Ιερά Μητρόπολις Αυστρίας

Ιερά Μητρόπολις Αυστρίας
Έμβλημα της Ι.Μ. Αυστρίας
Γενικές πληροφορίες
Ίδρυση	17 Φεβρουαρίου 1963
Xώρα	Αυστρία, Ουγγαρία,
Έδρα	Βιέννη
Υπαγωγή	Οικουμενικό Πατριαρχείο Κωνσταντινουπόλεως
Ενορίες	22
Μονές	2
Μητροπολιτικός ναός	Αγίας Τριάδος Βιέννης
Ιστοσελίδα	metropolisvonaustria.at
Ιεραρχία
Μητροπολίτης	Αρσένιος (Καρδαμάκης)
Βοηθός Επίσκοπος	Επίσκοπος Απαμείας Παΐσιος
Πρωτοσύγκελλος	Αρχιμανδρίτης Μάξιμος Rudko
Γενικός Αρχιερατικός Επίτροπος	Πρωτοπρεσβύτερος Ιωάννης Νικολίτσης

Η Ιερά Μητρόπολις Αυστρίας είναι μία από τις Μητροπόλεις του Οικουμενικού Πατριαρχείου Κωνσταντινουπόλεως.

Ιδρύθηκε το 1963, επί Πατριαρχίας Αθηναγόρα, και έχει υπό την πνευματική της δικαιοδοσία τις χώρες της Αυστρίας και της Ουγγαρίας. Γι'αυτό ο πλήρης τίτλος της είναι «Ιερά Μητρόπολις Αυστρίας και Εξαρχία Ουγγαρίας και Μεσευρώπης».

Μητροπολίτης της είναι από το 2011 ο Αρσένιος (Καρδαμάκης).

Ιστορικά στοιχεία

Κοινότητες Αυστρίας

Οι ρίζες της παρουσίας ορθοδόξων στην Αυστρία ξεκινούν όταν ο Αυτοκράτορας Μανουήλ Α΄ Κομνηνός έδωσε την ανιψιά του Θεοδώρα Κομνηνή ως σύζυγο του Ερρίκου Β' Μπάμπενμπερκ. Η Θεοδώρα απεβίωσε το 1184. Ο τάφος της βρίσκεται στην Κρύπτη του Schottenstift, μοναστήρι στην καρδιά της Βιέννης,του οποίου υπήρξε κτήτορας του, μαζί με τον σύζυγο της.

Η νεότερη ιστορία των ορθόδοξων ελληνικών κοινοτήτων της Αυστρίας και ειδικότερα της Βιέννης αρχίζει με την πολυπληθή εγκατάσταση ορθοδόξων Ελλήνων εμπόρων στην περιοχή έγινε μετά τη δεύτερη πολιορκία της Βιέννης το 1683, λόγω παροχής εμπορικών προνομίων στους υπηκόους της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας. Σε μικρό χρονικό διάστημα οι Έλληνες κατάφεραν να έχουν υπό τον έλεγχό τους το μεγαλύτερο μέρος του εισαγωγικού και εξαγωγικού εμπορίου της Αψβουργικής με την Οθωμανική Αυτοκρατορία. Απέκτησαν έτσι σημαντική οικονομική δύναμη και οργανώθηκαν κοινοτικά με την ίδρυση εκκλησιών, κοιμητηρίου, σχολείου, βιβλιοθήκης, φιλοπτώχου ταμείου.

Ο Ελληνορθόδοξος Καθεδρικός Ναός Αγίας Τριάδος Βιέννης.

Συγκρότησαν δύο ξεχωριστές αδελφότητες, καθώς άλλοι είχαν την αυστριακή υπηκοότητα ενώ άλλοι διατηρούσαν την οθωμανική, διατηρώντας έτσι διαφορετικά οικονομικά και κοινωνικά ενδιαφέροντα και κριτήρια. Συνεπώς κτίσθηκαν και δύο ελληνορθόδοξοι ναοί στη Βιέννη: η Αγία Τριάδα και ο Άγιος Γεώργιος.

