Chinatown (ταινία)

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
(Ανακατεύθυνση από Τσάιναταουν (ταινία 1974))
Chinatown
ΣκηνοθεσίαΡόμαν Πολάνσκι[1][2][3]
ΠαραγωγήΡόμπερτ Έβανς
ΣενάριοΡόμπερτ Τάουν και Ρόμαν Πολάνσκι[4]
ΠρωταγωνιστέςΤζακ Νίκολσον[5][1][6], Τζον Χιούστον[5][1][6], Φέι Ντάναγουεϊ[5][1][6], Τζον Χίλερμαν[7][2][8], Νταϊάν Λαντ[7][8], Ρόμαν Πολάνσκι[7][2][8], Ρόι Τζένσον[7][8], Μπρους Γκλόβερ[7][8], Τζο Μαντέλ[7][8], Μπαρτ Γιανγκ[7][2][8], Τζέιμς Χονγκ[7][8], Τζέρι Φουτζικάουα[7], Τζέσι Βιντ[7], Τζον Χόλαντ[7], Νομπλ Γουίλινγκχαμ[7], Πέρι Λόπεζ[1][7][2], Ρανς Χάουαρντ[7], Ρόι Ρόμπερτς[7], Ρίτσαρντ Μπακαλιάν[4] και Λι ντε Μπρου[4]
ΜουσικήΤζέρρυ Γκόλντσμιθ
ΤραγούδιΤζέρρυ Γκόλντσμιθ
ΦωτογραφίαΤζον Α. Αλόνζο
ΜοντάζΣαμ Ο΄Στιν
Εταιρεία παραγωγήςParamount Pictures
ΔιανομήMOKÉP και Netflix
Πρώτη προβολήCountry flag 20/6/1974
Κυκλοφορία1974
Διάρκεια131 λεπτά
ΠροέλευσηΗνωμένες Πολιτείες Αμερικής[9]
ΓλώσσαΑγγλικά
ΈπεταιThe Two Jakes
δεδομένα (π • σ • ε )

Η Chinatown είναι νεο-νουάρ ταινία παραγωγής 1974, σε σκηνοθεσία Ρόμαν Πολάνσκι. Πρωταγωνιστές της ταινίας είναι ο Τζακ Νίκολσον, η Φέι Ντάναγουεϊ κι ο Τζον Χιούστον. Η ταινία εμπεριέχει στοιχεία φιλμ νουάρ και ψυχολογικού δράματος. Η υπόθεσή της διαδραματίζεται στο Λος Άντζελες της δεκαετίας του 1930, την περίοδο του πόλεμου για το νερό στην Νότια Καλιφόρνια. Η ταινία αποτελεί το τελευταίο σκηνοθετικό εγχείρημα του Ρόμαν Πολάνσκι στις Η.Π.Α. εφόσον επέστρεψε στην Ευρώπη το 1977 για να αποφύγει τις κυρώσεις για τις κατηγορίες που τον βάραιναν για κακοποίηση ανήλικης.

Η ταινία θεωρείται από πολλούς κριτικούς του κινηματογράφου ως μια από τις καλύτερες όλων των εποχών [10][11][12] και το Αμερικανικό Ινστιτούτο Κινηματογράφου την έχει κατατάξει 2η στη λίστα με τις καλύτερες ταινίες μυστηρίου όλων των εποχών. Η ταινία έλαβε 11 υποψηφιότητες για Όσκαρ, μεταξύ των οποίων και για Όσκαρ Καλύτερης Ταινίας κερδίζοντας τελικά μόνο Όσκαρ Πρωτότυπου Σεναρίου. Έλαβε επίσης τέσσερις Χρυσές Σφαίρες για Καλύτερη δραματική ταινία, Καλύτερη σκηνοθεσία, Καλύτερη ανδρική ερμηνεία σε δραματική ταινία για τον Τζακ Νίκολσον και Καλύτερο σενάριο. Το 1991 η ταινία επελέγη από τη Βιβλιοθήκη του Αμερικάνικου Κογκρέσου ως τμήμα του Εθνικού Μητρώου Κινηματογράφου ως πολιτιστικά, ιστορικά και αισθητικά σημαντική.

16 χρόνια αργότερα ο Τζακ Νίκολσον σκηνοθέτησε τη συνέχεια της ταινίας, με τίτλο Οι δυο Τζέικ (The Two Jakes, 1990), με πρωταγωνιστές τον εαυτό του και τη Φέι Ντάναγουεϊ και σεναριογράφο τον Ρόμπερτ Τάουνι. Η ταινία όμως δεν κατάφερε να αποσπάσει την εύνοια των κριτικών.

