Μάχη της Καλαμάτας (1944)
Η μάχη της Καλαμάτας έλαβε χώρα στις 9 Σεπτεμβρίου του 1944 ανάμεσα στον ΕΛΑΣ, αντιστασιακό στρατό του ΕΑΜ και τα δωσιλογικά Τάγματα Ασφαλείας (ΤΑ) μαζί με τμήματα της Ελληνικής Χωροφυλακής και έληξε με την επικράτηση του ΕΛΑΣ γεγονός που οδήγησε στην απελευθέρωση της Καλαμάτας. Μετά τη μάχη ακολούθησε σφαγή ορισμένων μελών των ΤΑ από εξαγριωμένο πλήθος που συνέρρεε μαζί με τους αντάρτες.
| Μάχη της Καλαμάτας (1944) | |||
|---|---|---|---|
| Χρονολογία | Ξημερώματα 9ης Σεπτεμβρίου 1944 – Απόγευμα 9ης Σεπτεμβρίου 1944 | ||
| Τόπος | Καλαμάτα Μεσσηνίας 37°02′32″N 22°06′51″E / 37.042237°N 22.114126°EΣυντεταγμένες: 37°02′32″N 22°06′51″E / 37.042237°N 22.114126°E | ||
| Αποτέλεσμα | Νίκη του ΕΛΑΣ. Εκτελέσεις ταγματασφαλιτών από χωρικούς και κατοίκους της πόλης. | ||
| Αντιμαχόμενοι | |||
| Ηγετικά πρόσωπα | |||
| |||
| Εμπλεκόμενες μονάδες | |||
| |||
Η σύγκρουση
Τα ξημερώματα της 9ης Σεπτεμβρίου ξεκίνησε η μάχη μετά από αποτυχημένες διαπραγματεύσεις του ΣΜΑ για ειρηνική παράδοση των ταγμάτων, πρόταση που απορρίφθηκε από τον κατοχικό νομάρχη Μεσσηνίας, Δημήτριο Περρωτή.[1] Οι οπλίτες των Ταγμάτων Ασφαλείας, ήταν οχυρωμένοι σε διάφορα σημεία της πόλης, από καφενεία μέχρι και στρατόπεδα[2] Οι δυνάμεις του ΕΛΑΣ έκαναν έφοδο στις φυλακές Αλεξανδράκη γεγονός που οδήγησε στην παράδοση της χωροφυλακής και στη απελευθέρωση κρατούμενων του ΕΛΑΣ, οι οποίοι οπλίστηκαν και έλαβαν μέρος στη μάχη. Ο αντισυνταγματάρχης του 9ου συντάγματος, Γιάννης Σέρβος, σκοτώθηκε από πυρά ταγματασφαλιτών, που ήταν οχυρωμένοι στο κάστρο.[2]
Σταδιακά οι οχυρώσεις των ταγματασφαλιτών κατέρρεαν γεγονός που έγινε αντιληπτό από την διοίκηση του ΤΑ Καλαμάτας. Ο ιστορικός Παντελής Μούτουλας αναφέρει πως «ενώ η μάχη έγερνε προς το μέρος του ΕΛΑΣ, ο Φραγκουδάκης αποπειράθηκε να πείσει τον Περρωτή να παραδοθούν οι ταγματασφαλίτες. Επέστρεψε στο γραφείο του, μεταπεισμένος, ο ίδιος, να συνεχίσει. Μάταια. Οι εστίες αντίστασης εξουδετερώνονταν η μία μετά την άλλη»[2]
Το ξενοδοχείο Ρεξ και το καφενείο Πάνθεον αποτέλεσαν τις τελευταίες βάσεις των ταγματασφαλιτών, οι οποίες κατέρρευσαν το απόγευμα της ίδιας μέρας. Οι εναπομείνασες δυνάμεις του νομάρχη Μεσσηνίας κατέφυγαν προς τον Μελιγαλά ενώ συνελήφθησαν συνολικά 87 ταγματασφαλίτες.[3]
Αντεκδικήσεις
Μαζί με το 9ο Σύνταγμα του ΕΛΑΣ συνέρρεαν συγγενείς θυμάτων των Ταγμάτων Ασφαλείας από διάφορες περιοχές της Μεσσηνίας, στους οποίους προστέθηκαν μετά τη λήξη της μάχης και κάτοικοι της Καλαμάτας, προκειμένου να εκδικηθούν τους οπλίτες. Το ανεξέλεγκτο πλήθος, μετά τη λήξη της μάχης, προέβη σε βιαιοπραγείες που οδήγησαν στο θάνατο δύο ταγματασφαλιτών[2]. Μετά τη λήξη και της μάχης του Μελιγαλά[4], στις 17 Σεπτεμβρίου κρεμάστηκαν στην κεντρική πλατεία της Καλαμάτας από το εξαγριωμένο πλήθος 18[5] ή 19 αιχμάλωτοι του Μελιγαλά,μέλη της ηγετικής ομάδας των ταγματασφαλιτών Μεσσηνίας.[5] Ανάμεσα σε αυτούς, συμπεριλαμβάνονταν ο Δημήτρης Περρωτής και ο Ιωάννης Φραγκουδάκης[4].
Παραπομπές
- ↑ Μούτουλας 2004, σελ. 571-572.
- ↑ 2,0 2,1 2,2 2,3 Μούτουλας 2004, σελ. 572.
- ↑ Μούτουλας 2004, σελ. 572-573.
- ↑ 4,0 4,1 Μούτουλας 2004, σελ. 581.
- ↑ 5,0 5,1 Πριόβολος 2018, σελ. 220.
Πηγές
- Μούτουλας, Παντελής (2004). Πελοπόννησος 1940-1945: Η περιπέτεια της επιβίωσης, του διχασμού και της απελευθέρωσης. Αθήνα: Βιβλιόραμα. ISBN 960-8087-40-6.
- Πριόβολος, Γιάννης (2018). Εθνικιστική "αντίδραση" και Τάγματα Ασφαλείας: Εμφύλιος και αντικατοχικός πόλεμος 1943-1944. Αθήνα: Πατάκης. ISBN 978-960-16-7561-9.
