Μετάβαση στο περιεχόμενο

Avatar (ταινία, 2009)

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
Avatar
ΣκηνοθεσίαΤζέιμς Κάμερον
Παραγωγή20th Century Fox
ΣενάριοΤζέιμς Κάμερον
ΠρωταγωνιστέςΣαμ Γουόρθινγκτον
Ζόε Σαλντάνα
Σιγκούρνι Γουίβερ
Στίβεν Λανγκ
Μισέλ Ροντρίγκες
Τζόελ Ντέιβιντ Μουρ
Τζιοβάνι Ριμπίζι
ΜουσικήΤζέιμς Χόρνερ
ΤραγούδιΤζέιμς Χόρνερ
ΦωτογραφίαΜάουρο Φιόρε
ΜοντάζΣτίβεν Ε.Ρίφκιν, Τζέιμς Κάμερον και Τζον Ρεφούα
Εταιρεία παραγωγής20th Century Fox[1], Lightstorm Entertainment[1], RatPac-Dune Entertainment και Ingenious Media
ΔιανομήFórum Hungary[2] και Disney+
Πρώτη προβολήCountry flag 18 Δεκεμβρίου 2009
Country flag 17 Δεκεμβρίου 2009
Διάρκεια162 λεπτά
ΠροέλευσηΗνωμένες Πολιτείες Αμερικής[1]
Γλώσσααγγλικά
Προϋπολογισμός$237 εκατομμύρια
Ακαθάριστα έσοδα$2.922 δισεκατομμύρια
ΈπεταιAvatar: The Way of Water
Commons page Σχετικά πολυμέσα

Το Avatar είναι αμερικανική περιπέτεια επιστημονικής φαντασίας παραγωγής 2009, σε σκηνοθεσία και σενάριο του Τζέιμς Κάμερον. Πρωταγωνιστούν οι Σαμ Γουόρθινγκτον, Ζόε Σαλντάνα, Σιγκούρνι Γουίβερ, Στίβεν Λανγκ, Μισέλ Ροντρίγκες, Τζόελ Ντέιβιντ Μουρ και Τζιοβάνι Ριμπίζι. Η ταινία διαδραματίζεται στα μέσα του 22ου αιώνα, στον πλανήτη Πανδώρα όπου κατοικεί η φιλήσυχη φυλή των Νάβι και στον οποίο υπάρχει ένα πολύτιμο ορυκτό, το ουνομπταίνιο, απαραίτητο για την επιβίωση του ανθρώπινου γένους. Μια αμερικανική εταιρία έχει αναλάβει να εξορύξει αυτό το ορυκτό, χρησιμοποιώντας ως δόλωμα τον πεζοναύτη Τζέικ Σάλι, υπό τις οδηγίες της Δόκτωρ Γκρέις Ογκουστίν. Μεταφέρεται ως avatar και σιγά σιγά μετεξελίσσεται σε αληθινό μέλος της φυλής. Ο Τζέικ ερωτεύεται την κόρη του αρχηγού της φυλής, τη Νεϊτίρι και αρνείται να συνεργαστεί πλέον με την ομάδα του. Ενώ η Δρ. Ογκουστίν προσπαθεί να μεταπείσει τον Τζέικ, μπαίνει στη μέση ο αμερικανικός στρατός με επικεφαλής τον Συνταγματάρχη Μάιλς Κουάριτς, ο οποίος από την αρχή δεν ενέκρινε το πείραμα της Δρ. Ογκουστίν. Εξοπλισμένος με ισχυρά στρατιωτικά μέσα, κηρύσσει πόλεμο εναντίον του Τζέικ και της φυλής των Να'βι.

Η ανάπτυξη για το Avatar ξεκίνησε το 1994, όταν ο Κάμερον έγραψε ένα 80σέλιδο προσχέδιο.[3][4] Τα γυρίσματα επρόκειτο να ξεκινήσουν αμέσως μετά την ολοκλήρωση της ταινίας το 1991 Εξολοθρευτής 2: Μέρα Κρίσης (Terminator 2: Judgment Day) και ο Τιτανικός (Titanic) το 1997 και θα κυκλοφορούσε στους κινηματογράφους το 1999[5] αλλά, σύμφωνα με τον Κάμερον, η απαραίτητη τεχνολογία δεν είχε ακόμα αναπτυχθεί για να επιτευχθεί το όραμά του για την ταινία.[6] Ο Κάμερον ξεκίνησε να γράφει το σενάριο στις αρχές του 2006.[7][8] Ο προϋπολογισμός της ταινίας ορίστηκε στα 237 εκατομμύρια δολάρια[9], ωστόσο έγινε λόγος ότι η ταινία κόστισε 280 με 310 εκατομμύρια δολάρια για την παραγωγή και 150 εκατομμύρια δολάρια για την προώθηση.[10][11][12] Η ταινία έκανε εκτενή χρήση πρωτοφανών κινηματογραφικών τεχνικών[13] και κυκλοφόρησε σε παραδοσιακή μορφή, σε μορφή 3D, RealD 3D, Dolby 3D, XpanD 3D και IMAX 3D.[14]