Πλοκή[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

 Η παρακάτω περίληψη πλοκής του έργου που αφορά το λήμμα είναι ημιτελής. Μπορείτε να επεξεργαστείτε το λήμμα ώστε να περιλαμβάνει την πλήρη πλοκή του έργου (συμπεριλαμβανομένου του τέλους) ώστε να δίνει εγκυκλοπαιδική αξία στο λήμμα.
Η Βικιπαίδεια δεν είναι κατάλογος πωλήσεων ή ενοικιάσεων βιβλίων ή ταινιών ώστε να περιλαμβάνει μόνο τις πληροφορίες από το οπισθόφυλλο ή τη συσκευασία ενός έργου.

Ο Τζέικ Τζέι Τζέι Γκίτις (Τζακ Νίκολσον), ιδιωτικός ντετέκτιβ με ειδίκευση στις υποθέσεις μοιχείας, προσλαμβάνεται από μια γυναίκα που του συστήνεται ως Έβελυν Μόλρεϊ (Νταϊάν Λαντ) να παρακολουθήσει το σύζυγο της, Χόλις (Ντάρελ Ζβέρλινγκ), υπεύθυνο για την κατασκευή του συστήματος ύδρευσης της πόλης, για τον οποίο έχει υποψίες ότι διατηρεί εξωσυζυγικές σχέσεις. Ο Γκίτις τον ακολουθεί και διαπιστώνει ότι όντως την απατά με μια νεαρή κοπέλα. Η υπόθεση όμως περιπλέκεται όταν ανακαλύπτει ότι έχει προσληφθεί από άλλη γυναίκα, καθώς όταν επιστρέφει στο γραφείο του μετά την έρευνά του συναντά την πραγματική Έβελυν Μόλρεϊ που τον διαβεβαιώνει ότι δεν είχε καμιά πρόθεση να μάθει για τις εξωσυζυγικές σχέσεις του άνδρα της. Όταν αργότερα ο κύριος Μόλρεϊ βρίσκεται νεκρός, ο Τζέικ διαπιστώνει ότι έχει εμπλακεί σε μια υπόθεση συνωμοσίας που σχετίζεται με το σύστημα παροχής νερού στην πόλη του Λος Άντζελες. Συνεχίζοντας την έρευνα ο Τζακ ανακαλύπτει στοιχεία που τον οδηγούν στον πατέρα της Έβελυν, Νόα Κρος (Τζον Χιούστον) και πρώην επαγγελματικό συνέταιρο του Χόλις.

Πληροφορίες παραγωγής[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Το 1971 ο παραγωγός Ρόμπερτ Έβανς παραχώρησε 175.000 δολάρια για να γράψει το σενάριο της ταινίας του 1974 Ο μεγάλος Γκάτσμπυ (The Great Gatsby). Ο Τάουνι όμως αρνήθηκε καθώς αισθανόταν ότι κανείς δε μπορούσε να ξεπεράσει το μυθιστόρημα του Φράνσις Σκοτ Φιτζέραλντ. Αντιθέτως ζήτησε από τον Έβανς 25.000 δολάρια για να γράψει ένα δικό του σενάριο με τίτλο Τσάιναταουν κι ο Έβανς συμφώνησε.[13][14]. Ο Τάουνι σκόπευε να ξεκινήσει τη δική του τριλογία με κεντρικό ήρωα τον Τζέι Τζέι Γκίτις, της οποίας το πρώτο μέρος αφορούσε την εκμετάλλευση του νερού της πόλης του Λος Άντζελες από μεγαλοεπιχειρηματίες. Το δεύτερο μέρος με τίτλο Οι δυο Τζακ είχε να κάνει με τα αποθέματα πετρελαίου κατά τη δεκαετία του 1940 και το τρίτο μέρος σχετιζόταν με τα αποθέματα γης στο Λος Άντζελες της δεκαετίας του 1960 και με τίτλο Γκίτις εναντίον Γκίτις,[15]. Η εμπορική αποτυχία της συνέχειας της ταινίας που γυρίστηκε το 1990 με πρωταγωνιστές τους Νίκολσον και Ντάναγουεϊ χάλασε τα σχέδια του Τάουνι για τη συγγραφή του τρίτου μέρους της τριλογίας.

