Μπάλα Αχαΐας
| Μπάλας | |
|---|---|
| Διοίκηση | |
| Χώρα | Ελλάδα |
| Περιφέρεια | Δυτικής Ελλάδας |
| Δήμος | Πατρέων |
| Δημοτική Ενότητα | Πατρέων |
| Γεωγραφία | |
| Γεωγραφικό διαμέρισμα | Πελοποννήσου |
| Νομός | Αχαΐας |
| Υψόμετρο | 374 |
| Πληροφορίες | |
| Παλαιά ονομασία | Μπάλα, Βάλα |
Ο Μπάλας (παλιότερα γνωστό και σαν Μπάλα ή Βάλα) είναι ένα μικρό χωριό της πρώην Επαρχίας Πατρών του Νομού Αχαΐας.
Τοποθεσία
.jpg)
Βρίσκεται στους πρόποδες του Παναχαϊκού σε 500 μέτρα υψόμετρο σε τοπίο με πολλή βλάστηση. Ανήκει διοικητικά στο Δήμο Πατρέων, απέχει από το κέντρο της Πάτρας 8 χλμ., ενώ συνορεύει με τη Βούντενη και τον Χάραδρο που επίσης ανήκουν στο Δήμο Πατρέων. Το κλίμα είναι δροσερό σε σχέση με την πόλη. Κοντά στο χωριό (ΝΔ) υπάρχει η ιστορική Ιερά Μονή Αγίου Νικολάου - Παλαιομονάστηρο που κτίστηκε τον 6ο αιώνα[1].
Ονομασία
Σε ενετική κατάσταση των χωριών των Πατρών του 1687 αναφέρεται ως Βaladi Nartira Beistura ενώ ο Πουκεβίλ το γράφει Vala.[2] Το όνομα προέρχεται από οικιστές του χωριού ή ιδιοκτήτες εκτάσεων αρβανίτικης καταγωγής με το όνομα Μπάλα. Στα αρβανίτικα "Μπάλα" σημαίνει λευκός αλλά και στη τοπική διάλεκτο η λέξη χρησιμοποιούνταν για το μέτωπο κάτι που έχει σχέση με τη θέα που υπάρχει από ψηλό μέρος. Και πραγματικά η θέα προς Πάτρα, Πατραϊκό-Κορινθιακό Κόλπο είναι ευρύτατη.
Ιστορία
Το χωριό Μπάλα αναφέρεται σε ενετική απογραφή του 1687. Το 1700 είχε 12 οικογένειες και 55 κατοίκους, το 1828 είχε 5 οικογένειες, το 1851 μαζί με τη Βούντενη είχε 35 οικογένειες, το 1899 είχε 68 κατοίκους. Το 1903 είχε αμαξιτό δρόμο και το 1954 αυτοκινητόδρομο. Από το 1835 με την ίδρυση των δήμων αποτέλεσε χωριό του Δήμου Αργυραίων έως το 1841. Από το 1841 αποτελεί οικισμό του Δήμου Πατρέων. Το 1925 στου Μπάλα εγκαταστάθηκαν πρόσφυγες. Δημιουργήθηκε από το κράτος αγροτικός προσφυγικός συνοικισμός. Η καταγωγή τους ήταν κυρίως από τον Πόντο. Τα κτήματα δόθηκαν έπειτα από κλήρωση ανήκαν στην Μονή Γηροκομείου στην οποία είχαν περιέλθει, όταν τότε έκλεισε το μοναστήρι που ήταν κοντά στο χωριό[3].
Σύχρονη εποχή
Το χωριό Μπάλα έχει πληθυσμό 264 κατοίκους[4]. Στην περιοχή έχουν βρεθεί αρχαιότητες (μυκηναϊκές), όπως και στη γειτονική Βούντενη (στην οποία υπάρχει επισκέψιμος αρχαιολογικός χώρος). Ο ναός του χωριού τιμάται στο όνομα των Αγίων Κωνσταντίνου και Ελένης ενώ υπάρχει και ναός αφιερωμένος στην Κοίμηση της Θεοτόκου. Τον Αύγουστο γίνεται στο χωριό λαϊκό παραδοσιακό πανηγύρι.
Παραπομπές
- ↑ Ιερά Μητρόπολις Πατρών: Ιερά κοινοβιακή μονή Αγίου Νικολάου (Παλαιομονάστηρο) Πατρών. i-m-patron.gr. Ανακτήθηκε: 28/12/2017.
- ↑ Κώστας Ν. Τριανταφύλλου, Ιστορικόν Λεξικόν των Πατρών, Πάτρα 1995, σελ. 1318.
- ↑ Ισίδωρος Σιδερόπουλος, Ποντίων Μνήμες στην Πάτρα, εκδ. Σωματείο "Φάρος" Ποντίων Πατρών, Πάτρα 2007. ISBN 978-960-98032-0-5.
- ↑ «ΕΛ.ΣΤΑΤ. - Μόνιμος πληθυσμός της Ελλάδος. Απογραφή 2011» (PDF). Αρχειοθετήθηκε (PDF) από το πρωτότυπο στις 17 Μαΐου 2017. Ανακτήθηκε στις 19 Μαρτίου 2016.
Βιβλιογραφία
- Θεόδωρος Η. Λουλούδης, Αχαΐα. Οικισμοί, οικιστές, αυτοδιοίκηση, Νομαρχιακή Επιχείρηση Πολιτιστικής Ανάπτυξης Ν.Α. Αχαΐας, Πάτρα 2010.
- Ισίδωρος Σιδερόπουλος, Ποντίων Μνήμες στην Πάτρα, εκδ. Σωματείο "Φάρος" Ποντίων Πατρών, Πάτρα 2007. ISBN 978-960-98032-0-5.
- Κώστας Ν. Τριανταφύλλου, Ιστορικόν Λεξικόν των Πατρών, Τόμος Β', Τυπογραφείου Πέτρου Χρ. Κούλη, Πάτρα 1995, Τρίτη Έκδοση, λήμμα Μπάλα.
| ||||||||||||||||||||