Η πρεμιέρα της ταινίας πραγματοποιήθηκε στις 10 Δεκεμβρίου 2009 στο Λονδίνο και κυκλοφόρησε στους κινηματογράφους στις 16 Δεκεμβρίου 2009 διεθνώς και στις 18 Δεκεμβρίου 2009 στις Ηνωμένες Πολιτείες και στον Καναδά. Απέσπασε εξαιρετικά σχόλια από τους κριτικούς[15], με τους περισσότερους να επαινούν τα πρωτοποριακά οπτικά εφέ.[16][17][18] Με τις συνολικές εισπράξεις να αγγίζουν τα 2,8 δισεκατομμύρια δολάρια, το Avatar έγινε η μεγαλύτερη εισπρακτική επιτυχία όλων των εποχών τόσο στην Αμερική όσο και παγκοσμίως, ξεπερνώντας το ρεκόρ του Τιτανικού (επίσης σκηνοθεσίας Κάμερον) που το κράτησε για δώδεκα ολόκληρα χρόνια.[19] Έγινε η πρώτη ταινία στην ιστορία του κινηματογράφου που έφτασε τα 2 δισεκατομμύρια δολάρια σε εισπράξεις.[20] Δέκα χρόνια αργότερα, το Avatar έχασε τον τίτλο της μεγαλύτερης εισπρακτικής επιτυχίας όλων των εποχών, καθώς το Εκδικητές: Η Τελευταία Πράξη κατάφερε να το ξεπεράσει. Μετά από μια επανακυκλοφορία στην Κίνα, το Avatar ξαναπήρε την πρώτη θέση, τον Μάρτιο του 2021. Προσαρμοσμένη για το πληθωρισμό, το Avatar παραμένει η δεύτερη ταινία υψηλότερου κέρδους όλων των εποχών, μετά το Όσα Παίρνει ο Άνεμος με περισσότερα από 3 δισεκατομμύρια δολάρια. Στην 82η Απονομή των Βραβείων της Ακαδημίας Κινηματογράφου έλαβε εννέα υποψηφιότητες, μεταξύ των οποίων για Καλύτερη Ταινία και Σκηνοθεσία,[21] κερδίζοντας τρία στις κατηγορίες Καλλιτεχνικής Διεύθυνσης, Φωτογραφίας και Οπτικών Εφέ.[22] Βραβεύτηκε επίσης με τη Χρυσή Σφαίρα στις κατηγορίες Καλύτερης Ταινίας-Δράμα και Σκηνοθεσίας.[23]

Μέχρι το έτος 2154, το ανθρώπινο γένος έχει εξαντλήσει τους φυσικούς πόρους της Γης και έχει καταστρέψει τα οικοσυστήματά της. Η Διοίκηση Ανάπτυξης Αποθεμάτων (ΔΑΑ) θέλει να εξορύξει ένα πολύτιμο ορυκτό, το ουνομπταίνιο, στην Πανδώρα, ένα πυκνά δασωμένο κατοικήσιμο φεγγάρι που βρίσκεται σε τροχιά γύρω από το γίγαντα Πολύφημο στο αστρικό σύστημα Άλφα Κενταύρου. Η Πανδώρα, της οποίας η ατμόσφαιρα είναι δηλητηριώδης για τους ανθρώπους, κατοικείται από τους Να'βι, ανθρωποειδή μπλε πλάσματα ύψους 3 μέτρων, οι οποίοι ζουν σε πλήρη αρμονία με τη φύση και λατρεύουν μια μητέρα θέα που ονομάζεται Έϊουα.

Για να εξερευνήσουν τη βιόσφαιρα της Πανδώρας, επιστήμονες χρησιμοποιούν υβρίδια ανθρώπων και Να'βι τα οποία αποκαλούν "avatar", τα οποία χειρίζονται ανθρώποι που ταιριάζουν γενετικά. Ο Τζέικ Σάλι, ένας παραπληγικός πρώην πεζοναύτης, αντικαθιστά τον πεθαμένο δίδυμο αδερφό του στον χειρισμό ενός Avatar. Η Δόκτωρ Γκρέις Ογκουστίν, επικεφαλής του Προγράμματος Avatar, θεωρεί τον Σάλι ανεπαρκή αντικαταστάτη, αλλά δέχεται τη συμμετοχή του ως σωματοφύλακα. Ενώ προστατεύει τα Avatar της Γκρέις και του επιστήμονα Νορμ Σπέλμαν καθώς συλλέγουν βιολογικές πληροφορίες, το avatar του Τζέικ δέχεται επίθεση από ένα θάνατορ και χάνεται μέσα στο δάσος όπου διασώζεται από τη Νεϊτίρι, μια νεαρή κοπέλα της φυλής των Να'βι. Βλέποντας ένα ευοίωνο προμήνυμα, τον πηγαίνει στη φυλή της όπου η μητέρα της, η Μο'ατ, πνευματικός αρχηγός της φυλής, διατάζει την κόρη της να μυήσει τον Τζέικ στην κοινωνία τους.

Ο Στρατηγός Μάιλς Κουάριτς, επικεφαλής της δύναμης ασφαλείας της ΔΑΑ, υπόσχεται στον Τζέικ ότι θα αποκαταστήσει τα πόδια του αν συγκεντρώσει πληροφορίες σχετικά με τους Να'βι και το χώρο συγκέντρωσής του, ένα γιγάντιο δενδρόβιο, που λέγεται Δεντρόσπιτο, σε εδάφη που περιέχουν τη μεγαλύτερη ποσότητα ουνομπταίνιου. Μετά από τρεις μήνες, ο Τζέικς έχει αρχίσει να συνηθίζει και να γοητεύεται με τη ζωή των ντόπιων. Αφού ο Τζέικ μυηθεί μέσα στη φυλή, μαζί με τη Νεϊτίρι γίνονται ζευγάρι και σύντομα, ο Τζέικ αλλάζει στρατόπεδο όταν επιχειρεί να σαμποτάρει μια μπουλντόζα που απειλεί να καταστρέψει έναν ιερό χώρο των Να'βι. Όταν ο Κουάριτς δείχνει ένα βίντεο με την επίθεση του Τζέικ στη μπουλντόζα στο Πάρκερ Σέλφριτζ και ένα άλλο βίντεο στο οποίο ο Τζέικ παραδέχεται ότι οι Να'βι δεν θα εγκαταλείψουν ποτέ το Δεντρόσπιτο, ο Σέλφριτζ διατάζει να καταστραφει το Δεντρόσπιτο

Παρά τη διαφωνία της Γκρέις ότι η καταστροφή του δέντρου θα βλάψει το βιολογικό δίκτυο της Πανδώρα, ο Σέλφριτζ δίνει μια τελευταία ευκαιρία στους Τζέικ και Γκρέις να πείσουν τους Να'βι να εκκενώσουν την περιοχή πριν ξεκινήσει η επίθεση. Ενώ προσπαθούν να προειδοποιήσουν τους Να'βι, ο Τζέικ ομολογεί ότι είναι κατάσκοπος και οι Να'βι πιάνουν αυτόν και την Γκρέις αιχμάλωτους. Οι άνδρες του Κουάριτς καταστρέφουν το Δεντρόσπιτο, σκοτώνοντας τον πατέρα της Νεϊτίρι καθώς και πολλούς άλλους. Η Μο'ατ ελευθερώνει τους Τζέικ και Γκρέις αλλά αποδεσμεύονται από τα Avatar τους, και ο Κουάριτς τους φυλακίζει. Η πιλότος Τρούντι Τσακόν, αηδιασμένη από την κτηνωδία του Κουάριτς, τους πηγαίνει στο πόστο της Γκρέις αλλά κατά τη διάρκεια της απόδρασής τους, δέχονται τα πυρά του Κουάριτς και η Γκρέις τραυματίζεται. Για να ξανακερδίσει την εμπιστοσύνη των Να'βι, ο Τζέικ συνδέει το μυαλό του με αυτό του Τορούκ, ένα αρπακτικό που μοιάζει με δράκο, το οποίο οι Να'βι φοβούνται και τιμούν. Ο Τζέικ βρίσκει τους Να'βι στο Ιερό Δέντρο των Ψυχών και παρακαλά τη Μο'ατ να γιατρέψει τη Γκρέις. Η φυλή προσπαθεί να μεταφέρει τη Γκρέις από το ανθρώπινο σώμα της στο Avatar με τη βοήθεια του Δέντρου των Ψυχών, αλλά πεθαίνει πριν η διαδικασία ολοκληρωθεί.

