Αϊσέ Χαφσά Σουλτάνα
Δεν πρέπει να συγχέεται με την Αϊσέ Χατούν, την Χαφσά Σουλτάν ή την Χαφσά Χατούν.
| Αϊσέ Χαφσά Σουλτάν عایشه حفصه سلطان | |
|---|---|
| Αυτοκρατορική σύζυγος της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας Βασιλομήτωρ της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας | |
 Η Προτομή της Αϊσέ Χαφσά Σουλτάν στην Μανίσα | |
| Περίοδος | 30 Σεπτεμβρίου 1520 – 19 Μαρτίου 1534 (13 έτη & 5 μήνες) |
| Προκάτοχος | Γκιουλμπαχάρ Χατούν (ως Βαλιντέ Χατούν) |
| Διάδοχος | Μιχριμάχ Σουλτάν |
| Γέννηση | 15 Ιανουαρίου 1479 |
| Θάνατος | 19 Μαρτίου 1534 (55 ετών) Τοπ Καπί, Κωνσταντινούπολη, Οθωμανική Αυτοκρατορία |
| Τόπος ταφής | Τέμενος Γιαβούζ Σελίμ, Κωνσταντινούπολη, Οθωμανική Αυτοκρατορία |
| Σύζυγος | Σελίμ Α΄ |
| Επίγονοι | Σουλεϊμάν Α΄ Χατιτζέ Σουλτάνα Φατμά Σουλτάνα Χαφσά Σουλτάνα Ηγεμόνας Κορκούτ ? Ηγεμόνας Μουσά ? Ηγεμόνας Ορχάν ? |
| Οίκος | Οσμανιδών (από τον γάμο) |
| Θρησκεία | Ισλαμισμός |
 Σχετικά πολυμέσα | |
| δεδομένα () | |
Η Αϊσέ Χαφσά Σουλτάν (Οθ. Τούρκικα:عایشه حفصه سلطان) (Τούρκικα: Ayşe Hafsa Sultan, 15 Ιανουαρίου 1479 - 19 Μαρτίου 1534) ήταν η πρώτη σύζυγος του σουλτάνου Σελίμ Α΄ και μητέρα του Σουλεϊμάν Α' του Μεγαλοπρεπούς της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας.[1] Ήταν η πρώτη Βαλιντέ Σουλτάνα της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας.[2][3][4]
Κατά την περίοδο μεταξύ ενθρόνισης του γιου της το 1520 και το θάνατό της το 1534, ήταν μία από τα πλέον σημαίνοντα πρόσωπα της αυτοκρατορίας, ως συν-αντιβασιλέας του γιου της. Κατά τη διάρκεια αυτών των δεκατεσσάρων χρόνων, έρχεται δεύτερη στην κυριαρχία, όπως παρατηρήθηκε από τους πρέσβεις των Ευρωπαϊκών δυνάμεων στην Οθωμανική αυλή.
Ο πλήρης τίτλος της ήταν: Devletlû İsmetlû Ayşe Hafsa Vâlide Sultân Aliyyetü'ş-Şân Hazretleri
Καταγωγή
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Η προέλευσή της και γενικά ο τρόπος εισαγωγής της στο χαρέμι του Σελίμ Α' είναι άγνωστα.
Η Αϊσέ Χάφσα Σουλτάν θεωρείται λανθασμένα κόρη του Μενλί Α΄ Γκιράι Χάνου της Κριμαίας. Η κόρη του Μενλί Α΄ Γκιράι ήταν μία άλλη σύζυγος του Σελίμ Α΄, η Αϊσέ Χατούν. Η Αϊσέ Χατούν ήταν η μητέρα της Μπεϊχάν Σουλτάν, Σαχ Σουλτάν και της Χαφιζέ Σουλτάν, πιθανότατα και της Γκεβχερχάν Σουλτάν.
Ζωή
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Από το 1513 μέχρι το 1520 κατοικούσε στην Μανίσα στη δυτική Τουρκία με τον γιο της, ο οποίος διαχειριζόταν την γύρω περιοχή. Σχεδόν 14 χρόνια (1520-1534) ήταν Βαλιντέ Σουλτάν στον γιο της Σουλεϊμάν.
Πρώτα γέννησε τον Σουλεϊμάν Α΄, στις 6 Νοεμβρίου 1494 στην Τραπεζούντα σε ηλικία 15 ετών. Είχε 3 κόρες την Χατιτζέ Σουλτάν την Φατμά Σουλτάν και την Χαφσά Σουλτάν. Πιθανότατα να είχε 3 γιους ακόμα, οι οποίοι πέθαναν όταν ήταν παιδιά, τον Ορχάν, τον Μουσά και τον Κορκούτ. Ο Μύθος λέει πως τους σκότωσε ο πατέρας τους, Σελίμ Α΄.
