Μπούλιτ

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
Μπούλιτ
(Bullitt)
ΣκηνοθεσίαΠίτερ Γέιτς[1][2][3]
ΠαραγωγήΦίλιπ Ντ' Άντονι
ΣενάριοΆλαν Τράστμαν και Χάρι Κλάινερ
ΠρωταγωνιστέςΣτηβ ΜακΚουήν[1][4][3], Ρόμπερτ Βον[1][4][5], Ζακλίν Μπισέ[1][4][3], Ντον Γκόρντον[4][3][5], Ρόμπερτ Ντυβάλ[4][3][5], Εντ Πεκ[4], Φελίς Ορλάντι[4], Νόρμαν Φελ[4][5], Σάιμον Όκλαντ[4][5], Βικ Τέιμπακ[4] και Τζορτζ Στάνφορντ Μπράουν
ΜουσικήΛάλο Σίφριν
ΦωτογραφίαΟυίλιαμ Α. Φρέικερ
ΜοντάζΦρανκ Π. Κέλερ
Εταιρεία παραγωγήςSolar Productions
ΔιανομήWarner Bros.-Seven Arts και Netflix
Πρώτη προβολή17  Οκτωβρίου 1968 (Ηνωμένες Πολιτείες Αμερικής και Καναδάς)[6][7], 25  Νοεμβρίου 1968 (Βραζιλία)[8], 19  Δεκεμβρίου 1968 (Σουηδία)[8], 3  Ιανουαρίου 1969 (Γερμανία)[7][9], 16  Ιανουαρίου 1969 (Ηνωμένο Βασίλειο)[7] και 1968
Κυκλοφορία 17 Δεκεμβρίου 1968 (1968-12-17)
Διάρκεια113 λεπτά
ΠροέλευσηΗνωμένες Πολιτείες Αμερικής
ΓλώσσαΑγγλικά
Προϋπολογισμός4 εκατομμύρια δολάρια ΗΠΑ[10]
Ακαθάριστα έσοδα42.3 εκατομμύρια δολάρια ΗΠΑ[11]

Το Μπούλιτ (αγγλικά: Bullitt‎‎) είναι αστυνομικό νεο-νουάρ θρίλερ αμερικανικής παραγωγής του 1968 σε σκηνοθεσία Πίτερ Γέιτς και σενάριο των Άλαν Τράστμαν και Χάρι Κλέινερ, βασισμένο στη νουβέλα Σιωπηλός Μάρτυς του Ρόμπερτ Λ. Φις. Πρωταγωνιστούν οι Στηβ ΜακΚουήν, Ρόμπερτ Βον, Ζακλίν Μπισέ και Ντον Γκόρντον.

Η ταινία είναι μια παραγωγή της Solar Productions Company (ιδιοκτησίας Στηβ Μακ Κουήν) και με τον συνεταίρο του Ρόμπερτ Ρελίγια ως εκτελεστικό παραγωγό. Κυκλοφόρησε από την Warner Bros.Seven Arts στις 17 Οκτωβρίου 1968 και ήταν μια κριτική και εισπρακτική επιτυχία, κερδίζοντας αργότερα το Όσκαρ καλύτερου μοντάζ (Φρανκ Κέλερ) και έλαβε μια υποψηφιότητα για το Όσκαρ καλύτερου ήχου.[12] Οι σεναριογράφοι Τράστμαν και Κλέινερ κέρδισαν το βραβείο Έντγκαρ του 1969 από την Αμερικανική Ένωση Συγγραφέων Μυστηρίου για το καλύτερο σενάριο κινηματογραφικής ταινίας. Το Μπούλιτ είναι επίσης αξιοσημείωτο για την σκηνή καταδίωξης στους δρόμους του Σαν Φρανσίσκο, το οποίο θεωρείται ως ένα από τα πιο επιδραστικά στην ιστορία του κινηματογράφου.[13][14][15][16]

Το 2007 η βιβλιοθήκη του Αμερικανικού Κογκρέσου χαρακτήρισε την ταινία ως «αισθητικά, πολιτισμικά και ιστορικά σημαντική», και επελέγη να ενταχθεί στο Εθνικό Μητρώο Κινηματογράφου των ΗΠΑ.[17][18]

Πλοκή[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Το βράδυ της Παρασκευής, ο μαφιόζος του Σικάγου Τζόνι Ρος εγκαταλείπει τον Οργανισμό. Το απόγευμα του Σαββάτου στο Σαν Φρανσίσκο, ο Γουόλτερ Τσάλμερς, ένας πλούσιος, ισχυρός Αμερικανός γερουσιαστής με υποψίες ότι διατηρεί δεσμούς με τον υπόκοσμο, αναθέτει στον ντετέκτιβ του Αστυνομικού Τμήματος του Σαν Φρανσίσκο, Υπαστυνόμο Φρανκ Μπούλιτ και την ομάδα του, Ντελγκέτι και Στάντον, να φυλάνε τον Ρος μέχρι τη Δευτέρα το πρωί, καθώς πρόκειται να εμφανιστεί ως μάρτυρας σε ακρόαση μιας υποεπιτροπής της Γερουσίας για το οργανωμένο έγκλημα.