Με την υποστήριξη του καινούριου αρχηγού, του Τσου'τεϊ, ο Τζέικ μιλά για να ενώσει τη φυλή και τους λέει να συγκεντρωθούν και να πολεμήσουν εναντίον του ΔΑΑ. Ο Κουάριτς οργανώνει ένα προληπτικό χτύπημα εναντίον του Δέντρου των Ψυχών, πιστεύοντας ότι η καταστροφή του θα κάμψει το ηθικό των Να'βι. Την παραμονή της μάχης, ο Τζέικ προσεύχεται στην Έϊουα μέσω του Δέντρου των Ψυχών. Κατά τη διάρκεια της μάχης, οι Να'βι δέχονται μεγάλες απώλειες, συμπεριλαμβανομένων των Τσου'τεϊ και Τρούντι, αλλά διασώζονται όταν η άγρια ζωή της Πανδώρας απροσδόκητα παίρνει μέρος στην επίθεση και μαζί συντρίβουν τους ανθρώπους. Αφού ο Τζέικ καταστρέφει μια αυτοσχέδια βόμβα πριν φτάσει στο Δέντρο των Ψυχών, ο Κουάριτς ανοίγει το κουτί που περιέχει το ανθρώπινο σώμα του Τζέικ, εκθέτοντάς το στη δηλητηριώδη ατμόσφαιρα της Πανδώρας. Ο Κουάριτς ετοιμάζεται να κόψει το λαρύγγι του Τζέικ, αλλά η Νεϊτίρι σκοτώνει τον Κουάριτς και σώζει τον Τζέικ.

Με εξαίρεση τους Τζέικ, Μαξ, Νορμ και μερικούς άλλους επιστήμονες, όλοι οι άνθρωποι εκδιώκονται από την Πανδώρα και στέλνονται πίσω στη Γη, αφού ο Τζέικ μεταφέρεται μόνιμα στο Avatar του με τη βοήθεια του Δέντρου των Ψυχών.

Ηθοποιοί και Χαρακτήρες

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
  • Σαμ Γουόρθινγκτον στο ρόλο του Τζέικ Σάλι
  • Ζόε Σαλντάνα στο ρόλο της Νεϊτίρι
  • Σιγκούρνι Γουίβερ στο ρόλο της Δόκτωρ Γκρέις Ογκουστίν
  • Στίβεν Λανγκ στο ρόλο του Στρατηγού Μάιλς Κουάριτς
  • Μισέλ Ροντρίγκες στο ρόλο της Τρούντι Τσακόν
  • Τζόελ Ντέιβιντ Μουρ στο ρόλο του Δόκτωρ Νορμ Σπέλμαν
  • Τζιοβάνι Ριμπίζι στο ρόλο του Πάρκερ Σέλφριτζ
  • Ντίλιπ Ράο στο ρόλο του Δόκτωρ Μαξ Πατέλ
  • Κ.Κ.Χ. Πάουντερ στο ρόλο της Μο'ατ
  • Γουές Στάντι στο ρόλο του Έιτουκαν
  • Λαζ Αλόνσο στο ρόλο του Τσου'τεϊ

Το 1994[4], ο Τζέιμς Κάμερον έγραψε ένα 80σέλιδο προσχέδιο για το Avatar, αντλώντας έμπνευση από κάθε βιβλίο επιστημονικής φαντασίας που είχε διαβάσει στην παιδική του ηλικία καθώς και περιπετειώδη μυθιστορήματα των Έντγκαρ Ράις Μπάροουζ και Χένρι Ράιντερ Χάγκαρντ.[3] Τον Αύγουστο του 1996, ο Κάμερον ανακοίνωσε ότι αφού ολοκληρώσει τις ταινίες Εξολοθρευτής 2: Μέρα Κρίσης (Terminator 2: Judgment Day) και ο Τιτανικός (Titanic, 1997) θα σκηνοθετούσε το Avatar, το οποίο θα έκανε χρήση ηθοποιών δημιουργημένων εξ ολοκλήρου με τη χρήση υπολογιστή.[6] Το πρότζεκτ θα κόστιζε 100 εκατομμύρια δολάρια και συμπεριλάμβανε τουλάχιστον έξι πρωταγωνιστικούς ρόλους οι οποίοι θα φαίνονταν να είναι πραγματικοί αλλά στην ουσία δεν υπήρχαν στο φυσικό κόσμο.[24] Η εταιρία οπτικών εφέ Digital Domain, με την οποία συνεργάζεται ο Κάμερον, έλαβε μέρος στο πρότζεκτ, του οποίου η παραγωγή θα ξεκινούσε το καλοκαίρι του 1997 και θα κυκλοφορούσε στους κινηματογράφους το 1999.[5] Ωστόσο, ο Κάμερον θεωρούσε ότι η τεχνολογία δεν είχε αναπτυχθεί αρκετά ώστε να επιτευχθεί το όραμα που είχε για την ταινία. Αποφάσισε να ασχοληθεί με άλλα πρότζεκτ και να περιμένει να αναπτυχθεί η τεχνολογία. Η 20th Century Fox έδωσε 10 εκατομμύρια δολάρια στον Κάμερον να γυρίσει ένα κλιπ του κόνσεπτ του Avatar, το οποίο και έδειξε στα στελέχη της Fox τον Οκτώβριο του 2005.[25]

