Ιερά Αρχιεπισκοπή Κρήτης
| Ιερά Αρχιεπισκοπή Κρήτης | |
|---|---|
 | |
| Γενικές πληροφορίες | |
| Xώρα | Ελλάδα |
| Έδρα | Ηράκλειο |
| Υπαγωγή | Εκκλησία Κρήτης |
| Αρχιερατικές περιφέρειες | 8 |
| Ενορίες | 127 |
| Ναοί | 1.077 |
| Μονές | 15 |
| Μητροπολιτικός ναός | Καθεδρικός Ναός Αγίου Μηνά |
| Ιστοσελίδα | iak.gr |
| Ιεραρχία | |
| Αρχιεπίσκοπος | Ευγένιος Β΄ |
| Βοηθός Επίσκοπος | Κνωσού Μεθόδιος |
| Πρωτοσύγκελλος | Αρχιμανδρίτης Βαρθολομαίος Βογιατζόγλου |
| Γενικός Αρχιερατικός Επίτροπος | Αρχιμανδρίτης Νικηφόρος Κουνάλης |
| Ιεροκήρυκες | 1 |
| Εφημέριοι | 212 |
| Διάκονοι | 8 |
Η Ιερά Αρχιεπισκοπή Κρήτης είναι η έδρα της Εκκλησίας Κρήτης, η οποία είναι ημιαυτόνομη Ορθόδοξη Εκκλησία υπαγόμενη στο Οικουμενικό Πατριαρχείο[1].
Η περιφέρειά της περιλαμβάνει την πόλη του Ηρακλείου καθώς και μέρος του Νομού Ηρακλείου.
Μέχρι το 1967 ονομαζόταν «Ιερά Μητρόπολις Κρήτης». Από τότε, με απόφαση του Οικουμενικού Πατριαρχείου, ανυψώθηκε σε Αρχιεπισκοπή[2] και ο Μητροπολίτης της έκτοτε φέρει τον τίτλο του Αρχιεπισκόπου.
Αρχιεπίσκοπος από τις 11 Ιανουαρίου 2022 είναι ο Ευγένιος Β΄ (Αντωνόπουλος)[3].
Ιεροί Ναοί Ηρακλείου[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
- Ιερός Μητροπολιτικός Ναός Αγίου Μηνά
- Ιερός Καθεδρικός Ναός Αγίου Τίτου
- Ιερός Ναός Αγίας Τριάδος
- Ιερός Ναός Αγίου Γεωργίου Πόρου
- Ιερός Ναός Αγίου Δημητρίου (Λιμένος)
- Ιερός Ναός Αγίων Κωνσταντίνου και Ελένης
- Ιερός Ναός Αναλήψεως του Σωτήρος
- Ιερός Ναός Ζωοδόχου Πηγής Χρυσοπηγής
- Ιερός Ναός Μιχαήλ Αρχαγγέλου Νέου Σταδίου
- Ιερός Ναός Ευαγγελισμού της Θεοτόκου Σταυροφόρων
- Ιερός Ναός Αγίας Άννης
- Ιερός Ναός της του Θεού Σοφίας Νέων Κλαζομενών
- Ιερός Ναός Αγίου Νικολάου Νέας Αλικαρνασσού
- Ιερός Ναός Ἁγίου Ιωάννου
- Ιερός Ναός Εἰσοδίων της Θεοτόκου Νέων Αλατσάτων
- Ιερός Ναός Αγίου Δημητρίου Νέων Βρυούλλων
- Ιερός Ναός Γενεσίου της Θεοτόκου Μπεντεβή
- Ιερός Ναός Μεταμορφώσεως του Σωτήρος Πατελλών
- Ιερός Ναός Αγίου Ευμενίου Φορτέτσας
- Ιερός Ναός Αγίας Αικατερίνης
- Ιερός Ναός Αγίου Ευγενίου του Καππαδόκου
- Ιερός Ναός Αγίου Γεωργίου Άνω Νέας Αλικαρνασσού
- Ιερός Ναός Κοιμήσεως της Θεοτόκου Παναγίας Καμαριανής
- Ιερός Ναός Αγίου Κυρίλλου Γορτύνης
- Ιερός Ναός Προφήτου Ηλιού Καλλιθέας
- Ιερός Ναός Ευαγγελισμού της Θεοτόκου Καρτερού
- Ιερός Ναός Κοιμήσεως της Θεοτόκου (Παναγίτσα Μικρασιατών) Μασταμπά
- Ιερός Ναός Αγίας Βαρβάρας
- Ιερός Ναός Αγίου Ελευθερίου
- Προσκυνηματικός Ναός Παναγίας Βουρλιώτισσας
Εικόνες[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
- Παναγίας Καμαριανής από την Αλικαρνασσό της Μικράς Ασίας, η οποία τιμάται στον ομώνυμο ναό την Τετάρτη της Μεσοπεντηκοστής (ημέρα της ευρέσεώς της στην Αλικαρνασσό της Μικράς Ασίας).
