Ιερά Μητρόπολις Πρεσλάβας
Η Ιερά Μητρόπολις Πρεσλάβας είναι μία πρώην Μητρόπολη του Πατριαρχείου Κωνσταντινουπόλεως με έδρα την πόλη Σούμλα (σημερινό Σούμεν της Βουλγαρίας).
Ο Μητροπολίτης της έφερε τον τίτλο «Μητροπολίτης Πρεσλάβας, υπέρτιμος και έξαρχος Βουλγαρικής Μυσίας».
Ιστορικά στοιχεία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Η περιοχή άνηκε εκκλησιαστικά στην Μητρόπολη Μαρκιανουπόλεως και ακολούθησε εν πολλοίς την βουλγαρική ιστορία. Έτσι, τον 9ο αιώνα αναφέρεται ως έδρα του Βούλγαρου Αρχιεπισκόπου[1]. Μετά από ένα διάστημα αφάνειας, μαρτυρείται ως επισκοπή υποκείμενη στη Μητρόπολη Τυρνόβου[2], τουλάχιστον από τον 17ο αιώνα[1]. Τον Ιούλιο του 1831 προήχθη σε ανεξάρτητη Μητρόπολη.
Με την άνοδο του Βουλγαρικού εθνικισμού και τα επεισόδια που ακολούθησαν[3], ο Πρεσλάβας Άνθιμος εξελέγη Μητροπολίτης Βιδύνης στις 13 Απριλίου 1868 και η Μητρόπολη έμεινε σε χηρεία. Στις 30 Οκτωβρίου 1872 χειροτονήθηκε Μητροπολίτης Πρεσλάβας ο Προκόπιος, ο οποίος όμως εξαιτίας του Σχίσματος και της κατάστασης δεν μπόρεσε να μεταβεί στην επαρχία του και διέμεινε στην Κωνσταντινούπολη φέροντας τον τίτλο μέχρι τον θάνατό του στις 23 Ιουνίου 1874.
Παράλληλα, η Βουλγαρική Εξαρχία εγκατέστησε το 1872 τον Μητροπολίτη Συμεών (Ποπνικόλωφ) στα Σούμλα, συγχωνεύοντας την Μητρόπολη με τη γειτονική Βάρνα και ονομάζοντάς τον Μητροπολίτη Βάρνης και Πρεσλάβας. Αυτός διέμενε μέχρι το 1882 στα Σούμλα και κατόπιν μεταφέρθηκε στη Βάρνα, ποιμαίνοντας την ενιαία Μητρόπολη ως το θάνατό του το 1937.
Μετά το 1874 το Οικουμενικό Πατριαρχείο δεν χειροτόνησε άλλο Μητροπολίτη Πρεσλάβας και η επαρχία έπαψε να υπάρχει γι'αυτό[1]. Βούλγαροι Μητροπολίτες που χειροτονούνταν από την Εξαρχία ως το 1945 θεωρούνταν σχισματικοί. Το 1937 εξελέγη Μητροπολίτης Βάρνης και Μεγάλης Πρεσλάβας ο Ιωσήφ (Λαζάρωφ Ηλίεφ), επί των ημερών του οποίου ήρθη το σχίσμα (1945) και η Βουλγαρική Εκκλησία εξυψώθηκε σε Πατριαρχείο (1953).
Επισκοπικός κατάλογος[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
| Όνομα | Έτη | Σημειώσεις |
|---|---|---|
| Κωνσταντίνος | 9ος αιώνας | |
| Δωρόθεος | ~ 1360[4] | |
| Λέων | 15ος αιώνας | |
| Γρηγόριος | ~ 1578[5] | |
| Σπυρίδων | ~ Μάιος 1590[1] | |
| Γρηγόριος | ~ 4 Νοεμβρίου 1620[1] | |
| Καλλίνικος | πριν τον Σεπτέμβριο του 1623[1] – μετά το 1643[6] | |
| Νεκτάριος | 15 Δεκεμβρίου 1680[7] – | |
| Σωφρόνιος | 1687[2] – αρχές 18ου αιώνα[7] | |
| Νικοφόρος | ~ 1720[8] | |
| Χρύσανθος | ~ 1733 – 1734[9] | |
| Παρθένιος | ; – 1747[7] | |
| Γεδεών | 9 Νοεμβρίου 1747[7] – 1780[10] † | |
| Νεόφυτος | ~ 1781[11] – 19 Σεπτεμβρίου 1809[12] | |
| Άνθιμος | Οκτώβριος 1809 – Μάιος 1831 | κατόπιν Βιδύνης |
| Γρηγόριος | Ιούλιος 1831 – Απρίλιος 1833 | παραιτήθηκε[7], αργότερα Δημητριάδος |
| Γεράσιμος (Πουρνάρας ή Λαχόβαρης) | Απρίλιος 1833 – Ιούνιος 1840 | κατόπιν Πελαγονίας[7] |
| Πορφύριος | Ιούνιος 1840 – 5 Μαρτίου 1847 | κατόπιν Βάρνης |
| Διονύσιος | 5 Μαρτίου 1847 – Δεκέμβριος 1850 | από Αργυρουπόλεως[13], κατόπιν Κρήτης |
| Βενιαμίν | 17 Δεκεμβρίου 1850 – 23 Μαΐου 1861 | από Συνάδων[13], επαύθη |
| Άνθιμος (Μιχαήλωφ Τσαλίκωφ) | 23 Μαΐου 1861 – 13 Απριλίου 1868 | κατόπιν Βιδύνης |
| Προκόπιος | 30 Οκτωβρίου 1872 – 23 Ιουνίου 1874 † | |
Παραπομπές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
- ↑ 1,0 1,1 1,2 1,3 1,4 1,5 Σάρδεων 1937, σελ. 157.