Από τον Ιανουάριο μέχρι τον Απρίλιο του 2006, ο Κάμερον δούλευε στο σενάριο και ανέπτυξε την κουλτούρα των Να'βι. Η γλώσσα τους δημιουργήθηκε από τον Δόκτορα Πωλ Φρομερ, γλωσσολόγο του Πανεπιστημίου της Νότιας Καλιφόρνια.[3] Η Σιγκούρνι Γουίβερ και οι σχεδιαστές των σκηνικών συναντήθηκαν με την Τζόντι Σ. Χολτ, καθηγήτρια φυσιολογίας των φυτών στο Πανεπιστήμιο της Καλιφόρνια, για να μάθουν τις μεθόδους που χρησιμοποιούνται από τους βοτανολόγους για να μελετούν και να δειγματοληπτούν τα φυτά.[26] Από το 2005 μέχρι το 2007, ο Κάμερον εργάστηκε με αρκετούς σχεδιαστές, συμπεριλαμβανομένων και του διάσημου εικαστικού Γουέιν Μπάρλοου και του καλλιτέχνη Τζόρντου Σελ, για να διαμορφώσουν τη φυλή των Να'βι με ζωγραφιές και γλυπτά.[27] Τον Ιούλιο του 2006, ο Κάμερον ανακοίνωσε ότι θα γύριζε το Avatar με σκοπό να κυκλοφορήσει στους κινηματογράφους στα μέσα του 2008 και τα γυρίσματα θα ξεκινούσαν το Φεβρουάριο του 2007.[28] Τον Αύγουστο, το στούντιο οπτικών εφέ Weta Digital συμφώνησε να βοηθήσει τον Κάμερον στην παραγωγή του Avatar.[29] Ο Σταν Γουίνστον, που συνεργάστηκε στο παρελθόν με τον Κάμερον, συμμετείχε στο πρότζεκτ για να βοηθήσει στα σχέδια της ταινίας.[30] Ο σχεδιασμός παραγωγής της ταινίας πήρε αρκετά χρόνια. Η ταινία είχε δύο διαφορετικούς σχεδιαστές παραγωγής και δύο ξεχωριστά τμήματα, το ένα εκ των οποίων είχε επικεντρωθεί στη χλωρίδα και την πανίδα της Πανδώρας και το άλλο στη δημιουργία ανθρώπινων μηχανών.[31]

Η Fox ανησυχούσε εξαιτίας της οδυνηρής εμπειρίας της με υπερβάσεις του κόστους και καθυστερήσεις με την προηγούμενη ταινία του Κάμερον, Τιτανικός, παρ' όλο που ο Κάμερον ξανάγραψε το σενάριο του Avatar ώστε να συνδυάζει αρκετούς χαρακτήρες μαζί και προσφέρθηκε να μην πληρωθεί σε περίπτωση που η ταινία αποτύχει.[25] Στα μέσα του 2006, η Fox είπε στον Κάμερον ότι δεν θα χρηματοδοτήσει την ταινία και έτσι ο σκηνοθέτης πήγε το πρότζεκτ σε άλλα στούντιο και έδειξε το δοκιμαστικό κλιπ του κόνσεπτ στον Ντικ Κουκ, τότε Πρόεδρος της Walt Disney Pictures.[25] Ωστόσο, όταν η Disney έδειξε ενδιαφέρον, η Fox άσκησε το δικαίωμα προαίρεσης.[25] Τον Οκτώβριο του 2006, η Fox συμφώνησε να δώσει το πράσινο φως στη δημιουργία του Avatar.[25] Αφού η Fox συμφώνησε, ένα σκεπτικό στέλεχος του στούντιο κούνησε το κεφάλι του και είπε στον Κάμερον και στον παραγωγό Τζον Λαντάου: "Δεν ξέρω αν είμαστε τρελοί που σε αφήνουμε να κάνεις κάτι τέτοιο ή αν είσαι εσύ τρελός που πιστεύεις ότι μπορείς να το καταφέρεις".[32]

Το Δεκέμβριο του 2006, ο Κάμερον περίεγραψε το Avatar ως "ένα φουτουριστικό παραμύθι που διαδραματίζεται σε ένα πλανήτη 200 χρόνια μπροστά... μια παλιομοδίτικη περιπέτεια της ζούγκλας με περιβαλλοντική συνείδηση που φιλοδοξεί να φτάσει ένα μυθικό επίπεδο της αφήγησης ιστοριών".[33] Ο προϋπολογισμός της ταινίας υπολογίζεται στα 280 με 310 εκατομμύρια δολάρια.[10][11][12] Εκπρόσωπος του στούντιο είπε ότι ο προϋπολογισμός της ταινίας ήταν 237 εκατομμύρια δολάρια, με 150 εκατομμύρια δολάρια να χρησιμοποιούνται για την προώθηση της ταινίας.[9]

Ο συνθέτης Τζέιμς Χόρνερ σύνθεσε την ταινία, μετά την συνεργασία του με τον Κάμερον στα Άλιενς: Η Επιστροφή και Τιτανικός.[34] Ο Χόρνερ ηχογράφησε σημεία της μουσικής με μια μικρή χορωδία τραγουδώντας στην εξωγήινη γλώσσα των Να'βι τον Μάρτιο του 2008.[35] Επίσης δούλεψε με την Γουάντα Μπράιαντ, μια εθνομουσικολόγο, για να δημιουργήσει μια μουσική κουλτούρα για την εξωγήινη φυλή. Οι πρώτες μουσικές συνεδρίες έλαβαν μέρος στις αρχές του 2009.[36] Σε μια συνέντευξη ο Χόρνερ δήλωσε: "το Avatar ήταν η πιο δύσκολη ταινία στην οποία έχω δουλέψει".[37] Ο Χόρνερ σύνθεσε την μουσική ως δύο διαφορετικές μουσικές ενωμένες σε μία.[38] Η Βρατανή τραγουδίστρια Λεόνα Λιούις επιλέχθηκε για να τραγουδήσει το τραγούδι της ταινίας "I See You". Ένα συνοδευτικό music video σκηνοθετημένο από τον Τζέικ Νάβα έκανε πρεμιέρα στις 15 Δεκεμβρίου του 2009 στο MySpace.[39]