- Αγίου Νικολάου από την Αλικαρνασσό της Μικράς Ασίας, στον ομώνυμο ναό της Νέας Αλικαρνασσού.[4]
- Παναγίας Μυρτιδιώτισσας, που εορτάζεται στις 24 Σεπτεμβρίου στη Μονή Παλιανής.
- Παναγίας της Ορφανής, στη Μονή Αγκαράθου.
- Παναγίας Βουρλιώτισσας, στον ομώνυμο ναό.[5][6]
Ιερές Μονές και Ησυχαστήρια[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Ιερές Μονές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
| Ιερά Μονή | Είδος | Αριθμός Μοναχών |
|---|---|---|
| Κοιμήσεως της Θεοτόκου Αγκαράθου | Ανδρική | 29 |
| Αγίου Γεωργίου Επανωσήφη | Ανδρική | 40 |
| Αγίας Ειρήνης Κρουσώνος | Γυναικεία | 9 |
| Αγίου Ιωάννου Θεολόγου Ανωπόλεως | Ανδρική | 4 |
| Αγίου Παντελεήμονος Φόδελε Ηρακλείου | Ανδρική | 2 |
| Γεννήσεως της Θεοτόκου Σαββαθιανών | Γυναικεία | 15 |
| Αγίου Γεωργίου Γοργολαΐνι | Ανδρική | 2 |
| Κοιμήσεως της Θεοτόκου Παληανής | Γυναικεία | 18 |
| Οσίας Ειρήνης Χρυσοβαλάντου Ηρακλείου | Ανδρική | 4 |
Ιερά Ησυχαστήρια[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
| Ιερά Ησυχαστήρια | Είδος | Αριθμός Μοναχών |
|---|---|---|
| Αγίων Θεοδώρων Ηρακλείου | Γυναικείο | 15 |
| Αγίων Πάντων Λουτρακίου | Γυναικείο | 1 |
| Αγίας Φωτεινής Ελληνοπεραμάτων | Γυναικείο | 3 |
| Γεννήσεως της Θεοτόκου Παντανάσσης | Γυναικείο | 9 |
| Γεννήσεως της Θεοτόκου Σγουροκεφαλίου | Γυναικείο | 2 |
| Εισοδίων της Θεοτόκου Ρογδιάς | Γυναικείο | 10 |
Επισκοπικός κατάλογος[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
| Όνομα | Έτη | Σημειώσεις |
|---|---|---|
| Τίτος | μετά το 62 | Ιδρυτής, άγιος |
| Αρτεμάς ή Τυχικός | προσωρινά και ενδιάμεσα | |
| Φίλιππος | ~ 160/170 – 180/192 | |
| Διόσκορος | ||
| Άγιος Μύρων ο θαυματουργός | 249 | επίσκοπος Κνωσού |
| Κρήσκης | 256 | |
| Κύριλλος ο ιερομάρτυς | ~ 299 ~ 304 | επίσκοπος Γορτύνης |
| Πέτρος ο ιερομάρτυς | ||
| Παύλος Α΄ | κατά τους χρόνους του Μεγάλου Κωνσταντίνου | |
| Μύρων | ~ 350 | |
| Ικόνιος ή Εικόνιος | ~ 431 | |
| Μαρτύριος | 451 | |
| Θεόδωρος | 553 | |
| Ιωάννης Α΄ | 597 | |
| Παύλος Β΄ | 667 | |
| Άγιος Ευμένιος ο θαυματουργός | 668 – 680; | |
| Βασίλειος Α΄ | 680, 692 | |
| Άγιος Ανδρέας ο Ιεροσολυμίτης | 711 – 740; | |
| Ηλίας Α΄ | ~ 787 | |
| Ιωάννης Β΄ | αναφέρεται στο Συνοδικό του Σουαρέτ | |
| Στέφανος Α΄ | αναφέρεται στο Συνοδικό του Σουαρέτ | |
| Νικήτας Α΄ | αναφέρεται στο Συνοδικό του Σουαρέτ | |
