Μετάβαση στο περιεχόμενο

Ιερά Μητρόπολις Αυστρίας

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
Ιερά Μητρόπολις Αυστρίας και Εξαρχία Ουγγαρίας και Μεσευρώπης
Έμβλημα της Ι.Μ. Αυστρίας
Γενικές πληροφορίες
Ίδρυση17 Φεβρουαρίου 1963
XώραΑυστρία, Ουγγαρία,
ΈδραΒιέννη
ΥπαγωγήΟικουμενικό Πατριαρχείο Κωνσταντινουπόλεως
Ενορίες22[1]
Μονές2[1]
Μητροπολιτικός ΝαόςΑγίας Τριάδος Βιέννης
Ιεραρχία
ΜητροπολίτηςΑρσένιος (Καρδαμάκης)
Βοηθός Επίσκοπος
  • Απαμείας Παΐσιος
  • Αρίστης Μάξιμος
ΠρωτοσύγκελλοςΕπίσκοπος Αρίστης Μάξιμος
Γενικός Αρχιερατικός ΕπίτροποςΠρωτοπρεσβύτερος Ιωάννης Νικολίτσης
Ιστοσελίδα
metropolisvonaustria.at

Η Ιερά Μητρόπολις Αυστρίας και Εξαρχία Ουγγαρίας και Μεσευρώπης είναι μία από τις Μητροπόλεις του Οικουμενικού Πατριαρχείου Κωνσταντινουπόλεως.

Ιδρύθηκε το 1963, επί Πατριαρχίας Αθηναγόρα, και έχει υπό την πνευματική της δικαιοδοσία τις χώρες της Αυστρίας και της Ουγγαρίας.

Από το έτος 2011, Μητροπολίτης Αυστρίας είναι ο Σεβασμιώτατος Αρσένιος (Καρδαμάκης).

Ιστορικά στοιχεία

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Κοινότητες Αυστρίας

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Οι ρίζες της παρουσίας ορθοδόξων στην Αυστρία ξεκινούν όταν ο Αυτοκράτορας Μανουήλ Α΄ Κομνηνός έδωσε την ανιψιά του Θεοδώρα Κομνηνή ως σύζυγο του Ερρίκου Β' Μπάμπενμπεργκ. Η Θεοδώρα απεβίωσε το 1184. Ο τάφος της βρίσκεται στην Κρύπτη του Schottenstift, μοναστήρι στην καρδιά της Βιέννης,του οποίου υπήρξε κτήτορας, μαζί με τον σύζυγό της[2][3].

Η νεότερη ιστορία των ορθόδοξων ελληνικών κοινοτήτων της Αυστρίας και ειδικότερα της Βιέννης αρχίζει με την πολυπληθή εγκατάσταση ορθοδόξων Ελλήνων εμπόρων στην περιοχή που έγινε μετά τη δεύτερη πολιορκία της Βιέννης το 1683, λόγω παροχής εμπορικών προνομίων στους υπηκόους της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας. Σε μικρό χρονικό διάστημα οι Έλληνες κατάφεραν να έχουν υπό τον έλεγχό τους το μεγαλύτερο μέρος του εισαγωγικού και εξαγωγικού εμπορίου της Αψβουργικής με την Οθωμανική Αυτοκρατορία. Απέκτησαν έτσι σημαντική οικονομική δύναμη και οργανώθηκαν κοινοτικά με την ίδρυση εκκλησιών, κοιμητηρίου, σχολείου, βιβλιοθήκης, φιλοπτώχου ταμείου.

Ο Ελληνορθόδοξος Καθεδρικός Ναός Αγίας Τριάδος Βιέννης.

Συγκρότησαν δύο ξεχωριστές αδελφότητες, καθώς άλλοι είχαν την αυστριακή υπηκοότητα ενώ άλλοι διατηρούσαν την οθωμανική, διατηρώντας έτσι διαφορετικά οικονομικά και κοινωνικά ενδιαφέροντα και κριτήρια. Συνεπώς χτίσθηκαν και δύο ελληνορθόδοξοι Ναοί στη Βιέννη: η Αγία Τριάδα και ο Άγιος Γεώργιος.