Το Avatar έκανε άνοιγμα τριημέρου στην 1η θέση με 77 εκατομμύρια δολάρια. Οι συνολικές εισπράξεις στο αμερικανικό box office έφτασαν τα 785,2 εκατομμύρια δολάρια και στον υπόλοιπο κόσμο συγκέντρωσε 2,1 δισεκατομμύρια δολάρια. Παγκοσμίως απέφερε 2,9 δισεκατομμύρια δολάρια.[40] Έγινε η πρώτη ταινία στην ιστορία του κινηματογράφου που έφτασε τα 700 εκατομμύρια δολάρια στην Αμερική[41] και τα 2 δισεκατομμύρια δολάρια σε εισπράξεις.[42] Παρέμεινε η μεγαλύτερη εισπρακτική επιτυχία στην Αμερική μέχρι που το ξεπέρασε το Star Wars: Η Δύναμη Ξυπνάει (Star Wars: The Force Awakens, 2015).[43] Από το 2009 έως το 2019, κατείχε τον τίτλο της μεγαλύτερης εισπρακτικής επιτυχίας όλων των εποχών παγκοσμίως,[44][45][46] όμως το Εκδικητές: Η Τελευταία Πράξη (Avengers: Endgame, 2019) κατάφερε να το ξεπεράσει, καθιστώντας το την δεύτερη μεγαλύτερη εισπρακτική επιτυχία. Το Avatar ξαναπήρε την πρώτη θέση, τον Μάρτιο του 2021, μετά από μια επανακυκλοφορία στην Κίνα.

Προσλαμβάνοντας ιδιαίτερα θετική κριτική για τον τρόπο με τον οποίο εκμεταλλεύτηκε την τεχνολογία ο σκηνοθέτης που κατόρθωσε να διαμορφώσει μια φαντασμαγορία με εφέ τριών διαστάσεων, εντούτοις θεωρήθηκε από άλλους άκρως ρατσιστική για την εικόνα των γηγενών που πρόβαλε[47], όπως επίσης και λυτρωτική για τις εξαιρετικά βίαιες αποικιστικές μνήμες των Ευρωπαίων που εξολόθρευσαν στην αποικιστική τους δραστηριότητα εκατομμύρια γηγενών σε όλες σχεδόν τις ηπείρους.[48] Με τη σειρά της και με μια διαφορετική οπτική γωνία η εφημερίδα του Βατικανού και ο ραδιοφωνικός σταθμός του κατηγόρησαν την ταινία για "πνευματισμό που συνδέεται με τη λατρεία της φύσης".[49]

Βραβεία & Υποψηφιότητες

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Η ταινία προτάθηκε για εννέα Όσκαρ, μεταξύ των οποίων για Καλύτερη Ταινία και Σκηνοθεσία[21] και κέρδισε τρία στις κατηγορίες Καλλιτεχνικής Διεύθυνσης, Φωτογραφίας και Οπτικών Εφέ.[50] Έλαβε τέσσερις υποψηφιότητες για Χρυσή Σφαίρα κερδίζοντας εκείνες για Καλύτερη Ταινία-Δράμα και Σκηνοθεσία[23] και οχτώ για BAFTA κερδίζοντας δύο.[51]

Βραβείο Κατηγορία Υποψήφιος Αποτέλεσμα
Όσκαρ[22] Καλύτερη Ταινία Υποψηφιότητα
Σκηνοθεσία Τζέιμς Κάμερον Υποψηφιότητα
Καλλιτεχνική Διεύθυνση Ρικ Κάρτερ & Ρόμπερ Στρόμπεργκ Νίκη
Φωτογραφία Μάουρο Φιόρε Νίκη
Μοντάζ Στίβεν Ρίβκιν, Τζον Ρέφουα & Τζέιμς Κάμερον Υποψηφιότητα
Μοντάζ Ηχητικών Εφέ Κρίστοφερ Μπόιζ & Γκουέντολιν Γέιτς Γουίτλ Υποψηφιότητα
Μίξη Ήχου Κρίστοφερ Μπόιζ, Γκάρι Σάμερς, Άντι Νέλσον & Τόνι Τζόνσον Υποψηφιότητα
Οπτικά Εφέ Τζο Λέτερι, Στίβεν Ροζενμπάουμ, Ρίτσαρντ Μπάνεχαμ & Άντριου Τζόουνς Νίκη
Μουσική Τζέιμς Χόρνερ Υποψηφιότητα
Χρυσές Σφαίρες[23] Καλύτερη Ταινία-Δράμα Νίκη
Σκηνοθεσία Τζέιμς Κάμερον Νίκη
Μουσική Τζέιμς Χόρνερ Υποψηφιότητα
Τραγούδι (I See You) Λιόνα Λούις Υποψηφιότητα
BAFTA[51] Καλύτερη Ταινία Υποψηφιότητα
Σκηνοθεσία Τζέιμς Κάμερον Υποψηφιότητα
Φωτογραφία Μάουρο Φιόρε Υποψηφιότητα
Μοντάζ Στίβεν Ρίβκιν, Τζον Ρέφουα & Τζέιμς Κάμερον Υποψηφιότητα
Σχεδιασμός Παραγωγής Ρικ Κάρτερ, Κιμ Σινκλέρ & Ρόμπερ Στρόμπεργκ Νίκη
Ήχος Κρίστοφερ Μπόιζ, Γκάρι Σάμερς, Άντι Νέλσον & Τόνι Τζόνσον Υποψηφιότητα
Οπτικά Εφέ Τζο Λέτερι, Στίβεν Ροζενμπάουμ, Ρίτσαρντ Μπάνεχαμ & Άντριου Τζόουνς Νίκη
Μουσική Τζέιμς Χόρνερ Υποψηφιότητα
Avatar: Το Παιχνίδι
ΔημιουργόςUbisoft Montreal
ΕκδότηςUbisoft
Gameloft (για κινητές συσκευές)
ΣυνθέτηςΤσανς Τόμας
ΜηχανήDunia
Jade
Ημ/νία κυκλοφορίαςMicrosoft Windows, Nintendo DS, PlayStation 3, Xbox 360, Wii: 1 Δεκεμβρίου 2009
PlayStation Portable: 7 Δεκεμβρίου 2009
iPhone: 14 Δεκεμβρίου 2009
iPad: 23 Απριλίου 2010
Android: 25 Νοεμβρίου 2010
ΕίδοςΒιντεοπαιχνίδι δράσης περιπέτειας
δεδομένα (π  σ  ε )

