2001: Η Οδύσσεια του Διαστήματος

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
2001: Η Οδύσσεια του Διαστήματος
2001: A Space Odyssey
2001 A Space Odyssey (1968) theatrical poster variant.jpg
Κινηματογραφική αφίσα της ταινίας, του Robert McCall
ΣκηνοθεσίαΣτάνλεϊ Κιούμπρικ[1]
ΠαραγωγήΣτάνλεϊ Κιούμπρικ
ΣενάριοΆρθουρ Κλαρκ και Στάνλεϊ Κιούμπρικ
Βασισμένο σεThe Sentinel[2]
ΠρωταγωνιστέςΚιρ Ντούλια, Γκάρι Λόκγουντ, Ουίλιαμ Σιλβέστερ και Ντάγκλας Ρέιν
ΜουσικήΚλασσική μουσική
ΦωτογραφίαΤζέφρι Άνσγουορθ
ΜοντάζΡέι Λαβτζόι
Εταιρεία παραγωγήςMetro-Goldwyn-Mayer
ΔιανομήMetro-Goldwyn-Mayer
Πρώτη προβολή2 Απριλίου 1968 (Uptown Theater, Ουάσινγκτον)
Κυκλοφορία3 Απριλίου 1968 (ΗΠΑ)15 Μαΐου 1968 (ΗΒ)
Διάρκεια161 λεπτά (πρεμιέρα)[3]
142 λεπτά (κινηματογραφική κυκλοφορία)[4]
ΠροέλευσηΗνωμένο Βασίλειο[5]
Ηνωμένες Πολιτείες[5]
ΓλώσσαΑγγλικά
Προϋπολογισμός$10,5–12 εκατομμύρια[6][7]
Ακαθάριστα έσοδα$138–190 εκατομμύρια[8][9]
Έπεται2010: The Year We Make Contact
δεδομένα (π • σ • ε )

Το 2001: Η Οδύσσεια του Διαστήματος (πρωτότυπος τίτλος: 2001: A Space Odyssey) είναι ταινία επιστημονικής φαντασίας αμερικανικής και βρετανικής παραγωγής του 1968, σκηνοθετημένη από τον Στάνλεϊ Κιούμπρικ. Το σενάριο έχει γραφεί από τον Κιούμπρικ και τον συγγραφέα επιστημονικής φαντασίας Άρθουρ Κλαρκ[10] και είναι εν μέρει βασισμένο στο διήγημα του Κλαρκ The Sentinel. Πολύ συχνά θεωρείται ως επική ταινία,[11][12] λόγω της μεγάλης διάρκειάς της, της πλοκής της αλλά και των οπτικών εφέ. Ολόκληρη η ταινία γυρίστηκε στην Αγγλία, σε παραγωγή της Metro-Goldwyn-Mayer.

Η ταινία περιστρέφεται γύρω από θέματα όπως η ανθρώπινη εξέλιξη, η τεχνητή νοημοσύνη και η εξωγήινη ζωή. Επίσης, είναι αξιοσημείωτη για την επιστημονική ακρίβεια των λεπτομερειών του σεναρίου, τα πρωτοποριακά (για την εποχή τους) ειδικά εφέ, τη χρήση του ήχου ως αφηγηματικού μέσου και την εξαιρετικά λιτή χρήση διαλόγου.[13] Χαρακτηριστικές είναι επίσης και οι σεκάνς με μουσική επένδυση κομμάτια όπως ο Γαλάζιος Δούναβης του Γιόχαν Στράους και το Τάδε έφη Ζαρατούστρα του Ρίχαρντ Στράους.[14] Η ταινία βραβεύτηκε με Όσκαρ καλύτερων οπτικών εφέ, το μοναδικό Όσκαρ του Κιούμπρικ.

Στις 29 Ιουνίου του 2018, δημοσιεύτηκε μια σπάνια τηλεφωνική συνέντευξη του Κιούμπρικ που εξηγεί το περίεργο τέλος της ταινίας, που για 50 χρόνια απασχόλησε κριτικούς και αναλυτές. Σύμφωνα με αυτή, ο αστροναύτης David Bowman έχει απαχθεί από οντότητες θεϊκές ή ενεργειακές, χωρίς σχήμα ή μορφή και στην ουσία πειραματίζονται μαζί του. Αν και ο σκηνοθέτης αναφέρει πως δεν του αρέσει να μιλάει για το έργο του, καθώς έτσι χάνεται η μαγεία του αυθεντικού συναισθήματος που θα προκαλέσει στον θεατή, καταλήγει πως αυτό το τέλος είναι η απεικόνιση ενός αστρικού ζωολογικού κήπου, στον οποίο εκείνοι συμπεριφέρονται στον Bowman όπως οι άνθρωποι στα ζώα.[15] Ο αστροναύτης μετατρέπεται πλέον σε κάποιου είδους υπεράνθρωπο, σε σχέση με τους ανθρώπους στη Γη, και στέλνεται πίσω.[15]