Από το 1790 ο Ρήγας Βελεστινλής κατέφυγε στη Βιέννη, την οποία έκανε έδρα της επαναστατικής δράσης του[α]. Στη Βιέννη ταξίδεψε μαζί με τον Αυστριακό βαρώνο Ελληνικής καταγωγής Χριστόδουλο Λάνγκενφελτ-Κιρλιανό, ο οποίος τον έφερε σε επαφή με άλλους ομογενείς. Στη Βιέννη συνεργάτες του ήταν κυρίως Έλληνες έμποροι ή σπουδαστές. Στη Βιέννη τύπωσε ο Ρήγας τον Θούριο και την Χάρτα που φιλοτεχνήθηκε από τον Αυστριακό λιθογράφο Φρανσουά Μίλλερ, την επαναστατική του προκήρυξη σε χιλιάδες αντίτυπα, προκειμένου να μοιραστούν στους Έλληνες των υπόλοιπων φιλελεύθερων περιοχών των Βαλκανίων, το Σχολείον των ντελικάτων Εραστών, το Φυσικής απάνθισμα, το Ηθικός Τρίπους, Το Σύνταγμα της Ελληνικής Δημοκρατίας, Τα Δίκαια του ανθρώπου, καθώς και τον 1ο τόμο του Νέου Αναχάρσιδος. Ο Ρήγας απέβλεπε στην απελευθέρωση και ενοποίηση όλων των Βαλκανικών λαών και φυσικά όλου του ελληνικού στοιχείου που ήταν διασκορπισμένο στην Ανατολή και τα ευρωπαϊκά κέντρα.[5][6]

Ο Ελληνορθόδοξος Ναός Αγίου Γεωργίου Βιέννης.

Το 1796 έγινε εφημέριος του Αγίου Γεωργίου της ελληνικής παροικίας στη Βιέννη ο Άνθιμος Γαζής, συγγραφέας, χαρτογράφος και από τους σημαντικότερους διαφωτιστές, που αγωνίστηκε για τη διάδοση των ευρωπαϊκών ιδεών στην Ελλάδα. Ο Γαζής από το 1799 ως το 1812 ανέπτυξε ιδιαίτερη συγγραφική και εκδοτική δραστηριότητα, εκδίδοντας έργα Ελλήνων ή ξένων συγγραφέων μεταφρασμένα από τον ίδιο. Ξεχωρίζουν τα δικά του έργα, όπως η πεντάτομη Ελληνική Βιβλιοθήκη (1807), η οποία περιλαμβάνει βιογραφίες αρχαίων συγγραφέων, και το τρίτομο Λεξικό της Αρχαίας Ελληνικής (18091816). Το 1811, με υπόδειξη του Κοραή εξέδωσε στη Βιέννη το περιοδικό Ερμής ο Λόγιος, το πιο αξιόλογο προεπαναστατικό έντυπο, όπου σχολίαζε ο ίδιος φιλολογικά γεγονότα και τη δημιουργία πνευματικών ευρωπαϊκών κινημάτων. Ο ίδιος είχε την επιμέλεια του περιοδικού ως το 1814. Το περιοδικό συνέχισε να κυκλοφορεί μέχρι το 1821.[7]

Στα νεότερα χρόνια, στις 17 Φεβρουαρίου 1963, το Οικουμενικό Πατριαρχείο ίδρυσε τη Μητρόπολη Αυστρίας, Εξαρχία Ουγγαρίας και Μεσευρώπης. Πρώτος Μητροπολίτης εξελέγη ο Mικρασιάτης στην καταγωγή Χρυσόστομος Τσίτερ, ανιψιός του Αγίου Χρυσοστόμου Σμύρνης.

Κοινότητες Ουγγαρίας

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ιδρυτές της Εκκλησίας του Σάλτσμπουργκ και εκχριστιανιστές της περιοχής θεωρούνται οι άγιοι Ρούπερτος (7ος αι.) και Βιργίλιος (8ος αι.)[8]. Ο Άγιος Ιερόθεος υπήρξε ο πρώτος Ορθόδοξος επίσκοπος της Ουγγαρίας, ο οποίος στάλθηκε από την Κωνσταντινούπολη στις αρχές του 11ου μ.Χ. αιώνα.

Tον 17ο αιώνα καταφθάνουν Έλληνες στην Ουγγαρία και την υπόλοιπη κεντρική Ευρώπη, προερχόμενοι κυρίως από τη Μακεδονία, την Ήπειρο και τα χωριά του Μετσόβου και της Μοσχόπολης, ώστε να προωθήσουν τα ουγγρικά προϊόντα πίσω στην πατρίδα τους και ταυτόχρονα τα δικά τους στην Ουγγαρία.

Ο ιστορικός ελληνορθόδοξος Ναός Κοιμήσεως της Θεοτόκου Βουδαπέστης, που ανεγέρθηκε το 1801 με δαπάνες Ελλήνων ομογενών ευεργετών και πέρασε κατά την περίοδο της κομμουνιστικής διακυβέρνησης στην δικαιοδοσία του Πατριαρχείου Μόσχας[9][10][11].

