Φίλιππος Δ´ της Ισπανίας

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
Φίλιππος Δ΄
Philip IV of Spain - Velázquez 1644.jpg
"Φίλιππος Δ΄", πορτραίτο του Ντιέγο Βελάσκεθ (περ. 1644).
Περίοδος31 Μαρτίου 1621 – 17 Σεπτεμβρίου 1665
ΠροκάτοχοςΦίλιππος Γ΄
ΔιάδοχοςΚάρολος Β΄
Περίοδος31 Μαρτίου 1621 – 1 Δεκεμβρίου 1640
ΠροκάτοχοςΦίλιππος Γ΄
ΔιάδοχοςΙωάννης Δ΄
Γέννηση8 Απριλίου 1605 (1605-04-08)
Βαγιαδολίδ, Ισπανία
Θάνατος17 Σεπτεμβρίου 1665 (60 ετών)
Μαδρίτη, Ισπανία
Τόπος ταφήςΕσκοριάλ
ΣύζυγοςΕλισάβετ της Γαλλίας
Μαριάννα της Αυστρίας
ΕπίγονοιΒαλτάσαρ Κάρολος
Μαρία Θηρεσία
Μαργαρίτα Θηρεσία
Κάρολος Β΄ της Ισπανίας
(νόθος) δον Χουάν
ΟίκοςΟίκος των Αψβούργων
ΠατέραςΦίλιππος Γ΄ της Ισπανίας
ΜητέραΜαργαρίτα της Αυστρίας
Commons page Σχετικά πολυμέσα
δεδομένα (π  σ  ε )
Φίλιππος Δ΄ της Ισπανίας.

Ο Φίλιππος Δ΄ (ισπανικά: Felipe IV, 8 Απριλίου 1605 - 17 Σεπτεμβρίου 1665) από τον Οίκο των Αψβούργων ήταν βασιλιάς της Ισπανίας, της Νάπολης και της Σικελίας, ηγεμόνας των Ισπανικών Κάτω Χωρών από το 1621 μέχρι το 1665 και βασιλιάς της Πορτογαλίας, ως Φίλιππος Γ΄ από το 1621 μέχρι το 1640.

Ο Φίλιππος Δομίνικος Βίκτωρ δε λα Κρουθ ήταν ο μεγαλύτερος γιος του Φιλίππου Γ΄ της Ισπανίας και της Μαργαρίτας της Αυστρίας. Η μακρά βασιλεία του χαρακτηρίστηκε από πολιτική, στρατιωτική και οικονομική παρακμή της Ισπανίας και κοινωνική δυστυχία.

Αισθανόμενος ανέτοιμος για να αναλάβει τη διακυβέρνηση της μεγαλύτερης και χειρότερα οργανωμένης πολυεθνικής ευρωπαϊκής αυτοκρατορίας, όταν διαδέχτηκε τον πατέρα του, σε ηλικία 16 ετών, ανέθεσε τη διακυβέρνηση της Ισπανίας στον Γασπάρ δε Γκουθμάν, Κόμη Ολιβάρες. Γρήγορα αφέθηκε ολοκληρωτικά στις συμβουλές του ικανότατου πρωθυπουργού του, καθιστώντας τον σχεδόν απόλυτο κυβερνήτη των βασιλείων του. Γρήγορα όμως οι προσπάθειες του Ολιβάρες να ενισχύσει την κεντρική εξουσία απέτυχαν. Αποκορύφωμα από μια σειρά από ατυχίες ήταν η επανάσταση των Πορτογάλων, την 1 Δεκεμβρίου 1640. Τελικά το 1643 ο Φίλιππος απέλυσε τον Ολιβάρες, μετά από μια σύντομη προσπάθεια να αναλάβει προσωπικά τη διακυβέρνηση της Ισπανίας, τελικά επέστρεψε στην πρακτική να διορίζει κάποιον ισχυρό υπουργό γι' αυτό το έργο.

Επί της βασιλείας του Φιλίππου Δ΄ συνεχίστηκε η πάγια πρακτική των Αψβούργων της Ισπανίας να στηρίζουν τους συγγενείς τους του αυστριακού κλάδου. Έτσι στα χρόνια του, η Ισπανία ενεπλάκη στον Τριακονταετή πόλεμο, συνέχισε τις συγκρούσεις με την Ολλανδία, τη Μεγάλη Βρετανία και τη Γαλλία. Επίσης συνέχισε την πολιτική του πατέρα και του παππού του, για ανηλεή διωγμό των προτεσταντών. Η πρακτική όμως αυτή, οδήγησε σε μια σειρά από συνεχείς πολέμους σε πάρα πολλά μέτωπα, καταστρέφοντας έτσι την ήδη εξαντλημένη Ισπανία. Πέθανε αφήνοντας την Ισπανία στα πρόθυρα της καταστροφής, με την οικονομία της ήδη χρεοκοπημένη. Στην επιθανάτια κλίνη του ευχήθηκε η βασιλεία του μοναδικού επιζώντος γιου του Καρόλου να είναι πιο επιτυχημένη και ευτυχισμένη από τη δική του.

Αν και κατηγορείται από πολλούς ως ανίκανος, τα γραπτά του, καθώς και οι δραστηριότητές του ως προστάτη των γραμμάτων και των τεχνών αποδεικνύουν ότι ήταν ικανός, στερείτο όμως της πραγματικής αίσθησης του καθήκοντος. Η καλλιτεχνική άνθηση των χρόνων του, με τους Ντιέγο Βελάθκεθ, Λόπε δε Βέγα, κ.α. είναι η καλύτερη απόδειξη ότι ήταν ικανότερος και του πατέρα του και του γιου του Καρόλου Β΄. Λόγω αυτών των δραστηριοτήτων του χαρακτηρίστηκε ως η προσωποποίηση του μπαρόκ ηγεμόνα.