Ανάπτυξη[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ο Ρόμπερτ Τάουνι δήλωσε ότι εμπνεύστηκε τον τίτλο της ταινίας από την ερώτηση: Τι έκανες στην Τσάιναταουν; που έκανε σε έναν Ούγγρο αστυνομικό, ο οποίος του απάντησε: Το λιγότερο δυνατό. Κι αυτό λόγω της χαοτικής κατάστασης που επικρατούσε στην Τσάιναταουν του Λος Άντζελες κατά τη δεκαετία του 1930 που καθιστούσε αδύνατο για την αστυνομία να επέμβει δραστικά, εφόσον δεν ήταν σίγουρο αν η ανάμειξή της μπορούσε να βοηθήσει. Έτσι η αστυνομία της πόλης αποφάσισε να ασχοληθεί όσο το λιγότερο δυνατό με την επικίνδυνη εκείνη ζώνη της πόλης[14].

Ο Τάουνι έγραψε το χαρακτήρα του Γκίτις έχοντας στο μυαλό του τον Τζακ Νίκολσον.[14]. Κι ο Νίκολσον πληροφόρησε τον Πολάνσκι για την ύπαρξη του σεναρίου του Τάουνι. Ο παραγωγός Ρόμπερτ Έβανς ήθελε να αναθέσει τη σκηνοθεσία της ταινίας στον Πολάνσκι, καθώς πίστευε ότι ο σκηνοθέτης θα οραματιζόταν τις Η.Π.Α. από την ευρωπαϊκή οπτική γωνία που είναι πιο σκοτεινή και κυνική. Ο Πολάνσκι που είχε εγκαταλείψει το Λος Άντζελες μετά τη δολοφονία της συζύγου του, Σάρον Τέιτ, από τη σπείρα του Τσαρλς Μάνσον το 1969 και δίσταζε να επιστρέψει. Αποφάσισε όμως να αναλάβει το εγχείρημα όταν διάβασε το σενάριο του Τάουνι και διαπίστωσε την τελειότητά του.

Ο Πολάνσκι διαφώνησε με τον Έβανς όσον αφορά το τέλος της ταινίας. Ο Έβανς ήθελε να της δώσει αίσιο τέλος με τον Κρος να πεθαίνει και την Έβελυν να παραμένει ζωντανή. Ο Πολάνσκι ήταν όμως κάθετος. Υποστήριξε ότι το σενάριο της ταινίας είναι ξεχωριστό κι ότι δεν ήθελε να γυρίσει άλλο ένα θρίλερ, στο οποίο οι καλοί να επιβιώνουν στο τέλος κι οι κακοί να τιμωρούνται. Για το σκηνοθέτη η Έβελυν έπρεπε να πεθάνει. [16] Οι δυο άνδρες έμειναν σταθεροί στις απόψεις τους κι ο Πολάνσκι έγραψε ξανά το τέλος λίγες μέρες πριν γυριστεί η τελευταία σκηνή.[14]

Το αυθεντικό σενάριο αποτελούταν από 180 σελίδες, από τις οποίες αφαιρέθηκε από το σκηνοθέτη η διήγηση από τον Γκίτις. Ο Πολάνσκι ήθελε το ανυποψίαστο κοινό να ανακαλύπτει τα στοιχεία μαζί με τον ντετέκτιβ.

Διανομή ρόλων[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Πέρα από τον Τζακ Νίκολσον που ήταν η αρχική επιλογή για το ρόλο του Γκίτις, υπήρξε δυσκολία στο να βρεθούν οι κατάλληλοι ηθοποιοί για να ερμηνεύσουν τους άλλους δυο κεντρικούς ρόλους. Ο χαρακτήρας της Έβελυν παραπέμπει στην κλασσική φαμ φατάλ, μια μαύρη χήρα, η οποία στο τέλος αποδεικνύεται ότι είναι ο μοναδικός ανιδιοτελής χαρακτήρας της ταινίας. Οι παραγωγοί θεώρησαν ότι η Τζέιν Φόντα θα ήταν κατάλληλη για τον ρόλο, αλλά ο Πολάνσκι επέμεινε ο ρόλος να δοθεί στη Φέι Ντάναγουεϊ. [14] Ο ρόλος του Νόα Κρος ανατέθηκε στο σκηνοθέτη Τζον Χιούστον κι ο Τάουνι υποστήριζε ότι ήταν η δεύτερη καταλληλότερη ανάθεση ρόλου στην ταινία μετά τον Νίκολσον. Ο Χιούστον έδινε στον Κρος διαβολική υπόσταση με την γοητευτική του ερμηνεία. [14]

Γυρίσματα[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Τα γυρίσματα έγιναν στο Λος Άντζελες και στη νήσο Καταλίνα της Καλιφόρνιας. Ο Πολάνσκι έκανε σύντομο πέρασμα στην ταινία στο ρόλο του γκάνγκστερ που τρυπάει τη μύτη του Τζακ Νίκολσον με στιλέτο.

