Εδουάρδος της Πορτογαλίας

Εδουάρδος της Πορτογαλίας
Εδουάρδος της Πορτογαλίας
Βασιλιάς της Πορτογαλίας και Αλγκάρβε, Άρχοντας της Θέουτα
Περίοδος	14 Αυγούστου 1433—9 Σεπτεμβρίου 1438
Προκάτοχος	Ιωάννης Α΄ της Πορτογαλίας
Διάδοχος	Αλφόνσος Ε΄ της Πορτογαλίας
Γέννηση	31 Οκτωβρίου 1391 (1391-10-31) Βιζέου, Πορτογαλία
Θάνατος	9 Σεπτεμβρίου 1438 (46 ετών) Τομάρ, Πορτογαλία
Τόπος ταφής	Μονή Μπατάλια, Λεϊρία, Πορτογαλία
Σύζυγος	Ελεονώρα των Τραστάμαρα
Επίγονοι	Αλφόνσος Ε΄ Φερδινάνδος Ελεονώρα Αικατερίνη Ιωάννα
Οίκος	Οίκος των Αβίς
Πατέρας	Ιωάννης Α΄ της Πορτογαλίας
Μητέρα	Φιλίππη του Λάνκαστερ
Σχετικά πολυμέσα
δεδομένα ()

Ο Εδουάρδος Α΄ της Πορτογαλίας ή Εδουάρδος ο Φιλόσοφος ή ο Εύγλωττος (Πορτογαλική γλώσσα: Duarte I de Portugal o Rei-Filósofo ou o Eloquente, 31 Οκτωβρίου 1391 – 9 Σεπτεμβρίου 1438) από τον Οίκο των Αβίς ήταν ο 11ος Bασιλιάς της Πορτογαλίας και της Αλγκάρβε και δεύτερος Άρχοντας της Θέουτα (1433 – 1438). Ήταν ο μεγαλύτερος γιος και διάδοχος του βασιλιά Ιωάννη Α΄ του Μεγάλου και της Φιλίππης του Λάνκαστερ κόρης του Ιωάννη της Γάνδης.

Πρώτα χρόνια

Ο Εδουάρδος ήταν το αρχαιότερο μέλος της "Φωτισμένης γενεάς", των βασιλικών παιδιών που έφεραν μεγάλη πολιτισμική έκρηξη στην Πορτογαλία τον 15ο αιώνα. Σαν ξάδελφος Άγγλων βασιλέων έγινε μέλος του Τάγματος της Περικνημίδας. Ονομάστηκε "Εδουάρδος" προς τιμή του σπουδαίου προπάππου του από μητέρα Εδουάρδου Γ΄ της Αγγλίας. Ως Ινφάντης παρακολουθούσε πάντα τον πατέρα του σε όλες τις υποθέσεις. Στέφθηκε ιππότης (1415) μετά την κατάληψη της Θέουτα στη βόρεια Αφρική, απέναντι από το Γιβραλτάρ, από τους Πορτογάλους. Έγινε βασιλιάς (1433) μετά το τέλος του ηλικιωμένου πατέρα του από επιδημία Πανώλης. Κατά την διάρκεια της σύντομης βασιλείας του, συγκάλεσε 5 φορές τα Κορτέζ για να εξετάσουν τις εσωτερικές υποθέσεις του βασιλείου του.

Εξερευνήσεις

Μικρογραφία του βασιλιά Εδουάρδου σε ένα γενεαλογικό δέντρο (1534)

Ακολούθησε πλήρως την ίδια πολιτική με τον πατέρα του σχετικά με τις εξερευνήσεις στην Αφρική, χρηματοδοτώντας τον αδελφό του Ερρίκο τον Θαλασσοπόρο σε όλες τις ναυτικές εξερευνητικές του εκστρατείες στις δυτικές ακτές, ίδρυσε ναυτική σχολή στην Σάγκρες. Ακολούθησε νέα εξερευνητική αποστολή με τον διάσημο θαλασσοπόρο Ζιλ Εάνες (1434) που αποβιβάστηκε στο ακρωτήρι Μποζαντόρ (1434) και ακολούθησε την εξερεύνηση της δυτικής ακτής της Αφρικής. Η θέση της Θέουτα κατάντησε σύντομα άνευ σημασίας για την Πορτογαλία χάρη την Ταγγέρη, γι' αυτό σύντομα χάθηκε. Η ίδια η πόλη έχασε την σημασία που είχε παλιότερα στην μεταφορά καραβανιών με αγαθά αφού αντικαταστάθηκε με την Ταγγέρη και παρέμεινε μια φτωχή κοινότητα.