Από το 1790 ο Ρήγας Βελεστινλής κατέφυγε στη Βιέννη, την οποία έκανε έδρα της επαναστατικής δράσης του. Στη Βιέννη ταξίδεψε μαζί με τον Αυστριακό βαρώνο Ελληνικής καταγωγής Χριστόδουλο Λάνγκενφελτ-Κιρλιανό, ο οποίος τον έφερε σε επαφή με άλλους ομογενείς. Στη Βιέννη συνεργάτες του ήταν κυρίως Έλληνες έμποροι ή σπουδαστές. Στη Βιέννη τύπωσε ο Ρήγας τον Θούριο και την Χάρτα που φιλοτεχνήθηκε από τον Αυστριακό λιθογράφο Φρανσουά Μίλλερ, την επαναστατική του προκήρυξη σε χιλιάδες αντίτυπα, προκειμένου να μοιραστούν στους Έλληνες των υπόλοιπων φιλελεύθερων περιοχών των Βαλκανίων, το Σχολείον των ντελικάτων Εραστών, το Φυσικής απάνθισμα, το Ηθικός Τρίπους, Το Σύνταγμα της Ελληνικής Δημοκρατίας, Τα Δίκαια του ανθρώπου, καθώς και τον 1ο τόμο του Νέου Αναχάρσιδος. Ο Ρήγας απέβλεπε στην απελευθέρωση και ενοποίηση όλων των Βαλκανικών λαών και φυσικά όλου του ελληνικού στοιχείου που ήταν διασκορπισμένο στην Ανατολή και τα ευρωπαϊκά κέντρα.

Ο Ελληνορθόδοξος Ναός Αγίου Γεωργίου Βιέννης.

Το 1796 έγινε εφημέριος του Αγίου Γεωργίου της ελληνικής παροικίας στη Βιέννη ο Άνθιμος Γαζής, συγγραφέας, χαρτογράφος και από τους σημαντικότερους διαφωτιστές, που αγωνίστηκε για τη διάδοση των ευρωπαϊκών ιδεών στην Ελλάδα. Ο Γαζής από το 1799 ως το 1812 ανέπτυξε ιδιαίτερη συγγραφική και εκδοτική δραστηριότητα, εκδίδοντας έργα Ελλήνων ή ξένων συγγραφέων μεταφρασμένα από τον ίδιο. Ξεχωρίζουν τα δικά του έργα, όπως η πεντάτομη Ελληνική Βιβλιοθήκη (1807), η οποία περιλαμβάνει βιογραφίες αρχαίων συγγραφέων, και το τρίτομο Λεξικό της Αρχαίας Ελληνικής (1809–1816). Το 1811, με υπόδειξη του Κοραή εξέδωσε στη Βιέννη το περιοδικό Ερμής ο Λόγιος, το πιο αξιόλογο προεπαναστατικό έντυπο, όπου σχολίαζε ο ίδιος φιλολογικά γεγονότα και τη δημιουργία πνευματικών ευρωπαϊκών κινημάτων. Ο ίδιος είχε την επιμέλεια του περιοδικού ως το 1814. Το περιοδικό συνέχισε να κυκλοφορεί μέχρι το 1821.

Στα νεότερα χρόνια, στις 17 Φεβρουαρίου 1963, το Οικουμενικό Πατριαρχείο ίδρυσε τη Μητρόπολη Αυστρίας, Εξαρχία Ουγγαρίας και Μεσευρώπης. Πρώτος Μητροπολίτης εξελέγη ο Mικρασιάτης στην καταγωγή Χρυσόστομος Τσίτερ, ανηψιός του αγίου Χρυσοστόμου Σμύρνης.

Κοινότητες Ουγγαρίας

Ιδρυτές της Εκκλησίας του Σάλτσμπουργκ και εκχριστιανιστές της περιοχής θεωρούνται οι άγιοι Ρούπερτος (7ος αι.) και Βιργίλιος (8ος αι.). Ο Άγιος Ιερόθεος υπήρξε ο πρώτος Ορθόδοξος επίσκοπος της Ουγγαρίας, ο οποίος στάλθηκε από την Κωνσταντινούπολη στις αρχές του 11ου μ.Χ. αιώνα.

Tον 17ο αιώνα καταφθάνουν Έλληνες στην Ουγγαρία και την υπόλοιπη κεντρική Ευρώπη, προερχόμενοι κυρίως από τη Μακεδονία, την Ήπειρο και τα χωριά του Μετσόβου και της Μοσχόπολης, ώστε να προωθήσουν τα ουγγρικά προϊόντα πίσω στην πατρίδα τους και ταυτόχρονα τα δικά τους στην Ουγγαρία.