| Νικήτας Β΄ | αναφέρεται στο Συνοδικό του Σουαρέτ | |
| Βασίλειος Β΄ | 823/828 | αναφέρεται στο Συνοδικό του Σουαρέτ |
| Βασίλειος Γ΄ | 879 | εξόριστος στην Κωνσταντινούπολη |
| Ηλίας Β΄ ο συγγραφεύς | μετά το 920 και πριν το 961 | εξόριστος στην Κωνσταντινούπολη |
| Ανδρέας Β΄ | τέλος 10ου αιώνα | κατά τον Laurent |
| Νικήτας Γ΄ | αναφέρεται στο Συνοδικό του Σουαρέτ | |
| Στέφανος Β΄ | ~ 1028 | |
| Ιωάννης Γ΄ | πριν τον Μάρτιο 1166[7] – 1172; | |
| Λέων | αναφέρεται στο Συνοδικό του Σουαρέτ | |
| Μιχαήλ | αναφέρεται στο Συνοδικό του Σουαρέτ | |
| Κωνσταντίνος Α΄ | αναφέρεται στο Συνοδικό του Σουαρέτ | |
| Ηλίας Γ΄ | αναφέρεται στο Συνοδικό του Σουαρέτ | |
| Βασίλειος Δ΄ | αναφέρεται στο Συνοδικό του Σουαρέτ | |
| Κωνσταντίνος Β΄ | αναφέρεται στο Συνοδικό του Σουαρέτ | |
| Νικόλαος Α΄ | αναφέρεται στο Συνοδικό του Σουαρέτ | |
| Ιωάννης Δ΄ | αναφέρεται στο Συνοδικό του Σουαρέτ | |
| Μανουήλ Α΄ | αναφέρεται στο Συνοδικό του Σουαρέτ | |
| Μανουήλ Β΄ | έπειτα μοναχός, με το όνομα Μάξιμος. Αναφέρεται στο Συνοδικό του Σουαρέτ | |
| Νικόλαος Β΄ | τέλη 12ου αιώνα | Το 1216 διατελεί στη Νίκαια και έπειτα καθίσταται Σμύρνης προεδρικώς (αναφέρεται στο Συνοδικό του Σουαρέτ) |
| Νικηφόρος Α΄ Μοσχόπουλος | ~ 1285 – 1322 | |
| Μακάριος | ~ 1357 | |
| Άνθιμος | ~ 1371 | Μητροπολίτης Αθηνών και Ευρίπου και Πρόεδρος Κρήτης |
| Ιγνάτιος | ~ 1381 – 1410 | Μητροπολίτης Παλαιών Πατρών και Πρόεδρος Κρήτης |
| Πρόχορος | Μητροπολίτης Σταυρουπόλεως και Πρόεδρος Κρήτης | |
| Παΐσιος ο Γορτύνης | ~ 1439 | μάλλον τιτουλάριος επίσκοπος |
| Βελισσάριος | ~ 1499 | Επίσκοπος Κορώνης και Πρόεδρος Κρήτης |
| Νεόφυτος Πατελλάρος | 1646 – 1679 | |
| Νικηφόρος Β΄ ο Σκωτάκης | 1679 – 1683 | |
| Καλλίνικος Α΄ | 1683; – μετά τον Οκτώβριο 1686[8] | |
| Αρσένιος Α΄ | 1687; – 1688 | |
| Αθανάσιος ο Καλλιπολίτης | 1688 – 1697 | |
| Καλλίνικος Β΄ | 1697 – 1699; | αδερφός της Μονής Γωνιάς |
| Αρσένιος Β΄ | 1699 – 1701 | |
| Ιωάσαφ ο Κίμινης | 1702 – 1710; | καθαιρέθηκε |
| Κωνστάντιος ο Χαλκιόπουλος, Κρης | 1711; – 1716 | |
| Γεράσιμος Α΄ ο από Κισάμου | 1716 – 1719 | κατέλαβε αυθαίρετα τον Μητροπολιτικό Θρόνο |
| Κωνστάντιος ο Χαλκιόπουλος, Κρης | 1719 – 1722 | β΄θητεία |
| Δανιήλ από Ρεθύμνης | 1722 – 1725 | Κατέλαβε αυθαίρετα τον θρόνο και επεχείρησε να καταστήσει αυτοκέφαλη την Εκκλησία της Κρήτης. Καθαιρέθηκε |