Το 1991, χαρακτηρίστηκε «πολιτιστικά, ιστορικά ή αισθητικά σημαντική» από τη Βιβλιοθήκη του Κογκρέσου των Ηνωμένων Πολιτειών και επιλέχθηκε να ενταχθεί στο Εθνικό Μητρώο Κινηματογράφου


Πλοκή[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

 Η παρακάτω περίληψη πλοκής του έργου που αφορά το λήμμα είναι ημιτελής. Μπορείτε να επεξεργαστείτε το λήμμα ώστε να περιλαμβάνει την πλήρη πλοκή του έργου (συμπεριλαμβανομένου του τέλους) ώστε να δίνει εγκυκλοπαιδική αξία στο λήμμα.
Η Βικιπαίδεια δεν είναι κατάλογος πωλήσεων ή ενοικιάσεων βιβλίων ή ταινιών ώστε να περιλαμβάνει μόνο τις πληροφορίες από το οπισθόφυλλο ή τη συσκευασία ενός έργου.

Η ιστορία εστιάζει σε μια σειρά επαφών μεταξύ των ανθρώπων και μυστηριωδών μαύρων μονολίθων, οι οποίοι φαίνεται να επηρεάζουν την εξέλιξη του ανθρώπινου είδους. Το έτος 2001, ένας παρόμοιος μονόλιθος ανακαλύπτεται στη Σελήνη και, μέσω αυτού, άλλος ένας σε τροχιά γύρω από το Δία. Το αμερικανικό σκάφος Discovery 1 στέλνεται για να τον εξερευνήσει και ο αστροναύτης David Bowman, τελευταίος επιζών του πληρώματος, θα προσπαθήσει να ανακαλύψει τη φύση του μονολίθου.

Ηθοποιοί και χαρακτήρες[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ανάπτυξη[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ο Στάνλεϊ Κιούμπρικ μετά τα γυρίσματα της ταινίας S.O.S Πεντάγωνο Καλεί Μόσχα εντυπωσιάστηκε από την πιθανότητα της εξωγήινης ζωής και έτσι αποφάσισε να γυρίσει μια καλή ταινία επιστημονικής φαντασίας[16] Ψάχνοντας για έναν κατάλληλο συνεργάτη στις ταινίες επιστημονικής φαντασίας,ο Κιούμπρικ συμβουλεύτηκε από μια αμοιβαία γνωριμία, προσωπικό στην Columbia Pictures, τον Ρότζερ Κάρας, να συναντήσει τον γνωστό, τότε, συγγραφέα επιστημονικής φαντασίας, τον Άρθουρ Κλαρκ.

Παραγωγή[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Τα γυρίσματα της ταινίας ξεκίνησαν στις 29 Δεκεμβρίου 1965 στη Σκηνή Η, στο Στούντιο Σέπερτον (Shepperton), στην Αγγλία. Το στούντιο αυτό επελέγη διότι οι διαστάσεις του ήταν γύρω στα 60 x 120 x 60 μέτρα.[17][18]

Τα γυρίσματα των ηθοποιών ολοκληρώθηκαν τον Σεπτέμβριο του 1967, και από τον Ιούνιο του 1966 έως και τον Μάρτιο του 1968 ο σκηνοθέτης δούλεψε κυρίως τα ειδικά εφέ της ταινίας.

Βραβεία και υποψηφιότητες[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Οργανισμός Κατηγορία Υποψήφιος Αποτέλεσμα
Όσκαρ
Σκηνοθεσία Στάνλεϊ Κιούμπρικ Υποψηφιότητα
Διασκευασμένο Σενάριο Στάνλεϊ Κιούμπρικ και Άρθουρ Κλαρκ Υποψηφιότητα
Οπτικά Εφέ Στάνλεϊ Κιούμπρικ[α] Νίκη[19]
Καλλιτεχνική διεύθυνση Άντονι Μάστερς, Χάρι Λανγκ και Έρνεστ Άρτσερ Υποψηφιότητα
BAFTA[20]
Καλύτερη Ταινία Στάνλεϊ Κιούμπρικ Υποψηφιότητα
Καλλιτεχνική διεύθυνση Άντονι Μάστερς, Χάρι Λανγκ και Έρνεστ Άρτσερ Νίκη
Φωτογραφία Τζέφρεϊ Ανσγουόρθ Νίκη
Σάουντρακ Γουίνστον Ραίντερ Νίκη
Ειδικό Βραβείο Ηνωμένων Εθνών Στάνλεϊ Κιούμπρικ Υποψηφιότητα