Ο Μπούλιτ αναλαμβάνει την φύλαξη του Ρος στο παλιό ξενοδοχείο Εμπαρκαντέρο και γύρω στις 5:30 μ.μ., ο Ντελγκέτι παίρνει την πρώτη βάρδια, για να τον ακολουθήσει ο Στάντον και στη συνέχεια ο Μπούλιτ. Στη 1:00 τα ξημερώματα της Κυριακής, ενώ ο Στάντον τηλεφωνεί στον Μπούλιτ για να αναφέρει ότι η ρεσεψιόν του ξενοδοχείου τον έχει καλέσει για να του πει ότι ο Τσάλμερς και ένας άλλος άντρας θέλουν να ανέβουν στο δωμάτιο, ο Ρος ξεκλειδώνει την πόρτα. Τότε δύο δολοφόνοι εισβάλουν μέσα, πυροβολώντας τον Στάντον στο πόδι και τον Ρος στο κεφάλι και το στήθος. Κατά την μεταφορά τους στο νοσοκομείο ο Τσάλμερς θα καταστήσει υπεύθυνο τον Μπούλιτ για την ζωή του Ρος και τον κατηγορεί για την παραβίαση της ασφάλειας και απειλεί να λογοδοτήσει σε περίπτωση που πεθάνει ο Ρος. Όταν ο Ρος πεθαίνει στο νοσοκομείο αργά το πρωί της Κυριακής λόγω των επιπλοκών των τραυμάτων του, ο Μπούλιτ αποφασίζει να αποκρύψει τον θάνατο του Ρος και με την βοήθεια του Δρ. Γουίλαρντ θα μεταφέρει το πτώμα του Ρος εκτός νοσοκομείου, σε μια ιδιωτική κλινική με το ψεύτικο όνομα "Τζον Ντόε", προκειμένου να κερδίσει χρόνο και να εμποδίσει τον Τσάλμερς να κλείσει την υπόθεση, καθώς αυτό θα εμποδίσει τον Μπούλιτ να βρει τους δολοφόνους.

Μία από τις επαφές του Μπούλιτ στον υπόκοσμο λέει στον Μπούλιτ ότι ο Ρος ήταν σε φυγή αφού έκλεψε 2 εκατομμύρια δολάρια από τον Οργανισμό του Σικάγου. Εν τω μεταξύ, ο Μπούλιτ ανακαλύπτει ότι ο Ρος είχε πραγματοποιήσει ένα τηλεφώνημα από απόσταση σε ένα ξενοδοχείο στο κοντινό Σαν Ματέο, λίγο πριν τον πυροβολήσουν στο ξενοδοχείο του την προηγούμενη μέρα. Ενώ προσπαθεί να επαναλάβει τις κινήσεις του Ρος, ο Μπούλιτ παρατηρεί ένα αυτοκίνητο που ακολουθεί το δικό του. Γίνεται εμφανές ότι είναι οι δύο δολοφόνοι που προχωρούν στην καταδίωξη του Μπούλιτ στους δρόμους του Σαν Φρανσίσκο μέχρι το Μπρίσμπεϊν. Κατά τη διάρκεια της άγριας καταδίωξης, οι δράστες συντρίβονται και σκοτώνονται καθώς προκαλούν μια έκρηξη σε βενζινάδικο.

Κάποια ώρα το μεσημέρι της Κυριακής, ο Μπούλιτ και ο Ντελγκέτι έρχονται αντιμέτωποι με το αφεντικό τους, τον διοικητή Σαμ Μπένετ και τον Τσάλμερς, ο οποίος βοηθάται από τον αστυνόμο Μπέικερ. Όταν ο Τσάλμερς παραδίδει στον Μπένετ ένα έγγραφο habeas corpus που προορίζεται να αναγκάσει τον Μπούλιτ να παραδώσει τον Ρος, ο Μπούλιτ αποκαλύπτει στον Μπένετ ότι ο Ρος είναι νεκρός. Ο Μπένετ καθυστερεί την εκτέλεση του εγγράφου, επιτρέποντας στον Μπούλιτ να συνεχίσει την έρευνα του στο Σαν Ματέο. Καθώς το αυτοκίνητο του Μπούλιτ έχει καταστραφεί προηγουμένος από την καταδίωξη, η φίλη του, Κάθι, τον οδηγεί στο Σαν Ματέο. Στο ξενοδοχείο, ο Μπούλιτ διαπιστώνει ότι η γυναίκα που είχε καλέσει ο Ρος έχει στραγγαλιστεί θανάσιμα. Όταν φτάνουν αστυνομικές ενισχύσεις, η Κάθι, ανήσυχη για τον Μπούλιτ, τους ακολουθεί στο δωμάτιο, όπου συγκλονίζεται από τον τόπο του εγκλήματος. Καθώς επιστρέφουν στο Σαν Φρανσίσκο, αναστατώνεται και αντιμετωπίζει τον Μπούλιτ για το συναισθηματικό αντίκτυπο που του έχει προκαλέσει η δουλειά του.

Εξετάζοντας τις αποσκευές του θύματος, ο Μπούλιτ και ο Ντελγκέτι ανακαλύπτουν ένα ταξιδιωτικό φυλλάδιο στη Ρώμη και ταξιδιωτικές επιταγές που έγιναν στον Άλμπερτ και την Ντόροθι Ρένικ. Ο Μπούλιτ ζητά και λαμβάνει φαξ αντίγραφα των αιτήσεων διαβατηρίου του ζευγαριού από το Σικάγο, όπου ανακαλύπτει ότι στην πραγματικότητα ανήκουν σε έναν τύπο που μοιάζει με τον Ρος, ονόματι Άλμπερτ Ρένικ, πωλητή μεταχειρισμένων αυτοκινήτων από το Σικάγο. Η γυναίκα του Ρένικ ήταν η γυναίκα που μόλις δολοφονήθηκε στο δωμάτιο του ξενοδοχείου Σαν Ματέο. Αποκαλύπτεται ότι ο Ρένικ ήταν ένα δόλωμα που είχε δημιουργήσει ο πραγματικός Ρος για να «χτυπηθεί», ώστε ο Ρος να διαφύγει από τη χώρα.