| Γεράσιμος Β΄ ο Λετίτζης ή Γέροντας | 1725 – 1755 | Κρης, από τη Μονεμβασιά |
| Άνθιμος | 1756 | Κατά τον Τωμαδάκη αναγνώστηκε λανθασμένα |
| Γεράσιμος Γ΄ ο Χίος | προ του Απριλίου 1756[9] – 1769 | |
| Ζαχαρίας (Μαριδάκης) | 1769 – 1786 | από Λιτής και Ρεντίνης |
| Μάξιμος (Προγιαννακόπουλος) | 1786 – 1800 | |
| Γεράσιμος Δ΄ (Παρδάλης) | Μάιος 1800[10] – 1821 | Εθνομάρτυρας |
| Μεθόδιος Σαπουντζάκης | 1822 | Του προτάθηκε η Μητρόπολη Κρήτης αλλά δεν αποδέχθηκε τη θέση. Έπειτα Βεροίας, Ρόδου και Καρπάθου |
| Καλλίνικος Γ΄ | 1823 – 1830 | εξ Αγχιάλου |
| Μελέτιος Α΄ (Νικολετάκης) | 1831 – 1839 | από Σητείας |
| Πορφύριος (Φωτιάδης) | Αύγουστος 1839 – 9 Σεπτεμβρίου 1839 | από Μυτιλήνης, παραιτήθηκε πριν κατέλθει στην Κρήτη |
| Καλλίνικος Δ΄ (Γαργαλάδος) | Σεπτέμβριος 1839 – 12 Φεβρουαρίου 1842 | παραιτήθηκε |
| Καλλίνικος Ε΄ (Χούγιας ή Καλούτζος) | 1 Μαρτίου 1842 – Δεκέμβριος 1843 | από πρώην Ρόδου, παραιτήθηκε |
| Χρύσανθος ο Λέσβιος | Δεκέμβριος 1843 – 24 Αυγούστου 1850 | κατόπιν Φιλιππουπόλεως |
| Σωφρόνιος Α΄ (Ιωάννου) | 24 (ή 25) Αυγούστου 1850 – 17 Δεκεμβρίου 1850 | από Αίνου, δεν αποδέχτηκε την εκλογή και παραιτήθηκε πριν κατέλθει στην Κρήτη |
| Διονύσιος Α΄ ο Βυζάντιος | Δεκέμβριος 1850 – 28 Αυγούστου 1856 | από Πρεσλάβας, έπειτα προεδρικώς Βόσνης |
| Ιωαννίκιος (Ζαγορίσιος, Ζάγκος ή Ξεφλούδης) | 28 Αυγούστου 1856 – 16 Ιουλίου 1858 † | από πρώην Ιωαννίνων |
| Διονύσιος Β΄ (Χαριτωνίδης) | 27 Ιουλίου 1858[11] – 16 Νοεμβρίου 1868 | κατόπιν Διδυμοτείχου, μετέπειτα Οικουμενικός Πατριάρχης |
| Μελέτιος Β΄ (Καβάσιλας) | 16 Νοεμβρίου 1868 – 23 Νοεμβρίου 1874 | ο Καλύμνιος, από Διδυμοτείχου, κατόπιν πάλι Διδυμοτείχου |
| Σωφρόνιος Β΄ (Χρηστίδης) | 23 Νοεμβρίου 1874 – 6 Ιουνίου 1877 | από Διδυμοτείχου, επαύθη |
| Μελέτιος Β΄ (Καβάσιλας) | 6 Ιουνίου 1877 – 13 Αυγούστου 1882 † | από Διδυμοτείχου, β΄ θητεία |
| Τιμόθεος Α΄ (Καστρινογιαννάκης ή Σγουρός) | 20 Σεπτεμβρίου 1882 – 18 Φεβρουαρίου 1897 † | από Χερρονήσου |
| Ευμένιος Β΄ (Ξηρουδάκης) | 12 Μαΐου 1898 – 1 Απριλίου 1920 † | από Λάμπης και Σφακίων. Το 1916 εκτοπίστηκε από την Εθνική Άμυνα στη Χίο |
| Τίτος Β΄ (Ζωγραφίδης) | 22 Φεβρουαρίου 1922 – 25 Απριλίου 1933 † | από Πέτρας |
| Τιμόθεος Β΄ (Βενέρης) | 22 Ιουλίου 1933 – Ιανουάριος 1941 | από Ρεθύμνης και Αυλοποτάμου, επαύθη |
