Ο Εξορκιστής
Ο εξορκιστής The Exorcist | |
---|---|
![]() | |
Σκηνοθεσία | Γουίλιαμ Φρίντκιν[1][2][3] |
Παραγωγή | Γουίλιαμ Πίτερ Μπλάτι |
Σενάριο | Γουίλιαμ Πίτερ Μπλάτι[2] |
Βασισμένο σε | The Exorcist |
Πρωταγωνιστές | Έλεν Μπέρστιν[4][3][5], Μαξ φον Σίντοφ[4][3][5], Λι Τζ. Κομπ[4][3][6], Kitty Winn[4][3][6], Τζακ ΜακΓκόουραν[4][3][6], Linda Blair[4][3][5], William O'Malley[4], Peter Masterson[4][3], Γουίλιαμ Πίτερ Μπλάτι[4][7], Ρούντολφ Σίντλερ[4][7], Τζέισον Μίλερ[4][3][5] και Eileen Dietz[8] |
Ηθοποιοί φωνής | Μερσέντες Μακέμπριτζ[4] |
Μουσική | Steve Boeddeker |
Φωτογραφία | Όουεν Ρόισμαν και Μπίλι Ουίλιαμς |
Μοντάζ | Bud S. Smith και Evan A. Lottman |
Εταιρεία παραγωγής | Warner Bros. και Warner Bros. Pictures |
Διανομή | Warner Bros. και Netflix |
Πρώτη προβολή | 26 Δεκεμβρίου 1973 (Ηνωμένες Πολιτείες Αμερικής)[9] και 20 Σεπτεμβρίου 1974 (Γερμανία)[10] |
Διάρκεια | 122 λεπτά[11] |
Προέλευση | Ηνωμένες Πολιτείες Αμερικής[11] |
Γλώσσα | Αγγλικά |
![]() | |
δεδομένα ( ) |
Ο εξορκιστής (αγγλ.: The Exorcist) είναι αμερικανική κινηματογραφική ταινία τρόμου του 1973. Έχει λάβει 2 βραβεία Όσκαρ. Ήταν η πιο επιτυχήμενη και εμπορική ταινία τρόμου για πάνω από 40 χρόνια, εως το 2017 που εκθρονίστηκε από Το αυτό[12] (χωρίς να λάβουμε υπόψιν τον πληθωρισμό και την διαφορά των τιμών των εισιτηρίων μεταξύ 1973-2017. Ο Εξορκιστής παραμένει πρώτος με $998,710,500 μόνο στις Η.Π.Α.χωρίς να συμπεριλάβουμε και τις διεθνείς εισπράξεις που είναι περίπου ισόποσες με τις αμερικανικές. [13]

Το 2010 η ταινία χαρακτηρίστηκε από τη Βιβλιοθήκη του Κογκρέσου ως «πολιτιστικά, αισθητικά και ιστορικά σημαντική» και επιλέχθηκε να ενταχθεί στο Εθνικό Μητρώο Κινηματογράφου των Ηνωμένων Πολιτειών Αμερικής.[14]
Υπόθεση
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Το σενάριο είναι εμπνευσμένο από το ομώνυμο μυθιστόρημα του Γουίλιαμ Πίτερ Μπλάτι (William Peter Blatty), και αφορά την κατάληψη ενός κοριτσιού από δαιμονικό πνεύμα και τις απεγνωσμένες προσπάθειες της μητέρας της για να τη σώσει μέσω εξορκισμών από διάφορους ιερείς.