Οικογένεια[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Νυμφεύτηκε πρώτα την Ελισάβετ των Βουρβόνων, κόρη του Ερρίκου Δ΄ της Γαλλίας, και είχε τέκνα:

Το 1644 απεβίωσε η Ελισάβετ και το 1649 ο Φίλιππος έκανε δεύτερο γάμο, με την ανιψιά του Μαριάννα των Αψβούργων, κόρη του Φερδινάνδου Γ΄ της Αγίας Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας· είχε τέκνα:

Από μία μη νόμιμη σχέση με την ηθοποιό Μαρία Καλδερόν είχε ένα φυσικό τέκνο:

  • (νόθος) Χουάν 1629-1679, στρατηγός της Ισπανίας.

Πρόγονοι[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Φίλιππος Δ´ της Ισπανίας
Γέννηση: 8 Απριλίου 1605 Θάνατος: 17 Σεπτεμβρίου 1665
Βασιλικοί τίτλοι
Προκάτοχος
Φίλιππος Γ΄
Βασιλιάς της Πορτογαλίας
PortugueseFlag1580.png
31 Μαρτίου 1621 - 1 Δεκεμβρίου 1640
Διάδοχος
Ιωάννης Δ΄
Βασιλιάς της Νεαπόλεως
Coat of Arms of the King of Spain as Monarch of Milan (1580-1700).svg
31 Μαρτίου 1621 - 22 Οκτωβρίου 1647
5 Απριλίου 1648- 17 Σεπτεμβρίου 1665
Διάδοχος
Ερρίκος Β΄ του Γκιζ
(κατά την διάρκεια της Δημοκρατίας της Νάπολης)
Κάρολος Β΄
Αυτοκράτορας της Ισπανίας
Escudo de Armas de Felipe II a Carlos II.svg
31 Μαρτίου 1621 - 17 Σεπτεμβρίου 1665
Διάδοχος
Κάρολος Β΄
Βασιλιάς της Σικελίας, της Σαρδηνίας
Coat of Arms of the King of Spain as Monarch of Naples and Sicily (1598-1665).svg Royal Coat of Arms of Spain (1580-1668) - Sardinia Variant.svg
13 Ιουλίου 1621 - 17 Σεπτεμβρίου 1665
δούκας του Μιλάνου
Arms of the House of Sforza.svg
13 Ιουλίου 1621 - 17 Σεπτεμβρίου 1665
Προκάτοχος
Αλβέρτος Ζ΄ και Ισαβέλλα-Κλάρα-Ευγενία
δούκας της Βραβάντης, του Λίμπουργκ, του Λοτιέ, του Λουξεμβούργου· παλατινός κόμης της Βουργουνδίας· του Αινώ, της Φλάνδρας, του Ναμύρ
Armoiries Brabant.svg Blason comte fr Nevers.svg Blason fr Hainaut ancien.svg Blason Comte-de-Flandre.svg Arms of Namur.svg
13 Ιουλίου 1621 - 17 Σεπτεμβρίου 1665
κόμης του Αρτουά
Artois Arms.svg

13 Ιουλίου 1621-7 Νοεμβρίου 1665
Διάδοχος
Προσάρτηση στο Βασίλειο της Γαλλίας με την Συνθήκη των Πυρηναίων
Προκάτοχος
Ισαβέλλα
πρίγκιπας του Πιομπίνο
Stemma.Appiani.Piombino.jpg
1628 - 1634
Διάδοχος
Νικολό Λουντοβίζι
Ισπανική βασιλική μοναρχία
Προκάτοχος
Φίλιππος Γ΄ της Ισπανίας
Πρίγκιπας των Αστουρίων
1605–1621
Διάδοχος
Βαλτάσαρ-Κάρολος
Προκάτοχος
Άννα
πρίγκιπας της Πορτογαλίας
1605-1621
Οίκος των Αψβούργων
Ισπανικός κλάδος
Escudo de Armas de Felipe II de España.svg
Αυτοκράτορας Κάρολος Ε΄
(Βασιλιάς Κάρολος Α΄)
Τέκνα
Φίλιππος Β΄ της Ισπανίας
Μαρία, Αγία Ρωμαία Αυτοκράτειρα
Ιωάννα της Ισπανίας
Δον Χουάν (νόθος)
Μαργαρίτα της Πάρμα (νόθος)
Φίλιππος Β΄
Τα τέκνα περιλαμβάνουν
Κάρλος, Πρίγκιπας των Αστουρίων
Ισαβέλλα της Ισπανίας
Αικατερίνη, Δούκισσα της Σαβοΐας
Φίλιππος Γ' της Ισπανίας
Μαρία της Ισπανίας
Φίλιππος Γ΄
Τα τέκνα περιλαμβάνουν
Άννα, Βασίλισσα της Γαλλίας
Φίλιππος Δ´ της Ισπανίας
Μαρία Άνα, Αγία ρωμαία Αυτοκράτειρα
Ινφάντε Κάρλος
Καρδινάλιος-Ινφάντε Φερδινάνδος
Φίλιππος Δ΄
Τα τέκνα περιλαμβάνουν
Βαλτάσαρ Κάρολος, Πρίγκιπας των Αστουρίων
Μαρία Θηρεσία, Βασίλισσα της Γαλλίας
Μαργαρίτα, Αγία ρωμαία Αυτοκράτειρα
Κάρολος Β΄ της Ισπανίας
Κάρολος Β΄