Η ημερομηνία πρώτης κυκλοφορίας του παιχνιδιού επιστημονικής φαντασίας ήταν η 1η Δεκεμβρίου του έτους 2009. Προγραμματιστές του παιχνιδιού ήταν οι εταιρίες Ubisoft, Gameloft και Ubisoft Montreal[52]. Το παιχνίδι υποστηρίζεται από πλατφόρμες όπως τα Playstation Portable, Wii, Xbox 360, Android, iOS, Java, Microsoft Windows, Nintendo. Εκδότες του παιχνιδιού είναι οι Ubisoft, Gameloft, Fox Interactive, Fox Digital Entertainment, ak tronic Software & Services GmbH. Πρόκειται για ένα παιχνίδι επιστημονικής φαντασίας που εμπεριέχει και το στοιχείο της βίας. Το video game ακολουθεί την ροή και την πλοκή της ταινίας του Τζέιμς Κάμερον, Avatar. Η διαδικασία του βιντεοπαιχνιδιού είναι η εξής: αρχικά δίνεται η δυνατότητα επιλογής κάποιου παίχτη της δικής σας προτίμησης (δυνατότητα επιλογής φύλου και εμφάνισης), έπειτα η περιπέτεια ξεκινάει όντας σε ανθρώπινη μορφή, ενώ στην συνέχεια παίρνει τη μορφή των Na’vi (Avatars). Κατά τη διάρκεια του παιχνιδιού συλλέγονται κάποια στοιχεία τα οποία αναβαθμίζουν το Avatar σας (π.χ. η συλλογή πολλών φυτών ανεβάζει τις ζωές του Avatar). Έπειτα από κάθε πίστα ο παίχτης ανεβαίνει επίπεδο, ξεκλειδώνοντας στοιχεία που ανανεώνουν τον εξοπλισμό του Avatar (ισχυρότερος οπλισμός, ρουχισμός). Στόχος του παιχνιδιού είναι η καταστροφή της ανθρώπινης παρέμβασης στον πλανήτη των Avatars και η επιβίωση των Avatars.[53] Οι παίχτες βρίσκονται αντιμέτωποι με μάχες μεταξύ των Na’vi με την διαστημική κοινοπραξία της RDA Corporation που αναζητά πολύτιμους πόρους στον πλανήτη Πανδώρα. Υπάρχει πλήρης συμμετοχή του παίχτη στο παιχνίδι, καθώς εξερευνά τον εξωγήινο πλανήτη Πανδώρα και ανακαλύπτει άλλες μορφές ζωής που δεν υπάρχουν σε άλλο βιντεοπαιχνίδι, οδηγεί όλα τα οχήματα όντας ως στρατιώτης αλλά και τα ζώα της Πανδώρας όντας ως Avatar, αλλά και παίρνοντας κρίσιμες αποφάσεις που προσφέρει το παιχνίδι (π.χ. ποιον θα υποστηρίξετε αφού μάθετε την αλήθεια: τον άνθρωπο ή το Avatar;) Το βιντεοπαιχνίδι φέρνει τους παίχτες του αντιμέτωπους με έναν μαγευτικό κόσμο, φανταστικού περιεχομένου, με φανταστικά πλάσματα και φυτά που θυμίζουν ωστόσο την πραγματικότητα.

Κύρια λήμματα: Avatar: The Way of Water, Avatar 3 και Avatar 4

Η επιτυχία του Avatar οδήγησε σε τέσσερις συνέχειες.[54] Το Avatar: The Way of Water (2022) εισέπραξε πάνω από $2.3 δισεκατομμύρια παγκοσμίως, γίνοντας η ταινία του 2022 με τις μεγαλύτερες εισπράξεις,[55] επίσης λαμβάνοντας θετικά σχόλια από το κοινό και τους κριτικούς.[56] Θα ακολουθηθεί από τα Avatar: Fire and Ash (2025), Avatar 4 (2029) και Avatar 5 (2031).[54]