| Βασίλειος Ε΄ (Μαρκάκης) | 8 Απριλίου 1941 – 10 Ιανουαρίου 1950 † | εξορίστηκε το 1942 από τους Γερμανούς στην Αθήνα |
| Ευγένιος Α΄ (Ψαλιδάκης) | 23 Μαΐου 1950 – 28 Φεβρουαρίου 1967 | από Αρκαδίας |
| Ευγένιος Α΄ (Ψαλιδάκης) | 28 Φεβρουαρίου 1967 – 7 Φεβρουαρίου 1978 † | προήχθη σε Αρχιεπίσκοπο |
| Τιμόθεος Γ΄ (Παπουτσάκης) | 10 Μαρτίου 1978 – 26 Ιουλίου 2006 † | από Γορτύνης και Αρκαδίας |
| Ειρηναίος Α΄ (Αθανασιάδης) | 30 Αυγούστου 2006 – 2 Δεκεμβρίου 2021 | από Κυδωνίας και Αποκορώνου, απηλλάγη των καθηκόντων του λόγω υγείας |
| Ευγένιος Β΄ (Αντωνόπουλος) | 11 Ιανουαρίου 2022 – σήμερα | από Ρεθύμνης και Αυλοποτάμου |
Παραπομπές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
- ↑ «Άρθρο: Οι Σχέσεις εκκλησίας Κρήτης και Οικουμενικού Πατριαρχείου». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 16 Σεπτεμβρίου 2016. Ανακτήθηκε στις 11 Νοεμβρίου 2015.
- ↑ «Ιστορία Εκκλησίας Κρήτης». Ιερά Αρχιεπισκοπή Κρήτης. Ανακτήθηκε στις 28 Απριλίου 2021.
- ↑ «Νέος Αρχιεπίσκοπος Κρήτης εξελέγη υπό της Αγίας και Ιεράς Συνόδου του Οικ. Πατριαρχείου ο Σεβ. Μητροπολίτης Ρεθύμνης κ.κ. Ευγένιος». Ιερά Αρχιεπισκοπή Κρήτης. Ανακτήθηκε στις 11 Ιανουαρίου 2022.
- ↑ O Άγιος Νικόλαος της Αλικαρνασσού, 5/12/2017, iscreta.gr
- ↑ Οι Παναγίες των Μικρασιατών στο Ηράκλειο, 15/8/2017, neakriti
- ↑ Παναγίτσα του Μασταμπά – Η εκκλησία που έχτισαν οι Μικρασιάτες στο Ηράκλειο, 12/08/2015, mikrasiatis
- ↑ Χωνιάτης, Νικήτας (1865). Τα ευρισκόμενα πάντα. σελ. 256.
- ↑ «Απόφαση επί Πατριάρχου Διονυσίου Δ΄ (Οκτώβριος 1686)». Εκκλησιαστική Αλήθεια. Κ (5): 38. 4. https://books.google.de/books?id=sIwXAAAAYAAJ&hl=el&pg=PA38#v=onepage&q&f=false. Ανακτήθηκε στις 4 Μαΐου 2022.
- ↑ «Όρος Συνοδικός (28 Απριλίου 1756)». Εκκλησιαστική Αλήθεια. Κ (38): 423. 9 1900. https://books.google.de/books?id=sIwXAAAAYAAJ&hl=el&pg=PA423#v=onepage&q&f=false. Ανακτήθηκε στις 5 Μαΐου 2022.
- ↑ Χαμουδόπουλος, Μηνάς (1882). «Πατριαρχικαί πινακίδες». Εκκλησιαστική Αλήθεια Β (ΙΗ): 278. https://books.google.de/books?id=7EkWAAAAYAAJ&hl=el&pg=PA278#v=onepage&q&f=false. Ανακτήθηκε στις 16 Νοεμβρίου 2022.
- ↑ Καλλίφρων, Βασίλειος Δ. (1867). Εκκλησιαστικά ή Εκκλησιαστικόν Δελτίον. Κωνσταντινούπολη. σελ. 153.
Εξωτερικοί σύνδεσμοι[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]