Νεο-νουάρ
Το Νεο-νουάρ (από το ελληνικό νέο και το γαλλικό noire, μαύρο) είναι κινηματογραφικό ύφος που χρησιμοποιείται στις μοντέρνες ταινίες. Διαθέτει στοιχεία φιλμ νουάρ, ωστόσο με πιο σύγχρονα θέματα, περιεχόμενο, ύφος, οπτικά στοιχεία ή μέσα που ήταν απόντα από τα φιλμ νουάρ των δεκαετιών του 1940 και του 1950.
Ιστορία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Ο όρος φιλμ νουάρ (γαλλικά: film noir, δηλαδή: μαύρη ταινία) επινοήθηκε το 1946 από τον Ιταλό κριτικό κινηματογράφου Νίνο Φρανκ, αλλά σπάνια χρησιμοποιούνταν από τους δημιουργούς του κινηματογράφου, τους κριτικούς ή τους φανατικούς, μέχρι αρκετές δεκαετίες αργότερα. Η κλασσική περίοδος του φιλμ νουάρ συχνά χρονολογείται την περίοδο μεταξύ των αρχών του 1940 και των τελών του 1950. Το φιλμ νουάρ διέθετε μία πληθώρα κοινών χαρακτηριστικών, θεμάτων, σεναριακών αλλά και πολλών οπτικών στοιχείων, και συνήθως επρόκειτο για αμερικανικές ταινίες των κατηγοριών εγκληματικού δράματος ή ψυχολογικού θρίλερ. Οι χαρακτήρες ήταν συνήθως αντικρουόμενοι αντιήρωες, παγιδευμένοι σε μία δύσκολη κατάσταση, κάνοντας επιλογές λόγω απόγνωσης ή νιχιλιστικού ηθικού συστήματος. Τα οπτικά στοιχεία του φιλμ νουάρ περιλάμβαναν διακριτικό φωτισμό, έντονη χρήση του φωτός και της σκιάς, και ασυνήθιστη τοποθέτηση της κάμερας
Παρ' όλο που έχουν υπάρξει λίγες προσθήκες σημαντικών ταινιών στο κλασσικό είδος του φιλμ νουάρ από τη δεκαετία του 1960, το είδος έχει επηρεάσει έντονα άλλα είδη ταινιών. Συχνά, οι ταινίες αυτές επιστρατεύουν θεματικά και οπτικά στοιχεία, που θυμίζουν το φιλμ νουάρ. Συνήθως, και οι κλασικές και οι νεο-νουάρ ταινίες είναι ανεξάρτητες.
Μέχρι μετά το 1970, οι κριτικοί κινηματογράφου ξεκίνησαν να θεωρούν το "νεο-νουάρ" ως ξεχωριστό είδος με δικό του ορισμό. Ωστόσο, η νουάρ και μετα-νουάρ ορολογία (π.χ. "νεο-κλασικό", "Hardboiled", κλπ.) στις μοντέρνες εφαρμογές συχνά απορρίπτονται από τους κριτικούς, λόγω της αφάνειας ενός τόσο ακατέργαστου είδους. Για παράδειγμα, ο Τζέιμς Μ. Κέιν, συγγραφέας του Ο ταχυδρόμος χτυπάει πάντα δυο φορές, θεωρείται ένας από τους πιο σημαντικούς συγγραφείς μυθοπλασίας του είδους hardboiled. Ωστόσο, ο ίδιος εχει δηλώσει "δεν ανήκω σε καμία σχολή, hardboiled ή οποιαδήποτε άλλη, και πιστεύω ότι οι ας πούμε σχολές υπάρχουν κυρίως στη φαντασία των κριτικών, και στην πραγματικότητα έχουν μικρή αντιστοιχία οπουδήποτε αλλού".[1] Ο Ρόμπερτ Άρνετ αναφέρει ότι "το νεο-νουάρ έχει γίνει τόσο άμορφο ως είδος/κίνημα, που είναι οποιαδήποτε ταινία που περιλαμβάνει ντετέκτιβ ή έγκλημα".[2]
Ο Γκρος πιστεύει ότι αποκλίνουν από το κλασικό νουάρ έχοντας περισσότερο μια κοινωνιολογική παρά μια ψυχολογική εστίαση.[3] Το νεο-νουάρ παρουσιάζει χαρακτήρες που διαπράττουν βίαια εγκλήματα, αλλά χωρίς τα κίνητρα και τα αφηγηματικά μοτίβα που συναντάμε στο φιλμ νουάρ.
Το νεο-νουάρ απέκτησε παγκόσμιο χαρακτήρα και απήχηση όταν οι κινηματογραφιστές άρχισαν να αντλούν στοιχεία από ταινίες στην παγκόσμια αγορά. Για παράδειγμα, τα έργα του Κουέντιν Ταραντίνο έχουν επηρεαστεί από το κλασικό "Πόλη της Φωτιάς" (City on Fire) του 1987 του Ρίνγκο Λαμ.[4] Αυτό ίσχυε ιδιαίτερα για το νεο-νουάρ Reservoir Dogs, το οποίο έπαιξε καθοριστικό ρόλο στην δημιουργία της ταινίας του Ταραντίνο τον Οκτώβριο του 1992.[5]
Παραπομπές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
- ↑ O'Brien (1981). Hardboiled America – The Lurid Years of Paperbacks. New York; Cincinnati: Van Nostrand Reinhold. σελίδες 71–72. ISBN 0-442-23140-7.
- ↑ «Journal of Popular Film & Television» (στα αγγλικά). Wikipedia. 2016-02-01. https://en.wikipedia.org/w/index.php?title=Journal_of_Popular_Film_%26_Television&oldid=702696206.
- ↑ «Where to begin with neo-noir» (στα αγγλικά). British Film Institute. http://www.bfi.org.uk/news-opinion/news-bfi/features/fast-track-fandom-where-begin-neo-noir. Ανακτήθηκε στις 2017-08-17.
- ↑ Grant, Barry Keith (2003). Film Genre Reader III. Austin: University of Texas Press. σελίδες 525. ISBN 0292701845.
- ↑ Verevis, Constantine (2006). Film Remakes
. Edinburgh: Edinburgh University Press. σελίδες 173. ISBN 0748621865.
Βιβλιογραφία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
- Mark Bould, Kathrina Glitre, Greg Tuck (Hrsg.): Neo-Noir. Columbia University Press, New York 2009, ISBN 978-0-231-85047-6.