτό προκλήθηκε περισσότερο εξαιτίας των αντιγερμανικών αισθημάτων των Σέρβων παρά λόγω της αγάπης για την Ελλάδα είναι σίγουρα δεδομένο ότι ο σερβικός λαός θυμόταν ακόμα την απάντηση του Βενιζέλου στην πρόταση της Βιέννης να επιτεθεί η Ελλάδα και να εισβάλει στη Σερβία δύο δεκαετίες νωρίτερα.[9] Παρά το γεγονός ότι η νέα Γιουγκοσλαβική κυβέρνηση προσπαθούσε να κατευνάσει τον Χίτλερ με ουδετερότητα και υποσχέσεις για την τήρηση των προηγούμενων συμφωνιών, ο σερβικός λαός ήταν ενθουσιώδης καταγγέλλοντας το Τριμερές Σύμφωνο και Σέρβοι παρέλασαν στους δρόμους του Βελιγραδίου φωνάζοντας συνθήματα όπως "Καλύτερα Πόλεμος παρά Σύμφωνο".[10]

Πόλεμοι της Γιουγκοσλαβίας (Βοσνία-Ερζεγοβίνη)

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Στα μέσα του 1992 ο ΟΗΕ αντέδρασε στη σερβική επίθεση στη Σοσιαλιστική Δημοκρατία της Βοσνίας-Ερζεγοβίνης κηρύσσοντας πλήρες εμπάργκο στις εμπορικές συναλλαγές με τη Σερβία από όλα τα κράτη-έθνη. Η Σερβία ήταν για την Ελλάδα ένας σημαντικός εμπορικός εταίρος με ισχυρούς θρησκευτικούς και ιστορικούς δεσμούς και αρχικά είχε υποστηρίξει την ελληνική θέση για το ζήτημα της ονομασίας των Σκοπίων. Πριν, κατά τη διάρκεια και μετά το 1994 η Ελλάδα ήταν η μόνη χώρα της Ευρωπαϊκής Ένωσης που υποστήριξε τη σερβική θέση. Στις αρχές του 1994 η Ελλάδα καταδίκασε την επέμβαση του ΝΑΤΟ, αρνήθηκε τη χρήση των νατοϊκών βάσεων στην Πρέβεζα για τέτοιες επιθέσεις και δεν απέστειλε ελληνικά στρατεύματα στην ειρηνευτική αποστολή του ΟΗΕ στη Βοσνία. Η Ελλάδα ήταν σε θέση διαμετρικά αντίθετη από την Τουρκία, η οποία υποστήριξε την κυβέρνηση της Βοσνίας.

Πόλεμοι της Γιουγκοσλαβίας (Κοσσυφοπέδιο)

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Όταν το ΝΑΤΟ βομβάρδισε την Ομοσπονδιακή Δημοκρατία της Γιουγκοσλαβίας προκλήθηκε έντονη αντίδραση στην Ελλάδα. Ο τότε πρωθυπουργός Κώστας Σημίτης απαίτησε να αναζητηθεί μια πολιτική λύση στη σύγκρουση του Κοσσυφοπεδίου και αρνήθηκε να συμμετάσχει σε επιδρομές εναντίον της Γιουγκοσλαβίας.

Πολλές έρευνες διεξήχθησαν και μία από αυτές αποκάλυψε ότι το 99.5% του ελληνικού πληθυσμού ήταν εντελώς αντίθετο με τη βομβιστική επίθεση με το 85% να πιστεύει ότι τα κίνητρα του ΝΑΤΟ ήταν στρατηγικά και όχι ανθρωπιστικά.[11] Το 69% ήθελε ο πρόεδρος των ΗΠΑ Μπιλ Κλίντον να δικαστεί για εγκλήματα πολέμου, ενώ το 52% ήταν αντίθετοι με την είσοδο των Αλβανών Κοσοβάρων προσφύγων στην Ελλάδα.[12] Μια άλλη δημοσκόπηση έλεγε ότι το 94% των Ελλήνων αποδοκίμαζε τον βομβαρδισμό.[13]