Οι αδελφοί του Ερρίκος ο Θαλασσοπόρος και Φερδινάνδος ο Ιερός Πρίγκιπας τον πίεσαν να επιτεθεί στο Σουλτανάτο του Μαρόκου ώστε να εξασφαλίσουν μια καλή βάση για τις ναυτικές τους εξερευνήσεις. Η επιχείρηση συνάντησε πολλές αντιδράσεις και δεν είχε την σύμφωνη γνώμη του πάπα. Ο ίδιος και οι αδελφοί του Πέτρος, δούκας της Κοΐμπρα και Ιωάννης, κοντόσταυλος της Πορτογαλίας διαφωνούσαν γιατί δεν ήθελαν να κηρύξουν πόλεμο άνευ λόγου με τον βασιλιά του Μαρόκου. Το ένστικτο τους βγήκε αληθινό, στην "μάχη της Ταγγέρης" που ακολούθησε τους περικύκλωσε ο Μαροκινός στρατός και άρχισαν να πεθαίνουν ομαδικά από την πείνα. Οι Πορτογάλοι ζήτησαν συνθηκολόγηση, συμφώνησαν να τους παραδώσουν την Θέουτα με αντάλλαγμα να τους επιτρέψουν την επιστροφή με ασφάλεια στην πατρίδα τους. Ο μικρότερος αδελφός του Φερδινάνδος που ήταν υποκινητής της εκστρατείας αποδόθηκε σαν όμηρος μέχρι την τελική παράδοση της πόλης.

Τελευταία χρόνια

Ο βασιλιάς Εδουάρδος της Πορτογαλίας, έργο του 18ου αιώνα

Η συντριβή της Ταγγέρης κυριάρχησε τα τελευταία χρόνια της βασιλείας του Εδουάρδου, οι αδελφοί του Πέτρος και ο Ιωάννης ήθελαν να παραδώσουν την Θέουτα στον σουλτάνο του Μαρόκου για να ελευθερωθεί ο Φερδινάνδος αλλά ο Ερρίκος δεν υπέγραφε. Ο Εδουάρδος συγκάλεσε τα Κορτές στην Λεϊρία για να λύσει το ζήτημα (1438), τα Κορτές αρνήθηκαν να παραδώσουν στους Μαροκινούς την Θέουτα και ζήτησαν από τον βασιλιά να βρει άλλους τρόπους για να ελευθερώσει τον αδελφό του. Ο Εδουάρδος πέθανε αμέσως μετά από επιδημία πανώλης όπως και οι γονείς του (1438), σύμφωνα με την λαϊκή παράδοση πέθανε από την λύπη του για την τύχη του αδελφού του. Ο Φερδινάνδος παρέμεινε αιχμάλωτος των Μαροκινών, πέθανε αιχμάλωτος αργότερα στην Φεζ (1443).

Θρύλοι

Το τέλος του Εδουάρδου προκάλεσε μεγάλη κρίση στην Πορτογαλία· ο γιος του Αλφόνσος ήταν ακόμα ανήλικος και οι αδελφοί του αποφάσισαν να αναλάβουν την αντιβασιλεία. Ο Εδουάρδος είχε ορίσει ωστόσο στη διαθήκη του αντιβασιλέα και κηδεμόνα την σύζυγό του Ελεονώρα της Αραγωνίας, που ήταν μισητή και ξένη στις λαϊκές μάζες. Ο αδελφός του Ιωάννης συγκάλεσε συνέλευση με την οποία όρισε αντιβασιλιά τον Πέτρο, ωστόσο οι Πορτογάλοι ευγενείς ήθελαν την Ελεονώρα και αυτό προκάλεσε εμφύλιο πόλεμο μέσα στην Πορτογαλία. Η κατάσταση εκτονώθηκε με μία συμβιβαστική λύση, στην οποία η Ελεονώρα και ο Πέτρος μοίρασαν την αντιβασιλεία.

Οικογένεια

Νυμφεύτηκε το 1428 την Ελεονώρα των Τραστάμαρα, κόρη του Φερδινάνδου Α΄ της Αραγωνίας και είχε τα εξής παιδιά:

• Αλφόνσος Ε΄ 1432–1481, βασιλιάς της Πορτογαλίας. Γιος του ήταν ο:
  • Ιωάννης Β΄ 1455-1495, βασιλιάς της Πορτογαλίας.
• Φερδινάνδος 1433–1470, δούκας του Βιζέου. Γιος του ήταν ο:
  • Εμμανουήλ Α΄ 1469-1521, βασιλιάς της Πορτογαλίας.
• Ελεονώρα 1434–1467, παντρεύτηκε τον Φρειδερίκο Γ΄ των Αψβούργων αρχιδούκα της Αυστρίας και βασιλιά της Γερμανίας.
• Αικατερίνη 1436–1463, μοναχή.
• Ιωάννα 1439–1475, παντρεύτηκε τον Ερρίκο Δ΄ των Τραστάμαρα βασιλιά της Καστίλλης.
• Ιωάννης 1429-1433 απεβ. 4 ετών, Φιλίππα 1430-1439 απεβ. 9 ετών.

Πηγές

• Armitage-Smith, Sydney (1905). John of Gaunt: King of Castile and Leon, Duke of Aquitaine and Lancaster, Earl of Derby, Lincoln, and Leicester, Seneschal of England.
• de Sousa, Antonio Caetano (1735). Historia genealogica da casa real portugueza [Genealogical History of the Royal House of Portugal] (in Portuguese). 2. Lisboa Occidental.
• Stephens, Henry Morse. The Story of Portugal, G.P. Putnam's sons, 1903

Εδουάρδος της Πορτογαλίας Οίκος των Αβίς Γέννηση: 31 Οκτωβρίου 1391 Θάνατος: 9 Σεπτεμβρίου 1438
Βασιλικοί τίτλοι
Προκάτοχος Ιωάννης ο Μέγας	Βασιλιάς της Πορτογαλίας 1433 - 1438	Διάδοχος Αλφόνσος ο Αφρικανός