Ο ιστορικός ελληνορθόδοξος Ναός Κοιμήσεως της Θεοτόκου Βουδαπέστης, που ανεγέρθηκε το 1801 με δαπάνες Ελλήνων ομογενών ευεργετών και πέρασε αντικανονικά κατά την περίοδο της κομμουνιστικής διακυβέρνησης στην δικαιοδοσία του Πατριαρχείου Μόσχας.

Το 1774 με ειδικό διάταγμα έγινε η μόνιμη εγκατάσταση των Ελλήνων εμπόρων στην Ουγγαρία. Στα τέλη του 18ου αιώνα, εκτιμάται πως το σύνολο των Ελλήνων στην Αυστροουγγαρία ήταν περίπου 10.000.

Οι Έλληνες δημιούργησαν στην Ουγγαρία κοινότητες, σχολεία, εκκλησίες, νοσοκομείο, τυπογραφεία, σχολή για δασκάλους ενώ ταυτόχρονα συνέβαλαν στο εμπόριο, τις τέχνες και τα γράμματα. Συμμετείχαν μάλιστα στην προετοιμασία του απελευθερωτικού αγώνα της Ελλάδας. Υποστήριξαν τον Ρήγα Βελεστινλή, τη Φιλική Εταιρεία, τον Αλέξανδρο Υψηλάντη και την επανάσταση στις παραδουνάβιες ηγεμονίες. Αργότερα, το 1848, πήραν μέρος στον απελευθερωτικό αγώνα των Ούγγρων και πολλοί θυσίασαν τη ζωή τους.

Η δεύτερη διασπορά Ελλήνων κατέφθασε στην Ουγγαρία το 1948. Χιλιάδες Έλληνες, ανάμεσά τους και πολλά παιδιά, βρήκαν νέα πατρίδα και νέες ευκαιρίες στην Ουγγαρία λόγω του εμφυλίου πολέμου.

Ο Καταστατικός Χάρτης της Εξαρχίας Ουγγαρίας εκδόθηκε το 1995 από το Οικουμενικό Πατριαρχείο, ενώ η αναγνώριση της Εξαρχίας με την επωνυμία «Οἰκουμενικόν Πατριαρχεῖον Κωνσταντινουπόλεως – Ὀρθόδοξος Ἐξαρχία Οὑγγαρίας» έγινε το ίδιο έτος από τις ουγγρικές αρχές.

Στις 22 Οκτωβρίου 2006 έγιναν τα αποκαλυπτήρια του Μνημείου του Ελληνισμού στη Βουδαπέστη. Σε αυτό είναι χαραγμένο το μήνυμα από τον Επιτάφιο Λόγο του Περικλή, όπως μας τον καταγράφει ο Θουκυδίδης «ΑΝΔΡΩΝ ΕΠΙΦΑΝΩΝ ΠΑΣΑ ΓΗ ΤΑΦΟΣ».

Ο σημερινός Μητροπολίτης Αρσένιος

Επισκοπικός κατάλογος

Όνομα	Έτη	Σημειώσεις
Χρυσόστομος (Τσίτερ)	22 Οκτωβρίου 1963 – 5 Νοεμβρίου 1991	από Θερμών, παραιτήθηκε
Μιχαήλ (Στάικος)	5 Νοεμβρίου 1991 – 18 Οκτωβρίου 2011 †	από Χριστουπόλεως
Αρσένιος (Καρδαμάκης)	3 Νοεμβρίου 2011 – σήμερα