Έλληνες στη Σερβία

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Σύμφωνα με την απογραφή του 2002 υπήρχαν 572 Σέρβοι πολίτες ελληνικής εθνικότητας.[14] Η Ελληνική κοινότητα στη Σερβία αριθμεί συνολικά 4.500 πολίτες [15] Το ελληνικό Υπουργείο Εξωτερικών υποστηρίζει ότι οι γάμοι μεταξύ των Σέρβων και των Ελλήνων που ζουν στη Σερβία είναι αρκετά συχνοί, και ότι αυτό είναι ταυτόχρονα αιτία και αποτέλεσμα των στενών δεσμών που μοιράζονται πολλοί Έλληνες και Σέρβοι.[16] Τον Φεβρουάριο του 2008, η ελληνική μειονότητα που ζει στη Σερβία ζήτησε από την Ελλάδα να μην αναγνωρίσει τη μονομερή απόσχιση του Κοσσυφοπεδίου από τους Αλβανούς. Δήλωσαν ότι η ανεξαρτησία του Κοσσυφοπεδίου θα έθετε σε κίνδυνο τη σταθερότητα στα Βαλκάνια και θα αποδυνάμωνε τις παραδοσιακές ελληνοσερβικές σχέσεις.[17]

Σέρβοι στην Ελλάδα

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Σύμφωνα με την απογραφή του 2001 5.200 Σέρβοι έχουν ελληνική υπηκοότητα. Εκτιμάται επίσης ότι περισσότεροι από 15.000 Σέρβοι ζουν στην Ελλάδα.[18] Ανάμεσα σε αυτούς είναι και οι εξέχοντες αθλητές Πέτζα Στογιάκοβιτς και Βλαδίμηρος Γιάνκοβιτς.

Μετά το ξέσπασμα του πολέμου στα Βαλκάνια οι Σέρβοι έλαβαν σημαντική ανθρωπιστική βοήθεια από την Ελλάδα και την Κύπρο, όπως επίσης και από τις Εκκλησίες της Ελλάδος και της Κύπρου στις αρχές της δεκαετίας του 1990. Η πλειονότητα των ενισχύσεων είχε στόχο να βοηθήσει τους Σέρβους της Σερβικής Δημοκρατίας της Βοσνίας που υπέφερε ως αποτέλεσμα του πολέμου εκεί.

Βοήθεια προς τους Σέρβους στην Κροατία

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Στις 7 Αυγούστου 1995 ο Υπουργός Άμυνας Γεράσιμος Αρσένης ανακοίνωσε ότι η Ελλάδα θα μπορούσε να στείλει ανθρωπιστική βοήθεια με φάρμακα, τρόφιμα και ρούχα για τους Σέρβους πρόσφυγες στην Κράινα. Τα δύο πρώτα αεροπλάνα έφυγαν στις 8 Αυγούστου.[19]

Φωτιά στην Αθήνα, 2007

Σερβική βοήθεια κατά τη διάρκεια των ελληνικών δασικών πυρκαγιών του 2007

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Μετά τις ελληνικές δασικές πυρκαγιές του 2007 η Σερβία έστειλε έξι πυροσβεστικά αεροπλάνα M-18 Dromader και ένα Antonov An-2, 6 πυροσβεστικά οχήματα παντός εδάφους, 55 πυροσβέστες και έθεσε εξειδικευμένες στρατιωτικές μονάδες σε επιφυλακή σε περίπτωση που χρειαζόταν βοήθεια ο ελληνικός στρατός. Σύμφωνα με τον βοηθό υπουργό Εσωτερικών Pedrag Maric, πάνω από 300 πυροσβέστες ενδιαφέρθηκαν να έρθουν στην Ελλάδα σε λιγότερο από μια ώρα.[20][21][22]

Οι ελληνοσερβικές σχέσεις είναι παραδοσιακά εξαιρετικά φιλικές λόγω πολιτιστικών και ιστορικών παραγόντων. Η Ελλάδα είναι κορυφαίος επενδυτής στη σερβική οικονομία και κατά τη διάρκεια των βομβαρδισμών του ΝΑΤΟ στη Γιουγκοσλαβία η Ελλάδα εξέφρασε ανοιχτά την αποδοκιμασία της και οι δημοσκοπήσεις αποκάλυψαν ότι το 94% του ελληνικού πληθυσμού ήταν εντελώς αντίθετο με την επίθεση.

Μετά τη διάλυση της κρατικής ένωσης της Σερβίας και του Μαυροβουνίου, η Σερβία κληρονόμησε τα δικαιώματα και τις υποχρεώσεις της ένωσης και το υφιστάμενο διμερές συμβατικό πλαίσιο με την Ελλάδα. Υπάρχουν τακτικές επισκέψεις σε υψηλό επίπεδο μεταξύ των δύο χωρών. Η υπουργός Εξωτερικών Ντόρα Μπακογιάννη επισκέφθηκε το Βελιγράδι στις 20 Απριλίου 2007 και ο υπουργός Εξωτερικών της Σερβίας Βουκ Γέρεμιτς επισκέφθηκε λίγο αργότερα την Αθήνα.

