Ιερά Μητρόπολις Μηθύμνης

Ιερά Μητρόπολις Μηθύμνης
Γενικές πληροφορίες
Xώρα	Ελλάδα
Έδρα	Καλλονή Λέσβου
Υπαγωγή	Εκκλησία της Ελλάδος (επιτροπικώς)
Αρχιερατικές περιφέρειες	2  Καλλονής Μανταμάδου
Ενορίες	37
Ναοί	316
Μονές	3
Μητροπολιτικός ναός	Αγίου Ιωάννου Προδρόμου
Ιεραρχία
Μητροπολίτης	Χρυσόστομος
Πρωτοσύγκελλος	Αρχιμ. Νικόδημος Κουτσαμπάσης
Ιεροκήρυκες	2
Εφημέριοι	33
Διάκονοι	1

Η Ιερά Μητρόπολις Μηθύμνης είναι μια από τις Μητροπόλεις των λεγομένων «Νέων Χωρών», οι οποίες ανήκουν πνευματικώς στο Οικουμενικό Πατριαρχείο Κωνσταντινουπόλεως και επιτροπικώς έχουν παραχωρηθεί στην Εκκλησία της Ελλάδος. Πρώτος επίσκοπος αναφέρεται ο άγιος Αλέξανδρος. Τον 16ο αι. ήταν ο άγιος Ιγνάτιος. Τον μητροπολίτη Ιάκωβο Γ' (Μαλλιαρό) διαδέχθηκε το 1984 ο νυν μητροπολίτης Μηθύμνης, σεβασμιότατος Χρυσόστομος (Καλαματιανός).

Έδρα της Μητρόπολης ήταν η Μήθυμνα, αλλά τον 16ο αι. ο επίσκοπος Μηθύμνης άγιος Ιγνάτιος μετακίνησε την έδρα της μητρόπολης στην Καλλονή Λέσβου.

Μονές

Η Ιερά Μητρόπολις αριθμεί τρεις Ιερές Μονές.

Ανδρικές Μονές

• Λειμώνος, Καλλονή

Γυναικείες Μονές

• Μυρτινιωτίσσης, Καλλονή
• Περιβολής, Άντισσα

Κατάλογος μητροπολιτών Μηθύμνης, με στοιχεία αυτών

(Τα έτη αναφέρονται σε έγγραφα που φέρουν το όνομα του ιεράρχη)