Το βράδυ της Κυριακής, οι Ντελγκέτι και Μπούλιτ παρακολουθούν την πύλη αναχώρησης προς την Ρώμη στο διεθνές αεροδρόμιο του Σαν Φρανσίσκο, αλλά ο Ρος, χρησιμοποιώντας το διαβατήριο του Ρένικ, αλλάζει το εισιτήριό του στη Ρώμη για μια θέση σε προηγούμενη πτήση του Λονδίνου. Το αεροπλάνο επιστρέφει στον τερματικό σταθμό και ο Μπούλιτ επιβιβάζεται, αλλά ο Ρος διαφεύγει από την πίσω πόρτα της καμπίνας. Ακολουθεί κυνηγητό στους διαδρόμους και στο κατάμεστο αεροδρόμιο. Ο Ρος πυροβολεί έναν βοηθό σερίφη πριν τον πυροβολήσει και τον σκοτώσει ο Μπούλιτ. Ο Τσάλμερς φτάνει στη σκηνή, αλλά φεύγει, χωρίς να πει τίποτα καθώς οι σειρήνες της αστυνομίας ακούγονται στο βάθος να πλησιάζουν στο αεροδρόμιο. Όταν ο Μπούλιτ επιστρέφει σπίτι τα ξημερώματα της Δευτέρας, βρίσκει την Κάθι να κοιμάται στο κρεβάτι τους και αναλογίζεται τα γεγονότα των τελευταίων 24 ωρών στον καθρέφτη του μπάνιου.

Διανομή ρόλων[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  • Στηβ ΜακΚουήν - Φρανκ Μπούλιτ
  • Ρόμπερτ Βον - Γουώλτερ Τσαλμέρς
  • Ζακλίν Μπισέ - Κάθυ, σύντροφος του Μπούλιτ
  • Ντον Γκόρντον - Νήλ Ντελγκέτι
  • Σάιμον Όκλαντ - διοικητής Σαμ Μπένετ
  • Φέλις Ορλάντι - Τζόνι Ρος /Άλμπερτ Ρένικ
  • Πατ Ρενέλα - Τζόνι Ρος
  • Καρλ Ρέιντελ - Καρλ Στάντον
  • Πολ Τσενγκ - Μάικ, ο δολοφόνος
  • Μπιλ Χίκμαν - Φιλ, οδηγός και συνεργάτης του δολοφόνου
  • Ρόμπερτ Ντιβάλ - Γουίσμπεργκ (οδηγός ταξί)
  • Νόρμαν Φελ - διοικητής Μπέικερ
  • Τζορτζ Στάνφορντ Μπράουν - Δρ Γουίλαρντ
  • Τζάστιν Ταρρ - Έντι ο πληροφοριοδότης
  • Βίκτωρ Τάιμπακ - Πητ Ρος
  • Εντ Πεκ - Γουέστκοτ
  • Τζον Απρέα - δολοφόνος

Παραγωγή[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Το Μπούλιτ ήταν μια συμπαραγωγή από την Solar Productions του ΜακΚουήν και την Warner Bros.-Seven Arts, η οποία τότε είχε επικεφαλής τον Τζακ Λ. Γουόρνερ ελπίζοντας να «κάνει μια διαφορετική αρχή».[19]

Ανάπτυξη[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ο Πίτερ Γέιτς συζητά με τον Στηβ Μακουίν κατά τη διάρκεια των γυρίσματων της ταινίας.

Η ταινία ήταν η πρώτη αμερικανική σκηνοθετική δουλειά του Πίτερ Γέιτς, ο οποίος προσλήφθηκε αφοτού ο Μακουήν είχε δει στο Ηνωμένο Βασίλειο την χαρακτηριστική ταινία του, Ληστεία, με την εκτεταμένη καταδίωξη του.[20] Ο Τζόε Λιβάιν, του οποίου η Embassy Pictures είχε διανείμει την ληστεία, δεν τον άρεσε πάρα πολύ η σκηνή καταδίωξης, αλλά ο σεναριογράφος [λαν Τράστμαν, ο οποίος είδε την ταινία την ίδια εβδομάδα που έγραφε τις σκηνές για το Μπούλιτ, επέμενε ότι οι Μακουήν, Ρελίγια και Ντ' Άντονι θεωρούσαν τον Γέιτς ως τον ιδανικό σκηνοθέτη για την ταινία.

Επιλογή ηθοποιών[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ο ΜακΚουίν βασίζει τον χαρακτήρα του Φρανκ Μπούλιτ στον επιθεωρητή του Σαν Φρανσίσκο Ντέιβ Τόσκι, με τον οποίο συνεργάστηκε πριν από τα γυρίσματα.[21][22] Ο ΜακΚουίν αντέγραψε ακόμη και τη μοναδική θήκη ώμου του Τόσκι "fast-draw". Ο Τόσκι έγινε αργότερα διάσημος, μαζί με τον επιθεωρητή Μπιλ Άρμστρονγκ, ως επικεφαλείς ερευνητές του Σαν Φρανσίσκο για τα θύματα του κατά συρροήν δολοφόνου Ζόντιακ που ξεκίνησαν λίγο μετά την κυκλοφορία του Μπούλιτ. Τον Τόσκι υποδύεται ο Μαρκ Ράφαλο στην ταινία Zodiac, στην οποία ο Πολ Άιβερι (Ρόμπερτ Ντάουνι Τζούνιορ) αναφέρει ότι «ο ΜακΚουίν πήρε την ιδέα για τη θήκη από τον Τόσκι».[22][23] Στην Κάθριν Ρος της προσφέρθηκε ο ρόλος της Κάθι αλλά τον απέρριψε καθώς ένιωσε ότι ήταν πολύ μικρός.[24]

Κινηματογράφηση[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Η ταινία έχει πολλές σκηνές που λαμβάνουν χώρα στην ακτή του Σαν Φρανσίσκο, συμπεριλαμβανομένης της σκηνής "εισόδου". Ωστόσο, η παγκοσμίως γνωστή Γέφυρα Γκόλντεν Γκέιτ δεν έγινε μέρος των σκηνών, καθώς η δημοτική αρχή της πόλης δεν επέτρεψε την παραγωγή γυρισμάτων της ταινίας σε αυτόν τον τομέα. Η γέφυρα είναι ορατή μακριά σε ορισμένα πλάνα της σκηνής καταδιώξης.