Όπως παρατηρεί ο καθηγητής της ιστορίας στο Πανεπιστημίου του Παρισιού, Robert Muchembled, στην ταινία ο εξορκιστής, όπως και σε άλλες παρόμοιες, οι νέοι γίνονται οι ευνοούμενοι φορείς του κακού. Το γεγονός αυτό «φανέρωνε πως υπήρχε δυσκολία στη μεταβίβαση των ρόλων σε μια κοινωνία που βρισκόταν σε σύγχηση, καθώς και έντονη ενοχή στις γενιές των ενηλίκων, που θεωρούν ότι εγκαταλείπουν στις επερχόμενες γενιές μόνο ερείπια και ότι αυτό, αναπόφευκτα, θα προκαλέσει το μίσος των κληρονόμων ενός τέτοιου κόσμου».[15]
Καστ
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]- Βασιλική Μαλλιαρού - μητέρα Καρά[16][17]
- Λίντα Μπλερ - Ρέγκαν Μακνέλ
- Έλεν Μπέρστιν - Κρις Μακνέλ
- Τζέισον Μίλερ - πατήρ Ντάμιεν Κάρρας
- Μαξ φον Σίντοφ - πατήρ Λάνκεστερ Μέριν
- Λι Τζέι Κομπ - Γουίλιαμ Κίντερμαν
- Μερσέντες Μακάμπριτζ - Παζούζου (φωνή)
- Κίτι Γουιν - Σάρον Σπένσερ
- Τζακ Μακγκόουραν - Μπρουκ Ντένιγκς
- Πάτερ Γουίλιαμ Ο' Μάλευ - πατήρ Τζόζεφ Ντάιερ
- Ρόμπερτ Σάιμονς - δρ Τάνεϊ
- Μπάρτον Χέιμαν - δρ Σάμουελ Κλεν
- Άρθουρ Στόρτς - ο ψυχίατρος
- Τίτος Βανδής - ο θείος του πατέρα Κάρρας
- Έιλεν Ντιτζ - Παζούζου
- Ο Γουίλιαμ Πίτερ Μπλάτι έχει μια μικρή ομιλία σε μια σκηνή με την Κρις
Άλλες πληροφορίες
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]- Ο εξορκιστής έγινε η πιο κερδοφόρα ταινία τρόμου όλων των εποχών και είχε σημαντική επιρροή στο κοινό, εισπράττοντας 402,500,000 δολάρια παγκοσμίως. Στις ΗΠΑ ο θρίαμβός της υπήρξε μεγάλος: 30 εκατομμύρια θεατές[18]. Εισέπραξε απροσδόκητα καλές κριτικές και ήταν υποψήφιο για δέκα βραβεία Όσκαρ.
- Το βιβλίο αλλά και η ταινία είναι εμπνευσμένα από ένα καταγεγραμμένο περιστατικό εξορκισμού του 1949, σε ένα δεκατετράχρονο αγόρι.
Το βιβλίο στο οποίο είχε βασιστεί η ταινία πούλησε στις ΗΠΑ περίπου έξι εκατομμύρια αντίτυπα[19].
Εκδοχές
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Το 2000 ο σκηνοθέτης Γουίλιαμ Φρίντκιν και ο σεναριογράφος Γουίλιαμ Πήτερ Μπλάτι αποφάσισαν να προσθέσουν άλλα 11 λεπτά υλικό στην ταινία με επεξεργασμένο ήχο και εικόνα και να την προβάλλουν στον κινηματογράφο.Η εκδοχή αυτή ονομάστηκε ''Extended Director's Cut''.
Ο εξορκισμός του 1949
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Το μυθιστόρημα του Γουίλιαμ Πίτερ Μπλάτι είναι εμπνευσμένο από εξορκισμό, ο οποίος πραγματοποιήθηκε στις ΗΠΑ το 1949.
Στις 26 Ιανουαρίου 1949 πέθανε στο Κότατζ Σίτι κοντά στη Ουάσινγκτον η θεία του Ρόλαντ Ντόου (γεννηθείς το 1935), ο οποίος, προφανώς επηρεασμένος από τον θάνατό της άλλαξε συμπεριφορά με τέτοιο τρόπο ώστε να «διαπιστωθεί» ότι δαίμονες έχουν αναλάβει το έλεγχο του προσώπου του.
Από την πλευρά της μητέρας του είχε δεχτεί αυστηρά θρησκευτική ανατροφή ενώ η θεία του τον είχε μάθει περί αποκρυφισμού και χρήσης της πνευματιστικής δέλτου (Ouija board). Ψάχνοντας βοήθεια, η μητέρα του απευθύνθηκε αρχικά στον ρωμαιοκαθολικό ιερέα Άλμπερτ Χιουζ της εκκλησίας Σεντ Τζέιμς της γειτονικής πόλης Μάουντ Ράινερ. Στις 11 Μαρτίου ο Ρόλαντ Ντόου δέχτηκε πρώτη φορά την επίσκεψη του εξορκιστή Γουίλιαμ Σ. Μπόουντερν και των βοηθών του Ρέιμοντ Φ. Μπίσοπ και Γουόλτερ Χάλοραν.