• 300 Αλέξανδρος. Έλαβε μέρος στην Α' Οικουμενική Σύνοδο. Ασκήτευσε πλησίον της Λαφιώνας, όπου υπάρχει παλαιοχριστιανική με τη λάρνακα του αγίου.
• Διονύσιος.
• 520 Χριστόδωρος, άκμασε επί Πατριάρχη Επιφανίου. Υπέγραψε στην Ε' Οικουμενική Σύνοδο στην Κωνσταντινούπολη: "Χριστόδωρος ελέω Θεού επίσκοπος Μεθύμνης της Λέσβου".
• 681 Ανδρέας, έλαβε μέρος στην ΣΤ' Οικουμενική Σύνοδο, επί Κωνσταντίνου Δ' πωγωνάτου, στην Κωνσταντινούπολη: "Ανδρέας ελέω Θεού επίσκοπος της Μηθυμναίων πόλεως Λέσβου".
• 692 Θεοφύλακτος, έλαβε μέρος στην Πενθέκτη (εν Τρούλλω) Σύνοδο, επί Ιουστινιανού Β', στην Κωνσταντινούπολη: "Θεοφύλακτος ελάχιστος επίσκοπος της Μηθυμναίων πόλεως".
• 783, 787 Ευστράτιος. Αναφέρεται σε έγραφο του 783. Το 787 έλαβε μέρος στην Ζ' Οικουμενική Σύνοδο, επί Κωνσταντίνου ΣΤ' και της μητέρας του Ειρήνης, στη Νίκαια: "Ευστράτιος ανάξιος επίσκοπος Μεθύμνης".
• 867 Ιάκωβος Α', παρέστη στη Σύνοδο στην Κωνσταντινούπολη που αποκατέστησε τον Πατριάρχη Ιγνάτιο (γιο του Μιχαήλ Α' Ραγκαβέ) στο θρόνο, μετά την εξορία του Φωτίου από τον Βασίλειο Α' Μακεδόνα.
• 1070-1080 Νικόλαος Α'.
• 1081, 1147 Γεώργιος, έλαβε μέρος το 1081 στην απομάκρυνση του Πατριάρχη Κοσμά Α' από τον Αλέξιο Α' Κομνηνό. Ήκμασε επί Κοσμά Β'.
• 1155 Μιχαήλ Α', συμμετείχε στην τοπική Σύνοδο του Πατριάρχη Λουκά.
• 1166 Νικόλαος Β', διάδοχος του προηγουμένου.
• 1169-1177 Θεόδωρος, συμμετείχε το 1171 σε Σύνοδο στην Κωνσταντινούπολη.
• 1185-1195 αναφέρεται κάποιος επίσκοπος Μηθύμνης, επί Ισαακίου Β' Αγγέλου, ως μέλος της Συνόδου.
• 1220 Μιχαήλ Β', μέλος Συνόδου στη Νίκαια επί Πατριάρχου Μανουήλ Α'.
• 1225 Νικηφόρος Α', συνεπικυροί γράμμα του Μυτιλήνης Πόθου Απλησφάρη περί παραχωρήσεως μονής.
• 1250 Μιχαήλ Γ', συνυπογράφει κανονικές αποκρίσεις ως μέλος της Συνόδου επί Πατριάρχου Μανουήλ Β'.
• 1315 Μαλαχίας, συνυπογράφει συνοδικές αποφάσεις επί Πατριαρών Ιωάννου ΙΓ' και Ησαΐα.
• 1370 Χαρίτων. Στην εποχή του εξεδόθη συνοδική απόφαση κατά των κατεχόντων κτήματα της μητρόπολης Μηθύμνης.
• 1484 Ματθαίος.
• 1527 Μακάριος. Στην εποχή του ιδρύθηκε η γυναικεία μονή Μυρσινιώτισσας το 1527 στην Καλλονή από τον άγιο Ιγνάτιο Αγαλλιανό. Ο Μακάριος έπειτα έγινε μητροπολίτης Θεσσαλονίκης. Απεβίωσε στη μονή Λειμώνος.
• 1531 Ιγνάτιος (Αγγαλιανός), ο εν αγίοις κτήτωρ των ιερών μονών Μυρσινιωτίσσης και Λειμώνος. Απεσύρθη ένεκα γήρατος.
• 1560 Μιχαήλ Δ', διαδέχθηκε τον προηγούμενο.
• 1570-1576 Ιππόλυτος εκ Κυθήρων. Κατόπιν διορίσθηκε μητροπολίτης Χίου.
• 1576 Νεόφυτος, αναφέρεται σε σιγίλλιο.
• 1590 Μακάριος Α', υπέγραψε τον προβιβασμό του Μόσχας Ιωβ ως πατριάρχη Ρωσσίας.
• 1596, ως το 1603 Ραφαήλ, εξελέγη Οικουμενικός Πατριάρχης το 1603. Έμεινε επί του Οικουμενικού θρόνου έως το 1607.
• 1608, 1610 Γρηγόριος, δώρησε στη μονή Λειμώνος άμφια και ιερά σκεύη το 1607.
• 1608 Κωνστάντιος, συνεπιβεβαιοί σιγίλλιο περί των παρά την Καλλονή δύο μονών.
• 1616, 1618 Γαβριήλ, συνυπογράφει συνοδική πράξη του Πατριάρχου Τιμοθέου περί του προκατόχου του στη Μήθυμνα Γρηγορίου.
• 1643-1652 Κορνήλιος.
• 1652-1656 Άνθιμος Α', δείκνυται επί σιγιλλίου. Συνυπογράφει συνοδική πράξη του Πατριάρχη Ιωαννικίου Β'. Παραιτήθηκε υπέρ του Μακαρίου Β', ο οποίος του παρείχε έσοδα προς το ζην.
• 1656-1697 Μακάριος Β', πρώην Ναυπλίου. Παρών στην εκλογή του Πατριάρχη Διονυσίου Γ'. Συνυπογράφει συνοδική επιστολή και την πράξη της εκλογής του Φιλαδελφείας. Κοινωφελή έργα του είναι η γέφυρα επί του χειμάρρου Αχυρώνος (=Καλλονής) (1676) και η παρ' αυτή κρήνη (1688).
• 1697 Καλλίνικος, συνυπογράφει επί πατριαρχικού επιτιμίου που βρίσκεται στα αρχεία Μανδαμάδου.
• 1699 Άνθιμος Β', επικυροί λογαριασμούς των εκκλησιών Μηθύμνης.