Ρεαλισμός[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Το Μπούλιτ είναι αξιοσημείωτο για την εκτεταμένη χρήση πραγματικών τοποθεσιών και όχι στημένων σκηνικών σε στούντιο και την προσοχή του στις διαδικαστικές λεπτομέρειες, από την επεξεργασία αστυνομικών στοιχείων έως τις διαδικασίες στα δωμάτια έκτακτης ανάγκης του νοσοκομείου. Η χρήση των νέων ελαφριών φωτογραφικών μηχανών Arriflex από τον σκηνοθέτη Γέιτς επέτρεψε μεγαλύτερη ευελιξία στη λήψη τοποθεσιών.[25] Η ταινία γυρίστηκε εξ ολοκλήρου επί τόπου. Στη σκηνή της επέμβασης στα επείγοντα, πραγματικοί γιατροί και νοσηλευτές χρησιμοποιήθηκαν ως βοηθητικό καστ.[26] Σύμφωνα με τον ΜακΚουίν, «Αυτό που προσπαθήσαμε να πετύχουμε δεν ήταν να κάνουμε μια κινηματογραφική ταινία, αλλά μια ταινία για την πραγματικότητα».[26]

Καταδίωξη αυτοκινήτου[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ολόκληρη η σκηνή καταδίωξης των δολοφόνων από τον Φρανκ Μπούλιτ στο YouTube (9 λεπτά 15 δευτ.)
Ford Mustang Bullit 68, έκδοση του 2018.
Dodge Charger του 1968.

Τη στιγμή της προβολής της ταινίας, οι συναρπαστικές σκηνές με την καταδίωξη του αυτοκινήτου των δολοφόνων, με τον Στηβ ΜακΚουίν, ο οποίος τότε ήταν κορυφαίος οδηγός αγώνων, στο τιμόνι μιας πράσινης Ford Mustang σε όλες τις σκηνές του οδηγού, δημιούργησαν εκπληκτικό ενθουσιασμό.[13] Ο Λέοναρντ Μάλτιν το χαρακτήρισε ως κλασικό πλέον κυνηγητό αυτοκινήτου, ένα από τα καλύτερα όλων των εποχών του κινηματογράφου.[14] Ο Εμανουέλ Λέβι έγραψε το 2003 ότι το Μπούλιτ περιέχει ένα από τα πιο συναρπαστικά κυνηγητά αυτοκινήτων στην ιστορία του κινηματογράφου, μια ακολουθία που έφερε επανάσταση στα πρότυπα του Χόλιγουντ.[15] Στην νεκρολογία του για τον Πίτερ Γέιτς, ο Μπρους Γουέμπερ έγραψε: Η φήμη του κ. Γέιτς πιθανότατα στηρίζεται στον Μπούλιτ (1968), την πρώτη του αμερικανική ταινία - και μάλιστα, σε μια συγκεκριμένη σκηνή, ένα εκτεταμένο κυνηγητό αυτοκινήτου που έγινε αμέσως κλασικό.[16]

Μοντάζ[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Οι σκηνές καταδίωξης στους δρόμους του Σαν Φρανσίσκο έδωσαν το Όσκαρ Καλύτερου Μοντάζ στον Φρανκ Π. Κέλερ,[27] και έχει συμπεριληφθεί στις λίστες των «Μοντάζ Καλύτερων Ακολουθιών Όλων των Εποχών».[28] Ο Πολ Μονάκο έχει γράψει: «Η πιο συναρπαστική σκηνή στον δρόμο, ωστόσο, εμφανίστηκε σε μια τελείως επινοημένη ακολουθία, με μια νύξη ντοκιμαντέρ- καθώς οι σκηνές καταδίωξης του αυτοκίνητου στους δρόμους του Σαν Φρανσίσκο, δημιουργήθηκαν από πλάνα που γυρίστηκαν για σχεδόν πέντε εβδομάδες. Ο Μπίλι Φράκερ, κινηματογραφιστής της ταινίας, απέδωσε την επιτυχία της σκηνής καταδίωξης κυρίως στο έργο του μοντέρ, Φρανκ Π. Κέλερ. Εκείνη την εποχή, ο Κέλερ πιστώθηκε ότι έκοψε το πλάνο με τόσο υπέροχο τρόπο που έκανε την πόλη του Σαν Φρανσίσκο «χαρακτήρα» της ταινίας».[29] Το μοντάζ των πλάνων δεν ήταν χωρίς δυσκολίες. Ο Ραλφ Ρόζεμπλουμ αναφέρει το 1979 πως «όσοι νοιάζονται για τέτοια πράγματα μπορεί να γνωρίζουν ότι κατά τη διάρκεια των γυρισμάτων της σκηνής στο αποκορύφωμα της καταδίωξης στο Μπούλιτ, ένα αυτοκίνητο εκτός ελέγχου γεμάτο ανδρείκελα έσπασε ένα συρματόσχοινο που πρόωρα δημιούργησε μια μεγάλη φωτιά και ο μοντέρ Φρανκ Κέλερ έσωσε την σχεδόν καταστροφή με μια έξυπνη και ασυνήθιστη αντιπαράθεση εικόνων που έκαναν την έκρηξη να φαίνεται να σβήνει στην ώρα της».[30] Αυτή η σκηνή καταδίωξης έχει επίσης αναφερθεί από τους κριτικούς ως ρηξικέλευθη στο ρεαλισμό και την πρωτοτυπία της.[31]

Μουσική[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Bullitt: Original Soundtrack From Motion Picture
soundtrack από Λάλο Σίφριν
Κυκλοφόρησε1969
Ηχογραφήθηκε6 & 7 Δεκεμβρίου 1968 Χόλιγουντ, Καλιφόρνια
Μουσικό είδοςfusion τζαζ
Διάρκεια32: 51
ΓλώσσαΑγγλικά
ΠαραγωγόςΤζίμι Χίλιαρντ
ΔισκογραφικήWarner Bros. (WS 1777)
Δισκογραφικό χρονολόγιο
(Λάλο Σίφριν)
Mannix (1968)Τσε! (1969)
 Επαγγελματική βαθμολόγηση
Επανεξετασμένα αποτελέσματα
Πηγή Βαθμολόγηση
Allmusic 4.5/5 stars[32]