Στις 16 Μαρτίου ο αρχιεπίσκοπος Τζόζεφ Ε. Ρίτερ έδωσε την άδεια του να πραγματοποιηθεί εξορκισμός, ο οποίος διάρκεσε μέχρι την 18 Απριλίου.
- Ο πατήρ Γουόλτερ Χάλοραν παρατήρησε ότι το αγόρι κατά τη διάρκεια του εξορκισμού μιλούσε λατινικά. Οι φράσεις του όμως ήταν μέρος της ρωμαιοκαθολικής λειτουργίας η γλώσσα της οποίας ήταν μέχρι το 1965 τα λατινικά.
- Επίσης κατά τη διάρκεια του εξορκισμού διαπιστώθηκε η αξιοσημείωτη ευστοχία του Ρόλαντ στο φτύσιμο. Την ικανότητα αυτή όμως, κατά το μεγαλύτερο του αδερφό, είχε αποκτήσει ήδη πριν.
- Επίσης το κρεβάτι του Ρόλαντ κινήθηκε στο δωμάτιο του. Το γεγονός αυτό εξηγείται αφού το κρεβάτι είχε τροχούς και με κάθε απότομη κίνηση του δεκατετράχρονου επάνω του μετακινούνταν.
Στις 20 Αυγούστου 1949 ο εξορκισμός δημοσιεύτηκε σε άρθρο της εφημερίδας Washington Post. Αυτό θα διαβάσει αργότερα ο τότε εικοσάχρονος Γουίλιαμ Πίτερ Μπλάτι, φοιτητής του πανεπιστημίου Τζώρτζταουν και θα του σταθεί έμπνευση για μυθιστόρημά του.
Συνέχειες και πρίκουελ
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Την ταινία ακολούθησαν αρκετές συνέχειες και πρίκουελ, καμιά όμως από αυτές δεν είχε ανάλογη επιτυχία. Αυτές είναι:
Συνέχειες
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]- Ο αιρετικός: Εξορκιστής ΙΙ (Exorcist II: The Heretic, 1977) σκηνοθεσίας Τζον Μπούρμαν
- Εξορκιστής 3 (The Exorcist III, 1990) σκηνοθεσίας Γουίλιαμ Πίτερ Μπλάτι
Πρίκουελ
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Και τα δύο πρίκουελ έχουν το ίδιο σενάριο.
- Εξορκιστής: Η αρχή του κακού (Exorcist: The Beginning, 2004) σκηνοθεσίας Ρένι Χάρλιν
- Η κυριαρχία του κακού (Dominion: Prequel to the Exorcist, 2005) σκηνοθεσίας Πολ Σρέιντερ
Δείτε επίσης
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]- Ο Εξορκισμός της Έμιλι Ρόουζ (The Exorcism of Emily Rose, 2005) σκηνοθεσίας Σκοτ Ντέρικσον
- Requiem (2006) σκηνοθεσίας Χανς Κρίστιαν Σμιντ
Δείτε επίσης
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Παραπομπές
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]- ↑ www
.imdb .com /title /tt0070047 /. Ανακτήθηκε στις 9 Απριλίου 2016. - ↑ 2,0 2,1 www
.cinemarx .ro /filme /The-Exorcist-Exorcistul-11813 .html. Ανακτήθηκε στις 9 Απριλίου 2016. - ↑ 3,0 3,1 3,2 3,3 3,4 3,5 3,6 3,7 3,8 www
.ofdb .de /film /277,Der-Exorzist. Ανακτήθηκε στις 9 Απριλίου 2016. - ↑ 4,00 4,01 4,02 4,03 4,04 4,05 4,06 4,07 4,08 4,09 4,10 4,11 www
.imdb .com /title /tt0070047 /fullcredits. Ανακτήθηκε στις 9 Απριλίου 2016. - ↑ 5,0 5,1 5,2 5,3 www
.allocine .fr /film /fichefilm _gen _cfilm=27765 .html. Ανακτήθηκε στις 9 Απριλίου 2016. - ↑ 6,0 6,1 6,2 bbfc
.co .uk /releases /exorcist-9. Ανακτήθηκε στις 9 Απριλίου 2016. - ↑ 7,0 7,1 www
.cinematografo .it /cinedatabase /film /l-esorcista /19781 /. Ανακτήθηκε στις 9 Απριλίου 2016. - ↑ (Τσεχικά) Česko-Slovenská filmová databáze. 2001.