• 1714, 1716 Μελέτιος, συνυπέγραψε πατριαρχικά γράμματα αποτεινόμενα στους κατοίκους Κεραμίου, Μανδαμάδου και Μηθύμνης περί κληρονομικής υποθέσεως.
• 1721, 1733 Άνθιμος Γ' εκ Τελωνίων (=Αντίσσης). Στον κώδικα της κοινότητας Μηθύμνης σημειώνει ότι ο Μιχαήλ Ρακοβίτσα διήλθε την 25η Σεπτεμβρίου 1733 εκ Μηθύμνης, επιστρέφων από την εξορία του στη Μυτιλήνη.
• 1737-1748 Αρσένιος (1η φορά) εκ Σκύρου. Το όνομά του φέρεται επί κρήνης (1748).
• 1749-1751 Διονύσιος Α', απεβίωσε το 1774.
• 1751-1774 Αρσένιος (2η φορά). Ανοικοδόμησε με άλλους τον ναό στην Καλλονή (1760), όπως αναγράφει η μαρμάρινα πλάκα επάνω από την θύρα της αυλής του ναού.
• 1774-1801 Διονύσιος Β' (Καραμήτσας) εκ Μηθύμνης. Πρωτοσύγγελος του προηγουμένου. Είχε βοηθό επίσκοπο τον Μακαριουπόλεως Νικηφόρο και γραμματέα τον Αθανάσιο Ραιδεστινό. Μεταξύ άλλων κοινωφελών έργων του, ανέκτισε τη Μητρόπολη στην Καλλονή (1795). Όταν ασθένησε παραιτήθηκε, λαμβάνοντας ως ετήσιο εισόδημα 1250 γρόσια.
• 1801-1817 Πανάρετος εκ Κύπρου. Στον περίβολο της μητρόπολης συνέστησε επαρχιακή Ελληνική Σχολή, που την επροίκισε αυτός και οι κάτοικοι της επαρχίας του με χρηματικούς εράνους. Ο διδάσκαλος εμισθοδοτείτο από τους τόκους και ήταν ομοτράπεζός του. Διόρισε υπεύθυνους της περιουσίας της Σχολής δύο άνδρες από τη Μήθυμνα και δύο από την Καλλονή· ο ίδιος ήταν πρόεδρος. Το γι' αυτό το θέμα διατακτήριο σιγίλλιο (1813) του Πατριάρχη Κυρίλλου ΣΤ' σώζεται στο αρχείο της κοινότητας Καλλονής. Έπειτα μετατέθηκε στην Προύσα και αργότερα στη Νικομήδεια.
• 1817-1821 Παρθένιος (1η φορά) (Κατσακούλης) εκ Παμφίλων. Από επίσκοπος Προϊλάβου (=Βράιλας) και έπειτα Φιλίππων και Δράμας, τοποθετήθηκε Μηθύμνης.
• 1821-1825 Κύριλλος, παρών στην εκλογή του Ευγενίου Β' ως Πατριάρχη.
• 1825-1831 Παρθένιος (2η φορά).
• 1831-1842 Ιάκωβος Β' (Παλαιολόγος) εκ Πετρίου της Πέτρας. Ο με κοσμικό όνομα Ιωάννης Παλαιολόγος, αφού παρακολούθησε μαθήματα των Σαράφη, Βενιαμίν, Κούμα και Βάμβα, δίδαξε στη Μήθυμνα και στη Νικομήδεια. Εξελέγη υπό του σοφού Πατριάρχη Κωνσταντίνου Α'. Απεβίωσε στην Πέτρα και ετάφη εντός του ναού της Θεοτόκου, που βρίσκεται επάνω στο βράχο.
• 1842-1849 Σωφρόνιος εκ Κάπης Λέσβου. Στην εποχή του εκάη η μητρόπολη της Μήθυμνας (Αγ. Παντελεήμων) με τους κώδικες και όλα τα επίσημα έγγραφα αυτής.
• 1849-1853 Αυξέντιος εκ Πάτμου. Απεβίωσε το 1873.
• 1853-1873 Αγαθάγγελος από τα Φάρασα Καππαδοκίας. Στην εποχή του εκάη η Ελληνική Σχολή της Καλλονής με τη μεγάλη και πλούσια βιβλιοθήκη της. Προήχθη σε μητροπολίτη Ικονίου, όπου απεβίωσε το 1885.
• 1873-1881 Παΐσιος (Κουρέντης) εκ Σκοπέλου. Από μητροπολίτης Ίμβρου έγινε το 1873 Μηθύμνης. Το 1881 επέστρεψε στη μητρόπολη Ίμβρου.
• 1881-1896 Νικηφόρος Β' (Γλυκάς) εξ Ίμβρου. Από το χωρίο Γλυκά της Ίμβρου. Ήταν επίσκοπος Ίμβρου. Το 1881 αντάλλαξε τη θέση του με τον Μηθύμνης Παΐσιο.
• 1896-1915 Στέφανος (Σουλίδης) εκ Κορυτσάς. Σπούδασε στη Θεολογική Σχολή της Χάλκης και στο Πανεπιστήμιο Αθηνών. Ήταν καθηγητής και ιεροκήρυκας στη Σμύρνη και στην Παλαιά Φώκαια. Από μητροπολίτης Φιλαδελφείας τοποθετήθηκε Μηθύμνης.
• 1916-1922 Βασίλειος Κομβόπουλος.
• 1922-1951 Διονύσιος Μηνάς.
• 1956-1965 Κωνσταντίνος Καρδαμένης.
• 1965-1984 Ιάκωβος Γ' (Μαλιαρός).
• Από το 1984: Χρυσόστομος (Καλαματιανός).

Εξωτερικοί Σύνδεσμοι

• Ιστοσελίδα Εκκλησίας της Ελλάδος

Πηγές - Βιβλιογραφία

• Σταύρου Καρυδώνη, Τα εν Καλλονή της Λέσβου Ιερά Σταυροπηγιακά (Πατριαρχικά) Μοναστήρια του αγίου Ιγνατίου αρχιεπισκόπου Μηθύμνης. Εκδίδοται δαπάνη της Ιεράς Μονής Λειμώνος και εγκρίσει της Π. Κ. Εκκλησιαστικής Επιτροπής. Εν Κωνσταντινουπόλει 1900 εκ του Πατριαρχικού Τυπογραφείου. Κατάλογος Μητροπολιτών Μηθύμνης, σελ. 228-236.