Η Σερβία έχει πρεσβεία στην Αθήνα και γενικό προξενείο στη Θεσσαλονίκη, ενώ η Ελλάδα έχει πρεσβεία στο Βελιγράδι, γενικό προξενείο στη Νις και σύνδεσμο-γραφείο στην Πρίστινα*. Η Σερβία διατηρεί επίσης επίτιμο προξενείο και ένα μουσείο-μνημείο στην Κέρκυρα.

Ο Γιώργος Παπανδρέου και ο Μπόρις Τάντιτς το 2010 στο Βελιγράδι.

Αστυνομική και στρατιωτική συνεργασία

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Στις 20 Οκτωβρίου 2009, οι υπουργοί Εσωτερικών της Σερβίας και της Ελλάδας, Ίβιτσα Ντάσιτς και Προκόπης Παυλόπουλος, υπέγραψαν συμφωνία για την αστυνομική συνεργασία μεταξύ των δύο χωρών στην Αθήνα.[23]

Η ελληνική θέση για τη Σερβία στην Ευρωπαϊκή Ένωση

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Σερβική διπλωματική διάσκεψη του 2010 με τον Γιώργο Παπανδρέου. Η κυβέρνηση της Σερβίας έχει θέσει ως στόχο την ένταξη στην ΕΕ.
Συνάντηση των Υπουργών Εξωτερικών Ελλάδας και Σερβίας, Δένδια και Dačić, στο Βελιγράδι, Δεκέμβριος 2022

Τον Ιούνιο του 2008 ο πρέσβης της Ελλάδας στη Σερβία Χρήστος Παναγόπουλος είπε ότι η Ελλάδα στηρίζει με συνέπεια την ανάπτυξη της Σερβίας και θέλει να γίνει μέλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Δήλωσε ότι η επιθυμία της πολιτικής ηγεσίας της Ελλάδας είναι η Σερβία να γίνει μέλος της ευρωπαϊκής οικογένειας, και ότι η Ελλάδα πιστεύει ότι είναι το καλύτερο για τη Σερβία και για την περιφερειακή σταθερότητα. Σύμφωνα με τον Παναγόπουλο.[24]

Στις 19 Οκτωβρίου 2008, η Ελληνίδα Υπουργός Εξωτερικών Ντόρα Μπακογιάννη είπε ότι οι Έλληνες και οι Σέρβοι έχουν μια ιδιαίτερη σχέση.[25]

Μερικές από τις αδελφικές πόλεις μεταξύ της Σερβίας και της Ελλάδας είναι οι εξής:[26]

Πολιτισμικοί δεσμοί

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Η Ελλάδα και η Σερβία μοιράζονται μια κοινή Βυζαντινή κληρονομιά και είναι ακόλουθοι της Ορθόδοξης Χριστιανικής θρησκείας. Αναγνωρίζοντας αυτή την πολιτιστική κληρονομιά, ο πρώην αντιπρόεδρος της Σερβικής Δημοκρατίας της Βοσνίας, Ντράγκαν Ντράγκιτς, δήλωσε ότι ''οι ρίζες των Σέρβων απορρέουν από τον ελληνικό πολιτισμό και ότι οι δύο λαοί συνδέονται μέσω της Ορθοδοξίας''.[27] Ορισμένοι Έλληνες πολιτικοί έχουν εκφράσει παρόμοιες απόψεις.

Εκκλησιαστικές σχέσεις

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Η Ελληνική Ορθόδοξη Εκκλησία έχει άριστες σχέσεις με τη Σερβική Ορθόδοξη Εκκλησία. Η Εκκλησία της Ελλάδος έχει υποστηρίξει τις σερβικές θέσεις για το θέμα της απόσχισης του Μαυροβουνίου από την Ομοσπονδία.[28] Επίσης η Εκκλησία της Ελλάδος δεν αναγνωρίζει την αυτοκεφαλία της αυτοαποκαλούμενης Μακεδονικής Ορθόδοξης Εκκλησίας και τη θεωρεί μέρος της σερβικής Εκκλησίας.