- ↑ (Αγγλικά) Internet Movie Database. www
.imdb .com /title /tt0070047 /releaseinfo /. Ανακτήθηκε στις 21 Αυγούστου 2023. - ↑ (Αγγλικά) Internet Movie Database. www
.imdb .com /title /tt0070047 /releaseinfo. Ανακτήθηκε στις 8 Νοεμβρίου 2016. - ↑ 11,0 11,1 exorcist-5.
- ↑ Newsroom (4 Οκτωβρίου 2017). «Το «Αυτό»: Η πιο εμπορική ταινία τρόμου όλων των εποχών εκθρονίζει τον «Εξορκιστή»». CNN.gr. http://www.cnn.gr/style/psyxagogia/story/100202/to-ayto-h-pio-emporiki-tainia-tromoy-olon-ton-epoxon-ekthronizei-ton-exorkisti. Ανακτήθηκε στις 3 Μαρτίου 2018.
- ↑ [1]
- ↑ «Ο πλήρης κατάλογος ταινιών του Εθνικού Μητρώου Κινηματογράφου των Η.Π.Α» (στα Αγγλικά). loc.gov. Ανακτήθηκε στις 19 Ιανουαρίου 2021.
- ↑ Robert Muchembled, Μια ιστορία του διαβόλου, 12ος-20ος αιώνας, μτφρ.Ευγενία Τσελέντη, εκδ.Μεταίχμιο, Αθήνα, 2003, σελ.400
- ↑ «Βασιλική Μαλλιαρού 1883 – 1973» από sansimera.gr. Αρχειοθετήθηκε 05/03/2019. Ανακτήθηκε 05/03/2019.
- ↑ «Εις μνήμην Βασιλικής Μαλλιαρού. Ήταν η μητέρα του ''Εξορκιστή'' Father Karras» από lifo.gr. Δημοσιεύθηκε 28/08/2013. Αρχειοθετήθηκε 06/06/2018. Ανακτήθηκε 05/03/2019.
- ↑ όπ.π. σελ. 377
- ↑ όπ.π.
Εξωτερικοί σύνδεσμοι
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]- Ο Εξορκιστής στην IMDb (Αγγλικά)
- Ο Εξορκιστής στο AllMovie (Αγγλικά)
- Ο Εξορκιστής στο Rotten Tomatoes (Αγγλικά)
- Ο Εξορκιστής στο Metacritic (Αγγλικά)
- Ο Εξορκιστής στο Box Office Mojo (Αγγλικά)
- Ο Εξορκιστής στο TCMDB (Αγγλικά)
- Ο Εξορκιστής στο AlloCine (Γαλλικά)
- Ο Εξορκιστής στο Cine.gr (αρχειοθετημένος)
- Επίσημη ιστοσελίδα
- Ο Εξορκιστής στο cine.gr
- Ταινίες του 1973
- Αμερικανικές ταινίες
- Ταινίες παραγωγής Warner Bros.
- Ταινίες των οποίων ο σεναριογράφος κέρδισε Όσκαρ Καλύτερου Διασκευασμένου Σεναρίου
- Ταινίες που κέρδισαν Όσκαρ Καλύτερου Επεξεργασμένου Ήχου
- Ταινίες με ηθοποιό που κέρδισε Χρυσή Σφαίρα Β΄ Γυναικείου Ρόλου
- Αμερικανικές ψυχολογικές θρίλερ ταινίες
- Αγγλόφωνες ταινίες
- Αμερικανικές ταινίες ψυχολογικού τρόμου
- Αμερικανικές υπερφυσικές ταινίες τρόμου
- Ταινίες γυρισμένες στο Ιράκ
- Ταινίες γυρισμένες στην Ουάσινγκτον, Π.Κ.
- Δραματικές ταινίες τρόμου
- Ταινίες Εθνικού Μητρώου Κινηματογράφου Ηνωμένων Πολιτειών Αμερικής
- Ταινίες τοποθετημένες στην Ουάσινγκτον, Π.Κ.
- Εξορκισμός
- Ο Εξορκιστής (ταινίες)
- Χρυσή Σφαίρα Καλύτερης Ταινίας (Δράμα)
- Χρυσή Σφαίρα Καλύτερης Σκηνοθεσίας