Λίστα κομματιών[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Την αρχική μουσική συνέθεσε ο Λάλο Σίφριν για να παρακολουθήσει τις διάφορες διαθέσεις και τη δράση της ταινίας, με την υπογραφή του Σίφριν, ως σύγχρονο αμερικανικό στυλ της τζαζ. Τα κομμάτια στο άλμπουμ του soundtrack είναι εναλλακτικές εκδόσεις αυτών που ακούστηκαν στην ταινία, που ηχογραφήθηκαν εκ νέου από τον Σίφριν με κορυφαίους μουσικούς της τζαζ, συμπεριλαμβανομένων των Μπαντ Σανκ (φλάουτο), Ρέι Μπράουν (μπάσο), Χάουαρντ Ρόμπερτς (κιθάρα) και Λάρι Μπάνκερ (τύμπανα).[33]

Το 2000, οι αρχικές διασκευές όπως ακούστηκαν στην ταινία αναδημιουργήθηκαν από τον Σίφριν σε μια ηχογράφηση με την WDR Big Band στην Κολωνία της Γερμανίας και κυκλοφόρησαν από την δισκογραφική εταιρεία Aleph.[34] Αυτή η κυκλοφορία περιλαμβάνει επίσης επανεγγραφές των ρυθμίσεων του άλμπουμ soundtrack του 1968 για ορισμένα κομμάτια.

Το 2009, η πρωτότυπη ηχογράφηση της παρτιτούρας που ακούστηκε ποτέ στην ταινία, η οποία ηχογραφήθηκε από τον Σίφριν στα στούντιο της Warner Bros. με τον μηχανικό Νταν Βάλιν, έγινε διαθέσιμη από το Film Score Monthly. Ορισμένα αποσπάσματα και συνθήματα είναι ουσιαστικά πανομοιότυπα με το επίσημο άλμπουμ soundtrack, ενώ πολλά πιο απαλά, πιο διασκεδαστικά στοιχεία από την ταινία δεν επιλέχθηκαν ή είχαν ξαναγραφτεί για την κυκλοφορία του soundtrack. Περιλαμβάνονται επίσης πρόσθετα στοιχεία που δεν χρησιμοποιήθηκαν στην ταινία. Επιπλέον, η συλλογή των δύο CD διαθέτει το επίσημο άλμπουμ soundtrack, πρόσφατα αναμεμειγμένο από την κύρια ταινία».[33]

Στη σκηνή του εστιατορίου με τους Μακουίν και Μπισέ, το ζωντανό συγκρότημα που παίζει στο παρασκήνιο είναι το Meridian West, ένα κουαρτέτο τζαζ που είχε δει ο Μακουίν να παίζει στο The Trident, ένα διάσημο εστιατόριο στο Σοσαλίτο. [35]

Η κριτική του Allmusic αναφέρει: Όλα στο άλμπουμ είναι οπτικά υποβλητικά όπως πρέπει να είναι η καλή μουσική του soundtrack, ωστόσο οι μεμονωμένες περικοπές είναι αρκετά σφιχτές και μελωδικές ώστε να αντέχουν σε επαναλαμβανόμενες ακροάσεις. Το τελικό αποτέλεσμα είναι ένα soundtrack που πετυχαίνει και ως κινηματογραφική μουσική και ως ένα αυτόνομο άλμπουμ. Αυτός ο μοναδικός συνδυασμός καθιστά το «Μπούλιτ» ένα από τα καλύτερα επιτεύγματα στην δισκογραφία του Λάλο Σίφριν και μια από τις καλύτερες μουσικές ταινιών δράσης που έχουν γραφτεί ποτέ.[32]

Κυκλοφορία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Το Μπούλιτ κυκλοφόρησε στις Ηνωμένες Πολιτείες στις 17 Δεκεμβρίου του 1968. Στην Ελλάδα προβλήθηκε στις κινηματογραφικές αίθουσες στις 10 Ιανουαρίου 1969, ενώ επανακυκλοφόρησε για πρώτη φορά μετά από 5 χρόνια στην Ιαπωνία και στις 16 Νοεμβρίου 1974. Επίσης η ταινία προβλήθηκε στο πλαίσιο του Φεστιβάλ Κινηματογράφου του Ώστιν στις 7 Οκτωβρίου 1999.

Υποδοχή[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Box office[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Η ταινία έκανε πρεμιέρα στο Radio City Music Hall της Νέας Υόρκης την Πέμπτη 17 Οκτωβρίου 1968, μαζί με μια νέα αίθουσα προβολής.[36] Τα κέρδη της ταινίας έφτασαν τα 210.000 δολάρια στην πρώτη εβδομάδα, συμπεριλαμβανομένου ενός ρεκόρ εισητήριων του Σάββατου 49.073 δολαρίων.[36] Με προϋπολογισμό παραγωγής ύψους 5,5 εκατομμυρίων δολαρίων, η ταινία κέρδισε πάνω από 42,3 εκατομμύρια δολάρια στις ΗΠΑ, καθιστώντας την 5η υψηλότερη ταινία στο box office του 1968[37] [38]