Η Ελλάδα είναι μία από τις κορυφαίες χώρες που προτιμούν οι Σέρβοι για τουρισμό. Η Αθήνα, η Θεσσαλονίκη και η Χαλκιδική είναι παραδοσιακά δημοφιλείς προορισμοί για τους Σέρβους, ενώ τουριστικές πτήσεις τσάρτερ από το Βελιγράδι έχουν προορισμό το Ηράκλειο, την Κω, τη Ζάκυνθο και άλλους λιγότερο γνωστούς προορισμούς.

Υπολογίζεται ότι περίπου 350.000 Σέρβοι πολίτες επισκέφθηκαν την Ελλάδα το 2008,[29] ενώ το 2009 ο αριθμός αυτός αυξήθηκε στους 432.000.[30] Πολλοί Σέρβοι επισκέπτονται την Ελλάδα για τη σημαντική σερβική κληρονομιά της χώρας, καθώς υπάρχουν μερικά γνωστά πολιτιστικά και θρησκευτικά μνημεία, όπως η μονή Χιλανδαρίου στο Άγιο Όρος,[31] το νεκροταφείο του Ζέιτενλικ στη Θεσσαλονίκη[32] και το νησί της Κέρκυρας.[33]

Γκράφιτι με το έμβλημα του Ολυμπιακού στο Βελιγράδι, Σερβία.

Η Σερβία και η Ελλάδα μοιράζονται μια κοινή ποδοσφαιρική και μπασκετική ιστορία. Στη Σερβία η ελληνική Superleague είναι αρκετά γνωστή λόγω των Σέρβων που αγωνίζονται στην Ελλάδα. Ο πρώτος σημαντικός Σέρβος παίκτης στην Ελλάδα ήταν ο Borivoje Đorđević που εκπροσώπησε τον Παναθηναϊκό στα τέλη της δεκαετίας του 1970. Αναμφισβήτητα γνωστός είναι και ο Πρένταγκ Τζόρτζεβιτς (χαϊδευτικά: Τζόλε) που αναδείχθηκε με τη φανέλα του Ολυμπιακού, όπως επίσης και ο Βλάνταν Ίβιτς που έκανε λαμπρή καριέρα με τον ΠΑΟΚ, τον Άρη και την ΑΕΚ.

Πολλοί οπαδοί ελληνικών και σερβικών σωματείων έχουν άριστες σχέσεις μεταξύ τους. Τα δύο χαρακτηριστικά παραδείγματα είναι οι ιδιαίτερες σχέσεις της σερβικής Παρτιζάν Βελιγραδίου και του ΠΑΟΚ, καθώς και του Ερυθρού Αστέρα Βελιγραδίου και του Ολυμπιακού.

Οι κύριοι υποστηρικτές του Ερυθρού Αστέρα Βελιγραδίου είναι οι Delije Ultras, ενώ του Ολυμπιακού η θύρα 7 και το σλόγκαν τους είναι "Θύρα 7 - DELIJE: Ορθόδοξα Αδέρφια". Κύριοι υποστηρικτές της Παρτιζάν Βελιγραδίου είναι οι Grobari Ultras, ενώ του ΠΑΟΚ η Θύρα 4 και το σλόγκαν τους είναι "Μαύρο και λευκό. Ίδιο χρώμα - ίδια θρησκεία" (σερβικά: исте боје - иста вера‎‎).