Στην ιστορία της Μανίσα πολλά μέλη της Οθωμανικής Δυναστείας έχουν αφήσει το σημάδι τους, όμως η Αϊσέ Χαφσά Σουλτάν διακρίθηκε. Είχε κάνει μεγάλες προσπάθειες για την ευημερία της επαρχίας που είχε ανατεθεί στον γιο της. Διέταξε να κατασκευαστούν στην Μανίσα μεγαλόπρεπα τζαμιά, σχολεία και νοσοκομεία.
Για το μεγαλύτερο μέρος της βασιλείας του γιου της η Αϊσέ Χαφσά Σουλτάν ήταν το πιο σημαντικό πρόσωπο στο χαρέμι. Είχε τον σεβασμό, ακόμη και την επιρροή, όχι μόνο στο παλάτι, αλλά και πέραν αυτού. Συχνά παρενέβη και στη δημόσια τάξη.
Θάνατος
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Η Αϊσέ Χαφσά Σουλτάν πέθανε τον Μάρτιο του 1534 σε ηλικία 55 ετών και θάφτηκε κοντά στον σύζυγό της στο Γιαβούζ Σελίμ Τζαμί, στην περιοχή Φατίχ της Κωνσταντινούπολης. Στο Γιαβούζ Σελίμ Τζαμί έχουν ταφεί επίσης η κόρη της Χατιτζέ Σουλτάν, καθώς και άλλες δύο κόρες του Σελίμ, η Σαχ Σουλτάν και η Μπεϊχάν Σουλτάν.
Το μαυσωλείο καταστράφηκε σε μεγάλο βαθμό από σεισμό το 1884. Η προσπάθεια ανασυγκρότησης που ξεκίνησε το 1900 διακόπηκε και ο τάφος της σήμερα είναι πολύ πιο απλός από όταν χτίστηκε αρχικά.
Την ημέρα του θανάτου της Αϊσέ Χαφσά Σουλτάν τη μνημονεύουν ακόμα στην Τουρκία, ως για ένα από τα πιο αγαπημένα και σεβαστά πρόσωπα.
Απεικονίσεις στη λογοτεχνία και στον λαϊκό πολιτισμό
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]- Στην τουρκική τηλεοπτική σειρά Σουλεϊμάν ο Μεγαλοπρεπής, η Αϊσέ Χαφσά Σουλτάν ενσαρκώθηκε από την Νεμπαχάτ Τσεχρέ.
Παραπομπές
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]- ↑ The Rise of the Turks and the Ottoman Empire Αρχειοθετήθηκε 2012-06-28 στο Wayback Machine. Retrieved on 2007-09-16
- ↑ «The Imperial House of Osman - 4». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2 Μαΐου 2006. Ανακτήθηκε στις 2 Μαΐου 2006.
- ↑ The Encyclopædia Britannica, Vol.7, Edited by Hugh Chisholm, (1911), 3; Constantinople, the capital of the Turkish Empire...
- ↑ Britannica, Istanbul Αρχειοθετήθηκε 2007-12-18 στο Wayback Machine.:When the Republic of Turkey was founded in 1923, the capital was moved to Ankara, and Constantinople was officially renamed Istanbul in 1930.
Πηγές
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]- The Encyclopædia Britannica, Vol.7, Edited by Hugh Chisholm, (1911), 3; Constantinople, the capital of the Turkish Empire...
- Pietro Bragadin, Venetian Republic's ambassador in the early years of Suleiman the Magnificent's reign notes "a very beautiful woman of 48, for whom the sultan bears great reverence and love..." Leslie Peirce (1993). The Imperial Harem : Women and Sovereignty in the Ottoman Empire p. 62 ISBN 0-19-508677-5. Oxford University Press
- Peirce, Leslie P., The Imperial Harem: Women and Sovereignty in the Ottoman Empire, Oxford University Press, 1993, ISBN 0-19-508677-5 (paperback)
- Yavuz Bahadıroğlu, Resimli Osmanlı Tarihi, Nesil Yayınları (Ottoman History with Illustrations, Nesil Publications), 15th Ed., 2009, ISBN 978-975-269-299-2 (Hardcover)
  | Στο λήμμα αυτό έχει ενσωματωθεί κείμενο από το λήμμα Ayse Hafsa Sultan της Αγγλικής Βικιπαίδειας, η οποία διανέμεται υπό την GNU FDL και την CC-BY-SA 4.0. (ιστορικό/συντάκτες). |