Κριτικές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ο κριτικός κινηματογράφου Ρότζερ Ίμπερτ των Chicago Sun-Times έδωσε στην ταινία 4 από τα 5 αστέρια του, σημειώνοντας: Ο Στηβ Μακ Κουήν μερικές φορές επικρίνεται επειδή παίζει μόνο «τον εαυτό του» στις ταινίες. Αυτό δεν είναι αλήθεια. Αστέρια όπως ο Στηβ Μακ Κουήν, ο Χάμφρεϊ Μπόγκαρτ, ο Τζον Γουέιν ή ο Πωλ Νιούμαν δεν είναι πρωτίστως ηθοποιοί, αλλά φυσιογνωμίες. Έχουν ένα μύθο, έναν προσωπικό μύθο που έχουν δημιουργήσει στο μυαλό μας κατά τη διάρκεια πολλών ταινιών, και όταν προσπαθούν να παίξουν ενάντια σε αυτήν την εικόνα τους, φαίνεται συνήθως ψεύτικη. Ο Μακ Κουήν ήταν μια βόμβα όπως στη υπόθεση Τόμας Κράουν για παράδειγμα, επειδή ο χαρακτήρας συγκρούστηκε με την προσωπικότητα του Μακ Κουήν. Αλλά ο Μακ Κουήν είναι υπέροχος στο «Μπούλιτ» και η ταινία είναι μεγάλη, γιατί ο σκηνοθέτης Πίτερ Γέιτς καταλαβαίνει την εικόνα του Μακ Κουήν και εργάζεται μέσα σε αυτό. Το Μπούλιτ είναι η καλύτερη ταινία δράσης των τελευταίων ετών.[39]

Η εφημερίδα The Guardian στην κριτική της αναφέρει: Ευχαριστημένος από τα φρέσκα μάτια του νεοφερμένου Άγγλου Γέιτς (και του ιδιοφυούς διευθυντή φωτογραφίας Γουίλιαμ Φρέικερ), η ταινία κάνει το Σαν Φρανσίσκο φρέσκο ​​και ζωντανό, αλλά και επαναπροσδιορίζει και εκσυγχρονίζει εντελώς τον θλιβερό, αδύναμο ντεμοντέ γκάνγκστερ στο οποίο ο Μπούλιτ κάνει το κυνηγητό του.[40] Ο ιστότοπος The Hollywood Reporter σημειώνει: Είναι απλά μία από τις πιο συναρπαστικές και έξυπνες ταινίες δράσης τα τελευταία χρόνια, ίσως η καλύτερη ταινία καλών μπάτσων που μπορούμε να περιμένουμε να συναντήσουμε.[41]

Το περιοδικό Variety στην κριτική του για το Μπούλιτ αναφέρει πως: Η σύγκρουση μεταξύ της αστυνομίας και της πολιτικής σκοπιμότητας είναι η ουσία του Μπούλιτ, ένα εξαιρετικά καλοφτιαγμένο μελοδράμα του εγκλήματος (από το μυθιστόρημα Σιωπηλός Μάρτυς του Ρόμπερτ Λ. Πάικ που γυρίστηκε στο Φρίσκο. Ο Στηβ ΜακΚουήν παραδίδει μια πολύ ισχυρή απόδοση ως ντετέκτιβ που αναζητά έναν άνθρωπο που ο Ρόμπερτ Βον, φιλόδοξος πολιτικός, θα εκμεταλλευόταν για εγωιστικά κίνητρα. Το καλό σενάριο και η εξαιρετική σκηνοθεσία από τον Πίτερ Γέιτς διατηρούν σκόπιμα χαμηλό ρυθμό, αλλά αυξάνουν την αγωνία.[42]

Ο ιστότοπος ανασκόπησης κριτικών Rotten Tomatoes, δίνει βαθμολογία (Αυγούστος 2021) θετικής έγκρισης 98% βασισμένες σε 42 κριτικές με μέσο όρο 7.80/10. Η κριτική συναίνεση του ιστότοπου αναφέρει: Ο Στιβ ΜακΚουήν είναι ψύχραιμος σαν πάγος σε αυτή τη συναρπαστική αστυνομική διαδικασία που τυχαίνει να περιέχει αναμφισβήτητα τη μεγαλύτερη καταδίωξη αυτοκινήτου που υπήρξε ποτέ.[43] Στο Metacritic στην ταινία αποδίδεται μέσος όρος βαθμολογίας 81 στα 100, με βάση 20 κριτικές κριτικών, υποδεικνύοντας «γενικά ευνοϊκές κριτικές».[44]

Βραβεία και υποψηφιότητες[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Οργάνωση Κατηγορία Υποψήφιος Αποτέλεσμα Πηγές
Όσκαρ Καλύτερο Μοντάζ Φρανκ Κέλλερ Νίκη [45]
Καλύτερος Ήχος Εντ Σέιντ Υποψηφιότητα
BAFTA Καλύτερη Σκηνοθεσία Πίτερ Γέιτς Υποψηφιότητα [46]
Καλύτερος Β' Ανδρικός Ρόλος Ρόμπερτ Βον Υποψηφιότητα
Καλύτερη Διεύθυνση Φωτογραφίας Ουίλιαμ Φρέικερ Υποψηφιότητα
Καλύτερο Μοντάζ Φρανκ Κέλλερ Υποψηφιότητα
Καλύτερος Ήχος Εντ Σέιντ Υποψηφιότητα
Βραβείο Έντγκαρ Άλαν Πόε Καλύτερο Σενάριο για κινηματογραφική ταινία Ρομπέρ Λ. Φις, Άλαν Τρούστμαν, Χάρρυ Κλάινερ Νίκη [47]
Αμερικανική Εθνική Ένωση Κριτικών Καλύτερη Διεύθυνση Φωτογραφίας Ουίλιαμ Φρέικερ Νίκη

Κληρονομιά[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Η καταδίωξη αυτοκινήτου στο Μπούλιτ έχει εμπνεύσει μετέπειτα πολλές ταινίες, μεταξύ των οποίων είναι:

Εκτός από τον κινηματογράφο, η καταδίωξη στο Μπούλιτ έχει εμπνεύσει και τηλεοπτικές σειρές όπως:

  • Στο 13ο επεισόδιο της σειράς «Alcatraz» όπου γίνεται αναπαραγωγή ένος αντίγραφου της καταδίωξης στους δρόμους του Σαν Φρανσίσκο με μοντέρνα Ford Mustangs (μοντέλο 2013) και Dodge Charger (γενιά 2005-2010), αλλά με διαφορετικό τέλος.[48]
  • Στο 8ο επεισόδιο της έκτης σεζόν της σειράς κινουμένων σχεδίων «Archer» υπάρχει μια παρόμοια καταδίωξη (ένα σκούρο πράσινο Ford Mustang και ένα μαύρο Dodge Charger).