Σημειώσεις[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  1. ↑ Ο Στάνλεϊ Κιούμπρικ απουσίαζε κατά την τελετή απονομής των Βραβείων Όσκαρ. Έτσι στη θέση του ήρθαν και το παρέλαβαν οι Ντάιαχανν Κάρρολλ και Μπαρτ Λάνκαστερ, εκ μέρους του.

Δείτε επίσης[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Παραπομπές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  1. ↑ (Αγγλικά) Internet Movie Database. www.imdb.com/title/tt0062622/.
  2. ↑ (σουηδικά) Swedish Film Database. 15748.
  3. ↑ Agel 1970, σελ. 169.
  4. ↑ Agel 1970, σελ. 170.
  5. ↑ 5,0 5,1 «2001: A Space Odyssey (1968)». British Film Institute. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 20 Μαρτίου 2015. Ανακτήθηκε στις 21 Ιουνίου 2014. 
  6. ↑ Miller, Frank. «Behind the Camera on 2001: A SPACE ODYSSEY». Turner Classic Movies. Ανακτήθηκε στις 24 Δεκεμβρίου 2014. 
  7. ↑ «2001: A Space Odyssey (1968)». Box Office Mojo. Ανακτήθηκε στις 20 Μαρτίου 2012. 
  8. ↑ Kolker 2006, σελ. 16.
  9. ↑ Miller, Frank. «The Critics' Corner on 2001: A SPACE ODYSSEY». Turner Classic Movies. Ανακτήθηκε στις 24 Δεκεμβρίου 2014. 
  10. ↑ 2001: A Space Odyssey, http://www.imdb.com/title/tt0062622/, ανακτήθηκε στις 2019-01-26 
  11. ↑ Hirsch, Foster (1972). The Hollywood epic. Barnes. σελ. 13. ISBN 978-0-498-01747-6. 
  12. ↑ Homer in the Twentieth Century. Oxford University Press. 1972. σελ. iii. ISBN 978-0-19-161546-7. 
  13. ↑ Tate, Karl· June 11, SPACE com Infographics Artist |· ET, 2013 02:00pm. «Stanley Kubrick's Iconic '2001: A Space Odyssey' Sci-Fi Film Explained (Infographic)». Space.com. Ανακτήθηκε στις 26 Ιανουαρίου 2019. 
  14. ↑ «The Kubrick Site: Kubrick speaks in regard to 'Barry Lyndon'». www.visual-memory.co.uk. Ανακτήθηκε στις 26 Ιανουαρίου 2019. 
  15. ↑ 15,0 15,1 «Ο Kubrick είχε εξηγήσει τι γίνεται στο 2001: A Space Odyssey» (στα αγγλικά). School Of Rock. 2018-07-10. https://schoolofrock.gr/stanley-kubrick-on-the-meaning-of-the-ending-of-2001-in-a-rare-1980-interview/. Ανακτήθηκε στις 2018-07-11. 
  16. ↑ Clarke, Arthur C. (1972). The Lost Worlds of 2001. London: Sidgwick and Jackson. σελ. 17. ISBN 0-283-97903-8. 
  17. ↑ Schwam 2000, p. 58.
  18. ↑ Gedult, Carolyn. The Production: A Calendar. Reproduced in: Castle, Alison (Editor). The Stanley Kubrick Archives, Taschen, 2005. ISBN 3-8228-2284-1
  19. ↑ «The 41st Academy Awards (1969) Nominees and Winners (1969)». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 7 Οκτωβρίου 2014. Ανακτήθηκε στις 17 Νοεμβρίου 2013. 
  20. ↑ «Film Nominations 1968». British Academy of Film and Television Arts. 28 Μαρτίου 1968. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 6 Οκτωβρίου 2013. Ανακτήθηκε στις 16 Οκτωβρίου 2012. 

Εξωτερικοί σύνδεσμοι[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]


Καθιερωμένοι όροι
Ανακτήθηκε από "https://el.wikipedia.org/w/index.php?title=2001:_Η_Οδύσσεια_του_Διαστήματος&oldid=9831537"