  1. 1,0 1,1 1,2 (Αυστραλιανά αγγλικά) Australian Classification database. avatar-3.
  2. «Terjesztésre kerülő filmalkotások és artfilmek nyilvántartása». (Ουγγρικά) Terjesztésre kerülő filmalkotások és artfilmek nyilvántartása. National Media and Infocommunications Authority. Ανακτήθηκε στις 24  Σεπτεμβρίου 2022.
  3. 3,0 3,1 3,2 Jeff Jensen (10 Ιανουαρίου 2007). «Great Expectations». Entertainment Weekly (Time Warner). Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2007-01-24. https://web.archive.org/web/20070124101323/http://www.ew.com/ew/article/0,,20007998,00.html. Ανακτήθηκε στις 4 Απριλίου 2013. 
  4. 4,0 4,1 Alexander Marquardt (14 Ιανουαρίου 2010). «Did Avatar Borrow from Soviet Sci-Fi Novels?». ABC News. Ανακτήθηκε στις 4 Απριλίου 2013. 
  5. 5,0 5,1 «Synthetic actors to star in Avatar». St. Petersburg Times (Times Publishing Company). 12 Αυγούστου 1996. http://news.google.com/newspapers?nid=888&dat=19960812&id=8rsMAAAAIBAJ&sjid=Al8DAAAAIBAJ&pg=6553,2562816. Ανακτήθηκε στις 4 Απριλίου 2013. [νεκρός σύνδεσμος]
  6. 6,0 6,1 Judy Hevrdejs; Mike Conklin (9 Αυγούστου 1996). «Channel 2 has Monday morning team in place». Chicago Tribune. 
  7. «Crafting an Alien Language, Hollywood-Style: Professor's Work to Hit the Big Screen in Upcoming Blockbuster Avatar». USC Marshall. University of Southern California Marshall School of Business. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 26 Μαΐου 2011. Ανακτήθηκε στις 4 Απριλίου 2013. 
  8. «Avatar Language». Nine to Noon. 
  9. 9,0 9,1 Patten, D. (3 Δεκεμβρίου 2009). «'Avatar's' True Cost – and Consequences». The Wrap. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2009-12-16. https://www.webcitation.org/5m4EySibe?url=http://www.thewrap.com/article/true-cost-and-consequences-avatar-11206. Ανακτήθηκε στις 4 Απριλίου 2013. 
  10. 10,0 10,1 Barnes, Brooks (20 Δεκεμβρίου 2009). «'Avatar' Is No. 1 but Without a Record». The New York Times (The New York Times Company). Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2009-12-23. https://web.archive.org/web/20091223043707/http://www.nytimes.com/2009/12/21/movies/21box.html. Ανακτήθηκε στις 4 Απριλίου 2013. 
  11. 11,0 11,1 Fritz, Ben (20 Δεκεμβρίου 2009). «Could 'Avatar' hit $1 billion?». Los Angeles Times (Tribune Company). Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2009-12-22. https://web.archive.org/web/20091222081117/http://latimesblogs.latimes.com/entertainmentnewsbuzz/2009/12/could-avatar-hit-1-billion.html. Ανακτήθηκε στις 4 Απριλίου 2013. 
  12. 12,0 12,1 Keegan, R. (3 Δεκεμβρίου 2009). «How Much Did Avatar Really Cost?». Vanity Fair. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2010-01-14. https://web.archive.org/web/20100114015407/http://www.vanityfair.com/online/oscars/2009/12/how-much-did-avatar-really-cost.html. Ανακτήθηκε στις 4 Απριλίου 2013. 
  13. J.C. Maçek III (2 Αυγούστου 2012). «'American Pop'… Matters: Ron Thompson, the Illustrated Man Unsung». PopMatters. 
  14. «James Cameron's 'Avatar' Film to Feature Vocals From Singer Lisbeth Scott». Newsblaze.com. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 6 Δεκεμβρίου 2009. Ανακτήθηκε στις 4 Απριλίου 2013. 
  15. «Avatar στο Rotten Tomatoes». Rotten Tomatoes. Ανακτήθηκε στις 5 Απριλίου 2013. 
  16. D'Alessandro, Anthony (D 19 Δεκεμβρίου 2009). «'Avatar' takes $27 million in its first day». Variety (Reed Business Information). Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2012-06-08. https://www.webcitation.org/68FxZvo2f?url=http://www.variety.com/article/VR1118012989?refCatId=3762. Ανακτήθηκε στις 4 Απριλίου 2013. 
  17. Douglas, Edward (21 Δεκεμβρίου 2009). «Avatar Soars Despite Heavy Snowstorms». ComingSoon.net. CraveOnline. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 23 Δεκεμβρίου 2009. Ανακτήθηκε στις 4 Απριλίου 2013. 
  18. Reporting by Dean Goodman; editing by Anthony Boadle (20 Δεκεμβρίου 2009). «"Avatar" leads box office, despite blizzard». Reuters. Thomson Reuters. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2010-01-19. https://web.archive.org/web/20100119152143/http://www.reuters.com/article/idUSN2021595320091220?type=marketsNews. Ανακτήθηκε στις 4 Απριλίου 2013. 
  19. «All Time Worldwide Box Office Grosses». Box Office Mojo. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 28 Ιανουαρίου 2010. Ανακτήθηκε στις 4 Απριλίου 2013. 
  20. «'Avatar' Wins Box Office, Nears Domestic Record». ABC News. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 3 Φεβρουαρίου 2010. Ανακτήθηκε στις 4 Απριλίου 2013. 
  21. 21,0 21,1 «List of Academy Award nominations». CNN. 2 Φεβρουαρίου 2010. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2010-02-05. https://web.archive.org/web/20100205062220/http://www.cnn.com/2010/SHOWBIZ/Movies/02/02/academy.award.nominations.list/index.html?hpt=C1. Ανακτήθηκε στις 4 Απριλίου 2013. 
  22. 22,0 22,1 «The 82nd Academy Awards (2010) Nominees and Winners». oscars.org. 7 Μαρτίου 2010. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 6 Οκτωβρίου 2014. Ανακτήθηκε στις 4 Απριλίου 2013. 
  23. 23,0 23,1 23,2 «The 67th Annual Golden Globe Awards (2010)». goldenglobes.org. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 15 Οκτωβρίου 2012. Ανακτήθηκε στις 4 Απριλίου 2013. 
  24. Randy McMullen; Joe Garofoli (9 Αυγούστου 1996). «People». Contra Costa Times. 
  25. 25,0 25,1 25,2 25,3 25,4 Grover, R; Lowry, T.; White, M. (21 Ιανουαρίου 2010). «King of the World (Again)». Bloomberg BusinessWeek (Bloomberg L.P.): σελ. 1–4. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2010-01-25. https://web.archive.org/web/20100125173417/http://www.businessweek.com/magazine/content/10_05/b4165048396178.htm. Ανακτήθηκε στις 4 Απριλίου 2013. 
  26. Kozlowski, Lori (January 2, 2010). «'Avatar' team brought in UC Riverside professor to dig in the dirt of Pandora». Los Angeles Times. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2010-01-04. https://web.archive.org/web/20100104200052/http://latimesblogs.latimes.com/herocomplex/2010/01/avatar-team-brought-in-uc-riverside-professor-to-dig-in-the-dirt-of-pandora.html. Ανακτήθηκε στις 4 Απριλίου 2013. 