Το όνομα Ford Mustang έχει συνδεθεί στενά με την ταινία. Το 2001, η Ford Motor Company κυκλοφόρησε την έκδοση Bullitt Ford Mustang GT.[49] Μια άλλη έκδοση του Ford Mustang Bullitt, που μοιάζει περισσότερο με την αρχική Mustang του Μπούλιτ, κυκλοφόρησε το 2008, για να τιμήσει την 40η επέτειο της ταινίας.[50][51] Μια τρίτη έκδοση κυκλοφόρησε το 2018 για τα μοντέλα 2019 και 2020.[52] Το 2009, ο Μπαντ Μπρούτσμαν κατασκεύασε ένα αυθεντικό αντίγραφο του Ford Mustang της ταινίας, πλήρως εξοπλισμένο με μοντέρνα στοιχεία, για την τηλεοπτική σειρά Overhaulin' του 2009 για πέντε επεισόδια, καθώς και για το Celebrity Rides: Speed Bullitt of Hollywood, με οικοδεσπότη τον Τσαντ Μακουίν, γιο του Στηβ Μακουίν.[53][54]

Οικιακές εκδόσεις[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Στις 27 Φεβρουαρίου, η Warner Home Video ανακοίνωσε ότι θα κυκλοφορήσει δύο νέες εκδόσεις υψηλής ευκρίνειας που θα κάνουν την εμφάνιση τους σε HD DVD και Blu-ray Disc. Ολα τα επιπλέον υλικά θα διατείθονται μαζί με την βασική έκδοση των εκδόσεων υψηλής ευκρίνειας.[55]