Το 1774 με ειδικό διάταγμα έγινε η μόνιμη εγκατάσταση των Ελλήνων εμπόρων στην Ουγγαρία. Στα τέλη του 18ου αιώνα, εκτιμάται πως το σύνολο των Ελλήνων στην Αυστροουγγαρία ήταν περίπου 10.000.

Οι Έλληνες δημιούργησαν στην Ουγγαρία κοινότητες, σχολεία, εκκλησίες, νοσοκομείο, τυπογραφεία, σχολή για δασκάλους ενώ ταυτόχρονα συνέβαλαν στο εμπόριο, τις τέχνες και τα γράμματα. Συμμετείχαν μάλιστα στην προετοιμασία του απελευθερωτικού αγώνα της Ελλάδας. Υποστήριξαν τον Ρήγα Βελεστινλή, τη Φιλική Εταιρεία, τον Αλέξανδρο Υψηλάντη και την επανάσταση στις παραδουνάβιες ηγεμονίες. Αργότερα, το 1848, πήραν μέρος στον απελευθερωτικό αγώνα των Ούγγρων και πολλοί θυσίασαν τη ζωή τους.

Η δεύτερη διασπορά Ελλήνων κατέφθασε στην Ουγγαρία το 1948. Χιλιάδες Έλληνες, ανάμεσά τους και πολλά παιδιά, βρήκαν νέα πατρίδα και νέες ευκαιρίες στην Ουγγαρία λόγω του εμφυλίου πολέμου.

Ο Καταστατικός Χάρτης της Εξαρχίας Ουγγαρίας εκδόθηκε το 1995 από το Οικουμενικό Πατριαρχείο, ενώ η αναγνώριση της Εξαρχίας με την επωνυμία «Οἰκουμενικόν Πατριαρχεῖον Κωνσταντινουπόλεως – Ὀρθόδοξος Ἐξαρχία Οὑγγαρίας» έγινε το ίδιο έτος από τις ουγγρικές αρχές.

Στις 22 Οκτωβρίου 2006 έγιναν τα αποκαλυπτήρια του Μνημείου του Ελληνισμού στη Βουδαπέστη. Σε αυτό είναι χαραγμένο το μήνυμα από τον Επιτάφιο Λόγο του Περικλή, όπως μας τον καταγράφει ο Θουκυδίδης «ἀνδρῶν γάρ ἐπιφανῶν πᾶσα γῆ τάφος».

Ο σημερινός Μητροπολίτης Αρσένιος

Επισκοπικός Κατάλογος

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Όνομα Έτη Σημειώσεις
Χρυσόστομος (Τσίτερ) 22 Οκτωβρίου 1963 – 5 Νοεμβρίου 1991 Από Επίσκοπος Θερμών,

Παραίτηση

Μιχαήλ (Στάικος) 5 Νοεμβρίου 1991 – 18 Οκτωβρίου 2011† Από Επίσκοπος Χριστουπόλεως
Αρσένιος (Καρδαμάκης) 3 Νοεμβρίου 2011 – σήμερα

Ναοί και Κοινότητες

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ναοί - Ενορίες Αυστρίας

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
  • Βιέννη - Ενορία Αγίας Τριάδος (Καθεδρικός Ναός).
  • Βιέννη - Ενορία Αγίου Γεωργίου.
  • Βιέννη - Ενορία Αγίου Ιωάννου Χρυσοστόμου (γερμανόφωνη)[12]
  • Βιέννη - Ενορία Αγίου Βλαδιμήρου (ουκρανική).
  • Τράισκιρχεν - Γερμανόφωνη Ενορία Αγίου Νικολάου (στον ναό «Katholische Kirche Hl. Nikolaus»)
  • Γκρατς - Ενορία Αγίων Αναργύρων Κοσμά και Δαμιανού (στον πανεπιστημιακό ναό «Leechkirche»).
  • Κλάγκενφουρτ- Ενορία Αγίων Πάντων (στην Παλαιοκαθολική Εκκλησία «St. Markus»).
  • Λεόμπεν - Ενορία Εισοδίων της Θεοτόκου (στην «St. Alfonskirche»).
  • Λιντς - Ενορία Υπαπαντής του Κυρίου (στην «Wochentagskirche»).
  • Ίνσμπρουκ - Ενορία Αγίου Ιωάννου του Προδρόμου (στη «Siebererkapelle»).
  • Σάλτσμπουργκ - Ενορία Αγίου Δημητρίου (στον ναό του Γυμνασίου Borromäum).
  • Μπρέγκεντς Φόραρλμπεργκ - Ενορία Τριών Ιεραρχών (στη Μονή Mehrerau).
  • Κούφσταϊν - Ενορία Αγίας Τριάδος (στο Παρεκκλήσιο της «Dreifaltigkeitskirche»).
  • Ιερά Μονή Αγίας Σκέπης και Αγίου Παϊσίου, στην περιοχή Sankt Andrä am Zicksee (Οι εγκαταστάσεις της Μονής βρίσκονται υπό ανέγερση και προσωρινά η αδελφότητα στεγάζεται στο παρεκκλήσι του Αγίου Βαρθολομαίου εντός της κωμόπολης Sankt Andrä am Zicksee).