- ↑ 2,0 2,1 Κοτζαγεώργης 2020, σελ. 61.
- ↑ Καλλίφρωνος, Β.Δ. (1867). «Διορισμοί νέων αρχιερέων κατά το έτος 1868». Εκκλησιαστικόν Δελτίον: 127. https://books.google.de/books?id=ezxTAAAAYAAJ&lpg=RA3-PA127&ots=_HM2JSIVu8&dq=%CE%BC%CE%B7%CF%84%CF%81%CF%8C%CF%80%CE%BF%CE%BB%CE%B7%20%CF%80%CF%81%CE%B5%CF%83%CE%BB%CE%AC%CE%B2%CE%B1%CF%82&pg=RA3-PA127#v=onepage&q&f=false. Ανακτήθηκε στις 27 Μαΐου 2024.
- ↑ Житие и жизнь преподобнаго отца нашего Теодосия иже в Трънове постничьствовавшаго съписано светеишимь патриархомь Константина града кирь Калистомь (изд. В. Н. Златарски). – Сборник за народни умотворения, наука и книжнина, 20/II.2, 1904, 25.
- ↑ Б. Христова, Д. Караджова, Е. Узунова. Бележки на българските книжовници Х-ХVIII век. Т.1 – 2. С., 2003 – 2004, № 202
- ↑ Б. Христова, Д. Караджова, Е. Узунова. Бележки на българските книжовници Х-ХVIII век. Т.1 – 2. С., 2003 – 2004, № 308
- ↑ 7,0 7,1 7,2 7,3 7,4 7,5 Σάρδεων 1937, σελ. 158.
- ↑ Тютюнджиев, Ив. Търновската митрополия през 17. и първата половина на 18 век. Велико Търново, 1999, 33 – 34.
- ↑ Omont, H. Liste des métropolitains et évêques grecs du Patriarcat de Constantinople vers 1725. – Révue de l'Orient latin, 1, 1893, 315.
- ↑ Иречек, К. Пътувания по България. 2-ро изд. С., 1974, 941.
- ↑ Снегаров, И. Старият търновски църковен кодекс. – Годишник на Софийския униврситет: Богословски факултет, 11, 1934, 5.
- ↑ Иречек, К. Пътувания по България. С., 1974, 941.
- ↑ 13,0 13,1 Σάρδεων 1937, σελ. 159.
Πηγές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
- Σάρδεων, Γερμανός (1937). «Επισκοπικοί κατάλογοι των επαρχιών της Βορείου Θράκης και εν γένει της Βουλγαρίας από της Αλώσεως και εξής». Θρακικά 8. https://www.he.duth.gr/erg_laog/thrakika/Thrakika08.pdf. Ανακτήθηκε στις 27 Μαΐου 2024.
- Κοτζαγεώργης, Φωκίων Π. (2020). «Μια Οθωμανική πηγή για την ιστορία του Οικουμενικού Πατριαρχείου κατά το β´ μισό του 17ου αιώνα». Δελτίο Κέντρου Μικρασιατικών Σπουδών 21. https://www.academia.edu/45626760/%CE%9C%CE%B9%CE%B1_%CE%9F%CE%B8%CF%89%CE%9C%CE%B1%CE%BD%CE%B9%CE%BA%CE%AE_%CE%A0%CE%AE%CE%B3%CE%AE_%CE%B3%CE%B9%CE%B1_%CF%84%CE%AE%CE%BD_%CE%B9%CF%83%CF%84%CE%9F%CF%81%CE%B9%CE%B1_%CF%84%CE%9F%CF%85_%CE%9F%CE%B9%CE%BA%CE%9F%CF%85%CE%9C%CE%B5%CE%BD%CE%B9%CE%BA%CE%9F%CF%85_%CE%A0%CE%B1%CF%84%CF%81%CE%B9%CE%B1%CF%81%CF%87%CE%B5%CE%B9%CE%9F%CF%85_%CE%BA%CE%B1%CF%84%CE%B1_%CF%84%CE%9F_%CE%92_%CE%9C%CE%B9%CF%83%CE%9F_%CF%84%CE%9F%CF%85_17%CE%9F%CF%85_%CE%B1%CE%B9%CF%89%CE%BD%CE%B1_%CE%94%CE%95%CE%9B%CE%A4%CE%99%CE%9F_%CE%9A%CE%95%CE%9D%CE%A4%CE%A1%CE%9F%CE%A5_%CE%9C%CE%99%CE%9A%CE%A1%CE%91%CE%A3%CE%99%CE%91%CE%A4%CE%99%CE%9A%CE%A9%CE%9D_%CE%A3%CE%A0%CE%9F%CE%A5%CE%94%CE%A9%CE%9D. Ανακτήθηκε στις 27 Μαΐου 2024.