Βιβλιογραφία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Παραπομπές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  1. 1,0 1,1 1,2 1,3 stopklatka.pl/film/bullitt. Ανακτήθηκε στις 6  Ιουλίου 2016.
  2. www.imdb.com/title/tt0062765/. Ανακτήθηκε στις 6  Ιουλίου 2016.
  3. 3,0 3,1 3,2 3,3 3,4 www.allocine.fr/film/fichefilm_gen_cfilm=693.html. Ανακτήθηκε στις 6  Ιουλίου 2016.
  4. 4,00 4,01 4,02 4,03 4,04 4,05 4,06 4,07 4,08 4,09 www.imdb.com/title/tt0062765/fullcredits. Ανακτήθηκε στις 6  Ιουλίου 2016.
  5. 5,0 5,1 5,2 5,3 5,4 www.filmaffinity.com/es/film321480.html. Ανακτήθηκε στις 6  Ιουλίου 2016.
  6. Freebase Data Dumps. Google.
  7. 7,0 7,1 7,2 (Αγγλικά) Internet Movie Database. www.imdb.com/title/tt0062765/releaseinfo. Ανακτήθηκε στις 7  Μαΐου 2022.
  8. 8,0 8,1 (Αγγλικά) Internet Movie Database. www.imdb.com/title/tt0062765/releaseinfo.
  9. «film-dienst». (Γερμανικά) Filmdienst.
  10. "British Director to Film U.S. Dilemma" Lesner, Sam. Los Angeles Times, February 9, 1968: c14.
  11. "Box Office Information for Bullitt". The Numbers. Retrieved July 15, 2011.
  12. Internet Movie Database awards
  13. 13,0 13,1 Ebert, Roger (December 23, 1968). «Bullitt». Chicago Sun-Times. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2012-10-11. https://web.archive.org/web/20121011180807/http://rogerebert.suntimes.com/apps/pbcs.dll/article?AID=%2F19681223%2FREVIEWS%2F812230301%2F1023. Ανακτήθηκε στις January 18, 2010. 
  14. 14,0 14,1 Maltin, Leonard, επιμ. (2004). Leonard Maltin's 2004 Movie and Video Guide. Penguin Group. σελ. 195. Taut action-film makes great use of San Francisco locations, especially in now-classic car chase, one of the screen's all-time best; Oscar-winning editing by Frank Keller. 
  15. 15,0 15,1 Levy, Emanuel (2008). «Bullitt». emanuellevy.com. Ανακτήθηκε στις 6 Νοεμβρίου 2010. 
  16. 16,0 16,1 Weber, Bruce (January 11, 2011). «Peter Yates, Filmmaker, Is Dead at 81». The New York Times. https://www.nytimes.com/2011/01/11/movies/11yates.html. Ανακτήθηκε στις March 23, 2019. 
  17. «National Film Registry 2007». Library of Congress. Ανακτήθηκε στις 28 Απριλίου 2010. 
  18. «Complete National Film Registry Listing | Film Registry | National Film Preservation Board | Programs at the Library of Congress | Library of Congress». Library of Congress, Washington, D.C. 20540 USA. Ανακτήθηκε στις 18 Σεπτεμβρίου 2020. 
  19. Sandford 2003, σελ. 224.
  20. Jessica Winter· Lloyd Hughes· Richard Armstong· Tom Charity (2007). The Rough Guide to Film. Rough Guides Limited. σελ. 618. ISBN 1843534088. 
  21. Steve McQueen – The Making Of Bullitt, 1968 Warner Bros. promotional short film.
  22. 22,0 22,1 Graysmith, Robert. (1986). Zodiac, p. 96. St. Martin's Press. (ISBN 0-312-89895-9)
  23. IMDB The Zodiac
  24. Graham, Sheila (February 26, 1969). «Katharine Jacqueline Stars on No. 2 Choice». The Pittsburgh Press (Pittsburgh, Pennsylvania). https://news.google.com/newspapers?id=7RcfAAAAIBAJ&pg=7519,5086481&. 
  25. Eagan 2009, σελίδες 641–642.
  26. 26,0 26,1 Saland, Ronald (1968). «'Bullitt': Steve McQueen's Commitment to Reality». YouTube. Ανακτήθηκε στις 14 Δεκεμβρίου 2020. 
  27. Hartl, John. «Top 10 car chase movies». msnbc.com. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις September 16, 2010. https://web.archive.org/web/20100916231758/http://today.msnbc.msn.com/id/6091432. Ανακτήθηκε στις November 7, 2010. «Bullitt (1968). Philip D'Antoni, who went on to produce The French Connection, warmed up for it with this Steve McQueen crime drama, set in San Francisco, where the steep hills seem to yearn for cars to go sailing over them. The director, Peter Yates, makes the most of the locations, especially during a gravity-defying chase sequence that earned an Oscar for its editor, Frank P. Keller.» 
  28. Dirks, Tim. «Best Film Editing Sequences of All-Time, From the Silents to the Present: Part 5». Filmsite.org. 
  29. Monaco, Paul (2003). Harpole, Charles, επιμ. The Sixties. History of the American Cinema. 8. University of California Press. σελ. 99. ISBN 0-520-23804-4. 
  30. Rosenblum, Ralph· Karen, Robert (1979). When the Shooting Stops ... The Cutting Begins. Viking Press. σελ. 3. ISBN 0-670-75991-0. 
  31. «The Best 1,000 Movies Ever Made – Reviews – Movies – New York Times». Nytimes.com. April 29, 2003. https://www.nytimes.com/ref/movies/1000best.html. Ανακτήθηκε στις April 28, 2010. 
  32. 32,0 32,1 Guarisco, D. A. Allmusic Review accessed March 12, 2012
  33. 33,0 33,1 «Bullitt (1968)». Film Score Monthly. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 12 Νοεμβρίου 2014. Ανακτήθηκε στις 2 Φεβρουαρίου 2015. 
  34. Payne, D. Lalo Schifrin discography accessed July 25, 2013.
  35. Meridian Meridian West web site(). A similar account is available at Meridian West Folk Jazz Ensemble with Allan Pimentel Αρχειοθετήθηκε 2015-01-09 στο Wayback Machine.().
  36. 36,0 36,1 «'Bullitt,' Plus Hall's Stage and Hit Bit 210G». Variety: 9. October 23, 1968. 
  37. Finler, Joel Waldo (2003). The Hollywood Story. Wallflower Press. σελίδες 358–359. ISBN 978-1-903364-66-6. 
  38. Τα συνολικά κέρδη της ταινίας στο box office the-numbers.com ανακτήθηκε 23 Φεβρουαρίου 2020 (Αγγλικά)
  39. «Η κριτική ανάλυση του Ρότζερ Έμπερτ για το Μπούλιτ» (στα Αγγλικά). Rogerebert.com. Ανακτήθηκε στις 23 Ιανουαρίου 2020. 
  40. «Το Μπούλιτ στον The Guardian» (στα Αγγλικά). theguardian.com. Ανακτήθηκε στις 22 Φεβρουαρίου 2020. 
  41. «Το νεο-νουάρ Μπούλιτ στον Hollywood Reporter» (στα Αγγλικά). hollywoodreporter.com. Ανακτήθηκε στις 23 Φεβρουαρίου 2020. 
  42. «Η κριτική της ταινίας στο περιοδικό Variety» (στα Αγγλικά). variety.com. Ανακτήθηκε στις 22 Φεβρουαρίου 2020. 
  43. «Μπούλιτ (1968)». Rotten Tomatoes. Ανακτήθηκε στις 24 Αυγούστου 2021. [νεκρός σύνδεσμος]
  44. «Μπούλιτ (1968)». Metacritic (στα Αγγλικά). Ανακτήθηκε στις 24 Αυγούστου 2021. 
  45. «The 41st Academy Awards (1969) Nominees and Winners». oscars.org. Ανακτήθηκε στις 25 Αυγούστου 2011. 
  46. «Τα Βρετανικά βραβεία BAFTA του 1970» (στα Αγγλικά). awards.bafta.org. Ανακτήθηκε στις 25 Φεβρουαρίου 2020. 
  47. «Category List – Best Motion Picture». Edgars Database. Mystery Writers of America. Ανακτήθηκε στις 26 Απριλίου 2015. 
  48. «Watch The Bullitt Chase Remake From The Alcatraz Finale». Jalopnik. Ανακτήθηκε στις 9 Ιανουαρίου 2020. 
  49. The Auto Channel – Ford Mustang Bullitt (2001)
  50. 2008 Ford Mustang Bullitt – First Test Αρχειοθετήθηκε 2011-06-29 στο Wayback Machine. from Motor Trend
  51. Stewart, Ben (5 Νοεμβρίου 2007). «Ford Mustang Bullitt Test Drive (with Burnout Video): L.A. Auto Show Preview». Popular Mechanics. Ανακτήθηκε στις 1 Δεκεμβρίου 2015. 
  52. Strassmann, Mark (January 22, 2018). «The return of a Hollywood legend: Steve McQueen's Mustang». CBS News. https://www.cbsnews.com/news/the-return-of-a-hollywood-legend-steve-mcqueens-mustang/. Ανακτήθηκε στις January 31, 2018. 
  53. McQueen's '68 "Bullitt" Mustang Tribute Build Αρχειοθετήθηκε May 28, 2014, στο Wayback Machine. from BoldRide.com
  54. «Celebrity Rides: Hollywood's Speeding Bullitt». TV Guide. Ανακτήθηκε στις 26 Απριλίου 2015. 
  55. «"Bullitt" and "The Getaway" HD DVD and Blu-ray Disc DVDs From Warner Home Video» (στα Αγγλικά). warnerbros.com. Ανακτήθηκε στις 25 Αυγούστου 2021. 

Εξωτερικοί σύνδεσμοι[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]