Ναοί - Ενορίες Ουγγαρίας

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
  • Βουδαπέστη- Ενορία Αγίων Ιεροθέου και Στεφάνου - Ιερός Ναός Κοιμήσεως της Θεοτόκου
  • Σέντες Szentes - Ιερός Ναός Αγίου Νικολάου
  • Κέτσκεμετ - Ιερός Ναός Αγίας Τριάδος
  • Καρτσάγκ - Ιερός Ναός Αγίου Γεωργίου
  • Μπελογιάννης Beloiannisz - Ιερός Ναός Αγίων Δημητρίου, Κωνσταντίνου και Ελένης

Ελληνορθόδοξη Κοινότητα Αγίου Δημητρίου

  • Σιγκετσεντμικλός - Ενορία Αγίου Νικολάου

Υποσημειώσεις και παραπομπές

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
  1. Όπως υποστηρίζει ο Μιχαήλ Γούδας[4]: Ο Ρήγας ανέλαβε επικεφαλής της επαναστατικής οργάνωσής του στα 1794, αλλά δεν είναι γνωστό πότε ακριβώς είχε ιδρυθεί η τελευταία αλλά και σε ποια πόλη, τη Βιέννη ή το Βουκουρέστι.
  2. Παραχωρήθηκε το 2014 από το ρωμαιοκαθολικό τάγμα Ρεντεπτοριστών στη Μητρόπολη Αυστρίας για την κάλυψη των λειτουργικών αναγκών των ορθοδόξων.
  1. 1,0 1,1 «Αυστρίας Αρσένιος: Να μείνουμε σταθεροί στα ιερά και όσια της πίστεως και της πατρίδος μας – Συνέντευξη στην «Κιβωτό της Ορθοδοξίας»». Δόγμα - Πρακτορείο Εκκλησιαστικών Ειδήσεων. Ανακτήθηκε στις 1 Φεβρουαρίου 2024. 
  2. Θεοδώρα Κομνηνή Δούκισσα της Αυστρίας
  3. Ἐκδήλωση στὴ μνήμη τῆς Θεοδώρας Κομνηνῆς στὸ Schottenstift - Ιερά Μητρόπολη Αυστρίας
  4. Μιχαήλ ΓούδαςΒίοι Παράλληλοι», Β΄ τόμος, σελ. 117
  5. Αναστάσιος Γούδας, Βίοι παράλληλοι των επί της αναγεννήσεως της Ελλάδος διαπρεψάντων ανδρών, Τόμοι Β΄και Γ΄, Αθήναι, 1870
  6. Γεώργιος Θεοφίλου, Βιογραφία Ρήγα Φεραίου, Αθήναι, 1896
  7. Γιάνης Κορδάτος, Ιστορία της Νεοελληνικής λογοτεχνίας. Από το 1453 ως το 1961, τόμος πρώτος,εκδ.Επικαιρότητα, Αθήνα, 1983, σελ. 137
  8. Συνάντηση τῆς Α.Θ.Π. τοῦ Οἰκουμενικοῦ Πατριάρχη μὲ τὸν Ἀρχιεπίσκοπο Franz Lackner στὸ Salzburg, ιστοσελίδα Ιεράς Μητροπόλεως Αυστρίας
  9. «Διοίκηση Εξαρχίας». Ιερά Μητρόπολις Αυστρίας - Εξαρχία Ουγγαρίας και Μεσευρώπης. Ανακτήθηκε στις 20 Ιανουαρίου 2024. 
  10. «Ο Ναός της Κοιμήσεως της Θεοτόκου στην Βουδαπέστη». Πρακτορείο Εκκλησιαστικών Ειδήσεων Romfea.gr. Ανακτήθηκε στις 20 Ιανουαρίου 2024. 
  11. «Κοινοβουλευτική ερώτηση - E-5086/2006: Επιστροφή της Ελληνικής Ορθόδοξης Εκκλησίας της Κοιμήσεως της Θεοτόκου της Βουδαπέστης στους νόμιμους ιδιοκτήτες της». Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο. Ανακτήθηκε στις 20 Ιανουαρίου 2024. 
  12. «Γερμανόφωνη Ἐνορία Ἁγίου Ἰωάννου Χρυσοστόμου». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 4 Αυγούστου 2020. Ανακτήθηκε στις 11 Μαΐου 2018.