Μάχη της Καλαμάτας (1944)

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια

Η μάχη της Καλαμάτας έλαβε χώρα στις 9 Σεπτεμβρίου του 1944 ανάμεσα στον ΕΛΑΣ και τα Τάγματα Ασφαλείας (ΤΑ) μαζί με τμήματα της Ελληνικής Χωροφυλακής και έληξε με την επικράτηση του ΕΛΑΣ γεγονός που οδήγησε στην απελευθέρωση της Καλαμάτας. Μετά τη μάχη ακολούθησε σφαγή ορισμένων μελών των ΤΑ από εξαγριωμένο πλήθος που συνέρρεε μαζί με τους αντάρτες.

Μάχη της Καλαμάτας (1944)
ΧρονολογίαΞημερώματα 9ης Σεπτεμβρίου 1944Απόγευμα 9ης Σεπτεμβρίου 1944
ΤόποςΚαλαμάτα Μεσσηνίας
37°02′32″N 22°06′51″E / 37.042237°N 22.114126°E / 37.042237; 22.114126Συντεταγμένες: 37°02′32″N 22°06′51″E / 37.042237°N 22.114126°E / 37.042237; 22.114126
ΑποτέλεσμαΝίκη του ΕΛΑΣ. Εκτελέσεις ταγματασφαλιτών από χωρικούς και κατοίκους της πόλης.
Αντιμαχόμενοι
Ηγετικά πρόσωπα
Κώστας Μπασακίδης
Γιάννης Σέρβος  
Δημήτρης Περρωτής
Τχης Ιωάννης Φραγκουδάκης
Εμπλεκόμενες μονάδες
9ο Σύνταγμα ΕΛΑΣ
TA Καλαμάτας
Χωροφυλακή Καλαμάτας  Παραδόθηκε

Η σύγκρουση[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Τα ξημερώματα της 9ης Σεπτεμβρίου ξεκίνησε η μάχη μετά από αποτυχημένες διαπραγματεύσεις του ΣΜΑ για ειρηνική παράδοση των ταγμάτων, πρόταση που απορρίφθηκε από τον κατοχικό νομάρχη Μεσσηνίας, Δημήτριο Περρωτή.[1] Οι οπλίτες των Ταγμάτων Ασφαλείας, ήταν οχυρωμένοι σε διάφορα σημεία της πόλης, από καφενεία μέχρι και στρατόπεδα.[2] Οι δυνάμεις του ΕΛΑΣ έκαναν έφοδο στις φυλακές Αλεξανδράκη γεγονός που οδήγησε στην παράδοση της χωροφυλακής και στη απελευθέρωση κρατούμενων ΕΛΑΣιτών, οι οποίοι οπλίστηκαν και έλαβαν μέρος στη μάχη.[2] Ο αντισυνταγματάρχης του 9ου συντάγματος, Γιάννης Σέρβος, σκοτώθηκε από πυρά ταγματασφαλιτών, που ήταν οχυρωμένοι στο κάστρο.[2]

Σταδιακά οι οχυρώσεις των ταγματασφαλιτών κατέρρεαν γεγονός που έγινε αντιληπτό από την διοίκηση του ΤΑ Καλαμάτας.[2] Ο Ταγματάρχης Ιωάννης Φραγκουδάκης προσπάθησε να πείσει τον Περρωτή να συνθηκολογήσει.[2] Ο Περρωτής μετέπεισε τον Φραγκουδάκη να συνεχίσει τη μάχη, στην οποία πλέον υπερτερούσε εμφανώς ο ΕΛΑΣ.[2]

Το ξενοδοχείο Ρεξ και το καφενείο Πάνθεον αποτέλεσαν τις τελευταίες βάσεις των ταγματασφαλιτών, οι οποίες κατέρρευσαν το απόγευμα της ίδιας μέρας. Οι εναπομείνασες δυνάμεις του νομάρχη Μεσσηνίας κατέφυγαν προς τον Μελιγαλά μέσω της σιδηροδρομικής γραμμής.[3]

Αντεκδικήσεις[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Μαζί με το 9ο Σύνταγμα του ΕΛΑΣ συνέρρεαν συγγενείς θυμάτων των Ταγμάτων Ασφαλείας από διάφορες περιοχές της Μεσσηνίας, στους οποίους προστέθηκαν μετά τη λήξη της μάχης και κάτοικοι της Καλαμάτας, προκειμένου να εκδικηθούν τους οπλίτες. Το ανεξέλεγκτο πλήθος, μετά τη λήξη της μάχης, προέβη σε βιαιοπραγείες που οδήγησαν στο θάνατο δύο ταγματασφαλιτών[2]. Μετά τη λήξη και της μάχης του Μελιγαλά, στις 17 Σεπτεμβρίου κρεμάστηκαν στην κεντρική πλατεία της Καλαμάτας από το εξαγριωμένο πλήθος 18[4] ή 19 αιχμάλωτοι του Μελιγαλά,μέλη της ηγετικής ομάδας των ταγματασφαλιτών Μεσσηνίας.[4] Ανάμεσα σε αυτούς, συμπεριλαμβάνονταν ο Περρωτής και ο Φραγκουδάκης.[5]

Παραπομπές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  1. Μούτουλας 2004, σελ. 571-572.
  2. 2,0 2,1 2,2 2,3 2,4 2,5 2,6 Μούτουλας 2004, σελ. 572.
  3. Μούτουλας 2004, σελ. 572-573.
  4. 4,0 4,1 Πριόβολος 2018, σελ. 220.
  5. Μούτουλας 2004, σελ. 581.

Πηγές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  • Μούτουλας, Παντελής (2004). Πελοπόννησος 1940-1945: Η περιπέτεια της επιβίωσης, του διχασμού και της απελευθέρωσης. Αθήνα: Βιβλιόραμα. ISBN 960-8087-40-6. 
  • Πριόβολος, Γιάννης (2018). Εθνικιστική "αντίδραση" και Τάγματα Ασφαλείας: Εμφύλιος και αντικατοχικός πόλεμος 1943-1944. Αθήνα: Πατάκης. ISBN 978-960-16-7561-9.