  1. Nicol, Donald M. The Last Centuries of Byzantium, 1261-1453. σελ. 254. 
  2. Dušan T. Bataković (2006). «A Balkan-Style French Revolution? The 1804 Serbian Uprising in European Perspective». Balcanica (SANU) XXXVI: 126–127. http://www.balkaninstitut.com/pdf/izdanja/balcanica/Balcanica_XXXVI_2005.pdf. 
  3. Ministėre des Affaires Etrangėres, Correspondance Consulaire, Salonique, vol. 15 bis (1795-1809) 312a.
  4. 4,0 4,1 4,2 Jelavich 1983.
  5. Lambros Koutsonikas (1863). Genikē historia tēs Hellēnikēs Epanastaseōs. σελ. 121. 
  6. Богдан Љ Поповић (2010). Дипломатска историја Србије. Завод за Уџбенике. σελ. 334. 
  7. «Serbia and Greece in the First World War : An Overview». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 11 Σεπτεμβρίου 2012. Ανακτήθηκε στις 8 Απριλίου 2016. 
  8. Serbs in Corfu Αρχειοθετήθηκε 2008-01-30 στο Wayback Machine., at the Embassy of Serbia website
  9. «Diogenis D. Valavanidis». Ανακτήθηκε στις 8 Απριλίου 2016. 
  10. L.S. Stavrianos, The Balkans since 1453, page 756.
  11. Raju G. C. Thomas (1 Ιανουαρίου 2003). Yugoslavia Unraveled: Sovereignty, Self-Determination, Intervention. Lexington Books. σελίδες 312–. ISBN 978-0-7391-0757-7. 
  12. Tom Gallagher (2005). The Balkans in the New Millennium: In the Shadow of War and Peace. Routledge. σελίδες 64–. ISBN 978-0-415-34940-6. 
  13. «NATO and Greece, Clinton's visit». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 11 Απριλίου 2017. Ανακτήθηκε στις 8 Απριλίου 2016. 
  14. «Αρχειοθετημένο αντίγραφο». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 14 Μαΐου 2014. Ανακτήθηκε στις 25 Φεβρουαρίου 2017. 
  15. «Αρχειοθετημένο αντίγραφο». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 13 Μαΐου 2014. Ανακτήθηκε στις 25 Φεβρουαρίου 2017. 
  16. Bilateral Relations Between Greece and Serbia Αρχειοθετήθηκε 2012-02-06 στο Wayback Machine. Greek Ministry of Foreign Affairs
  17. «MINA Breaking News - Greek minority in Serbia appeals to Greece not to recognize Kosovo». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 11 Φεβρουαρίου 2012. Ανακτήθηκε στις 8 Απριλίου 2016. 
  18. «Политика Online - Дијаспора може да промени Србију». Politika Online. Ανακτήθηκε στις 8 Απριλίου 2016. 
  19. «Greece Sends Aid to Krajina refugees, Criticizes West». Ανακτήθηκε στις 8 Απριλίου 2016. 
  20. «Serbia offers assistance to Greece, 26 August 2007». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 24 Ιανουαρίου 2008. Ανακτήθηκε στις 25 Φεβρουαρίου 2017. 
  21. «Serbia sends seven planes to Greece, 28 August 2007». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 29 Σεπτεμβρίου 2007. Ανακτήθηκε στις 25 Φεβρουαρίου 2017. 
  22. Serbian Interior Ministry sends firefighting squad to Greece, Government of Serbia, 31 August 2007
  23. http://www.serbianna.com/blogs/newspost/?p=735[νεκρός σύνδεσμος]
  24. «"Greece supports Serbia as friendly country"». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 14 Ιουνίου 2008. Ανακτήθηκε στις 25 Φεβρουαρίου 2017. 
  25. «Αρχειοθετημένο αντίγραφο». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 4 Νοεμβρίου 2012. Ανακτήθηκε στις 25 Φεβρουαρίου 2017. 
  26. «Dobrodošli». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 21 Ιουνίου 2008. Ανακτήθηκε στις 25 Φεβρουαρίου 2017. 
  27. «Bosnian Serb Officials Express Satisfaction Over Greek Support». Athens News Agency (www.serbia-hellas.com). 9 October 1995. http://www.serbia-hellas.com/articles/bosnianserb_officials.html. Ανακτήθηκε στις 9 February 2008. 
  28. «Christodoulos Contacts in Belgrade». Ανακτήθηκε στις 8 Απριλίου 2016. 
  29. «Grčka grupna viza besplatna». Blic. Ιουνίου 2008. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 29 Οκτωβρίου 2012. Ανακτήθηκε στις 23 Ιουνίου 2008. 
  30. «Αρχειοθετημένο αντίγραφο». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2 Σεπτεμβρίου 2010. Ανακτήθηκε στις 25 Φεβρουαρίου 2017. 
  31. «Chilandar Monastery». Embassy of Serbia in Athens. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 30 Ιανουαρίου 2008. Ανακτήθηκε στις 9 Φεβρουαρίου 2008. 
  32. Petar Opačić. «Le front de Salonique: Zeitinlik». Embassy of Serbia in Athens. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 21 Ιουλίου 2011. Ανακτήθηκε στις 9 Φεβρουαρίου 2008. 
  33. «Serbs on Corfu 1916-1918». Embassy of Serbia in Athens. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 30 Ιανουαρίου 2008. Ανακτήθηκε στις 9 Φεβρουαρίου 2008.