  27. «Avatar Concept Designer Reveals the Secrets of the Na'vi». io9. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2021-01-22. https://web.archive.org/web/20210122204641/https://io9.gizmodo.com/avatar-concept-designer-reveals-the-secrets-of-the-navi-5354315. Ανακτήθηκε στις 4 Απριλίου 2013. 
  28. Crabtree, Sheigh (7 Ιουλίου 2006). «Cameron comes back with CG extravaganza». The Hollywood Reporter. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2006-08-14. https://web.archive.org/web/20060814194411/http://www.hollywoodreporter.com/thr/columns/film_reporter_display.jsp?vnu_content_id=1002801137. Ανακτήθηκε στις 4 Απριλίου 2013. 
  29. Smith, Lynn (4 Αυγούστου 2006). «Special-Effects Giant Signs on for 'Avatar'». Los Angeles Times. 
  30. Duncan, Jody· James Cameron (Οκτώβριος 2006). The Winston Effect. Titan Books. ISBN 1-84576-150-2. 
  31. «Avatar Started As A Four-Month, Late-Night Jam Session At James Cameron's House». 10 Δεκεμβρίου 2009. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 26 Φεβρουαρίου 2014. Ανακτήθηκε στις 4 Απριλίου 2013. 
  32. Duncan, Jody· Lisa Fitzpatrick (2010). The Making of Avatar. United States: Abrams Books. σελ. 52. ISBN 0-8109-9706-1. 
  33. James Rampton (20 Δεκεμβρίου 2006). «James Cameron: King of all he surveys». The Independent (London). Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2007-01-08. https://web.archive.org/web/20070108222329/http://enjoyment.independent.co.uk/film/features/article2087309.ece. Ανακτήθηκε στις 4 Απριλίου 2013. 
  34. «Wayback Machine» (PDF). web.archive.org. 29 Νοεμβρίου 2007. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 29 Νοεμβρίου 2007. Ανακτήθηκε στις 18 Απριλίου 2023. CS1 maint: Unfit url (link)
  35. «Na'vi Alien Language Incorporated In "Avatar" Music Soundtrack». Ανακτήθηκε στις 18 Απριλίου 2023. 
  36. Carlsson, Mikael (3 Ιανουαρίου 2009). «Top-10 Most Anticipated Scores of 2009». Upcoming Film Scores. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 17 Ιανουαρίου 2009. Ανακτήθηκε στις 18 Απριλίου 2023. CS1 maint: Unfit url (link)
  37. Vaughan, Owen. «James Horner: ‘Scoring Avatar has been the most difficult job I’ve done’» (στα αγγλικά). ISSN 0140-0460. https://www.thetimes.co.uk/article/james-horner-scoring-avatar-has-been-the-most-difficult-job-ive-done-6xg803khpbv. Ανακτήθηκε στις 2023-04-18. 
  38. «'Avatar' Creating the World of Pandora on Yahoo! Video». web.archive.org. 25 Ιανουαρίου 2010. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 25 Ιανουαρίου 2010. Ανακτήθηκε στις 18 Απριλίου 2023. 
  39. «Atlantic Unveils "AVATAR: MUSIC FROM THE MOTION PICTURE"; Official Companion Album to James Cameron's Upcoming Epic Adventure Features Music Composed & Conducted by Oscar(R)-Winner James Horner, Plus "I See You (Theme From Avatar)," Performed by Leona Lewis». web.archive.org. 21 Δεκεμβρίου 2009. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 21 Δεκεμβρίου 2009. Ανακτήθηκε στις 18 Απριλίου 2023. CS1 maint: Unfit url (link)
  40. «Avatar στο Box Office Mojo». Box Office Mojo. Ανακτήθηκε στις 4 Απριλίου 2013. 
  41. «Avatar (2009) – Dail Box Office Results». Box Office Mojo. IMDb. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 15 Αυγούστου 2010. Ανακτήθηκε στις 4 Απριλίου 2013. 
  42. Deprez, Esme E. (31 Ιανουαρίου 2010). «'Avatar' Tops Box Office, Passes $2 Billion Worldwide (Update1)». Business Week (Bloomberg L. P.). Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2010-04-22. https://www.webcitation.org/5pBiriyeR?url=http://www.businessweek.com/news/2010-01-31/-avatar-tops-box-office-passes-2-billion-worldwide-update1-.html. Ανακτήθηκε στις 4 Απριλίου 2013. 
  43. D'Alessandro, Anthony (6 Ιανουαρίου 2016). «'Force Awakens' Beats 'Avatar' As Highest-Grossing Film Of All-Time At Domestic B.O. In Jaw-Dropping 20 Days». Deadline.com. Ανακτήθηκε στις 7 Ιανουαρίου 2016. 
  44. Cieply, Michael (26 Ιανουαρίου 2010). «He Doth Surpass Himself: 'Avatar' Outperforms 'Titanic'». The New York Times. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2010-01-28. https://web.archive.org/web/20100128030323/http://www.nytimes.com/2010/01/27/movies/awardsseason/27record.html. Ανακτήθηκε στις 4 Απριλίου 2013. 
  45. Segers, Frank (25 Ιανουαρίου 2010). «'Avatar' breaks 'Titanic' worldwide record». The Hollywood Reporter (Nielsen Business Media). http://www.hollywoodreporter.com/news/avatar-breaks-titanic-worldwide-record-19914. Ανακτήθηκε στις 4 Απριλίου 2013. 
  46. «All Time Worldwide Box Office Grosses». Box Office Mojo. IMDb. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2 Ιανουαρίου 2010. Ανακτήθηκε στις 4 Απριλίου 2013. 
  47. Eric Repphun (24 Δεκεμβρίου 2009). «Cinema as Exorcism (four): Avatar as European Orientalist Fantasy». Dunedin School. Ανακτήθηκε στις 4 Απριλίου 2013. 
  48. Lisa Wade (28 Δεκεμβρίου 2009). «Avatar, the Movie». Sociological Images. Ανακτήθηκε στις 4 Απριλίου 2013. 
  49. «Vatican critical of Avatar's spiritual message». CBC News. 12 Ιανουαρίου 2010. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 15 Ιανουαρίου 2010. Ανακτήθηκε στις 4 Απριλίου 2013. 
  50. Γιώργος Βαϊλάκης (9 Μαρτίου 2010). «Θρίαμβος του «Hurt Locker» με έξι βραβεία όσκαρ». Ημερησία. Ανακτήθηκε στις 4 Απριλίου 2013. 
  51. 51,0 51,1 «BAFTA Awards». IMDb. 21 Φεβρουαρίου 2010. Ανακτήθηκε στις 4 Απριλίου 2013. 
  52. Avatar: The Game (Video Game 2009) - IMDb, http://www.imdb.com/title/tt1517155/companycredits, ανακτήθηκε στις 2020-05-14 
  53. «Avatar - PC». www.amazon.com. Ανακτήθηκε στις 14 Μαΐου 2020. 
  54. 54,0 54,1 Harris, Hunter (2 Ιανουαρίου 2023). «All of the Avatar Sequel Announcements: A Timeline». Vulture (στα Αγγλικά). Ανακτήθηκε στις 18 Απριλίου 2023. 
  55. «Top 2022 Movies at the Worldwide Box Office». The Numbers. Ανακτήθηκε στις 18 Απριλίου 2023. 
  56. «Avatar: The Way of Water - Rotten Tomatoes». www.rottentomatoes.com (στα Αγγλικά). Ανακτήθηκε στις 18 Απριλίου 2023. 

Εξωτερικοί σύνδεσμοι

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]