Ναοί και Κοινότητες

Ναοί - Ενορίες Αυστρίας

• Βιέννη - Ενορία Αγίας Τριάδος (Καθεδρικός Ναός).
• Βιέννη - Ενορία Αγίου Γεωργίου.
• Βιέννη - Ενορία Αγίου Ιωάννου Χρυσοστόμου (γερμανόφωνη)
• Βιέννη - Ενορία Αγίου Βλαδιμήρου (ουκρανική).
• Τράισκιρχεν - Γερμανόφωνη Ενορία Αγίου Νικολάου (στον ναό «Katholische Kirche Hl. Nikolaus»)
• Γκρατς - Ενορία Αγίων Αναργύρων Κοσμά και Δαμιανού (στον πανεπιστημιακό ναό «Leechkirche»).
• Κλάγκενφουρτ- Ενορία Αγίων Πάντων (στην Παλαιοκαθολική Εκκλησία «St. Markus»).
• Λεόμπεν - Ενορία Εισοδίων της Θεοτόκου (στην «St. Alfonskirche»).
• Λιντς - Ενορία Υπαπαντής του Κυρίου (στην «Wochentagskirche»).
• Ίνσμπρουκ - Ενορία Αγίου Ιωάννου του Προδρόμου (στη «Siebererkapelle»).
• Σάλτσμπουργκ - Ενορία Αγίου Δημητρίου (στον ναό του Γυμνασίου Borromäum).
• Μπρέγκεντς Φόραρλμπεργκ - Ενορία Τριών Ιεραρχών (στη Μονή Mehrerau).
• Κούφσταϊν - Ενορία Αγίας Τριάδος (στο Παρεκκλήσιο της «Dreifaltigkeitskirche»).
• Ιερά Μονή Αγίας Σκέπης κι Αγίου Παϊσίου, στην περιοχή Sankt Andrä am Zicksee (Οι εγκαταστάσεις της Μονής βρίσκονται υπό ανέγερση και προσωρινά η αδελφότητα στεγάζεται στο παρεκκλήσι του Αγίου Βαρθολομαίου εντός της κωμόπολης Sankt Andrä am Zicksee).

• 
  Ο Ελληνορθόδοξος Καθεδρικός Ναός Αγίας Τριάδος Βιέννης.
• 
  Το τέμπλο στον Ναό Αγίας Τριάδος Βιέννης.
• 
  Τιμητική πλάκα για τον Ρήγα Βελεστινλή στον Ναό Αγίου Γεωργίου Βιέννης.
• 
  Το τέμπλο στον Ναό Αγίου Γεωργίου Βιέννης.
• 
  Ανάγλυφο για τον Ρήγα Βελεστινλή στην οδό Rotenturmstraße 21 Βιέννης.
• 
  Ο Ελληνορθόδοξος Ναός Εισοδίων της Θεοτόκου (παλαιά Alfonskirche) στο Λεόμπεν Αυστρίας.

Ναοί - Ενορίες Ουγγαρίας

• Βουδαπέστη- Ενορία Αγίων Ιεροθέου και Στεφάνου - Ιερός Ναός Κοιμήσεως της Θεοτόκου
• Σέντες Szentes - Ιερός Ναός Αγίου Νικολάου
• Κέτσκεμετ - Ιερός Ναός Αγίας Τριάδος
• Καρτσάγκ - Ιερός Ναός Αγίου Γεωργίου
• Μπελογιάννης Beloiannisz - Ιερός Ναός Αγίων Δημητρίου, Κωνσταντίνου και Ελένης

Ελληνορθόδοξη Κοινότητα Αγίου Δημητρίου

• Σιγκετσεντμικλός - Ενορία Αγίου Νικολάου

• 
  Ο Ελληνορθόδοξος Ναός Αγίων Δημητρίου, Κωνσταντίνου και Ελένης στο χωριό Μπελογιάννης της Ουγγαρίας.
• 
  Ο Ελληνορθόδοξος Ναός Αγίων Δημητρίου, Κωνσταντίνου και Ελένης στο χωριό Μπελογιάννης της Ουγγαρίας.
• 
  Ο Ελληνορθόδοξος Ναός Αγίων Δημητρίου, Κωνσταντίνου και Ελένης στο χωριό Μπελογιάννης της Ουγγαρίας.
• 
  Ο Ελληνορθόδοξος Ναός Αγίας Τριάδος Kecskemet Ουγγαρίας.
• 
  Ο Ελληνορθόδοξος Ναός Αγίου Νικολάου Szentes Ουγγαρίας.

Πηγές

• Ημερολόγιο 2020 Ιεράς Μητροπόλεως Αυστρίας
• Ιερά Μητρόπολις Αυστρίας και Εξαρχία Ουγγαρίας και Μεσευρώπης Αρχειοθετήθηκε 2015-06-18 στο Wayback Machine.
• Ιερά Μητρόπολις Αυστρίας και Εξαρχία Ουγγαρίας - επίσημη ιστοσελίδα
• Η διαχρονική παρουσία των Ελλήνων στην Αυστρία
• Η ελληνική ορθόδοξος διασπορά στην Ουγγαρία 17ος- 19ος αιώνας
• Οι Έλληνες της Πέστης και της Βούδας
• Ορθόδοξη Ιερά Μονή Αγίας Σκέπης στην Αυστρία (επίσημη ιστοσελίδα στα γερμανικά)