Εισπράξεις[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Με προϋπολογισμό 6.000.000 δολαρίων[17], η ταινία είχε εμπορική επιτυχία κάνοντας εισπράξεις της τάξης με των 29.200.000 δολαρίων[18].

Διαχρονικότητα[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ο Έβανς υποστήριξε ότι ο ρόλος του Τζακ Γκίτις ήταν εκείνος που εκτίναξε την καριέρα του Τζακ Νίκολσον. Ο ηθοποιός ήταν ανερχόμενο αστέρι κι είχε ήδη λάβει τρεις υποψηφιότητες για Όσκαρ, ήταν όμως η ταινία Τσάιναταουν που τον καθιέρωσε ως ένα από τους πιο περιζήτητους ηθοποιούς του Χόλιγουντ. Το σενάριο του Ρόμπερτ Τάουνι για την ταινία έχει λάβει θρυλική υπόσταση από σύγχρονους κριτικούς και σκηνοθέτες και θεωρείται πλέον ως ένα από τα καλύτερα που έχουν γραφτεί ποτέ.[19][20]. Υπεύθυνος για το τέλος της ταινίας ήταν παρ'όλα αυτά ο Ρόμαν Πολάνσκι, που έγραψε το κλείσιμο της ταινίας λίγες μέρες πριν ολοκληρωθούν τα γυρίσματα ακυρώνοντας με αυτό τον τρόπο το αίσιο τέλος του Τάουνι.

Το 1998 το Αμερικανικό Ινστιτούτο Κινηματογράφου κατέταξε την ταινία στην 19η θέση στη λίστα με τις 100 καλύτερες ταινίες όλων των εποχών. Το 2007 επανελήφθη η ψηφοφορία η ταινία μετατοπίστηκε στην 21η θέση με τις καλύτερες όλων των εποχών.

Βραβεία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Η ταινία έλαβε έντεκα υποψηφιότητες για βραβεία όσκαρ, μεταξύ των οποίων και για Όσκαρ Καλύτερης Ταινίας έχασε όμως το βραβείο από την ταινία του Φράνσις Φορντ Κόπολα Ο νονός ΙΙ (The Godfather: Part II, 1974). Ο Πολάνσκι έχασε το Όσκαρ Σκηνοθεσίας από τον Φράνσις Φορντ Κόπολα κι ο Τζακ Νίκολσον έχασε το Όσκαρ Α' Ανδρικού Ρόλου από τον Αρτ Κάρνεϊ, πρωταγωνιστή της ταινίας Χάρι και Τόντο (Harry & Tondo). Η Φέι Ντάναγουεϊ έχασε επίσης το Όσκαρ Α' Γυναικείου Ρόλου από την Έλεν Μπέρστιν που κέρδισε το αγαλματίδιο για την ταινία του Μάρτιν Σκορσέζε Η Αλίκη δεν μένει πια εδώ (Alice Doesn't Live Here Anymore, 1974). Το μοναδικό βραβείο που κέρδισε η ταινία ήταν το Όσκαρ πρωτότυπου σενάριου[21].

Βράβευση:

  • Πρωτότυπου Σεναρίου – Ρόμπερτ Τάουνι

Υποψηφιότητα:

  • Καλύτερης Ταινίας - Ρόμπερτ Έβανς
  • Σκηνοθεσίας – Ρόμαν Πολάνσκι
  • Α’ Ανδρικού Ρόλου – Τζακ Νίκολσον
  • Α' Γυναικείου Ρόλου - Φέι Ντάναγουεϊ
  • Μοντάζ - Σαμ Ο'Στιν
  • Φωτογραφίας - Τζον Α. Αλόνζο
  • Κοστουμιών - Άνθια Σίλμπερτ
  • Καλλιτεχνικής Διεύθυνσης - Ρίτσαρντ Σίλμπερτ, Γ. Στιούαρτ Κάμπελ & Ρούμπι Λέβιτ
  • Ήχου - Μπαντ Γκρέντζμπαχ & Λάρι Τζόουστ
  • Μουσικής Επένδυσης - Τζέρι Γκόλντσμιθ

Άλλα Βραβεία:

Βράβευση:

  • Καλύτερη Ταινία (Δράμα)
  • Σκηνοθεσίας - Ρόμαν Πόλάνσκι
  • Ανδρικής Ερμηνείας σε Δράμα - Τζακ Νίκολσον
  • Πρωτότυπου Σεναρίου - Ρόμπερτ Τάουνι

Βράβευση:

  • Σκηνοθεσίας - Ρόμαν Πολάνσκι
  • Ξένου Ηθοποιού - Τζακ Νίκολσον
  • Πρωτότυπου Σεναρίου - Ρόμπερτ Τάουνι

Παραπομπές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  1. ↑ 1,0 1,1 1,2 1,3 1,4 www.allocine.fr/film/fichefilm_gen_cfilm=2604.html. Ανακτήθηκε στις 2  Ιουλίου 2016.
  2. ↑ 2,0 2,1 2,2 2,3 2,4 www.filmaffinity.com/es/film786390.html. Ανακτήθηκε στις 2  Ιουλίου 2016.
  3. ↑ www.imdb.com/title/tt0071315/. Ανακτήθηκε στις 2  Ιουλίου 2016.
  4. ↑ 4,0 4,1 4,2 (Τσεχικά) Česko-Slovenská filmová databáze. 2001.
  5. ↑ 5,0 5,1 5,2 www.metacritic.com/movie/chinatown. Ανακτήθηκε στις 2  Ιουλίου 2016.
  6. ↑ 6,0 6,1 6,2 stopklatka.pl/film/chinatown-1974. Ανακτήθηκε στις 2  Ιουλίου 2016.
  7. ↑ 7,00 7,01 7,02 7,03 7,04 7,05 7,06 7,07 7,08 7,09 7,10 7,11 7,12 7,13 7,14 www.imdb.com/title/tt0071315/fullcredits. Ανακτήθηκε στις 2  Ιουλίου 2016.
  8. ↑ 8,0 8,1 8,2 8,3 8,4 8,5 8,6 8,7 www.bbfc.co.uk/releases/chinatown-1. Ανακτήθηκε στις 2  Ιουλίου 2016.
  9. ↑ chinatown-3.
  10. ↑ Pulver, Andrew (2010-10-22). «Chinatown: the best film of all time». The Guardian (London). http://www.guardian.co.uk/film/2010/oct/22/best-film-ever-chinatown-season. 
  11. ↑ 100 Greatest Films
  12. ↑ «Greatest film ever: Chinatown wins by a nose». The Sydney Morning Herald. 2010-10-24. http://www.smh.com.au/entertainment/movies/greatest-film-ever-chinatown-wins-by-a-nose-20101023-16yk6.html. 
  13. ↑ * Thomson, David (2005). The Whole Equation: A History of Hollywood. ISBN 0-375-40016-8
  14. ↑ 14,0 14,1 14,2 14,3 14,4 14,5 Robert Towne, Roman Polanksi and Robert Evans (4 Νοεμβρίου 2007). Retrospective interview from Chinatown (Special Collector's Edition) (DVD). Paramount. ASIN B000UAE7RW. 
  15. ↑ «'My sister! My daughter!' and other tales of 'Chinatown' - CNN.com». CNN. 2009-09-29. http://www.cnn.com/2009/SHOWBIZ/Movies/09/29/chinatown.towne.movie/index.html. Ανακτήθηκε στις 2010-04-28. 
  16. ↑ "Chinatown". Turner Classic Movies. Retrieved 22 August 2012.
  17. ↑ «Chinatown, Box Office and Business». IMDb. Ανακτήθηκε στις 17 Ιανουαρίου 2012. 
  18. ↑ «Chinatown, Box Office Information». Box Office Mojo. Ανακτήθηκε στις 17 Ιανουαρίου 2012. 
  19. ↑ Writers Guild of America, West. «101 Greatest Screenplays». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 20 Αυγούστου 2013. Ανακτήθηκε στις 7 Νοεμβρίου 2009. 
  20. ↑ Writers Store. «Chinatown & The Last Detail: 2 Screenplays». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 12 Δεκεμβρίου 2008. Ανακτήθηκε στις 7 Νοεμβρίου 2009. 
  21. ↑ «NY Times: Chinatown». NY Times. http://movies.nytimes.com/movie/9362/Chinatown/awards. Ανακτήθηκε στις 2008-12-29. 

Εξωτερικοί σύνδεσμοι[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Καθιερωμένοι όροι
Ανακτήθηκε από "https://el.wikipedia.org/w/index.php?title=Chinatown_(ταινία)&oldid=10412967"